Metal bij de Māori

Artikel

masterproef maori met© Jeff Doles
 

Meng metal met Māori en je krijgt… recensenten die enthousiast hun exotenbonus uitdelen. Cultuurwetenschapper Didier Goossens (KU Leuven, Erasmus Universiteit Rotterdam) schreef zijn masterproef over een Nieuw-Zeelandse metalband en roept op om kritisch te zijn.

De Māori, de inheemse bevolking van Nieuw-Zeeland, lijken op het eerste zicht weinig gemeen te hebben met metalmuziek. Toch hebben ook zij liefhebbers van het ongoddelijke gitaargeweld. Zo bracht de trash metalband Alien Weaponry vorig jaar hun debuutalbum Tū uit.

“Alien Weaponry wil het culturele erfgoed van de Māori bewaren door te zingen in hun landstaal, het Te Reo. Ze maakten indruk met hun breed uitgewerkte debuutplaat en kregen er lovende reacties voor – maar bij sommige recensenten bleek de nuance zoek.”

Kanopeddels

De wortels van metal liggen in het Verenigd Koninkrijk, Amerika en de Scandinavische wereld. “Voor bands uit verder gelegen scenes is het daarom artistiek én commercieel interessant om daar door te breken. Maar dat is moeilijk, want de verwachtingen zijn tegenstrijdig. Enerzijds moeten ze klinken zoals Mayhem en Metallica , anderzijds moeten ze ook ‘lokaal’ genoeg zijn.”

Door te zingen in hun landstaal, het Te Reo, wil Alien Weaponry het culturele erfgoed van de Māori bewaren

Dat proces, waarbij wereldwijd verspreide genres worden gekoppeld aan lokale contexten, heet glocalisering. Goossens pastte dat begrip toe op metal en onderzocht daarvoor de teksten en videoclips van Alien Weaponry. Zij zijn immers het perfecte voorbeeld van glocalisering.


 

“Op hun promofoto’s zie je hen bijvoorbeeld met kanopeddels en een Māori-vlag. En in hun videoclips verbeelden ze passages uit de Māorigeschiedenis, zoals een bijzonder bloederige passage die mee aan de basis lag van de Britse kolonisatie.”

Exotenbonus

Ook analyseerde Didier Goossens recensies van Tū uit onder meer België, Nieuw-Zeeland, de VS, Duitsland en Australië. Daaruit blijkt dat recensenten uit klassieke metallanden het vaak moeilijk hebben om deze kruisbestuiving een plaats te geven.

Alien Weaponry kreeg lovende reacties voor hun breed uitgewerkte debuutplaat – maar bij sommige recensenten bleek de nuance zoek

“Voor wat het waard is: er is wel degelijk begrip voor de missie van Alien Weaponry om hun eigen taal en cultuur te bewaren en uit te dragen via metal. Dat is niet vanzelfsprekend in het vaak erg conservatieve genre. Sommige recensies schrijven ook over de koloniale geschiedenis, en spreken vol lof over het potentieel van Alien Weaponry om een nieuwe generatie metalbands te leiden.”

Haka

“Maar als het om de inhoud ervan gaat, hebben de meeste Engelse, Nederlandse en Duitse recensies boter op het hoofd. Zo schrijft een Britse recensie over de 'controversiële teksten' van Alien Weaponry: pijnlijk, aangezien de Britten Nieuw-Zeeland hebben gekoloniseerd. Een Belgisch tijdschrift stelt dat het album zeker te smaken is als je de haka best cool vindt. En een Duitse recensent kent aan Alien Weaponry de twijfelachtige eer van de Exotenbonus toe – omdat ze hem introduceren tot metal uit een land waar hij dat niet onmiddellijk mee had geassocieerd.”

Volgens Goossens zijn er meer bands uit de kleinere metalscenes die hetzelfde lot moeten ondergaan. Daarom zet hij vandaag zijn onderzoek over glocalisering in populaire muziek voort. “Maar bewustzijn is de verantwoordelijkheid van onderzoekers, professionals en fans: die reikt verder dan bibliotheken en concertzalen. Daarom roep ik op om kritisch te zijn over bands, labels en recensenten die anderen afkeuren op wie ze zijn.”

Promotor: prof. dr. Anneleen Masschelein

Lees de scriptie


Didier Goossens nam deel aan de Vlaamse Scriptieprijs 2019. Studeer je dit jaar af en verdient jouw bachelor- of masterproef meer aandacht? Doe mee aan de Vlaamse Scriptieprijs en maak kans op persaandacht en prijzen tot 2.500 euro!

Dit artikel verscheen in de lente-editie en de studenteneditie van de Vlaamse ScriptieKrant.

Share this on: