Scriptiebank overzicht

 
Naar een nieuwe horizon in het grenslandschap
tussen beeldende kunst en poëzie
 
Eind september 2008 meldde Gwij Mandelinck, de organisator van de poëziezomers van Watou, dat de voorbije editie voor hem de laatste was. Het gebrek aan opvolging en de jaarlijks terugkerende financiële besognes houden het festival in een wurggreep. Maar er is meer aan de hand. Projecten waar woord en beeld worden samengebracht, vertrekken doorgaans vanuit de taal – het begrip ‘poëziezomer’ wijst daar al op.

 

 
Literatuuronderwijs:
de leeslijst in het ASO derde graad.
 
 
 
Het verplichte boekenlezen voor het vak Nederlands verloopt meestal via leeslijsten. De leerkracht Nederlands maakt een leeslijst op waaruit leerlingen 1 of meerdere boeken kiezen om te lezen. Dit onderzoek stelde tot doel om inzicht te krijgen in de samenstelling van de leeslijst in het vijfde en zesde middelbaar (derde graad) van het Algemeen Secundair Onderwijs (ASO) in Vlaanderen, anno 2008.

Dit onderzoek gaat over het wereldtalenstelsel. Het wereldtalenstelsel is een begrip dat geïntroduceerd werd door Abram de Swaan, bekend voor zijn figuratiesociologisch werk in de lijn van Norbert Elias. Hij bedacht het begrip om aan te geven dat de sociologische studie van natuurlijke talen dient te vertrekken van het uitgangspunt dat talen een samenhangend geheel vormen. Ze werken op elkaar in, beconcurreren elkaar en zijn verwikkeld in een machtsstrijd. Dat klinkt op het eerste gezicht vreemd.

Het historisch verhaal: een succesverhaal?
 
Mensen denken in verhalen. Al duizenden jaren is het verhaal een krachtig middel om de geschiedenis van een familie, een stam, een gemeenschap of zelfs een hele beschaving levend te houden. Ook de lessen geschiedenis kenden in het verleden een rijke verteltraditie. Onder meer als gevolg van de verlegging van de focus in de geschiedenisdidactiek naar zelfontdekkend bronnenonderzoek kwamen verhalen sterk in de verdrukking.

“L’enfer, c’est les autres.” Dit beroemde citaat van Jean-Paul Sartre, doelde op het feit dat de aanwezigheid van andere mensen onvermijdelijk een inperking van de eigen vrijheid inhoudt. Toegegeven, bij deze uitspraak had hij waarschijnlijk niet echt overbevolkte toeristische trekpleisters in gedachte. Maar een bezoek aan de Brugse binnenstad op een zomerse namiddag is voldoende om te merken dat de toeristenmassa die de pleinen bevolkt en de trottoirs van de Steenstraat onbegaanbaar maakt, de romantiek al snel verloren kan doen gaan.
 
Roept dit voorbeeld bepaalde herinneringen op?

TOT DE KROON ONS SCHEIDT
DE ENSCENERING VAN KONINKLIJKE HUWELIJKEN BINNEN DE BELGISCHE MONARCHIE
ALBERT & ELISABETH (1900) – IEOPOLD EN ASTRID (1926)

Deze scriptie heb ik opgevat als een onderzoek naar de enscenering van koninklijke huwelijken binnen de Belgische monarchie. Meerbepaald heb ik een kritische analyse gemaakt van het huwelijk van prins Albert en Elisabeth, hertogin in Beieren (1900) en dat van hun zoon, prins Leopold met prinses Astrid van Zweden (1926).

Het Vlaams uitgevershuis A. Manteau is zonder enige twijfel de meest prestigieuze uitgeverij van de Vlaamse letterkundige geschiedenis. De lijst met auteurs die tijdens de bezetting en in de naoorlogse periode aan het uitgevershuis waren verbonden, is op zijn minst indrukwekkend te noemen. Louis Paul Boon, Hubert Lampo, Johan Daisne, Piet van Aken en talloze andere prominente Vlaamse auteurs prijken in de fondslijst van de literaire uitgeverij.
Naast auteurs uit eigen land gaf het uitgevershuis evenzeer literaire vertalingen uit.

De Spoker in Guido Gezelle
 
Guido Gezelle?  “O krinklende winklende waterding”! … “Dien avond en die rooze”! De poëzie van Guido Gezelle omvat meer dan deze gecanoniseerde verzen. Onder het pseudoniem Spoker, ‘spookte’ Gezelle als satirisch en politiek dichter in flamingantische weekbladen en tijdschriften. In haar masterscriptie bestudeerde Adelheid Ceulemans 44 relatief onbekende nationaal-politieke teksten van Gezelle.

Schaduwschermen

...mais j’ai attendu dans la cour sous un platane... A. Camus, l’Etranger.

Elk product dat onze maatschappij voortbrengt is de moeite waard om over na te denken. Van de meest banale stationsroman, de kledij van Barbie en Ken, de affiches waar we onze wereld mee behangen tot en met de films die we bekijken, het zijn allemaal ‘cultuurproducten’ van de maatschappij waarin we leven. Het is duidelijk dat voor velen onder ons deze cultuurproducten ons niets kunnen bijleren in de wijze waarop we ons leven leiden en invullen.

?

 Migration has a long history since the birth of humanity. The largest movements of people in history were the barbarian migrations that overran the Roman Empire in the 4th and 5th centuries AD and the Atlantic Migration to the Americas from the early 1800s to the early decades of the 20th century. For a thousand years, from the end of the Roman Empire in the West until the middle of the 15th century, the history of Europe, Asia, and North Africa consists of an almost unbroken series of invasions, wars, and conquests.

“Kleren maken de vrouw”. Een onderzoek naar het verband tussen kledijvoorkeur en persoonlijkheid.  Dressing is a way of life, een uitspraak van modeontwerper Yves Saint Laurent, lijkt een merkwaardige benadering. Ook mode lijkt op het eerste zicht een vreemde zaak. Niettegenstaande vele vrouwen met kleding en uiterlijk bezig zijn, zeggen de meesten onder hen niet geïnteresseerd te zijn in mode. Als we kleren aantrekken willen we laten zien dat we vooral niet aan ‘die onzin’ meedoen. Maar hoe we het ook draaien of keren, kleding houdt ons een heel mensenleven bezig.

Organische micropolluenten in het Schelde-estuarium

Organische micropolluenten in het Schelde-estuarium! Wat zijn ze? Waar komen ze vandaan? Wat is hun effect? En hoe geraken we er van af? Dit artikel leidt u naar de duistere wereld van de organische micropolluenten

Het leven is enkel mogelijk in de aanwezigheid van water. Duurzaam waterbeheer is daarom onontbeerlijk. Binnen dit kader zal de aandacht meer specifiek uitgaan
naar de vervuiling van oppervlaktewater door organische micropolluenten.

Het failliet van een generatie, geknipt en geplakt
Montagetechnieken in het oeuvre van een vergeten, Antwerpse auteur.
 
Omdat hij-gij-wij allen, indien we ten minste eerlijk willen zijn, geen betekenis kunnen geven uit vrees in’t een of ander asiel voor hersenverminkten te worden opgesloten.
We zijn kinderen van onze tijd, dus intellektuele lafaards[1].
 
Dit citaat uit Baltazar Krull’s hart zingt maneschijn (1933), één van de twee romans van de Antwerpse auteur Kurt Köhler (1907 – 1945), geeft de crisis weer van de generatie jongeren die opgroeiden tijdens en na de Eerste Wereldoorlog.

Edwidge Danticat, auteur tussen culturen
 
In onze geglobaliseerde wereld woedt het debat over de multiculturele samenleving in alle hevigheid. Want waar culturen samenkomen, is er onbegrip, en vaak zelfs geweld. Edwidge Danticat kan erover meespreken. De Haïtiaans-Amerikaanse auteur publiceert kortverhalen en romans die inhoudelijk een scherpe analyse van de clash der culturen bieden, maar die door hun succes juist een dialoog op gang brengen.
 
Danticat’s geboorteland kent een woelige maar intrigerende geschiedenis.

Hoe witter mijn T-shirt, hoe meer algen in de rivier?
 
