Scriptiebank overzicht

 
En leid ons niet in bekoring… Het priestercelibaat in het aartsbisdom Mechelen in de Nieuwe Tijd
 
Toen onlangs enkele Oostenrijkse en Belgische bisschoppen het verplichte celibaat voor de clerus in vraag stelden, verslikten in Rome wellicht enkele conservatieve leden van de pauselijke curie zich in hun ochtendelijke cappuccino. Tot op heden immers houdt de Rooms-katholieke Kerk vast aan seksuele onthouding voor eenieder die toetreedt tot de geestelijkheid. Het is ooit anders geweest.

Politiek gekibbel in het Vlaamse televisienieuws

In november 2009 overleeft de toenmalige regering Leterme met succes een vertrouwensstemming. Vreemd genoeg focussen de televisiejournaals van VRT en VTM op hoe groot het wantrouwen wel is ten aanzien van de premier en zijn regeringskompanen. Het voorbeeld past in de zogenaamde tabloidiseringstrend. Critici hebben het over vervlakking, dumbing down en verkleutering. Kijkcijfers en niet publieke dienstverlening staan centraal.

 
Pesten ligt gevoelig!
Ann-Sophie Depamelaere
 
Iedereen is wel op de een of andere manier bekend met het fenomeen “pesten op school”. Tegenwoordig wordt er veel media-aandacht aan besteed en nog anderen hebben persoonlijke ervaringen met pesten. Vaak gaat men ervan uit dat kinderen die gepest worden enkele typerende kenmerken bezitten. Een algemeen aanvaard kenmerk van de slachtoffers van pesterijen is hun sensitieve en stille manier van doen (Vergeer, 2008). Hierbij kunnen we ons afvragen of er een link bestaat met de karaktertrek “hooggevoeligheid”.

 
Binke HOEKEN
 
God en/of Darwin?
Het vraagstuk in principe opgelost.
 

De evolutietheorie* van Charles Darwin wordt vaak omschreven als het grootste idee dat ooit bij de mens is opgekomen. On the origin of species, waarin Darwin zijn theorie voorstelde, veroorzaakte een grote verandering in de manier waarop we naar onszelf kijken. Toch is zijn idee minstens even uitgespuwd en gevreesd als aanbeden.

Gevaarlijke paradijzen
Over de utopie en de dystopie in Nederlandstalige literatuur
 
De wekker gaat af. Het zoemende geluid van de muggen zindert nog na. Slaperig en langzaam strompel je uit bed. Ontbijten. Post uithalen: rekeningen! Koffie opdrinken, want het is al laat. Douchen. Snel! Aankleden en vertrekken. Sneller! File… te laat! STRESS!
 
Dromen we niet allemaal van een ideale wereld? Een plaats zonder stress, armoede of oorlog? Een veilig eiland waar we onbeperkt van het leven kunnen genieten?
Utopische literatuur fantaseert over die ideale wereld.

 
Isis Sturtewagen
 
Goed gemutst!?
 
Nog niet zo heel lang geleden (ik spreek over de tijd toen mijn overgrootmoeder en grootmoeder nog jong waren) was het voor de westerse vrouw de gewoonste zaak van de wereld om dagelijks hoofddoeken of andere hoofdbedekking te dragen, zeker wanneer zij zich buitenshuis begaf.

 
De Bondt Bart
 
 
’t Was alsof de Hel al hare verdoemden over Baesrode had uitgebraakt!
Een halve eeuw dorpsleven en strijd: Baasrode 1870-1918.
 
Wie vandaag Baasrode bezoekt, voelt zich wat onwennig. De oever van het Scheldedorp ligt nog steeds bezaaid met de oude, vaak in ruïne staande industriecomplexen, als littekens uit een lang vervlogen verleden. De grote herenhuizen in de dorpskom liggen er verouderd en troosteloos bij. Baasrode lijkt de afgelopen decennia ten prooi gevallen aan een algemene verwaarlozing.

 
De macht van het imago
Of hoe zestiende-eeuwse propaganda maakte dat we nu niet het beste elftal ter wereld hebben
 
Iedere Belg kent het fenomeen. Telkens we onze democratische plicht moeten vervullen, puilt onze brievenbus uit van de tandpastasmiles en propagandaslogans. Een tamelijk recent verschijnsel dacht u? Gedrukte imagopropaganda is zo oud als de uitvinding van de drukpers!
 
Vijfhonderd jaar geleden bestond er nog geen tv, en van YouTube of Twitter was er al helemaal geen sprake.

 “Seksuele educatie op het Guatemalteekse platteland”
Tienerzwangerschappen en hiv infecties zijn een groot probleem in Guatemala en er is weinig tot geen preventie en preventiemateriaal. Ik vroeg me af of de aanpak en het materiaal, ontworpen in Vlaanderen om te werken met asielzoekers rond seksualiteit, ook bruikbaar zou zijn in een Guatemalteekse context.
Het aantal mensen met hiv in Guatemala is hoger in de streek waar Ak’ Tenamit gelegen is dan in de rest van het land.

 Jonge zusters in Vlaanderen Het verhaal van Benedicta en Maya Het klooster of het huwelijk. Dat waren vroeger de enige levenskeuzes die jonge meisjes konden maken. Vandaag zijn er talloze mogelijkheden en zuster worden hoort daar vaak niet meer bij. Toch kozen Benedicta (24) en Leen (27) heel bewust voor een leven als zuster. Benedicta, geboren als Elisabeth, gaat - sinds haar intreding bij de Zusters van Liefde in Kortemark – met een andere naam door het leven. Leen behoort tot de Zusters van de Goddelijke Heiland en woont in Hasselt. Twee jonge vrouwen die weten wat ze willen.

Dromen en visioenen in het Mirakelboek van Halle.  Hoewel de meesten onder ons wel enige notie hebben van wat een ‘visioen’ is, wordt zulk een boven‘natuurlijke’ ervaring meestal verklaard als primitief bijgeloof, katholiek gezwets of een gevolg van het gebruik van een hallucinogenische drug. Het is voor ons, 21ste-eeuwers, erg moeilijk een tijdvak en een samenleving voor te stellen waarin het visioen een erg aanvaard kanaal was waarlangs een ‘God’ zich aan de gewone gelovigen openbaarde. In de middeleeuwen was dit duidelijk wel het geval.

 
Het sublieme schouwspel van de praaltrein in de Oostenrijkse Nederlanden
 
 
Het feestgedruis dat plaatsvond in de achttiende eeuw bij jubileavieringen verschilt nauwelijks van huidige festiviteiten tijdens carnavalsstoeten, de alsmaar populairder wordende ‘Love Parades’ of de lokale processies; waarbij de mensen vluchten in een fantasiewereld bij het aanschouwen van de voorbijtrekkende stoet en hun tegoed doen aan al het lekkers wat de lokale handelaren verkopen.
 
Bij sommige handelaren konden boekjes of libretto’s worden gekocht, die de toeschouwers uitleg verschaften over de voorbi

 
Waarom zou je je bezighouden met zoiets als het maken van kunst? Hebben je handen niets beters te doen? Maken je gedachten zo’n kronkels dat ze onmogelijk ten dienste kunnen staan van iets zinvollers?
 
Twee scenario’s vormen het uitgangspunt voor een antwoord. ’s Nachts, als de anderen naar bed zijn en er van de omringende ramen nog twee oplichten zit ik in de zetel, koptelefoon op, te luisteren naar muziek. Altijd klassiek: piano concerto’s, requiems, symfonieën, veel kamermuziek en de messias van Händel.

Het explorerend aanbieden van muziekverhalen in de kleuterklas.
 
Wat zijn muziekverhalen? En is het zinvol om ze aan te bieden bij kleuters?
Muziekverhalen zijn verhalen waarbij een gebeurtenis, personage of handeling in het verhaal ondersteund wordt door muziek. Elk muziekverhaal bestaat dus uit twee elementen: het vertellen en het verklanken van het verhaal.

De Belgische moderevolutie in Parijs
Vele Belgen zijn zich niet bewust van de status van de Antwerpse mode in Parijs. Hoewel het grote publiek op de hoogte is van de namen en de stijl van verschillende Antwerpse ontwerpers, blijft hun macht in Parijs vaak onderbelicht. Eén reden hiervoor is het gebrek aan onderzoek over de status die ‘onze’ ontwerpers in het Parijse modeveld bezitten.

