SDG's realiseren/concretiseren in de basisschool

Axel Callens
Persbericht

“Welke soep is het deze middag, meester?”, “Wel, zoals iedere middag: plasticsoep…”

U kent het wel. Een zonnige middag aan het strand. U haalt ijsjes voor de vrienden en familieleden. U verkoelt zich wat in de zee en onderweg… overal plastic. Maar wat zal u doen? Raapt u het plastic op en gooit u het in de vuilnisbak? Of laat u het liggen omdat het toch niet uw verantwoordelijkheid is?

Plastic: een alledaags begrip. Het komt dan ook overal voor in onze hedendaagse maatschappij. Waar we ook gaan, waar we ook kijken, u kijkt altijd wel naar iets dat gemaakt is van plastic. De industrialisatie heeft zo haar monopolie geplaatst op die plasticproductie. Denk hierbij aan plastic verpakkingen en andere plastic materialen. De vraag is dan ook: “Kunnen we terug naar een tijdperk zonder plastic?”. 

Plastic op het strand. (bron: Pixabay)

                Plastic op het strand. (bron: Pixabay)

 

De Duurzame Ontwikkelingsdoelen: hulp is nabij!

Om de planeet in al haar facetten te redden is actie ‘nu’ nodig. Daarom stelde de Verenigde Naties sinds 2015 zeventien doelen op die bereikt moeten worden tegen het jaar 2030. Het gaan om doelen die werken op drie maatschappelijke domeinen: het economisch, het ecologisch en het sociaal domein.

De Duurzame Ontwikkelingsdoelen. (bron: unric.org)

                               De Duurzame Ontwikkelingsdoelen. (bron: unric.org)

De Duurzame Ontwikkelingsdoelen zijn een uitbreiding op de voorgaande Millenniumdoelstellingen die in 2015 werden afgerond. Vanaf dat jaar ging men verder streven naar een verbeterde economische ontwikkeling, sociale inclusie en ecologische duurzaamheid. Cruciale opsommingen die aangeven waarom die doelstellingen zo belangrijk zijn voor ‘ons’.

 

Geen tien voor, maar één voor twaalf voor de (w)onderwaterwereld

“Hoe kan er dan bijvoorbeeld gezorgd worden voor een verbeterde ecologische duurzaamheid? Als u bijvoorbeeld kijkt naar het vele plastic in de zee. Kan dan die onderwaterwereld nog steeds gered worden?”

Zeker! Enkel en alleen door concrete en effectieve acties. Acties die niet enkel uitgevoerd worden door overheden maar ook door individuen.

“Als de vervuiling van de zee zo doorgaat, kunnen de vissen beter aan land komen.”

                             – Martin Šimek (1984) – 

De reden waarom acties nodig zijn, is het feit dat plastic een dreiging is voor zowel het menselijk als planetair stelsel. Plastic wordt gestort op de grond en komt door de wind of regen in wateren terecht. Uiteindelijk komt het in de zee waar het er geleidelijk afbrokkelt tot erg kleine deeltjes. Die deeltjes heten microplastics. Vele van die microplastics kunnen nog verder afbrokkelen tot nanoplastics en zijn niet meer met het blote oog te zien. Doordat die kleine deeltjes zo klein zijn, eten zeedieren deze gemakkelijk op en sterven ze uiteindelijk.

Microplastics. (bron: Pexels)

Microplastics. (bron: Pexels)

Anderzijds kunnen die kleine deeltjes opnieuw via rivieren op het land terechtkomen. Landbouwers gebruiken dit ‘vervuild’ water voor hun gewassen en op die manier komen die deeltjes ook in het menselijk lichaam terecht. Of het schadelijk is voor ons, moet nog uitgeklaard worden. Echter is het vanzelfsprekend dat het alles behalve aangenaam is. Het plastic op het strand oprapen, ondanks dat het niet van jou is, is dus de boodschap!

 

Op de Ladder van Ad Lansink dan maar?

Om op een duurzame manier om te gaan met het plastic- en afvalbeleid is het beter om het laddermodel van Ad Lansink toe te passen. Het hedendaags Belgisch afvalbeleid focust zich al op deze visuele weergave die de Nederlandse doctor en politicus Ad Lansink in de jaren ’70 heeft voorgesteld aan het Nederlands parlement.

Het doel van deze Ladder is om overheden en individuen aan te sporen milieubewust en duurzaam om te gaan met afval en plastic. Hoe hoger op de Ladder, des te beter voor ieders gezondheid én voor de planeet. Hoe lager op de Ladder, des te slechter.