Wanneer we tijdens een mooie zomerdag aan het kanovaren zijn, gebeurt het wel eens dat ons bootje gevangen zit tussen vieze vuile groene slierten, algen genaamd.  Hoogstwaarschijnlijk, terwijl we aan het twijfelen zijn of we uit onze kano zouden  stappen om het gedrocht wat verder te slepen of we zouden kiezen om droog te blijven en dubbele spierkracht op onze peddel te steken, zijn we niet aan het denken hoe deze algen er gekomen zijn.

Het onmaatschappelijke van de school

Via ontscholing en omscholing naar een maatschappelijke school
 
Waar leren we het meest? Als je er goed over nadenkt hebben we levenswijsheid niet op school geleerd, de belangrijkste dingen leer je in het ‘echte’ leven, door de betrokkenheid  met mensen. Hoe je je gedraagt op een feestje, hoe je aardappelen kookt, hoe je een auto bestuurt… Is de school dan overbodig? Is het verspilde moeite? Ik heb drie jaar een klassieke opleiding genoten en ben dan overgeschakeld naar Wetenschappelijke B.

Kledij ontmaskert het raadsel van je persoonlijk
 
Kan men op basis van de kledij van een vrouw iets meer vertellen over haar persoonlijkheid? De huidige web-based studie zoekt een antwoord op deze vraag door op zoek te gaan naar de predictoren van de kledijvoorkeur van vrouwen.
Nederlandstalige vrouwen namen over een tijdspanne van één jaar deel aan het onderzoek door te surfen naar www.modeonderzoek.be. In totaal surften 2763 vrouwen naar de site, 1925 van hen vulden het onderzoek volledig in.

Orpheus: de schutspatroon aller schrijvers

De Orpheusmythe in het werk van Harry Mulisch
 

Griekenland, de achtste eeuw voor Christus. In de ruwe landstreek Thracië woont een zanger die tot ver buiten de grenzen van die regio bekend is. Orpheus is zijn naam, en de mensen zeggen dat hij zo mooi op zijn lier speelt dat alle dieren naar hem komen luisteren en zelfs de stenen bewegen. Ze fluisteren ook dat hij zichzelf niet meer is na de dood van zijn vrouw, de mooie bosnimf Eurydice, en dat hij iets van plan is.

Geen Olijfboomcoalitie in Vlaanderen
 
Na de federale verkiezingen van 10 juni dit jaar zit politiek links in Vlaanderen in zak en as. Sp.a en Groen! behaalden samen nog geen vierde van de Vlaamse stemmen. Beide  partijen hebben voor dit resultaat de hand in eigen boezem gestoken en zijn aan het herbronnen. Dat er nog niet is opgeroepen om de linkse krachten te bundelen kan betekenen dat de partijprominenten lessen hebben getrokken uit het lot van talrijke voorgangers die hun tanden hebben stukgebeten op progressieve alliantievorming.

Waarom worden broodverbeteraars gebruikt en hoe werken ze?
 
Brood is sinds duizenden jaren een van de belangrijkste onderdelen van de voeding van de mens. Het is een belangrijke bron van koolhydraten, proteïnen (eiwitten), vezels, mineralen, verschillende B-vitaminen en vitamine E. De populariteit van brood is niet enkel toe te schrijven aan zijn voedzaamheid, maar tevens aan het feit dat brood een ‘convenience’-product is (het is ‘kant en klaar’ en direct geschikt voor consumptie).

De commercialisering van de kindertijd
 
Kinderreclame. Het concept van avontuurlijke piraten en joelende tekenfilmfiguurtjes die boeken, broodtrommels en badlakens als must-haves aansmeren aan onschuldige kinderzieltjes, viel me al een hele tijd geleden op. Het leek me bovendien een prima onderwerp om een journalistiek eindwerk aan te wijden. Vanuit de praktijkgerichte opleiding was er geen vraag naar lijvige en theoretische beschouwingen, wel naar een degelijk journalistiek dossier. Eén thema, verschillende invalshoeken. Eén titel, verschillende soorten schrijfsels.

                                                                                             Sebastianarchie.