Over dompers, mouchards en papen
De scriptie Over dompers, mouchards en papen laat zien hoe Gentse, socialistische arbeiders hun leefwereld op het einde van de 19de eeuw interpreteerden. Het gaat om antwoorden op vragen als: Wie was volgens deze arbeiders ‘vriend’ en wie ‘vijand’? Hoe moest een vriend zich gedragen? En wat waren de opvattingen over de vijand? De manier waarop de identiteit van deze arbeiders geanalyseerd wordt, is zonder weerga. De scriptie combineert een aantal elementen die elk op zich nauwelijks onderzocht werden.

De kruisweg van de middeleeuwse devotionele literatuur



Van den vos Reynaerde, Karel ende Elegast, de Historie van de vier heemskinderen: het zijn slechts enkele voorbeelden van middeleeuwse verhalen die al gedurende vijfhonderd jaar met succes de concurrentie weerstaan en nog steeds spontaan een zucht van herkenning oproepen.

In welke grond wil u begraven worden?
 
Ongetwijfeld hebt u zich al eens afgevraagd wat er na de dood met uw lichaam onder de grond gebeurt. Iedereen kent wel het beeld van krioelende maden die zich te goed doen aan ons vlees. Maar wist u ook dat de ontbinding van uw lichaam in hoge mate beïnvloed wordt door de bodem waarin u begraven ligt?
 
De Duitse overheid stelde al enkele jaren geleden de vraag naar de relatie tussen de bodem van een kerkhof en het vergaan van begraven lichamen. Op bepaalde begraafplaatsen bleken sommige lichamen haast niet te vergaan.

Tweedeverblijvers aan de Vlaamse kust: toeristen of inwoners?

Casestudie Oostduinkerke

Het tweedeverblijfstoerisme in Oostduinkerke bestaat voor 93% uit binnenlands tweedeverblijfstoerisme. Bijna 80% van de Belgen die er over een tweede verblijf beschikken zijn Vlamingen.
De reden waarom de ondervraagde respondenten een tweede verblijf kochten is ondermeer het zoeken naar een toevluchtsoord voor ontspanning en het loslaten van de dagelijkse zorgen. Tevens kan het gekocht worden als investering.

Schaamrood. De ervaring van menstruatie bij katholieke Vlaamse vrouwen (1920-1960)
 
In hoeverre was de kennis van menstruatie in medische kringen een weerklank van die bij Vlaamse meisjes en vrouwen? De kennis van artsen is doorheen de eeuwen geëvolueerd. Grieken gaven menstruatie bijvoorbeeld hetzelfde statuut als het hebben van een bloedneus. Pas in de negentiende eeuw werd het verband tussen menstruatie en vruchtbaarheid duidelijk. Ondanks die evolutie bleven niet-medische verklaringen voor menstruatie weerklinken doorheen de eeuwen.

WOORD VOORAF
 
 
Graag had ik volgende mensen willen bedanken voor hun steun bij het realiseren van mijn eindwerk:
 
Mevrouw Annemie Thijs, mijn copromotor, heeft mij geholpen bij het opzoeken van nuttige informatie en heeft ervoor gezorgd dat ik mijn leerstage kon volgen in haar dansschool te Mechelen. Daarnaast heeft ze me zo ver kunnen brengen, deel te nemen aan een wedstrijd van Ierse dans, waar ik als derde eindigde bij de “Ligt Jig”. Ik wil haar bedanken voor de steun en voor al de ervaring die ze mij heeft meegegeven.

Vreemde tranen
 
Hoe kunnen we multicultureel samen leven? Altijd wel stof tot debat. Ik wil het daarentegen even hebben over hoe we samen kunnen sterven. Staat u er ooit wel eens bij stil dat we op een dag allemaal moeten sterven? Allemaal, zonder onderscheid in afkomst, religie, ras of geslacht? En dat er daarbij altijd mensen achter blijven die rouwen?
 
Hoe we afscheid nemen van onze doden en ons verdriet daarover een plaats geven, is zeer individueel, maar wordt tegelijk ook sterk cultureel bepaald.

Bij het bepalen van een herbestemming en het uitvoeren van soms ingrijpende en noodzakelijke restauratiewerken aan “grote volumineuze monumenten” (zoals o.a. theatergebouwen, feestzalen, kerken, musea e.a.) is het hoofdstuk verwarming in de meeste gevallen een niet evident op te lossen vraagstuk.
 
Bijna alle oude monumentale gebouwen zijn qua constructie, met hun typische bouwfysische eigenschappen, totaal verschillend van de hedendaagse bouwconcepten.

Baskische Niños – Het katholieke verhaal
Door Tim Cassauwers en Nicky Jenné
30 juni 1937, Mechelen, Antwerpen en vele andere steden. De stationspleinen lopen over van bedrijvigheid, de ruimtes overvol. Iedereen wil de nieuwe stadsgenoten begroeten, of toch zien. Honderden Baskische kinderen staan te wachten, koffer in de hand, de haren geschoren. De veemarkt kan beginnen.
 
"We kwamen aan bij de paters, in een grote zaal," vertelt Basilia Aranceta, een van de kinderen.

Kloosters herbestemmen: een maatschappelijke en architecturale uitdaging

De mens is van nature een existentieel wezen. Op belangrijke momenten in zijn leven stelt hij zich vragen over de zin van zijn bestaan. Binnen de joods-christelijke traditie van West-Europa was er één collectief antwoord op die vraag en dat antwoord werd vertegenwoordigd door de Kerk.
Vandaag de dag heeft de katholieke Kerk in België steeds minder aanhang. De traditionele geloofsbeleving van de godsdienst is er sterk op achteruit gegaan.

‘Muziek verzacht de zeden?’


Jules Van Nuffel (1883 – 1953); schepper van liturgische schoonheid

 
Jules Van Nuffel, een naam zoals een andere denken velen wellicht, toch gaat achter deze vrij alledaagse naam een opmerkelijke persoonlijkheid schuil met een zeer bijzondere verdienste op het vlak van religieuze muziek, koorleiding en muziekonderwijs in Vlaanderen.
Van kindsbeen af vormde muziek reeds een constante in het leven van de kleine Jules. Zijn ouders die zelf geen onverdienstelijke muzikanten waren lepelden hem als het ware de liefde voor muziek in.

In de ban van de zin
Wandelen op de weg van spirituele zoekers, religieuze supermarkten en sektarische valkuilen
 
Het Westen rolt mediatiematjes uit, herstelt geblokkeerde chakra’s en wringt zichzelf in yogahoudingen. Tal van mensen trekken naar het Verre Oosten voor hun geestelijke vitaminen. Nieuw is het niet. Geïnspireerd door de transcendente meditatie van de Indische goeroe Maharishi Yogi zongen The Beatles in 1967 ‘All you need is love’, waarna de fans zich massaal op yoga stortten.

Vissen naar de dood: de begraafplaats van Temse
 
Niet minder dan 86 grafmonumenten op de begraafplaats van Temse heeft kunsthistoricus Ann Depestel onderzocht voor haar thesis. Maar veel veldwerk en grasduinen in vergeten archieven hebben duidelijk hun vruchten afgeworpen: beetje bij beetje kwam een verborgen historische schat bloot te liggen en daarmee het rijke verleden van Temse en haar inwoners.
 
Met toegeknepen neus
 
Net als in andere streken, was er ook in Temse een evolutie van kerkhof naar begraafplaats.

HET BEELD VAN DE FAMILIE ACHTER HET TABAKSMERK AJJA IN DE KIJKER
 
Bij rokers die hun sigaretten zelf rollen, klinkt het woord “AJJA” waarschijnlijk niet vreemd in de oren. Dit merk van losse tabak is in de detailhandel nog altijd vrij gemakkelijk te verkrijgen. Het behoort nu toe aan de multinational British American Tobacco. Toch is het merk van Belgische oorsprong. Alhoewel de pakjes vermelden dat “Albert en Joseph Jacobs in 1920 hun naam aan AJJA verbonden”, klopt dit niet met de gegevens die men uit de genealogie van deze familie kan opmaken.

Speurende jongeren ontrafelen Gentse mysteries
 
De Gentse binnenstad weerspiegelt als geen ander de rode draad doorheen de West-Europese middeleeuwse geschiedenis. Zodra je een handboek geschiedenis van het secundair onderwijs openslaat, lees je over de Gentse handel in luxelaken, de politiek van Jacob van Artevelde en de graven van Vlaanderen, het geboortehuis van Keizer Karel, ....  Gent was een hoofdrolspeler in de Europese politiek en handel tussen de 10de en de 16de eeuw.