De Ladder van Ad Lansink

De Ladder van Ad Lansink.

 

Onderwijs mee in actie!

Volgens Karpovic (2018) moeten die Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen geïntegreerd worden in het onderwijscurriculum. Het lerend netwerk ‘Educatie voor Duurzame Ontwikkeling’ (EDO) zorgt reeds voor die integratie. EDO heeft namelijk een competentielijst gemaakt waarover toekomstige leerkrachten dienen te beschikken. Het

gaan om competenties die onder andere gelinkt zijn aan: nieuwe kennis opdoen, systeemdenken en actiegericht werken.

 

EDO in de praktijk: een terugblik op de bachelorproef

Deze bachelorproef probeert aan die EDO-richtlijnen te voldoen. Door de algemene literatuurstudie wordt er dieper gegraven in de bovenstaande Duurzame Ontwikkelingsdoelen. Dit is uiteraard erg belangrijk, want hierover gaat het thema: Duurzame Ontwikkelingsdoelen, Sustainable Development Goals (SDG’s), realiseren en concretiseren in de basisschool.

Daarnaast zorgt de praktijkanalyse in de basisschool, Freinetschool De Torteltuin in Poperinge, voor meer diepgang. Door middel van het toepassen van verschillende methodieken werd er gezorgd voor een duidelijke beginsituatie van de klaswerking in de derde graad enerzijds en de schoolwerking anderzijds. Methoden zoals een driehoeksgesprek met de zorgcoördinator en de klastitularissen van de derde graad kwamen hierbij aan te pas. Daarnaast voerden de leerlingen een test uit die zowel de voorkennis als de interessegebieden achterhaalde. Zo kon deze bachelorproef volledig aansluiten bij wat de leerlingen willen. Wat bleek: de focus bij het vijfde leerjaar lag vooral bij SDG-doel 12: ‘Verantwoorde consumptie en productie’. Denk hierbij aan afvalverwerking. In het zesde leerjaar lag de focus dan weer vooral bij SDG-doel 14: ‘Leven in het water’. Zo behoort de ‘plasticsoep’ tot deze groep.  

Tabel 1: Conclusie; voorkeuren uitgevoerd in het vijfde leerjaar.

Tabel 1: Conclusie; voorkeuren uitgevoerd in het vijfde leerjaar.

Tabel 2: Conclusie; voorkeuren uitgevoerd in het zesde  leerjaar.

Tabel 2: Conclusie; voorkeuren uitgevoerd in het zesde  leerjaar.

 

Met de nodige kennis werd er een geschikte onderzoeksvraag opgemaakt, namelijk: “Hoe kunnen leerlingen van de derde graad basisonderwijs meer bewust gemaakt worden van de plasticsoep (SDG 14) met ondersteuning van het laddermodel van Ad Lansink (SDG 12) en zo tot actie overgaan?”

Om een antwoord te verkrijgen, werden twee ontwerpweken uitgevoerd. Eén ontwerpweek in het vijfde leerjaar en nadien één ontwerpweek in het zesde leerjaar. Telkens met voldoende reflecties en aanpassingen. Het eindresultaat zorgde voor drie ontwerpen: een leerkrachtenhandleiding, een materialenkoffer en een themabundel voor de leerlingen. Een systematische aanpak, waarbij theorie en praktijk sterk met elkaar gelinkt worden, nam hierbij het voortouw. Op die manier konden de leerlingen actiegericht meehelpen zoeken naar oplossingen voor maatschappelijke problemen. Met andere woorden: gehoord en gezien worden.

Bibliografie

11.11.11. (2022). Wat en waarom. Opgeroepen op maart 8, 2022, van 11.11.11: https://11.be/wat-en-waarom

Amnesty International. (2022). Millenniumdoelen en mensenrechten. Opgeroepen op maart 5, 2022, van Amnesty International: https://www.amnesty.nl/encyclopedie/millenniumdoelen-en-mensenrechten

Anne Lykke. (2015, maart 10). Plastic flessen om aan te trekken. Opgeroepen op mei 25, 2022, van Wetenschap In Beeld: https://wibnet.nl/techniek/materialen/kleding-van-petflessen

BELGA. (2015, juli 14). Eén van de millenniumdoelstellingen wel bereikt: inperken hiv-epidemie. Opgeroepen op maart 5, 2022, van HLN: https://www.hln.be/fit-en-gezond/een-van-de-millenniumdoelstellingen-we…

belgium.be. (2022). Afval. Opgeroepen op april 11, 2022, van belgium.be: https://www.belgium.be/nl/leefmilieu/duurzaam_consumeren/afval

belgium.be. (2022). Afval voorkomen. Opgeroepen op mei 30, 2022, van belgium.be: https://www.belgium.be/nl/leefmilieu/duurzaam_consumeren/afval/voorkomen

Broederlijk Delen. (2022). Onze aanpak. Opgeroepen op maart 8, 2022, van Broederlijk Delen: https://broederlijkdelen.be/nl/over-ons/wat-we-doen

Broederlijk Delen. (2022). Over ons. Opgeroepen op maart 8, 2022, van Broederlijk Delen: https://broederlijkdelen.be/nl/over-ons

Budgen, M. (2015, april 7). Millennium Development Goals: What has and hasn’t been achieved. Opgeroepen op maart 5, 2022, van LifeGate: https://www.lifegate.com/millennium-development-goals-has-hasnt-been-ac…

Business Art Service. (2022). De effecten van kunst. Opgeroepen op mei 25, 2022, van Business Art Service: https://businessartservice.nl/effecten-van-kunst/

Charipickers. (2022). De Donut Economie. Opgeroepen op maart 8, 2022, van Charipickers: https://charipickers.be/donut-economie/

de Bruijn, R. (2014, mei 23). Millenniumdoelen algemeen. Opgeroepen op maart 5, 2022, van OneWorld: https://www.oneworld.nl/anders/werelddoelen/millenniumdoelen-algemeen/

De Standaard. (2005, maart 9). Wat zijn de Millenniumdoelstellingen? De Standaard. Opgeroepen op maart 5, 2022, van De Standaard: https://www.standaard.be/cnt/gesd54u9

De Verenigde Naties - Departement van Voorlichting. (1953). HANDVEST van de VERENIGDE NATIES en STATUUT van het INTERNATIONALE GERECHTSHOF (1e ed.). New York, New York, Verenigde Staten van Amerika: De Verenigde Naties - Departement van Voorlichting. Opgeroepen op maart 5, 2022, van https://unric.org/nl/wp-content/uploads/sites/8/2019/10/het-handvest-va…

De Verenigde Naties - Departement van Voorlichting. (1953). Organen. In HANDVEST van de VERENIGDE NATIES en STATUUT van het INTERNATIONALE GERECHTSHOF (1e ed., Vol. III, p. 7). New York, New York, Verenigde Staten van Amerika: De Verenigde Naties - Departement van Voorlichting. Opgeroepen op maart 5, 2022, van https://unric.org/nl/wp-content/uploads/sites/8/2019/10/het-handvest-va…

Debrabandere, R. (2018, februari 21). Ons engagement om grensoverschrijdend gedrag te stoppen. Opgeroepen op maart 8, 2022, van Plan Internationaal België: https://www.planinternational.be/nl/blog/grensoverschrijdend-gedrag-sto…

Dedeurwaerder, H. (2021, april 29). Deze Belgische maakt modieuze zwemkledij van plastic afval uit de zee: “Ik zal de wereld op mijn eentje niet veranderen, maar misschien wél de mindset van mijn klanten”. Opgeroepen op mei 30, 2022, van Bloovi: https://www.bloovi.be/thema/duurzaam-ondernemen/deze-belgische-maakt-mo…

Denver7 - abc. (sd). Scientist studying nitrogen inadvertently finds microplastics in RMNP rainwater. Opgeroepen op mei25 2022, van https://www.thedenverchannel.com/news/local-news/scientist-studying-nit…

Dutch Sustainable Growth Coalition. (2018, januari 10). De ‘Donut Economie’ geeft een nuttig denkkader. Opgeroepen op maart 8, 2022, van Dutch Sustainable Growth Coalition: https://www.dsgc.nl/nl/events/2018/doughnut-economics

Erica, & Marco. (2022).

Europa Nu. (2022). Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Opgeroepen op maart 5, 2022, van Europa Nu - Onafhankelijk & actueel: https://www.europa-nu.nl/id/vh9ltxzlirzb/algemene_vergadering_van_de_ve…

Europa Nu. (2022). Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Opgeroepen op maand 5, 2022, van Europa Nu - Onafhankelijk & actueel: https://www.europa-nu.nl/id/vh9lqnbt5cs3/veiligheidsraad_van_de_verenig…

Europa Nu. (2022). Verenigde Naties (VN). Opgeroepen op maart 5, 2022, van Europa Nu - Onafhankelijk & actueel: https://www.europa-nu.nl/id/vg9xnvnt6ay1/verenigde_naties_vn

Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken. (2022). Verenigde Naties. Opgeroepen op maart 5, 2022, van KONINKRIJK BELGIE - Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking: https://diplomatie.belgium.be/nl/Beleid/internationale_instellingen/ver…

FOPEM. (2022). Opgeroepen op april 10, 2022, van Federatie voor Onafhankelijke Emancipatorische Pluralistische Methodescholen: https://fopem1.jimdo.com/

Fost Plus. (2022). Recyclage in België. Opgeroepen op mei 30, 2022, van Fost Plus: https://www.fostplus.be/nl/recycleren/recyclage-in-belgie

Franssen, J. (2022, september 9). Kindersterfte bij jonge kinderen wereldwijd historisch laag, Unicef: "Laat dit niet tenietdoen door COVID-19". Opgeroepen op maart 5, 2022, van vrtNWS: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/09/08/kindersterfte-bij-jonge-kindere…

Freinetschool - De Torteltuin. (2022). Schoolreglement - Freinetschool De Torteltuin. Opgeroepen op april 4, 2022, van Freinetschool - De Torteltuin: http://www.detorteltuin.be/tt/images/SCHOOLREGLEMENT_De_Torteltuin_maar…

Generation journey. (2022). Generatie Z: Kenmerken & onderzoek. Opgeroepen op maart 18, 2022, van Generation journey: https://www.generationjourney.nl/generatie-z/

Green News. (2016). Plastic Pollution: A national and international issue. Plasticsoup. Opgeroepen op mei 11, 2022

IGEAN. (2022). Tips om afval te voorkomen. Opgeroepen op mei 30, 2022, van IGEAN: https://www.igean.be/afvalvoorkomen

Initiatief Domplein. (2020). Dit is hoe we vroeger met afval omgingen. Opgeroepen op mei 11, 2022, van Initiatief Domplein: https://initiatiefdomplein.nl/dit-is-hoe-we-vroeger-met-afval-omgingen/

Karpovic, D. (2018, februari 12). SDGs for the Generation Z. Opgeroepen op maart 18, 2022, van SOCI-SDG: http://socisdg.com/en/blog/sdgs-for-the-generation-z/#:~:text=SDGs%20fo….

Knack. (2020, december 10). Zwerfafval in Vlaanderen opnieuw toegenomen. Opgeroepen op mei 25, 2022, van Knack: https://www.knack.be/nieuws/belgie/zwerfafval-in-vlaanderen-opnieuw-toe…

Lansink, A. (1979). Ladder van Lansink. Opgeroepen op april 11, 2022, van ivmmilieubeheer.be: https://ivmmilieubeheer.be/voor-scholen/ladder-van-lansink

Lansink, A. (2014). CV. Opgeroepen op mei 11, 2022, van Ad Lansink's Website: https://www.adlansink.nl/cv/

MDGmonitor. (2017, mei 15). Millennium Development Goals. Opgeroepen op maart 5, 2022, van MDGmonitor: https://www.mdgmonitor.org/millennium-development-goals/

MO. (2021). Waarheen met de sdg’s? (Wereldmediahuis vzw) Opgeroepen op maart 7, 2022, van MO: https://www.mo.be/dossiers/waarheen-met-de-sdgs

Morren, P. (2005). De zes hoofdorganen. In P. Morren, & W. Dalemans (Red.), Het ontstaan van de Verenigde Naties (1e ed., Vol. V, pp. 150-151). Roeselare, West-Vlaanderen, België: Roularta Books. Opgeroepen op maart 5, 2022

Morren, P. (2005). De zes hoofdorganen. In P. Morren, & W. Dalemans (Red.), Het ontstaan van de Verenigde Naties (1e ed., Vol. V, pp. 155-156). Roeselare, West-Vlaanderen, België: Roularta Books. Opgeroepen op maart 5, 2022

Morren, P. (2005). Deel V - Kennismaking met de Verenigde Naties. In P. Morren, & W. Dalemans (Red.), Het ontstaan van de Verenigde Naties (1e ed., Vol. V, p. 137). Roeselare, West-Vlaanderen, België: Roularta Books. Opgeroepen op februari 15, 2022

Morren, P. (2005). Doelstellingen en beginselen; lidmaatschap. In P. Morren, & W. Dalemans (Red.), Het ontstaan van de Verenigde Naties (1e ed., Vol. V, p. 141). Roeselare, West-Vlaanderen, België: Roularta Books. Opgeroepen op maart 5, 2022

Morren, P. (2005). Gespecialiseerde en met de Verenigde Naties geassocieerde intergouvermentele wereldorganisaties. In P. Morren, & W. Dalemans (Red.), Het ontstaan van de Verenigde Naties (1e ed., Vol. V, pp. 165-172). Roeselare, West-Vlaanderen, België: Roularta Books. Opgeroepen op maart 5, 2022

Morren, P. (2005). Hulporganen van de Algemene Vergadering. In P. Morren, & W. Dalemans (Red.), Het ontstaan van de Verenigde Naties (1e ed., Vol. V, pp. 159-164). Roeselare, West-Vlaanderen, België: Roularta Books. Opgeroepen op maart 5, 2022

MVO Vlaanderen. (2022). Sustainable Development Goals (SDGs). Opgeroepen op maart 7, 2022, van MVO Vlaanderen: https://www.mvovlaanderen.be/fiche/sustainable-development-goals-sdgs

NOS. (2015, september 26). De millenniumdoelen: wat is er bereikt? Opgeroepen op maart 5, 2022, van NOS: https://nos.nl/artikel/2059807-de-millenniumdoelen-wat-is-er-bereikt

NTU International. (2022). https://www.scientificworldinfo.com/2019/09/importance-of-the-sustainab…. Opgeroepen op maart 8, 2022, van NTU International: https://www.ntu.eu/news-archive/the-importance-of-the-sustainable-devel…

Oey, A. (2017, november 26). De donut economie. Opgeroepen op maart 8, 2022, van VPRO: https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2017-2018/d…

One World. (2015, september 22). "Millenniumdoelen? Nog nooit van gehoord!". Opgeroepen op maart 5, 2022, van One World: https://www.oneworld.nl/anders/werelddoelen/millenniumdoelen-nog-nooit-…

Orbie, J. (2020, februari 12). Waarom de duurzame ontwikkelingsdoelen de wereld niet zullen redden. Opgeroepen op maart 8, 2022, van MO: https://www.mo.be/opinie/waarom-de-duurzame-ontwikkelingsdoelen-de-were…

OVAM. (2021). Jaarverslag. Opgeroepen op mei 29, 2022, van Vlaanderen - OVAM: https://jaarverslag.ovam.be/afval-recycleren

OVAM. (2022). Mooimakers. Opgeroepen op april 14, 2022, van OVAM: https://ovam.vlaanderen.be/mooimakers

OVAM. (2022). Wat doen we? Opgeroepen op april 14, 2022, van OVAM - samen maken we morgen mooier: https://ovam.vlaanderen.be/wat-doen-we

Pauwels, L. (2016, september 21). 5 vragen over afvalverbranding en groene energie. Opgehaald van vrtNWS: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2016/09/21/5_vragen_over_afvalverbrandinge…

Plan Internationaal. (2022). Onze waarden. Opgeroepen op maart 8, 2022, van Plan Internationaal België: https://www.planinternational.be/nl/onze-waarden

Plan Internationaal België. (2020, oktober 8). SDG 14: Leven in het water. Opgeroepen op april 13, 2022, van Plan Internationaal: https://www.planinternational.be/nl/blog/sdg-14-leven-het-water

Plastic Soup Foundation. (2020, augustus 5). Acht oplossingen tegen de plasticsoep. Opgeroepen op mei 11, 2022, van Plastic Soup Foundation: https://www.plasticsoupfoundation.org/2020/08/acht-oplossingen-tegen-de…

Plastic Soup Foundation. (2022). Microplastics. Opgeroepen op mei 25, 2022, van Plastic Soup Foundation: https://www.plasticsoupfoundation.org/plastic-probleem/plastic-milieu/m…

Plastic Soup Foundation. (2022). Plasticsoep. Opgeroepen op april 14, 2022, van Plastic Soup Foundation: https://www.plasticsoupfoundation.org/plastic-probleem/plasticsoep/

Rand, A. (1957, juli 1). Atlas Shrugged (1e ed.). New York, New York, Verenigde Staten van Amerika: Random House Books. Opgeroepen op april 11, 2022, van citaten.NET.

