A Briljant story – Wetenschappelijke opera’s – De toekomst van het onderwijs?

Diamonds, diamonds in the earth, come to me it wouldn’t hurt

Wat voor leerling was jij? Hield je van de wetenschappelijke vakken of was je eerder een creatieveling? Misschien interesseerde school jou helemaal niet en zat je daar omdat het nu eenmaal moest. Stel nu dat deze twee gecombineerd worden, wetenschap en creativiteit. Lijkt je dat wat? Mij wel.

Diamonds, diamonds in the ground, come to me, we will see

In 2014 kwam Oded Ben-Horin op dit idee samen met het operahuis van Oslo. Ze noemden het WASO (Write A Science Opera). Kort samengevat: leerkrachten en studenten uit elk type van onderwijs creëren een educatieve voorstelling die zowel artistieke als wetenschappelijke onderwerpen combineert. Via deze interactieve manier van lesgeven, geraken de leerlingen meer vertrouwd met wetenschappelijke onderwerpen en ontdekken tegelijkertijd ook hun artistieke talenten. Leerkrachten van verschillende disciplines werken in dit project samen, wat voor een betere teamspirit in de school zorgt. WASO heeft zijn roots in Noorwegen, maar verspreidde al snel naar de rest van de wereld dankzij positieve berichten in de media en de politiek.

Diamonds, diamonds rise and shine, come to me, be mine.

Maar hoe werkt WASO? Stel jij bent de leerkracht en kiest een wetenschappelijk onderwerp: diamanten, vulkanen, energieverbruik, atomen,... Vooraleer je begint met het maken van de voorstelling is het belangrijk dat de leerlingen de fundamentele kennis over het onderwerp opdoen. Hoe dit gebeurt, kies je zelf. Dit kan bijvoorbeeld door een informatieve uitstap of doormiddel van doceren in de klas. Nadien volg je het speciaal voor WASO gecreëerde stappenplan. Dit bestaat uit duidelijk uitgelegde oefeningen die de klas begeleiden doorheen het leerproces. Het stappenplan helpt bij het creëren, inspireren en motiveren van de leerlingen. Dit stappenplan is flexibel en dus aanpasbaar aan elk leerplan. Aan jou de keuze of je een voorstelling in twee dagen wil realiseren of  er gedurende het hele schooljaar twee uur per week aan besteed.

De diversiteit in een klas maakt het mogelijk om in verschillende groepen te werken. Zo krijgt elke leerling de kans om te kiezen voor een taak die ze graag willen uitoefenen: acteur, regisseur, muzikant, scenograaf, kostuumontwerpen, lichtontwerper,... De mogelijkheden zijn eindeloos en aanpasbaar aan elke klasgroep.

Het eindresultaat kan heel divers worden: een lied, een gedicht of een opera, afhankelijk van de grootte van de groep en de beschikbare tijd voor je project. Wanneer dit lukt, resteert er nog maar één ding: kijken en genieten van jullie creatie. Je mag er zeker van zijn dat jouw leerlingen niet zullen vergeten wat ze hebben geleerd.

Diamond, diamond that I found, just here on the ground

In 2016 vroeg Oden Ben-Horin aan AP Hogeschool en de Universiteit van Antwerpen om deze leermethode om te zetten in een mobiele applicatie als één van de projecten van European Project Semester. Op deze manier zal de leermethode eenvoudiger te gebruiken zijn door leerkrachten en kunnen leerkrachten wereldwijd gemakkelijker met elkaar in contact komen om samen één voorstelling te creëren.

Met deze applicatie, die werd gecreëerd na eigen onderzoek en praktijkervaring, kunnen de leerkrachten:

• Hun lessen plannen
• In enkele stappen verschillende resultaten zien van andere creaties over het gekozen thema
• Tips krijgen over musea, voorstellingen en interessante contactpersonen
• In contact komen met andere leerkrachten
• Hun resultaten delen als inspiratie voor andere leerkrachten

De applicatie biedt een lesplan aan op maat van de leerkracht en de klas.

Diamond, diamond I can’t believe, what would happen if I took it with me?

Is er vraag naar deze leermethode? Tijdens dit onderzoek, werden talrijke scholen in de provincie Antwerpen gecontacteerd. Voor vele was WASO onbekend, maar de scholen waren zeker positief om in de toekomst hiermee te werken.

Willen leerkrachten hun materiaal wel online delen? Via Skype-gesprekken met leerkrachten uit verschillende Europese landen, die reeds een Science Opera uitvoerden, blijkt dat alle geïnterviewde leerkrachten  hun materiaal willen delen. De leerkracht hadden het meeste nood aan eenvoudig contact leggen met andere leerkrachten en hulp bij het uitvoeren van het stappenplan.

Om beter in te schatten hoe de applicatie moest worden opgebouwd, zetten we een project op in basisschool ‘De Wijngaard’ in Grobbendonk. Zo konden aan de lijven uittesten wat WASO kan betekenen voor leerling en leerkracht. Samen met de leerlingen van het 5de en 6de leerjaar werkten we vier dagen aan een Science Opera met als thema: Europa en de buurlanden van België.

Op het einde van het project waren we erg nieuwsgierig naar wat de leerlingen onthouden hadden van de geziene leerstof en of ze dit een leuke leermethode vonden. Dit werd onderzocht met een korte vragenlijst.

Uit onderstaande grafiek valt direct op dat er veel groen (positief!) te zien is. De  meeste leerlingen vonden het een leuk project en gaven aan dat ze iets geleerd hadden. Bij de vraag om de week met één woord te omschrijven, was de grote winnaar het woord: blij.

No one has to know, I’ll keep the secret on my own.

Alle informatie die tijdens een periode van vijf maanden werd verzameld via gesprekken, e-mails, projecten, Science Opera’s die we zelf uitwerkten,.. werd omgezet in een volledig uitgewerkt prototype van de applicatie. Met dit prototype gaat volgend jaar een nieuwe groep European Project Semester studenten, een afdeling van de Erasmus opleiding, aan de slag om van het prototype een werkende mobile applicatie te maken.

Heb je je ook al afgevraagd waar de tussentittels in deze tekst naar verwijzen? Als je ze allemaal achter elkaar zingt dan zing je het refrein van één van de nummers uit de Science Opera over diamanten, die we maakte met European Project Semester studenten.

Buiten de ene leerling die er van overtuigd was dat ‘English breakfast’ de hoofdstad is van het Verenigd Koninkrijk, mag je gerust zijn dat je de inhoud van de les nooit meer vergeet, de liedjes en teksten blijven nog maanden in je hoofd rondspoken.