Sociaal én artistiek. De sociaal-artistieke praktijk en maatschappelijk engagement bekeken vanuit kunstwetenschappelijk oogpunt.

sarah

goderis

Zie bijlage voor het artikel.

Bibliografie

ADAMS D., ‘Joseph Beuys. Pioneer of a Radical Ecology’, in: Art Journal, vol. 51, nr. 2, 1995, pp. 26-35.

ANCIAUX B., ‘Artistiek werk als hefboom voor een sterker sociaal weefsel’, Ter Zake, 2001, februari, pp. 3-4.

ANDREWS R. en KALINOVSKA M., ‘Introduction’, in: ALLISON N. (ed.), Art into Life. Russian Constructivism [tentoonstellingscatalogus], Washington, Henry Art Gallery of the University of Washington, 04.07. 1999 – 02. 09. 1999, pp. 9-13.

ARMSTRONG E. ‘Fluxus and the museum’ in: JENKINS J.(ed.), In the spirit of Fluxus, Minneapolis, Walker Art Center, 14.02.-06.06.1996/New York, Whitney Museum of American Art, 08.07-10.09.1993/Chicago, Museum of Contempary Art, 13.11-16.01.1994/Columbus, Wexner Center for the Visual Arts, 18.01-17.04.1997/San Francisco, San Francisco Museum of Modern Art, 12.04-24.05.1994/Barcelona, Fundacio Antoni Tapies, 17.11.1994-21.01.1995.

ARNASON H.H., History of Modern Art. Painting sculpture architecture photography. Fifth edition, Londen, Laurence King Publishing, 2004.

AVGIKOS J., ‘Group Material Timeline: Activism as a Work of Art’, in: FELSHIN N. (ed.), But is it art? The spirit of art as activism, Seattle, Bay Press, 1995, pp. 85-116.

BAETENS J. (ed.), Kunst in de publieke ruimte, Leuven, Universitaire pers, 1998.

BASTIAN H. (ed.), Joseph Beuys: Skulpturen und Objekte [tentoonstellingscatalogus], Berlijn, Martin-Gropius-Bau, 20.02-01.05.1988.

BECKMANN L., ‘The causes lie in the future’, in: RAY G., Joseph Beuys. Mapping the Legacy, New York, Distributed Art Publishers (D.A.P), 2001.

BELTING H., The End of the History of Art? Translated by Christopher S. Wood, The University of Chicago Press, Chicago/Londen, 1987.

BEOORDELINGSCOMMISSIE SOCIAAL-ARTISTIEKE WERKING, Landschapstekening beoordelingscommissie sociaal-artistieke werking 2008, Brussel; geraadpleegd op 24.12.2008, op de démos-website : http://www.demos.be/e-bib/e-bib/detail/?t3v_vars%5Bid%5D=21&t3v_vars%5B….

BISHOP C., ‘Antagonism and Relational Aesthetics’, in: Oktober, nr. 110, 2004, pp. 51-60.

BISHOP C., ‘The social turn: collaboration and its discontents’, in: Artforum, februari 2006, pp. 1-5.

BLOM T. en HAAS B., ‘De ondraaglijke lichtheid van systemen. Over de grondslagen van het Luhmanniaanse denken’, in: LAERMANS R. (ed.), Sociale systemen bestaan. Een kennismaking met het werk van Niklas Luhmann, Acco, Leuven/Amersfoort, 1997, pp. 79-95.

BOITEN I., Publieke kunst: nieuwe dimensies in ruimte en tijd, voor kunstenaar en publiek [tentoonstellingscatalogus], Rotterdam, NAi, 2001.

BONDEWEL P., ‘Hans Haacke. Over kunst, macht en censuur’, in: VAN DAMME C., VAN ROSSEM P., PIROTTE P. (eds.), Chambres Séparées? Over hedendaagse kunst en macht, Gent, Academia Press, 2001, pp. 79-117.

BOOMGAARD J., ‘De utopie van de argeloosheid. Een korte cursus engagement’, in: De Witte Raaf, januari-februari, nr. 77, 1999, pp. 23-25.

BOOMGAARD J., ‘Het podium van de betrokkenheid’, in: FRANKE S. (ed.), Nieuw engagement: in architectuur, kunst en vormgeving, Rotterdam, NAi, 2003, pp. 99-107.