Raworth, K. (2017). Doughnut Economie. Opgeroepen op maart 2, 2022, van https://hillen-roosen.nl/circulaire-bouw/donut-economie-nederlands-eenv…

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2019). 17 doelstellingen om onze wereld te transformeren. Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. Opgeroepen op maart 7, 2022, van https://unric.org/nl/wp-content/uploads/sites/8/2020/01/duurzame-ontwik…

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (202). SDG 4 - Verzeker gelijke toegang tot kwaliteitsvol onderwijs en bevorder levenslang leren voor iedereen. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-4/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). SDG 1 - Beëindig armoede overal en in al haar vormen. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-1/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). SDG 10 - Dring ongelijkheid in en tussen landen terug. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-10/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). SDG 11 - Maak steden en menselijke nederzettingen inclusief, veilig, veerkrachtig en duurzaam. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-11/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). SDG 12 - Verzeker duurzame consumptie- en productiepatronen. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-12/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). SDG 13 - Neem dringend actie om klimaatverandering en haar impact te bestrijden. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-13/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). SDG 14 - Behoud en maak duurzaam gebruik van oceanen, zeeën en maritieme hulpbronnen. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-14/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). SDG 15 - Bescherm, herstel en bevorder het duurzaam gebruik van ecosystemen op het vasteland, beheer bossen en wouden duurzaam, bestrijd woestijnvorming, stop landdegradatie en draai het terug en roep het verlies aan biodiversiteit een halt toe. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenide Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-15/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). SDG 16 - Bevorder vreedzame en inclusieve samenlevingen met het oog op duurzame ontwikkeling, verzeker toegang tot justitie voor iedereen en bouw op alle niveaus doeltreffende, verantwoordelijke en toegankelijke instellingen uit. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-16/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). SDG 17 - Versterk de implementatiemiddelen en revitaliseer het wereldwijd partnerschap voor duurzame ontwikkeling. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-17/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). SDG 2 - Beëindig honger, bereik voedselzekerheid en verbeterde voeding en promoot duurzame landbouw. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-2/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). SDG 3 - Verzeker een goede gezondheid en promoot welzijn voor alle leeftijden. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-3/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). SDG 5 - Bereik gendergelijkheid en empowerment voor alle vrouwen en meisjes. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Staten - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Staten: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-5/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). SDG 6 - Verzeker toegang tot duurzaam beheer van water en sanitatie voor iedereen. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-6/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). SDG 7 - Verzeker toegang tot betaalbare, betrouwbare, duurzame en moderne energie voor iedereen. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-7/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). SDG 8 - Bevorder aanhoudende, inclusieve en duurzame economische groei, volledige en productieve tewerkstelling en waardig werk voor iedereen. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-8/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). SDG 9 - Bouw veerkrachtige infrastructuur, bevorder inclusieve en duurzame industrialisering en stimuleer innovatie. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/sdg-9/

Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties. (2022). VN-Handvest. Opgeroepen op maart 5, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/verenigde-naties/vn-handvest/

Rush, J. (2021). Mount Recyclemore. Cornwall. Opgeroepen op mei 25, 2022, van https://www.bnnvara.nl/joop/artikelen/leiders-g7-zien-zichzelf-terug-in…

Sandra. (2021, september 10). 13 dingen die je kunt hergebruiken. Opgeroepen op mei 30, 2022, van Mama Planeet: https://www.mamaplaneet.nl/afval-hergebruiken-tips/

Sarah, D., Nina, H., Karen, D., & Kathelijne, H. (2019). Teach for SDG's - Een inspiratiegids rond duurzame ontwikkelingsdoelen voor scholen (1e ed.). (V. Matthias , Red.) Perspective 2030. Opgeroepen op maart 7, 2022, van https://11.be/sites/default/files/2020-07/SDG_brochure.pdf

schooltv. (2005, juni 13). Op straat in de middeleeuwen. Opgehaald van schooltv: https://schooltv.nl/video/op-straat-in-de-middeleeuwen-handel-stank-die…

SDG Compass. (2015). SDG 14: Conserve and sustainably use the oceans, seas and marine resources for sustainable development. (United Nations Global Compact, & WBCSD, Producenten) Opgeroepen op april 13, 2022, van SDG Compass: https://sdgcompass.org/sdgs/sdg-14/

Servaes, J. (2021, april 21). ‘De Duurzame Ontwikkelingsdoelen zitten in het slop door corona’. Opgeroepen op maart 8, 2022, van MO: https://www.mo.be/opinie/de-duurzame-ontwikkelingsdoelen-in-het-slop-do…

Siamak, S. L. (2016, maart). The people, planet, prosperity, peace and partnership: why the Sustainable Development Goals shoald matter to everyone. Ecodate, 30(1), 7-12. Opgeroepen op maart 8, 2022, van Ecodate: https://web-p-ebscohost-com.vives.e-bronnen.be/ehost/pdfviewer/pdfviewe…

Šimek, M. (1984). Nagelaten werk (1e ed.). Tiebosch. Opgeroepen op april 11, 2022

