Campagne op het internet: het belang van politieke blogs
De politicus en zijn blog
Banners, online spotjes, pop-ups, interactieve spelletjes: niemand twijfelt eraan dat het internet
een volwaardig communicatiemiddel is in reclamecampagnes. Maar hoe zit het met het nut
ervan in politieke campagnes? Sinds de laatste presidentsverkiezingen in de VS, lijken de politici
het nut van een online aanwezigheid ook ontdekt te hebben. Maar ondanks nieuwe technologiën
zoals Twitter en Facebook, blijft een oudstrijder zoals de blog – een internettool die intussen 15
jaar bestaat – nog steeds populair.
De term “blog” (verkorting van webblog) werd pas voor het eerst gehanteerd in 1999, maar voor het
ontstaan ervan moeten we nog wat dieper terugduiken tot 1994. Toen kon een blog nog gedefiniëerdworden als een “digitaal dagboek”. Intussen is die omschrijving veel te mager geworden: een blog isimmers al lang veel meer dan enkel een online versie van een dagboek. Het zijn in feite miniwebsites waarop de auteur niet alleen zijn diepste gedachten, maar ook fotomateriaal, video’s, geluidsfragmenten, enzovoort kwijt kan. Die continu zin voor verniewing is meteen de reden waarom de blog na vijftien jaar nog steeds populair is: het is simpel in gebruik, heel ruim en speelt in op nieuwe evoluties. In 2008 toonde onderzoek in de VS aan dat blogs (77,7 miljoen) meer bezoekers telden dan fenomenen zoals MySpace (75,1 miljoen) en Facebook (41 miljoen). Maar ook in België is de blogosfeer nog lang niet dood: in 2005 had ongeveer 1 miljoen Belgen een eigen blog. Maar het kan nog beter: in landen zoals Duitsland, Zwitserland en Slowakije heeft 1 op 3 een eigen blog.
Online mogelijkheden te weinig benut
Voor politici moet een blog zowat het ideale middel zijn om mensen te overtuigen van hun visie en
kunnen. Een blog is diepgaander en de blogcommunity is doorgaans gevuld met mensen die graag de tijd nemen om zaken te lezen en te overdenken. Ideaal dus om je ideeën en voorstellen te lanceren, je te presenteren als politicus maar bovenal als mens van vlees en bloed. Uit een onderzoek naar het online aanbod van de kandidaten voor de laatste Brusselse, Europese en Vlaamse verkiezingen, blijkt dat deze mogelijkheden onvoldoende worden benut.
Van de 2094 politici die zich op 7 juni 2009 kandidaat stelden, beschikte slechts 29,32% over een eigen website. Een aantal dat, zeker gezien het huidige digitale klimaat, verbazingwekkend laag ligt.
Tussen de partijen zijn er onderling wel grote verschillen: zo scoort CD&V duidelijk beter (51,89%)
dan het gemiddelde en scoort S-LP (16,87%) bijzonder laag. Ook Open VLD (43,73%) en SP.A
(38,40%) scoren goed. Alle andere partijen scoren rond de 20 %: Lijst Dedecker (22,05%), N-VA
(20,45%), Vlaams Belang (20,45%) en Groen! (20,08%).
Het aantal blogs bij diezelfde kandidaten, ligt nog een pak lager: slechts 12,99% heeft een eigen blog.
Hier liggen de resultaten bij de partijen onderling minder ver uiteen. Koploper is opnieuw CD&V
(18,56%) en S-LP krijgt alweer de rode lantaarn (8,03%). De andere partijen scoren tussen 10% en
15%: Open VLD (15,21%), Groen! (13,64%), Lijst Dedecker (12,93%), Vlaams Belang (12,88%),
SP.A (12,55%) en N-VA (9,85%).
Er zijn niet alleen weinig blogs, de mogelijkheden ervan worden onderbenut. In volle verkiezingstijd
slaagt slechts 17,27% erin minstens driemaal per week een bericht te posten. Ook op het vlak van
kwaliteit zit het niet altijd even snor. Iets meer dan de helft van de blogs beschikt over een duidelijke,
uitnodigende en overzichtelijke vormgeving, maar sommigen raken niet verder dan een standaardlayout
van blogsites zoals bijvoorbeeld Blogger en Wordpress. Qua inhoud maakt 67,73% van de
respondenten een mooie mix van zwaardere stukken, afgewisseld met een luchtiger tussendoortje.
Maar ook hier weer zijn er een aantal blogs die niet verder komen dan het klakkeloos kopiëren van
persteksten van de partij.
Ik blog ... haal ik nu meer stemmen?
Waarom start een politicus met een blog? Uit de enquête blijkt dat de respondenten vooral aan het
bloggen zijn geslagen om zichzelf te presenteren. Wie zijn ze, waarmee zijn ze bezig en vooral:
waarvoor staan ze? Ondanks dat de meeste respondenten beweren hun blog niet te zijn gestart omwille
van verkiezingen, verklaart 73,27% hun blog actief te gebruiken als campagnemiddel. Meer zelfs: de
helft van hen is ervan overtuigd dat een blog extra stemmen oplevert. In hun jacht naar de stem van de
kiezer, blogt de politicus vooral over zijn of haar politieke activiteiten, visie op de actualiteit en eigen
gedachtengangen. Opvallend: een vierde van de ondervraagde politici geven hun lezers regelmatig een
inkijk in hun privéleven.
De bloggende kandidaten van juni 2009 zijn vooral doe-het-zelvers: 79,28% schrijft volledig zélf zijn
teksten. Slechts 18,92% roept de hulp in van iemand anders en 1,80% laat het schrijven van
blogteksten volledig aan iemand anders over. Ook de vormgeving wordt grotendeels zelf gedaan:
47,47% doet de vormgeving van zijn of haar blog volledig zelf. 30,30% laat zich bijstaan en 22,22%
laat de vormgeving volledig over aan iemand anders.
Vijf vuistregels voor een goede blog
Er zijn tal van tips en trucs te vinden online om van een blog een succesverhaal te maken. Maar het is
vooral belangrijk dat jouw blog echt jóuw blog is. Steek er iets in van jezelf, zorg dat jouw bezoeker
zich op zijn gemak voelt en zorg voor een aantrekkelijke inhoud.
Bloggen, dat hoor je op regelmatige tijdstippen te doen. Als je regelmatig blogt, heb je hoe dan ook
een regelmatig lezerspubliek. Door als politicus frequent te berichten over je activiteiten en je
standpunten, toon je bovendien ook dat je echt bezig bent met bepaalde zaken.
Vormgeving is belangrijk. Een eerste blik op een blog kan de bezoeker doen beslissen om al dan niet
verder te lezen. Een blog moet vooral duidelijk en overzichtelijk zijn, en passen binnen de huisstijl van
de partij.
Een goede mix aan berichten is essentieel om de inhoud van jouw blog aantrekkelijk te maken.
Serieuzere stukken, afgewisseld met een luchtig tussendoortje, houden een blog boeiend.
Interactie: als je mensen aantoont dat je bereid bent naar hen te luisteren, appreciëren ze dat.
Communicatie is een verhaal van dia- en niet van monoloog. Dat geldt ook voor politici en dat geldt
ook online.
Het gebruik van verschillende mediatypen maakt een blog wat luchtiger, frist het wat op. Een mooi
filmpje of een knappe foto kunnen een verademing zijn in een bos van teksten.
Blogs hebben alleszins een meerwaarde. Verkiezingen mee winnen of verliezen zal je er zeker niet
mee doen, maar je kan er als politicus eigenlijk niet onderuit om online ergens aanwezig te zijn. In een
maatschappij waar het internet stilaan de tv verdrumt, zoeken steeds meer mensen hun informatie online. Ook in tijden van verkiezingen, en dan ben je als politicus maar beter – zichtbaar – aanwezig. Vergelijk het met een “old school” verkiezingsaffiche: hebben die dan zo veel meer nut dan een blog? Uiteindelijk verhogen ze beiden de visibiliteit, en dat is belangrijk voor een politicus. Zowel in het straatbeeld, op het net als in levende lijven.
Naar: “Campagne op het internet: het belang van politieke blogs’,Jeffrey Claeys, bachelorproef tot
het behalen van de PBA communicatiemanagement aan de Arteveldehogeschool (Gent), 2009