Het vroegnegentiende-eeuwse dandyisme van Beau Brummell en Lord Byron


De vroegnegentiende-eeuwse dandy’s, die het neusje van de zalm waren van de Britse en Franse beau monde, zouden vandaag doorgaan als excentrieke beroemdheden met ernstige gedragsproblemen. In die tijd echter waren hun ongebreidelde narcisme, arrogant en onverschillig wangedrag, obsessie met kleren en zindelijkheid en alcohol- en gokverslaving net die bijzondere karaktertrekjes die hen in het middelpunt van ieders aandacht stelden.

                                                                       
Kwantummechanica en chemie: een perfect huwelijk

De fascinerende wereld van atomen en moleculen, de wereld van elektronen en
atoomkernen is in het dagelijks leven volledig onttrokken aan het menselijk oog. Doch zijn wetenschappers van oudsher op zoek naar de aard van de materie op deze schaal, die van de grootteorde van de Angström Ǻ ( 10−10 m) is, en de mogelijkheid om haar gedrag te rationaliseren en te voorspellen.
Op het einde van de 19de eeuw werd de fysica als afgewerkt beschouwd.

Liesbeth Froyen
Ziekte als inspiratiebron – “De invloed van migraine en andere fysieke gebreken op de kunst”
 
De relatie tussen lichaam en kunstwerk is het thema van mijn thesisonderzoek. Maw. hoe een kunstenaar bepaalde fysische aspecten (ziekte, handicap,…) uit in zijn werken of wanneer hij er net tegen ingaat (bv. de verlamming van Chuck Close).Vooral over het aspect migraine in de kunst wil ik wat verder uitweiden aangezien ik zelf aan migraine lijd en dit gegeven zeer nauw verweven is met eigen atelierwerk. Daarom eerst een beter beeld van migraine.

De hedendaagse stad – een opening tot analyse
 
De stad, neem nu Brussel, trekt mensen aan, stoot anderen af. Ze roept beelden op waarin men haar ambivalenties leest – de stad als een podium voor alle mogelijke antagonisten: belofte en bedreiging, orde en chaos, schoonheid en lelijkheid, melancholie en verlangen, romantiek en realisme. Op die wijze en aan de hand van die beelden tracht men haar te ‘vatten’, zoekt men naar wat de stad in wezen is – of zou kunnen zijn.

 
Vanuit een sociale bewustwording, die gegroeid is door de lessen die ik kreeg van mensen als Ludo Abicht, Jaap Kruithof en Willem Elias gaat een muzikant zich vragen stellen bij zijn maatschappelijke relevantie.
 
“Waarom spelen we muziek?” is voor mij persoonlijk een weinig relevante vraag, net zoals je je zou kunnen afvragen: “Waarom ademen wij, waarom eten we drie keer per dag of waarom houden we van andere mensen?” De volgende vraag die zich stelt luidt: hoe kunnen wij (muzikanten) deze liefde voor muziek doorgeven?

Naakte plaatsen, geklede lichamen
 
‘Naaktstrand, FKK, plage naturiste, nude beach – 100m’. Dit bord bracht me naar mijn onderzoeksveld: het naaktstrand in Bredene. In de zomervakantie van 2005 bracht ik veertien dagen door op het naaktstrand in Bredene. Ik was afhankelijk van het weer om mijn veldwerk te doen. Ik kwam rond 11 uur aan op het strand en vertrok rond 19 uur. Eenmaal mocht ik bij Jenny, één van mijn participanten overnachten.
Op het naaktstrand heb ik geobserveerd en semi-gestructureerde interviews afgenomen. In totaal heb ik met dertig mensen gesproken.

Werkende vrouwen krijgen kinderen: hoeveel en wanneer?
 
In tegenstelling tot midden de vorige eeuw is een buitenshuiswerkende vrouw in België in het begin van de 21ste eeuw geen uitzondering meer. Vrouwen gaan uit werken omdat zij hieruit voldoening halen, om sociale contacten te onderhouden, om zich persoonlijk te kunnen ontplooien of, iets minder geromantiseerd, uit financiële noodzaak of omdat ‘dit nu eenmaal van hen verwacht wordt’. Aan de andere kant wordt sinds de jaren ’60 uit de vorige eeuw in de Westerse wereld gewag gemaakt van dalende vruchtbaarheidscijfers.