Statistiek Vlaanderen. (2022). Bevolking onder de armoededrempel. Opgeroepen op maart 5, 2022, van Vlaanderen: https://www.statistiekvlaanderen.be/nl/bevolking-onder-de-armoededrempel

StudioKCA. (sd). Skyscraper (the Bruges Whale). Skyscraper (the Bruges Whale). Brugge. Opgeroepen op mei 11, 2022

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 1. Geen armoede. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/1-geen-armoede

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 10. Ongelijkheid verminderen. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/10-ongelijkheid-verminderen

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 11. Duurzame steden en gemeenschappen. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/11-duurzame-steden-en-gemeenschappen

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 12. Verantwoorde consumptie en productie. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/12-verantwoorde-consumptie-en-productie

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 13. Klimaatactie. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/13-klimaatactie

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 14. Leven in het water. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/14-leven-het-water

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 15. Leven op het land. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/15-leven-op-het-land

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 16. Vrede, veiligheid en sterke publieke diensten. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/16-vrede-veiligheid-en-sterke-publieke-dien…

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 17. Partnerschap om doelstellingen te bereiken. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/17-partnerschap-om-doelstellingen-te-bereik…

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 2. Geen honger. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/2-geen-honger

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 3. Goede gezondheid en welzijn. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/3-goede-gezondheid-en-welzijn

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 4. Kwaliteitsonderwijs. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/4-kwaliteitsonderwijs

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 5. Gendergelijkheid. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/5-gendergelijkheid

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 6. Schoon water en sanitair. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/6-schoon-water-en-sanitair

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 7. Betaalbare en duurzame energie. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/7-betaalbare-en-duurzame-energie

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 8. Waardig werk en economische groei. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/8-waardig-werk-en-economische-groei

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). 9. Industrie, innovatie en infrastructuur. Opgeroepen op maart 7, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/sdgs/9-industrie-innovatie-en-infrastructuur

Sustainable Development Goals Belgium. (2022). Initiatieven. Opgeroepen op maart 8, 2022, van SDGs.be: https://www.sdgs.be/nl/initiatives

The Scientific World. (2019, september 30). The Importance of Sustainable Development Goals - An Overview. Opgeroepen op maart 8, 2022, van The Scientific World: https://www.scientificworldinfo.com/2019/09/importance-of-the-sustainab…

UNESCO. (2019, juni 12). 17 doelstellingen om onze wereld te transformeren. Opgeroepen op maart 7, 2022, van UNESCO - Vlaamse Unesco Commissie & Unesco Platform Vlaanderen vzw: https://www.unesco-vlaanderen.be/unesco-in-de-kijker/publicaties/17-doe…

UNICEF. (2022). Kinderrechten binnen de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's). Opgeroepen op maart 18, 2022, van UNICEF - voor ieder kind: https://www.unicef.be/nl/waarom-bestaat-unicef/de-duurzame-ontwikkeling…

United Nations. (2022). Biography. Opgeroepen op maart 5, 2022, van United Nations - Secretary-General: https://www.un.org/sg/en/content/sg/biography

United Nations. (2022). International Court of Justice. Opgeroepen op maart 5, 2022, van United Nations - Model United Nations: https://www.un.org/en/model-united-nations/international-court-justice

United Nations. (2022). Millennium development goals and beyond 2015. Opgeroepen op maart 5, 2022, van We can end poverty: https://www.un.org/millenniumgoals/bkgd.shtml

United Nations. (2022). The 5 P's of SDG's. The King Hamad Youth Empowerment Award To Achieve The SDG's Winner Announcement. Opgeroepen op maart 2, 2022, van King Hamad Youth Empowerment Award To Achieve The SDG's Winners Announcement: https://www.kinghamadaward.com/index.php

United Nations. (2022). Trusteeship Council. Opgeroepen op maart 5, 2022, van United Nations - Creative Community Outreach Initiative (CCOI): https://www.un.org/en/ccoi/trusteeship-council

Van Dale. (2022). Bedrijf. Opgeroepen op mei 11, 2022, van Van Dale: https://vowb-vandale-be.vives.e-bronnen.be/zoeken/zoeken.do

Van Dale. (2022). coherent. Opgeroepen op maart 18, 2022, van Van Dale: https://vowb-vandale-be.vives.e-bronnen.be/zoeken/zoeken.do#

Van Dale. (2022). empowerment. Opgeroepen op maart 18, 2022, van Van Dale: https://vowb-vandale-be.vives.e-bronnen.be/zoeken/zoeken.do#

Van Dale. (2022). implementatie. Opgeroepen op maart 18, 2022, van Van Dale: https://vowb-vandale-be.vives.e-bronnen.be/zoeken/zoeken.do#

Van Dale. (2022). inclusief (bn). Opgeroepen op maart 18, 2022, van Van Dale: https://vowb-vandale-be.vives.e-bronnen.be/zoeken/zoeken.do#

Van Dale. (2022). malnutritie. Opgeroepen op maart 18, 2022, van Van Dale: https://vowb-vandale-be.vives.e-bronnen.be/zoeken/zoeken.do#

Van Dale. (2022). onderschrijven. Opgeroepen op maart 5, 2022, van Van Dal: https://vowb-vandale-be.vives.e-bronnen.be/zoeken/zoeken.do#

Van Dale. (2022). reproductief. Opgeroepen op maart 5, 2022, van Van Dale: https://vowb-vandale-be.vives.e-bronnen.be/zoeken/zoeken.do#

Van Dale. (2022). revitaliseren. Opgeroepen op maart 18, 2022, van Van Dale: https://vowb-vandale-be.vives.e-bronnen.be/zoeken/zoeken.do#

Van Dale. (2022). samenwerking. Opgeroepen op maart 18, 2022, van Van Dale: https://vowb-vandale-be.vives.e-bronnen.be/zoeken/zoeken.do#

Verenigde Naties. (2022). Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen - 17 doelstellingen om onze wereld te transformeren. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Verenigde Naties - Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties: https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/

Vereniging voor de Verenigde Naties - United Nations Association Flanders Belgium. (2022). Over de VN. Opgeroepen op maart 5, 2022, van Vereniging voor de Verenigde Naties - United Nations Association Flanders Belgium: http://www.vvn.be/over-de-vn/

Vlaamse Regering. (2018). Vizier2030 - Een 2030-doelstellingskader voor Vlaanderen. Brussel: Vlaamse Regering. Opgeroepen op maart 8, 2022, van https://publicaties.vlaanderen.be/view-file/27333

Vlaanderen. (2022). Afvalinzameling en sorteren. Opgeroepen op mei 29, 2022, van Vlaanderen: https://www.vlaanderen.be/afvalinzameling-en-sorteren

Vlaanderen. (2022). Verenigde Naties. Opgeroepen op maart 5, 2022, van Vlaanderen: https://www.vlaanderen.be/organisaties/verenigde-naties

Vlaanderen is duurzaam. (2022). Sustainable Development Goals (SDG's) van de VN. Opgeroepen op maart 7, 2022, van Vlaanderen is duurzaam: https://do.vlaanderen.be/sdgs

Vlaanderen is duurzaam. (2022). Vizier 2030 – Een 2030-doelstellingskader voor Vlaanderen. Opgeroepen op maart 8, 2022, van Vlaanderen is duurzaam: https://do.vlaanderen.be/Vizier2030#:~:text=Visienota%20%27Vizier%20203….

WePlog. (2022). Samen voor een propere stad en gemeente. Opgeroepen op mei 25, 2022, van WePlog: https://weplog.be/

West-Vlaanderen. (2022). Provinciaal SDG-doelstellingenkader 2030. Sint-Andries: Provinciehuis West-Vlaanderen. Opgeroepen op maart 8, 2022, van https://www.west-vlaanderen.be/sites/default/files/2021-01/provinciaal_…

West-Vlaanderen. (2022). Sustainable Development Goals: een mondiaal, lokaal én persoonlijk verhaal. Opgeroepen op maart 8, 2022, van West-Vlaanderen - de gedreven provincie: https://www.west-vlaanderen.be/sdgs

What Can You Do (Earth) C.I.C. (2022). The 5P’s. Opgeroepen op maart 7, 2022, van What Can YOU Do?: https://whatcanyoudo.earth/selecting-the-sdg-for-your-action/the-5-ps/

World Health Organization. (2018, februari 18). Millennium Development Goals (MDGs). Opgeroepen op maart 5, 2022, van World Health Organization: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/millennium-development…-(mdgs)

WorldConnectors. (2018, augustus 10). Blog: De SDGs en de donuteconomie. Opgeroepen op maart 8, 2022, van WorldConnectors: https://www.worldconnectors.nl/blog-de-sdgs-en-de-donuteconomie/

Universiteit of Hogeschool
Educatieve Bachelor in het Lager Onderwijs
Publicatiejaar
2022
Promotor(en)
Els Callens
Kernwoorden
Share this on: