Invloeden op de vervoerswijzekeuze naar Brussel Nationaal Luchthaven
Duurzaam op weg naar de luchthaven
De overheid en de Brussels Airport Company willen dat tegen 2025 40% van de verplaatsingen naar de Brusselse luchthaven met openbaar vervoer gebeurd. Uit deze studie blijkt dat om een verandering in vervoerswijze-keuze naar het openbaar vervoer te realiseren, de prijs van een treinticket verlaagd kan worden of de autokosten verhoogd kunnen worden. De effecten zijn het grootst bij de jonge respondenten, de respondenten die minder verdienen dan €2500 per maand en de respondenten die weinig reizen. Deze doelgroepen zullen het snelst veranderen van vervoerswijze.
In deze studie werden een aantal mogelijke drijfveren onderzocht die reizigers zouden kunnen doen veranderen van vervoerswijze. Er werden twee pilootstudies afgenomen. De eerste pilootstudie werd online afgenomen bij 180 vrienden en kennissen. Hen werd gevraagd terug te denken aan hun laatste trip naar de luchthaven bij het invullen van de vragen. De tweede pilootstudie werd in de kerstperiode door 91 respondenten ingevuld in de luchthaven, voor de paspoortcontrole.
De finale enquête werd afgenomen rond de krokusperiode, opnieuw in de luchthaven, maar deze keer achter de paspoortcontrole. Er werden 286 enquêtes ingevuld. Aangezien de verkregen modal split om naar de luchthaven te gaan overeenkomt met die van de Brussels Airport Company, kan er van uitgegaan worden dat steekproef representatief is. Van de respondenten gaat namelijk 7% met de bus, 20% met de trein en 13% met de taxi en 55% met de auto. In deze meesterproef wordt bij de vervoerswijze auto verder een onderscheid gemaakt tussen gebracht worden (22%) en parkeren op de luchthaven (33%).
Deze studie toont aan dat de woonplaats een invloed heeft op de vervoerswijzekeuze: hoe verder de respondent van de luchthaven woont, hoe groter de kans dat de respondent parkeert op de luchthaven. De trein wordt vaker gekozen voor middellange afstanden dan voor heel korte en lange afstanden. En hoe dichter de respondent bij een treinstation woont, hoe vaker hij de trein neemt naar de luchthaven.
‘Respondenten van een gemiddelde leeftijd en respondenten met een hoger inkomen, parkeren vaker op de luchthaven.’
Ook de leeftijd, het inkomen, de reisduur in het buitenland en de reisfrequentie beïnvloeden de vervoerswijzekeuze. Respondenten tussen 38 en 58 jaar oud parkeren vaker aan de luchthaven dan jongere en oudere respondenten. Wanneer het inkomen van de respondent stijgt, stijgt ook de kans dat de respondent op de luchthaven parkeert en daalt de kans op het nemen van de bus. Hoe langer de respondent op reis vertrekt, hoe minder de respondent parkeert in de luchthaven en hoe meer hij gebracht wordt. Hoe vaker de respondent reist vanuit de Brusselse luchthaven, hoe vaker geparkeerd wordt op de luchthaven en hoe minder de respondent wordt gebracht of de trein neemt.
‘De wijze van pendelen naar het werk toont sterke verbanden met de wijze van reizen naar de Brusselse luchthaven.’
Ook de gewoonten van de respondent, met name hoe de respondent naar het werk gaat (of ging), tonen verbanden met hoe de respondent naar de luchthaven gaat. Wanneer de auto wordt gebruikt om naar het werk te gaan, wordt veelal ook de auto naar de luchthaven gebruikt (gebracht, parkeren of taxi). Wanneer de bus of de trein wordt genomen om naar het werk te gaan, wordt deze vervoerswijze ook het vaakst gebruikt om naar de luchthaven te gaan.
‘64% van de respondenten staat open om van vervoerswijze te veranderen als de prijzen of reistijden veranderen.’
Uit de analyse van de ‘stated preference’ data blijkt dat 64% van de respondenten wisselden tussen de alternatieven trein en auto in de verschillende keuzesets. Uit de verschillende modellen voor korte, lange en alle afstanden blijkt dat het effect van een stijging van €1 van de diabolokost en de reiskosten voor de auto en de trein per eenheid dubbel zo groot zijn dan het effect van een stijging van €1 van de reistijden en de parkeerkost.
‘De parkeerkosten wegen minder door bij lange afstanden dan bij korte afstanden naar de Brusselse luchthaven.’
Daarnaast werden ook de invloeden van de vaste kosten geanalyseerd in functie van de afstand tot de luchthaven. Het effect van een stijging van €1 van de reiskost per trein (zonder diabolokost) is 37% kleiner bij lange afstanden ten opzichte van korte afstanden. Het effect van een stijging van €1 van de parkeerkost is 45% kleiner bij langere afstanden ten opzichte van korte afstanden.
‘Een verandering in reiskosten heeft minder impact bij ouderen, frequente reizigers en respondenten met een laag inkomen.’
Verder is de invloed van de leeftijd, de frequentie en het inkomen geanalyseerd. Het effect van de totale reiskosten wordt beduidend kleiner wanneer de respondent ouder wordt, wanneer de respondent vaker naar de luchthaven gaat en vanaf een netto-inkomen van € 2500 per maand. Het effect van de reistijden is iets kleiner vanaf 52 jaar en iets groter wanneer de respondent vaak naar de luchthaven gaat.
De vervoerswijzekeuze van de reiziger wordt dus door heel veel factoren beïnvloed. Enerzijds zijn er de socio-demografische factoren die niet kunnen beïnvloed worden. Anderzijds zijn er de gewoonten en de reiskenmerken die wel beïnvloedbaar zijn. De gewoonten kunnen beïnvloed worden door de overheid (door middel van onder andere een tolheffing, de financiering van openbaar vervoer en het fiscaal aantrekkelijk maken van een mobiliteitsbudget) en de bedrijven (door middel van het mobiliteitsbudget). De reiskenmerken kunnen beïnvloed worden door de overheden (reiskosten met de auto), de NMBS (treinticket, diabolokosten) en de Brussels Airport Company (parkeerkosten).
In de toekomst kan er nog verder onderzoek gedaan worden rond dit onderwerp. Zo kunnen de invloeden van het vertrektijdstip naar de luchthaven en de prijs van een vliegtuigticket onderzocht worden. Tenslotte blijkt dat 83% van het personeel op de luchthaven met de auto naar het werk gaat. Dit is 15% hoger dan de gemiddelde Vlaming die naar het werk gaat. Daarom kan het zeker interessant zijn om de invloeden van de vervoerswijzekeuze voor het personeel op de luchthaven te bestuderen. Zij kunnen ook beter door de Brussels Airport Company beïnvloed worden.
