Voor veel wetenschappers blijft de taalontwikkeling een van de grootste mysteries van de 21e eeuw. Hoe stelt het brein kinderen in staat om in relatief korte tijd moeiteloos een complexe vaardigheid als taal te verwerven? Waarom loopt dit proces soms spaak?  Wat is het verband met de hersenontwikkeling? Met onze studie proberen wij meer inzicht te krijgen in het taalnetwerk in het brein van schoolgaande kinderen met en zonder taalontwikkelingsstoornissen.Bouwstenen van het breinHet brein kan beschouwd worden als een netwerk van zenuwcellen (figuur 1).

Adverteren? Marketeer: let op je taalkeuze!In een experimenteel onderzoek werden 4 fictieve radiospotjes, ingesproken door eenzelfde professionele stem, aan 122 respondenten aangeboden in telkens 3 Nederlandstalige taalvarianten: standaard Nederlands, West-Vlaams en Antwerps. De luisteraars, netjes verdeeld in 3 groepen: standaard Nederlands sprekers, West-Vlaams en Antwerps sprekers, moesten telkens op een 5 punten schaal aangeven wat ze van de reclames vonden.

Dit kunnen we doen om Frans opnieuw aantrekkelijk te maken voor jongeren“Frans is saai en moeilijk”, “De leerkracht volgt gewoon het boek”, “We leren alleen maar theorie”, gelijkaardige uitspraken zullen vele jongeren, ouders en ook leerkrachten wellicht bekend in de oren klinken. Twee studenten aan de HoGent onderzochten dan ook of deze demotivatie geen waanbeeld betrof van enkelingen. De realiteit overtreft echter nog de verwachtingen.

Met 3-jarigen op onderzoekHet regent. Het water loopt van de licht hellende speelplaats naar de riolering. Een 3-jarige kijkt naar buiten en merkt dit op. “Waarom gaat het water zo?” vraagt hij.Iedereen herkent het wel, de “waarom?”–fase bij kinderen. “Waarom schrijf je dat?”, “Waarom doe je dat?”, “Waarom?”… Ze stellen honderden vragen. Eenmaal je een vraag beantwoord hebt, staat de volgende al paraat. Ze blijven vragen stellen, soms tot vervelens toe. Jij, als volwassene, probeert steeds een antwoord te geven. Soms weet je het antwoord, maar soms ook niet.

 De taalkeuze van de NMBS-loketbedienden in VlaanderenZondagavond, u vertrekt weer naar huis na een weekendje Brugge. U wacht aan het loket van het treinstation en wilt twee tickets bestellen naar Luik. Klein probleem: u spreekt geen Nederlands, maar wel Frans en Engels. Zal de loketbediende u in uw taal bedienen of niet?                                 Elk van ons heeft het al eens meegemaakt: u vraagt informatie aan een loket, maar de bediende begrijpt u niet, omdat u de plaatselijke taal niet (voldoende) beheerst. Hoe gaat de bediende hiermee om?

Eigen taal eerst in de Vlaamse faciliteitengemeenten. Lapt België de mensenrechten aan zijn laars?België is geen eenvoudig land. Buitenlanders fronsen steevast de wenkbrauwen wanneer iemand hen probeert uit te leggen hoe de Belgische staat in elkaar zit: het land telt maar liefst negen parlementen en acht regeringen, en dat terwijl het tot de kleinste vijf landen van Europa behoort. Geen enkele staat ter wereld heeft meer instellingen per vierkante meter. Daarvoor bestaat een eenvoudige verklaring: België herbergt 3 verschillende taalgroepen, een Duitse, een Franse en een Nederlandse.

Taal(v)aardighedenEen praktische gids rond talensensibilisering in de kleuterschoolEen knipperende cursorWat is talensensibilisering? Hoe past deze aanpak in een modern schoolbeleid en vanwaar de begripsverwarring met taalinitiatie? Betekent aandacht hebben voor talensensibilisering extra werk voor de al vaak administratief overbelaste leerkracht of biedt het net opportuniteiten voor elke zoekende onderwijsdeskundige?Mijn zoektocht start met talloze vragen en met een cursor die vanop een leeg computerblad confronterend naar me knippert.

Taalvariatie is een onderwerp waarover discussie bestaat in het hedendaagse Vlaamse onderwijslandschap. Zowel leerlingen als leraren hanteren vaak de tussentaal in de klas, terwijl de overheid benadrukt dat enkel het Standaardnederlands geschikt is als onderwijstaal. Deze masterscriptie onderzoekt een aspect van taalvariatie in de klas. De onderzoeksvraag is namelijk of de taalvariëteit de score van leerlingen op een luistertest beïnvloedt. De 101 leerlingen die aan dit experiment deelnemen, zitten in het derde middelbaar in een school in Sint-Truiden.

Bepalen onze noorderburen nog steeds wat wij dragen?Twintig jaar geleden toonde onderzoek aan dat het Belgische Nederlands in de laatste periode van 1950 tot 1990 stevig naar het Nederlandse Nederlands toegegroeid was. Dat gold onder meer voor verschillende kledingbenamingen en voetbaltermen, die in beide taalgebieden met dezelfde woorden benoemd werden. Huidig onderzoek lijkt echter vast te leggen dat die tendens de andere kant op gaat.

Fictie voor verzoeningWie zich voor voetbal interesseert weet het al langer: tussen Nederland en Duitsland botert het niet zo. Maar waar komt die wederzijdse negatieve beeldvorming eigenlijk vandaan? Bestaat er een middel om die voorstellingen rooskleuriger te maken?Je hoeft het journaal nog maar aan te zetten of er is wel een of ander gewelddadig conflict te zien. Vaak betekent dat voor ons niet meer dan een ver-van-mijn-bedshow. Genadeloos zappen we verder naar een gezellig amusementsprogramma of een zoetsappige soap. Toch liggen er zelfs in ons vreedzame landje conflicten op de loer.