Scriptiebank overzicht

Made in China, India, Bangladesh,… verleden tijd?“Je hebt good, cheap en fast en ergens kun je er maar op twee goed doen. Ze alle drie goed doen, dat is onmogelijk.”Claude Ampe, Bellerose, 2015 Sta jij er soms nog bij stil waar je kleding vandaan komt? Made in China, India, Bangladesh, we kijken er niet meer van op. Toch kiezen veel kledingbedrijven er recent terug voor om hun productie dichter bij huis tot stand te brengen of dus aan zogenaamde ‘backshoring’ te doen.Internationale  kledingbedrijven zijn steeds weer op zoek naar nieuwe werkmethoden om de consument tevreden te houden.

Slimmer met jodium. Een onderzoek naar de haalbaarheid van jodium verrijkte groenten in Oegandese scholenElk kind heeft recht op een gezond, evenwichtig dieet. En natuurlijk zullen ouders er alles aan doen om hiervoor te zorgen. Maar dit is niet overal ter wereld even gemakkelijk.Beeld je in: een landbouwer met kinderen die in een arme regio in Afrika woont. Deze kinderen zijn afhankelijk van wat hun vader teelt en oogst.

Tribaal Afrika, het cliché ontleed in Belgisch Congo.Een Afrikaanse maatschappij bestaat uit stammen. Dat is namelijk de pre-koloniale situatie die de kolonisator heeft aangetroffen. Vaak gehoorde clichés die echter minder dicht bij de realiteit liggen dan men zou denken. Ten eerste blijkt ‘dé kolonisator’ allesbehalve een homogeen geheel te zijn, en ten tweede was etniciteit in pre-koloniaal Afrika vermoedelijk iets heel anders dan wat we er vandaag de dag onder verstaan.

De vergeten psychiatrische patiëntAf en toe krijgen we het op ons bord via een documentaire: psychiatrische zorg in een ontwikkelingsland. Vorig jaar zond Vranckx een shockerende reportage uit over psychiatrische instellingen in Mexico. Later dat jaar toonden zijn nomades even schrijnende beelden over geestelijke gezondheidzorg in Oost-Congo. Het is de logica zelve: leven in een geweldadige, onzekere context kan angst, post-traumatische stress, depressie en zelfs psychose veroorzaken.

Nationaliteit, Identiteit en Trauma in Newfoundland                 Schotland. Catalonië. Vlaanderen. Het lijkt wel alsof zich overal deelstaten of bevolkingsgroepen bevinden die zich willen bevrijden van het juk van de natie waar zij zich geen deel van voelen. Separatisme floreert overal en is brandend actueel. Ook in Newfoundland klinkt de roep naar onafhankelijkheid alsmaar luider. De scriptie “‘Where Ye From?’ Reclaiming Newfoundland’s Identity in Kenneth J. Harvey’s The Town that Forgot How to Breathe” legt d.m.v.

Bujumbura, hoofdstad van Burundi, gelegen aan het glinsterend water van het Tanganyika meer en omringd door groene heuvels, zou met haar ideale temperaturen zo uit een reisadvertentie kunnen komen. Het wordt soms ook wel eens het Zwitserland van Afrika genoemd.

 1 HET VLUCHTELINGENPROBLEEM MOETEN WE SAMEN OPLOSSEN Vluchtelingenproblemen zijn zo oud als de mensheid zelf, maar de laatste maanden lijken ze wel in een stroomversnelling terecht te komen. Duizenden vluchtelingen zijn hun thuisland in Noord-Afrika en het Midden-Oosten ontvlucht. Ze riskeren hun leven in gammele bootjes, in de hoop op een beter leven in het Westen. In ons land werden gedurende de drie eerste maanden van dit jaar 3.872 asielaanvragen genoteerd, vooral van Syriërs, Afghanen en Irakezen.

 Zijn nieuwsgierige muizen vatbaarder voor virussen?Dat mensen over persoonlijkheden beschikken hoeft U niet te verbazen, maar nu blijkt dat de Homo sapiens niet het enigste zoogdier is waarbij dit voorkomt. Zo heeft recent onderzoek uitgewezen dat ook enkele eekhoornsoorten persoonlijkheden hebben en zelfs verschillende vogelsoorten zoals de koolmees, maar ook bij sommige reptielen- en insectensoorten! Aangezien dit een wijdverspreid fenomeen is, kunnen we dan nog over persoonlijkheden spreken zoals we dat bij de mens kennen?

Germaans en Semitisch zijn verwant. Een groot geheim of je reinste onzin? In enkele Noord-Afrikaanse en Zuid-West-Aziatische talen, die de Afro-Aziatische talen worden genoemd, bestaat er een woord ‘hot’, dat ‘vuur’ betekent. Een grappig toeval, denk je dan, want het begrip lijkt wel heel erg op ‘heet’ in het Nederlands. Als ze ‘boos (zijn)’ willen zeggen, maken ze gebruik van de term ‘fus’. Op zich niet zo bijzonder, ware het niet dat wij de woorden ‘furie’ en ‘furieus’ kennen, die ook ‘razen(d)’ betekenen.

Compound-wooncultuur in Tema, Ghana: verleden of toekomst?De westerse wooncultuur heeft een onmiskenbare invloed op de traditionele compoundcultuur in Tema, een industriële havenstad in Ghana. Is er nog toekomst voor de traditionele manier van wonen of nemen binnen enkele jaren villa’s en hoogbouw het straatbeeld over? Kortom kunnen nieuw aangebrachte standaarden en comfort worden verenigd met traditie en zo ja, op welke manier?Voor- en nadelen van compoundwoningen afgewogenNiet enkel de Ghanese woningbouw maar ook de cultuur en levenswijze in het algemeen zijn sterk beïnvloed door compounds.

Heeft klimaatsverandering effect op het waterverbruik van Afrikaanse bomen?Vraag jij je soms ook af hoe de klimaatsopwarming een invloed uitoefent op de groene long van onze Aarde? Grote bosgebieden zoals het Amazoneregenwoud en het Tropisch regenwoud in Congo hebben een effect op het klimaat maar worden er ook zelf door beïnvloed. Het fenomeen van stijgende CO2 concentratie is bewezen en heeft o.a. tot gevolg dan een boom efficiënter zal omgaan met zijn water. Een belangrijk gevolg is dus dat de boom productiever zal zijn naar de toekomst toe. Maar zijn hier ook nadelen aan verbonden?

De onzichtbare architectuur van de Afrikaanse kerken in GentLuchthavens en treinstations, detentiekampen en asielcentra, grensposten en -muren, maar ook fenomenen als 'de sociale mix' en 'gentrificatie': ze illustreren dat architectuur, stedenbouw en planning voor – of vaak eerder tegen – de migrant vrij aanwijsbaar is. Moeilijker is om die migrant als actor te beschouwen in architecturale en stedenbouwkundige activiteiten.

 ‘Nieuwe Autoriteit’: ouders, opvoeders of leerkrachten zijn de cliënten‘In mijn tijd hadden ouders nog gezag.’ ‘Vroeger hadden kinderen nog respect voor hun ouders.’ Tegenwoordig hoor je vaak zo’n uitspraken van mensen uit de vroegere generaties. De ouders van vandaag vertrekken vanuit andere waarden bij het opvoeden van hun kinderen, nl. liefde, aanmoediging en vrijheid. Hadden opvoedingsfiguren vroeger inderdaad meer gezag? Is er in onze huidige maatschappij voldoende draagvlak om terug te gaan naar de autoritaire opvoedingsstijl of is de hedendaagse manier van opvoeden beter?

Virussen in het wild: gevaarlijk voor (n)u en voor morgenMaar liefst 60.3% van de opkomende infectieziekten in de wereld (de zogenaamde ‘Emerging Infectious Diseases’) is afkomstig van dieren. Het merendeel daarvan is afkomstig van dieren in het wild. Hun opmars is te wijten aan toenemende mondialisering en veranderende sociaaleconomische factoren. Ook ecologische problemen, zoals houtontginning en opwarming van de aarde, hebben tot gevolg dat wilde dieren steeds minder beschikken over een geschikte habitat, waardoor het aantal contacten tussen mensen en dieren toeneemt.

Ethiopische Moslims in de publieke ruimte van Addis Ababa sinds 1991Het is vrijdag twaalf uur in Addis Ababa, de Ethiopische hoofdstad. Over een uurtje begint het vrijdagsgebed of Juma’a: het belangrijkste gebed van de week voor Moslims over heel de wereld. Ik bevind me in het stadscentrum en bezoek er de belangrijkste moskee: Anwar mosque. Daarvoor moet ik naar Merkato, volgens de Ethiopische bevolking de ‘grootste markt van Afrika’. Uit alle straatjes en steegjes stromen mensen naar de moskee om Juma’a bij te wonen. De gebedsruimte is echter al snel vol.

Wat als het goud op is? Een visie voor het landschap en de bewoners van de West Rand, Johannesburg.door Griet Juwet & Marjolien LyssensHoe zou jouw streek eruit zien als er een eeuw geleden goud was ontdekt in de ondergrond? Voor de bewoners van de West Rand, een regio ten westen van Johannesburg, is dit geen hypothetische vraag, maar dagelijkse realiteit. De goudkoorts laat heuvels met mijnafval achter, zuur water heeft de lokale ecosystemen en rivieren vervuild, en jaren van exploitatie en segregatie veroorzaakten vele sociale problemen.

Norbert Laude (1888-1974). Leven in teken van de kolonieOp 30 juni 1960 vierde de centraal Afrikaanse staat Congo het einde van zijn koloniale periode. Als lid van verschillende prestigieuze koloniale instellingen was Norbert Laude uitgenodigd op de onafhankelijkheidsceremonie in Kinshasa. Laude was echter met wrange gevoelens naar Congo afgereisd.  Al sinds het begin van de twintigste eeuw had hij zich gedreven ingezet om de kolonie en zijn inwoners naar een ‘Europees niveau’ van beschaving te leiden.

 Tijd voor vrijwilligerstoerisme 2.0.Vrijwilligerstoerisme is booming business. Iedereen kent wel iemand die in Afrika of Azië toeristische uitstappen combineert met vrijwilligerswerk. Hierdoor is een lappendeken aan organisaties ontstaan met uiteenlopende faciliteiten, projecten, prijskaartjes en dus een wisselende kwaliteit. Potentiële vrijwilliger toeristen worden “verleid” met heroïsche beloften over hun meerwaarde.Daardoor verschuift de vraag over hun eigenlijke capaciteiten en de projectdoelstellingen onterecht naar de achtergrond.

Vrouwenbesnijdenis anno 2013: een verhaal van rechten en plichten?“She was blindfolded, stripped, and laid on the ground. Heavy women sat on her arms, her chest, her legs. Her mouth was stuffed with a rag. Her clitoris was cut off with a crude knife. Despite profuse bleeding she was forced to walk, was beaten and had hot pepper water poured into her eyes.“My mother had always told me never to let anyone touch me there. I was scared and I tried to fight them off. Nobody talked to me but there was all this clapping, singing, shouting,” recalls Ms Turay.

Hedendaagse vistechnieken vertellen ons meer over het leven 9000 jaar geleden.Sinds haar ontdekking in 1985 heeft Çatalhöyük, een neolithische nederzetting in het huidige Turkije, ons al veel bijgeleerd over hoe de mens 9000 jaar geleden de overgang maakte van jagers-verzamelaars naar landbouwers. Door haar uitzonderlijk goede bewaring zijn we al veel nieuwe zaken te weten gekomen over deze eerste landbouwers. En hoewel er in deze 9000 jaar ontzettend veel veranderd is, zijn sommige zaken verrassend genoeg hetzelfde gebleven.

Geen regenboognatie zonder revolutie?Zuid-Afrika ... Dan denkt u aan de windmolens in de Karoo, de Big Five in het Kruger Park, het WK voetbal in 2010, de vuvuzela, de ‘Waka waka’ van Shakira en de ‘Pata pata’ van Makeba. Maar het land kent ook een lange geschiedenis waarbij het steevast zijn niet-blanke bevolking discrimineerde.

Neuropeptide F en short neuropeptide F signaalsystemen als nieuwe en milieuvriendelijke insecticide-doelwitten bij tseetseevliegen.Tseetseevliegen (Fig. 1) hebben een groot medisch en economisch belang als overdragers van parasieten die ziekten veroorzaken bij zowel de mens (slaapziekte) als bij dieren (nagana). Deze ziekten worden dan ook vooral onder controle gehouden door het bestrijden van tseetseevliegen. Verschillende bestrijdingsmiddelen bestaan, maar houden voornamelijk schadelijke en milieuvervuilende chemische insecticiden in.

Heeft ieder levend wezen een streepjescode?We weten nog steeds niet hoeveel plant- en diersoorten er precies bestaan op aarde, vooral omdat de identificatie ervan zeer moeilijk en specialistenwerk is. Een nieuwe, veelbelovende moleculaire techniek – DNA barcoding – gebruikt een kort stuk van het genetisch materiaal (de DNA barcode), om soorten te identificeren. Maar is DNA barcoding wel zo doeltreffend als men denkt?

DIABETES IN ONTWIKKELINGSLANDEN: EEN ZOEKTOCHT NAAR HOOPDe wereld staat nooit stil en dat geldt ook voor de wetenschap. Een vooraanstaand wetenschapper, Marcellin Berthelot, zei ooit: “de wetenschap is de weldoenster der mensheid”. Met die ingesteldheid is het de taak van elke wetenschapper om steeds nieuwe wegen te bewandelen in de hoop dingen te ontdekken die kunnen bijdragen tot een betere wereld.Wanneer het gaat over diabetes, kan gesteld worden dat er reeds veel vooruitgang is geboekt om deze ziekte behandelbaar en daarmee ook leefbaar te maken.

Hiv en Disclosure: welke rol vervult de hulpverlener?“Dat is een thema dat heel fel leeft en waar veel mensen vragen rond hebben (…) En veel staat of valt eigenlijk met disclosure. Dat komt altijd wel ergens terug: naar werkgever, partner, … . Dus ik hoop daar nog veel in te kunnen leren.” – Respondent 9Omdat het aantal nieuwe hiv-diagnoses aanhoudt en mensen met de ziekte steeds langer leven, worden meer en meer seropositieven geconfronteerd met de moeilijke beslissing hun hiv-status al dan niet bekend te maken aan hun omgeving.

Hiv en Disclosure: welke rol vervult de hulpverlener?“Dat is een thema dat heel fel leeft en waar veel mensen vragen rond hebben (…) En veel staat of valt eigenlijk met disclosure. Dat komt altijd wel ergens terug: naar werkgever, naar partner, … . Dus ik hoop daar nog veel in te kunnen leren.” – Respondent 9Omdat het aantal nieuwe hiv-diagnoses aanhoudt en mensen met de ziekte steeds langer leven, worden meer en meer seropositieven geconfronteerd met de moeilijke beslissing hun hiv-status al dan niet bekend te maken aan hun omgeving.

De “ik” in ontwikkelingshulpOntwikkelingshulp betreft vandaag allesbehalve een “sexy” onderwerp.  Slaat u op een doordeweekse dag de krant open, dan springen steevast artikels over politieke en economische -liefst binnenlandse- problemen in het oog.  Inderdaad, de ontwikkelingen in Libië en Syrië zijn de afgelopen jaren meer dan uitgebreid aan bod gekomen.  Echter, omdat niet elke dag gelijkaardige beelden van verwoesting en genocide getoond kunnen worden, begint de media-aandacht voor deze conflicten en hun gevolgen nu ook stilaan te kenteren.  De situatie in vele delen van Afrika –en diep va

Wat is de betekenis van Nationale identiteit? Het is misschien niet de vraag die ieder van ons tergt aan de ontbijttafel, maar het blijft in tijden van succes van nationalisme doorheen Europa en de wereld zeker en vast een uiterst relevante vraag. Masterstudent geschiedenis aan de Universiteit Gent Jos Van Steelandt onderzocht welke kenmerken de nationale identiteit had in de pas onafhankelijk geworden Republiek Oeganda in de jaren ’60.

Het verbreden van de toegang tot geneesmiddelen: een wereldwijde bekommernisWereldwijd kunnen ontelbare patiënten niet genieten van de nodige behandeling wegens een te hoge kostprijs, waaronder HIV-patiënten in ontwikkelingslanden. Deze hoge kostprijs is mede het gevolg van het vestigen van octrooien, beter gekend als patenten, op geneesmiddelen. Dergelijke octrooien worden aan bedrijven toegekend om een deel van het peperduur onderzoek en de peperdure ontwikkeling terug te verdienen. Samenwerking door middel van een “patent pool” kan de toegang tot geneesmiddelen verbreden.

Dorp, stad, continent en wereld tegelijk.India heeft de wereld ontdekt en komt alsmaar meer in de verleiding van het Westen. Maar de drang naar traditie is groot, zeker op het platteland. De democratie wordt bejubeld, maar de besluitvorming verloopt te traag voor een wereld waarin snelheid en besluitvaardigheid de norm zijn geworden. India is een land van contrasten, paradoxen, maar vooral veel extremen. Beschaving en barbaarse achterlijkheid bestaan naast elkaar, net als solidariteit en conflict. Alles gebeurt er, het is er allemaal: het rijke verleden, de mogelijk comfortabele toekomst.