Trivisi: duurzaam ondernemen in Vlaanderen in de praktijk gebracht?
Trivisi: Duurzaam ondernemen in Vlaanderen in de praktijk gebracht?
Marc Uyttendaele, senior manager Milieu & Veiligheid bij Arthur D.Little vergeleek duurzaam ondernemen ooit met het monster van Loch Ness met name “Iedereen praat erover maar niemand heeft het beest ooit gezien”. Deze uitspraak verwoordt duidelijk de vraag of duurzaam ondernemen te vaag en te utopisch is om in de praktijk toe te passen.
Trivisi
Het Trivisiproject, opgestart in juni 2000 door minister van Werkgelegenheid en Toerisme Renaat Landuyt, groeide vanuit de noodzaak om duurzaam te ondernemen. Vlaanderen kon immers een aantal nieuwe uitdagingen niet wegcijferen. Denken we hierbij ten eerste aan de vele problemen op de arbeidsmarkt, de invloed van de snelheid van economische en technologische veranderingen op mens en maatschappij en de impact van onze consumptiemaatschappij op het milieu en de natuurlijke rijkdommen. Vervolgens is niet alleen de hedendaagse werknemer en consument kritischer geworden, maar zijn er wereldwijd ook tal van non-gouvernementele organisaties die het doen en laten van bedrijven scherp in de gaten houden. Ook de media treden uiterst kritisch naar buiten wanneer ondernemingen zich niet correct gedragen. Tenslotte heeft men ook nog de belegger die veel waarde begint te hechten aan een verantwoorde houding binnen de bedrijven.
Duurzaam ondernemen in de praktijk gebracht?
Trivisi is een belangrijke katalysator om duurzaam ondernemen op de bedrijfsagenda te plaatsen en op grote schaal te verspreiden. Toch blijkt in de
praktijk dat in vele gevallen maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) beperkt blijft tot window dressing. Wanneer bedrijven toch verdergaan, blijven de projecten teveel fungeren als aparte eilandjes in een grote oceaan. Naast de drie pijlers, stakeholdermanagement, diversiteit en levenslang leren, waarmee Trivisi inspeelt op belangrijke maatschappelijke issues, is immers ook een vierde, tot nu toe ontbrekende, pijler met name integratie van zeer groot belang. Deze kritiek geldt echter voor vele projecten omtrent MVO. De problematiek is gedeeltelijk te wijten aan het feit dat de economische realiteit bedrijven er vaak toe verplicht een keuze te maken tussen hun verschillende belangen via prioritering. Het perfecte evenwicht op economisch, ecologisch en sociaal vlak blijkt hierdoor in de praktijk niet eenvoudig te zijn. Het blijkt immers dat het economische aspect het vaak haalt op de andere twee. Een bijkomend probleem met betrekking tot deze topic zit ook in het feit dat het zeer moeilijk is op ecologisch en sociaal vlak evenveel en even concrete indicatoren te vinden als op economisch vlak. Het is dan ook een enorme uitdaging om een cultuurbreuk teweeg te brengen, die ervoor zorgt, dat naast het economische aspect als belangrijkste issue binnen een onderneming, ook voldoende aandacht uitgaat naar het sociale en ecologische aspect.
Aanpak van de overheid
De overheid tracht via Trivisi MVO vooral vorm te geven via gedragsbeïnvloedende instrumenten. Dit is een positieve evolutie daar dit optreden sterk verschilt van de klassieke strakke werking van de overheid, welke een te sterke regulering inhield. De overheid liet binnen Trivisi de ondernemingen immers vrij te achterhalen wat zij onder MVO verstonden en hoe zij dit wensten in te vullen. De overheid moet echter deze taak niet alleen op zich nemen. De verspreiding van MVO heeft immers nood aan een waaier van kanalen. Dit betekent dat naast de politici, de bedrijfsleiders en de vakbonden, ook de media, de bevolking en de wetenschap haar verantwoordelijkheid moet opnemen.
Kritiek
Projecten omtrent MVO worden vaak een tekort aan diepgang verweten. Ondernemers stellen zich daarbij nog te vaak de vraag waarom ze duurzaam zouden ondernemen. Trivisi neemt hier in vergelijking met andere projecten een vooruitstrevende positie in omdat zij MVO richting tracht te geven via het aanbieden van instrumenten en het operationaliseren van projecten. Trivisi mag echter niet de illusie scheppen dat via haar project het definitieve concept voor MVO uitgevonden is. Trivisi is een schitterend concept geweest om MVO op de kaart te plaatsten maar het zal nog vele waters moeten doorzwemmen vooraleer MVO een basisbeginsel wordt in de Vlaamse ondernemingswereld.