BOOMGAARD, J., ‘Radicale Autonomie’, in: Cahier Open, nr. 10, 2005, pp. 1-10.

BORER A., The Essential Joseph Beuys, Londen, Thames and Hudson, 1996.

BOSSUYT T., ‘Common Threads: sociaal-artistieke projecten over de grenzen heen’, Ter Zake, 2001, februari, pp.28-29.

BOSSUYT T., ‘Sociaal-artistieke praktijk versus opbouwwerk. Benadering vanuit kunstzinnige hoek’, De gids op maatschappelijk gebied, jg. 95, nr. 5, pp. 30-37.

BOURRIAUD N., Esthétique Relationelle, Dijon, Les presses du réel, 2001.

BOWLES E., ‘Marjectica Potrč at Max Protetch, in: Art in America, vol. 91, 2003,p. 105.

BRAAMBUSSCHE A.A., Denken over kunst. Een inleiding in de kunstfilosofie, Bussum, Coutinho, 2003.

BRANS M. en ROSSBACH S., ‘Luhmanniaanse perspectieven op overheidsbestuur en –beleid’, in: LAERMANS R. (ed.), Sociale systemen bestaan. Een kennismaking met het werk van Niklas Luhmann, Acco, Leuven/Amersfoort, 1997, pp. 97-108.

BREDDELS L. (ed.), Alicia Framis. Works 1995-2003, 2003, Amsterdam, Artimo.

BREDDELS L. (ed.), Wax & Jardins. Loneliness in the city, 2003, Amsterdam, Artimo.

BRETT G. (ed.), Le monde inachevé [tentoonstellingscatalogus], Parijs, Le Plateau, 22.09 – 28.11.2005, pp. 1-61.

BUCHLOCH B., GINGERAS A. en BASUALDO C., Thomas Hirschhorn, 2004, London/New York, Phaidon Press.

CARON, B. [interview door Sarah Goderis], 26.03.07, zie bijlage p. 1-8.

CORIJN, E., ‘Cultuur als stem’, pp. 10-15 in: ‘Kunst(s)maken: Een zoektocht door de vele kamers van het sociaal-artistieke huis aan de hand van toon-, denk- en debatmomenten’, 2003, geraadpleegd op 18.03.2007, op de Kunst en Democratie website, op www.cdkd.be/nl/tekst/publicatie12.pdf.

CRUYSBERGHS P., ‘Cultuur, vorming en verleiding’, in: Leuvense perspectieven, nr. 2 (mei), jg. 58, 2002.

DANDER H. (ed.), Marjectica Potrč [tentoonstellingscatalogus], Berlijn, Kunstlerhaus Bethanien, 06.10.2001, pp. 52.

DANTO C., ‘Foreword. The Speculative Philosophers of Art’, in: SCHAEFFER J-M., Philosophy of Art from Kant to Heidegger. Translated by Steven Rendall. With a Foreword by Arthur C. Danto, New French Thought, New Jersey, Princeton University Press, 2000.

DAVID C., VÖLCKERS H., CHÉVRIER J. (eds.), Politics-Poetics: Documenta X. The Book. [tentoonstellingscatalogus), Kassel, publicatie n. a. v. de 10de Documenta, Cantz, 21.06-28.09.1997.

DE BONDT G. en VANWING T., ‘In de marge van het beleid. Sociaal-artistiek werk tussen 2 beleidsimpulsen in: Vorming, 2000-2001, jg. 16, oktober, nr. 1, pp. 29-43.

DE DOMIZIO DURINI L., Joseph Beuys: Didesa della natura. The living sculpture. Kassel 1977 Venice 2007. A tribute to Harald Szeemann, Milaan, Silvana Editoriale, 2007.

DE KESEL M., ‘Een academie voor creatieve verrijzenis. Een situering van Joseph Beuys’ kunstpedagogiek’, in: De Witte Raaf, vol. 9, nr. 50, juni-juli 1994, pp. 11-13.

DE KESEL M., Cultuurfilosofie. Derde schijf opleiding bachelor in het sociaal werk. Afstudeerrichting Sociaal Cultureel Werk [onuitgegeven cursus cultuurfilosofie], Arteveldehogeschool, Gent, 2003.

DE VRIES A., ‘Een zorgvuldig gekoesterd isolement.’, in: Boekman, Tijdschrift voor kunst, cultuur en beleid, nr. 64, jg. 17, najaar 2005, pp. 23-28.

DEMEESTER A., ‘In here versus out there’, in: Boekman, Tijdschrift voor kunst, cultuur en beleid, nr. 64, jg. 17, najaar 2005, pp. 38-39.

DEMEESTER A., ‘Over de vermeende C in de Nederlandse kunst. Blur and Blotch’, in: De Nieuwe. Kunstkrant van Arti en Amicitae, nr. 8, 2004, in deel: ‘Nederland’, geraadpleegd op de De Nieuwe-website, op 14.10.2008, op: http://www.denieuwe.nl/Nederland/artikelen/AnnDemeester.html, zie bijlage p.???

DEMEYER B. en VAN PEE K. (eds.), ‘De sociaal-artistieke praktijk in België. Een onderzoek naar methodiekontwikkeling’ (pdf)[290 pagina’s], geraadpleegd op 02.03.07, op de Kunst en Democratie website, op http://www.cdkd.be/nl/tekst/publicatie6.pdf.

DEN HARTOG JAGER H., ‘Altijd op afstand. Over de grenzen van het engagement’, in: FRANKE S. (ed.), Nieuw engagement: in architectuur, kunst en vormgeving, Rotterdam, NAi, 2003, pp. 115-124.

DIGGS P., ‘Private Acts and Public Art’, in: FELSHIN N. (ed.), But is it art? The spirit of art as activism, Seattle, Bay Press, 1995, pp. 283-308.

DRIJKONINGEN F., ‘Inleiding’, in: DRIJKONINGEN F. en FONTIJN J. (eds.), Historische Avantgarde. Programmatische teksten van het Italiaans futurisme, het Russisch futurisme, Dada, het constructivisme, het realisme, het Tsjechisch poëtisme, Amsterdam, Huis aan de Drie Grachten, 1991.

FALKENBURG R., ‘Iconologie en historische antropologie: een toenadering’, in: HALBERTSMA M. en ZIJLMANS K. (eds.), Gezichtspunten. Een inleiding in de methoden van de kunstgeschiedenis, SUN, Nijmegen, 1993, pp. 139-144.

FELSHIN N., ‘The Process of Change’, in: FELSHIN N. (ed.), But is it art? The spirit of art as activism, Seattle, Bay Press, 1995, pp. 9-29.

FRANKE S. (ed.), Nieuw engagement: in architectuur, kunst en vormgeving, Rotterdam, NAi, 2003.

FRANKE S., ‘Voorwoord’, in: FRANKE S. (ed.), Nieuw engagement: in architectuur, kunst en vormgeving, Rotterdam, NAi, 2003, pp. 5-7.

FREELAND C., Maar is het kunst? Van Afrikaanse beeldjes tot het fietswiel van Duchamp. Een inleiding in de kunsttheorie , Engelse vertaling door Ruth Visser, Amsterdam, Prometheus, 2004.

FRIEDMAN K., The Fluxus Reader, Londen, Academy Editions, 1998.

GAILLIAERT M., Is sociaal-artistiek kunst? In welke maten kunnen sociaal-artistieke projecten als kunst gezien worden? [onuitg. proefschrift], Gent, Universiteit Gent, Faculteit Psychologie en Pedagogische wetenschappen, 2005-2006.

GAMBLE A., ‘Reframing a movement: Sculpture Chicago’s ‘Culture in Action’, in: New Art Examiner, nr. 21, januari 1993, pp. 18-23.

GIELEN P. en PISTOLETTO M. (eds.), Michelangelo Pistoletto and cittadellarte and [tentoonstellingscatalogus], Antwerpen, MuHKA en Europalia Italia, 4.10.-30.11.2003.

GIELEN P., ‘Voorbij de moderniteit. Het laatste kunstwerk van Michelangelo Pistoletto’, in: Vlaams Marxistisch Tijdschrift, vol. 37, december 2003, pp. 104-119.

GIELEN P., ‘Welcome to Heterotopia’, in: Michelangelo Pistoletto & Cittadellarte & [tentoonstellingscatalogus], Antwerpen, MuHKA, 04.10.03-30.11.03, pp. 14-43.

GIELEN P., Kunst in netwerken. Artistieke selecties in de hedendaagse dans en de beeldende kunst, Tielt, Lannoo, 2003.

HAFFOU N., ‘Geen multiculturaliteit, maar multicreativiteit’ (pdf), 2003, geraadpleegd op 18.03.07, op de Kunst en Democratie website, www.cdkd.be/nl/tekst/publicatie_c3.pdf.

HAGOORT E., Goede bedoelingen. Over het beoordelen van ontmoetingskunst, Essay 001, Amsterdam, Fonds voor beeldende kunsten, vormgeving en bouwkunst, 2005.

HALBERTSMA M. en ZIJLMANS K ., ‘Inleiding’, in: HALBERTSMA M. en ZIJLMANS K. (eds.), Gezichtspunten. Een inleiding in de methoden van de kunstgeschiedenis, SUN, Nijmegen, 1993, pp. 7-20.

HALBERTSMA M. en ZIJLMANS K., ‘Het kunstwerk, de context, de tijd en its lovers’, in: HALBERTSMA M. en ZIJLMANS K. (eds.), Gezichtspunten. Een inleiding in de methoden van de kunstgeschiedenis, SUN, Nijmegen, 1993, pp. 21-44.

HAPKEMEYER A. Language in art. Sprachliche strukturen in gegenwartskunst., Schmid Verlag, Regensburg, 2004. In muhka: B 1998-994

HEIJNE B., ‘Engagement – welk engagement?’, in: FRANKE S. (ed.), Nieuw engagement: in architectuur, kunst en vormgeving, Rotterdam, NAi, 2003, pp. 137-139.

HEIJNE B., ‘Tegen de wezenloosheid. Intermedialiteit of individualiteit.’, in: OOSTERLING H., SLAGER H., VAN DE VALL R. (eds.), Intermediale reflecties. Kruisbestuivingen en dwarsverbanden in de hedendaagse kunst, Dutch Aesthetics Federation (DAF), Rotterdam, 2007, pp. 16-27.

HESS E., ‘Guerilla Girl Power: Why the Art World Needs a Conscience’, in: FELSHIN N. (ed.), But is it art? The spirit of art as activism, Seattle, Bay Press, 1995, pp. 309-332.

HEYNEN H., ‘Ingrijpen in de productieverhoudingen of in de sublimatie van tegenstellingen’, in: FRANKE S. (ed.), Nieuw engagement: in architectuur, kunst en vormgeving, Rotterdam, NAi, 2003, pp. 38-48.

HOEFAKKER R. (ed.), Kunst. Overlevering, verandering en vernieuwing [cd-rom], Universiteit Gent, Open Universiteit Nederland, Hogeschool Gent, departement Audiovisuele en Beeldende kunsten, 2000.

HOET J. [interview door VAN ROSSEM P.], ‘Over de muze, de rede, de macht en onmacht van velen. Interview met Jan Hoet’, in: VAN DAMME C., VAN ROSSEM P., PIROTTE P. (eds.), Chambres Séparées? Over hedendaagse kunst en macht, Gent, Academia Press, 2001, pp. 92-95.

HOET J., ‘Brief uit Couvin’ (in: Op weg naar Documenta IX, Leuven/Brussel, 1991), in: VERSCHAFFEL B., VERMINCK M. en OLYSLAGERS J. (eds.), Het vel van Cambyses. Vol. 1. Kunstkritieken tussen ‘van nu en straks’ en Documenta IX, Leuven, Kritak, 1993, pp. 376-379.

HOOGHE M., ‘Democratie en culturele participatie’(pdf),[6 pagina’s] 2002, geraadpleegd op 18.03.07, op de Kunst en Democratie website, op www.cdkd.be/nl/tekst/publicatie5.pdf.

JANSSEN I. en TERRA W., ‘Het debat kunst en engagement.’, in: Boekman, Tijdschrift voor kunst, cultuur en beleid, nr. 64, jg. 17, najaar 2005, pp. 89-90.

JANSSENS I., ‘Kunst en Democratie ondersteunt de sociaal-artistieke praktijk’, Ter Zake, 2001, februari, pp. 9-14.

JANSSENS I., ‘Sociaal-artistiek werk. Een inleiding’, pp. 4-9 in: ‘Kunst(s)maken: Een zoektocht door de vele kamers van het sociaal-artistieke huis aan de hand van toon-, denk- en debatmomenten’, 2003, geraadpleegd op 18.03.2007, op de Kunst en Democratie website, op www.cdkd.be/nl/tekst/publicatie12.pdf.

KELLEY J., ‘The Body Politics of Suzanne Lacy’, in: FELSHIN N. (ed.), But is it art? The spirit of art as activism, Seattle, Bay Press, 1995, pp. 221-249.

KESTUTIS K. en VALAKEVICIS J., ‘Rikke Luther en N55’, in: Cool Places [tentoonstellingscatalogus], Vilnius, Contampory Art Centre Vilnius, 02.10-01.11.1998.

KEULEMANS C., ‘Het dogma van de autonomie’, in: Boekman, Tijdschrift voor kunst, cultuur en beleid, nr. 64, jg. 17, najaar 2005, pp. 47-48.

KOEPPLIN D., Joseph Beuys: the secret block for a secret person in Ireland [tentoonstellingscatalogus], Berlijn en Tubingen, Martin-Gropius-Bau en Kunsthalle; 20.02-1.05.1988.

KUNSTENDECREET van 02.04.2004, Decreet houdende dus subsidiëring van kunstenorganisaties, kunstenaars, organisaties voor kunsteducatie en organisaties voor sociaal-artistieke werking, internationale initiatieven, publicaties en steunpunten, in: Belgisch Staatsblad, 02.04.2004.

LAERMANS R. (ed.), Sociale systemen bestaan. Een kennismaking met het werk van Niklas Luhmann, Acco, Leuven/Amersfoort, 1997.

LAERMANS R. , ‘De meesterdenker uit Bielefeld is niet meer: Niklas Luhmann, 1927-1998’, in: Tijdschrift voor sociologie, Vol. 19, nr. 4, 1998b, pp. 389-393.

LAERMANS R., ‘Moderne kunst en moderne maatschappij’, in: De Witte Raaf, nr. 74, juli-augustus 1998, pp. 1-13.

LAERMANS R., ‘Kunst en massamedia als autonome communicatiesystemen’, in: BAETENS J. en PIL L. (eds.), Kunst in de publieke ruimte, Universitaire Pers, Leuven, 1998c, pp. 119-136.

LAERMANS R., ‘Moderne kunst en moderne maatschappij’, in: De Witte Raaf, nr. 74, juli-augustus 1998a, pp. 20-23.

LAERMANS R., ‘Sociaal-artistiek werk: voor een eindeloze definitiestrijd’, pp. 27-32 in: ‘Kunst(s)maken: Een zoektocht door de vele kamers van het sociaal-artistieke huis aan de hand van toon-, denk- en debatmomenten’, 2003, geraadpleegd op 18.03.2007, op de Kunst en Democratie website, op www.cdkd.be/nl/tekst/publicatie12.pdf.

LAERMANS R., Het Cultureel Regiem: cultuur en beleid in Vlaanderen, Tielt, Lannoo, 2002.

LEEFSMA S. en VAN DER LEDEN J.en NOOIJEN M, ‘Dossier’, in: Boekman, Tijdschrift voor kunst, cultuur en beleid, nr. 64, jg. 17, najaar 2005, pp. 102-107.

LEEN F., ‘Autonomie en engagement. De ambivalente positie van de avant-garde in enkele voorbeelden van goede en slechte regering tijdens de moderniteit’, in: VAN DAMME C., VAN ROSSEM P., PIROTTE P. (eds.), Chambres Séparées? Over hedendaagse kunst en macht, Gent, Academia Press, 2001, pp. 9-23.

LESAGE D., ‘Kunst na het einde van de geschiedenis’, in: FRANKE S. (ed.), Nieuw engagement: in architectuur, kunst en vormgeving, Rotterdam, NAi, 2003, pp. 80-91.

LEYE, M., ‘Wijk-Up. Het zoeken naar een stem in Brugge’ (pdf) [9 pagina’s], 2002, geraadpleegd op 18.03.07, op de Kunst en Democratie website, www.cdkd.be/nl/tekst/publicatie23.pdf.

LEYE M. en JANSSENS I., De sociaal-artistieke praktijk. Een interpretatiekader [onuitg. Werk], Kunst en Democratie, 2005.

LEYE M., De sociaal-artistieke praktijk, Kunst en Democratie, 2005, geraadpleegd op op 20.12.2008, de démos-website http://www.demos.be/e-bib/e-bib/detail/?t3v_vars%5Bid%5D=27&t3v_vars%5B…

LEYE M., ‘Sociaal-artistieke processen. Historiek en toekomstige beleidsondersteuning. Balans en belang’, Ter Zake, 2006a, nr. 1, pp. 12-14.

LEYE, M. (ed.), Over (cultuur)participatie, Brussel, Kunst en Democratie, 2006b.

LODEWIJKS B., ‘Zonder Titel’ in: Kunst Nu. Bart Lodewijks [tentoonstellingscatalogus], Gent, S.M.A.K, 7.01 - 25.03.2007, pp. 1-8.

LUHMANN N., Art as a Social System (Translated by Eva M. Knodt), Stanford University Press, Stanford, 2000.

LÜTTICKEN S., ‘Ontsnapping aan spektakelkunst’ [5 pagina’s], in: ‘Publicaties’, 2007, geraadpleegd op 13.05.08, website Stichting Kunst en de Openbare Ruimte, geraadpleegd op 13.05.08, op de Stichting Kunst in de Openbare Ruimte (SKOR)-Website, op: http://www.skor.nl/artefact-603-nl.html, zie bijlage p.

LYOTARD J., L’inhumain, Galilée, Parijs, Galilée, 1988.

MAES F., Ghent/Lisbon/Porto Drawings, Gent, Roma Publications/SMAK/Culturgest, 2006.

MAET F., ‘Massa’s Oordelen’, in: LEYSSEN S., VANDENABEELE B., VANDEPUTTE K. en VERMEIR K. (eds.), De Nieuwe politieke dimensie van de kunsten, Jaarboek voor Esthetica, Damon, 2004, pp. 78-92.

MATZNER F. (ed.), Public Art. A Reader, Ostfildern/Ruit, Hatje Cantz, 2004.

MEYER R., ‘This Is to Enrage You. Gran Fury and the Graphics of AIDS activism’, in: FELSHIN N. (ed.), But is it art? The spirit of art as activism, Seattle, Bay Press, 1995, pp. 51-83.

MICHAUD Y., L’Artiste et les comissaires. Quatre essais non pas sur l’art contemporain, mais sur ceux qui s’en occupent, Nîmes, Jacqueline Chambon, 1989.

MICHAUD Y., La Crise de l’Art Contemporain. Utopie, démocratie et comédie, Parijs, Presses Universitaires de France, 1997.

MICHAUD Y. (samenvatting en vertaling door BEERTEN J.) (2003), ‘Het einde van de kunstutopie’, in: Yang, jaargang 39, nr. 3, november 2003, pp. 359-381.

MORENO G., ‘Marjetica Potrč’, in: ArtUS, April-Mei, 2004, p. 21.

N.N., ‘Alicia Framis’, in: HOET, J. (ed.), Over the Edges [tentoonstellingscatalogus], Gent, SMAK, 01.04.2000-30.06.2000, pp. 106-109.

N.N., ‘Erkenning social-artistieke organisaties in het kunstendecreet’ [7 alinea’s], geraadpleegd op 13.04.07, op de Kunst en Democratie website, op http://www.cdkd.be/nl/tekst/erkenning%20sociaal-artistiek%20KD.pdf

N.N., ‘Handleiding kunstendecreet’ (pdf), geraadpleegd op 02.03.2007, op de website van het wvc,www.wvc.Vlaanderen.be/regelgevingcultuur/wetgeving/kunstendecreet/handl….

N.N., ‘Kunst Nu. 27.01.07-25.03.07. Bart Lodewijks’, [5 alinea’s], 2007, geraadpleegd op 03.05.07, op de SMAK-website, op http://www.smak.be/tentoonstelling.php?la=nl&id=381.

N.N., ‘Learning Site’ [3 alinea’s], 2006, geraadpleegd op 08.03.07, op de Singapore Biennale 2006-website,op http://www.singaporebiennale.org/artist_desc.php?id=47, zie bijlage p. 18.

N.N., ‘Learning Site’ [5 alinea’s], 2006, geraadpleegd op 03.05.07, op de Learning Site website,op http://www.learningsite.info, zie bijlage p. 17.

N.N., ‘Marjectica Potrč: on-site projects’, 2007, geraadpleegd op 15.05.07, op de Marjetica Potrč-website, http://www.potrc.org/project2.htm.

N.N., ‘Marjetica Potrč: contempary building strategies’, 2007, geraadpleegd op 15.05.07, op de Marjetica Potrč-website http://www.potrc.org/project1.htm.

N.N., ‘Potraits of stories. Ester Shalev-Gerz.’ In: Public Safety [tentoonstellingscatalogus], Skoghal, September 2003.

N.N., ‘Prisoners’ Inventions. By Carlo and Tempory Services’ [2 alinea’s], 2006, geraadpleegd op 03.05.07, op de Tempory Sevices-website, op http://www.temporaryservices.org/pi_overview.html.

N55, N55 Book, Kopenhagen, Pork Saled Press en N55, 2003.

OOSTERLING H., ‘Kunst en publieke sfeer’, in: Archis, nr. 5, 2001, pp. 69-71.

OOSTERLING H., Interakta. Intermedialiteit. Over de grenzen van filosofie, kunst en politiek, Centrum voor Filosofie en Kunst (CFK), Erasmusuniversiteit Rotterdam, 1997-2002.

OOSTERLING H., SLAGER H., VAN DE VALL R. (eds.), Intermediale reflecties. Kruisbestuivingen en dwarsverbanden in de hedendaagse kunst, Dutch Aesthetics Federation (DAF), Rotterdam, 2007.

OOSTERLING H., SLAGER H., VAN DE VALL R., ‘Inleiding’, in: OOSTERLING H., SLAGER H., VAN DE VALL R. (eds.), Intermediale reflecties. Kruisbestuivingen en dwarsverbanden in de hedendaagse kunst, Dutch Aesthetics Federation (DAF), Rotterdam, 2007, pp. 9-15.

PAHLKE R.E., Michelangelo Pistoletto [tentoonstellingscatalogus], Baden-Baden, Staatliche Kunsthalle, 08.10.1988-27.11.1988, pp. 159.

PERREE R., ‘Een kunstenaar met een taak. Een interview met Alfredo Jaar’, in: Kunstbeeld, jg. 27, nr. 4, 2003, pp. 6-9.

PHILIPS P., ‘Maintenance Activity. Creating a Climate for Change’, in: FELSHIN N. (ed.), But is it art? The spirit of art as activism, Seattle, Bay Press, 1995, pp. 165-193.

PINCUS R., ‘The Invisible Town Square. Artistis’ Collaborations and Media Dramas in America’s Biggest Border Town’, in: FELSHIN N. (ed.), But is it art? The spirit of art as activism, Seattle, Bay Press, 1995, pp. 31-83.

PINXTEN R., De artistieke samenleving: de invloed van kunst op de democratie, Antwerpen, Houtekiet, 2003.

PINXTEN, R., ‘Sociaal en artistiek, politiek emancipatorisch en maatschappijvormend. De burger betrokken bij het beleid’, pp. 17-26 in: ‘Kunst(s)maken: Een zoektocht door de vele kamers van het sociaal-artistieke huis aan de hand van toon-, denk- en debatmomenten’, 2002, geraadpleegd op 18.03.2007, op de Kunst en Democratie website, op: www.cdkd.be/nl/tekst/publicatie12.pdf. Vandaag is het consulteerbaar op de Demos-website: http://www.demos.be/e-bib/zoeken/detail/?t3v_vars%5Bid%5D=19&t3v_vars%5…

PONTZEN R., ‘Kritisch-geëngageerde kunstenaars? Die bestaan niet!’, in: FRANKE S. (ed.), Nieuw engagement: in architectuur, kunst en vormgeving, Rotterdam, NAi, 2003, pp. 125-127.

PONTZEN R., Nice! Over nieuw engagement in de hedendaagse kunst, Fascinaties nr. 9, Rotterdam, NAi, 2000.

POTRČ M., ‘Marjectica Potrč’, in: BADOVINAC Z. (ed.), House in time [tentoonstellingscatalogus], Slovenië, Museum voor Moderne Kunst, 1994.

POTRČ M., ‘Tempory Territories’, in: RONCERO D. R. (ed.), Emergancies [tentoonstellingscatalogus], Barcelona, MUSAC, 2000, pp. 63-70.

RANCIÈRE J., ‘De politiek van de esthetiek’ in: Etcetera, jg. 23, nr. 95, februari 2005, pp. 16-22.

RANCIÈRE J., Malaise dans l’esthétique, Galilée, Parijs, 2004 (a).

RANCIÈRE J., The Politics of Aesthetics, Gabriel Rockhill, New York, 2004 (b).

REINDERS A., ‘Mensen meevoeren. Jeanne van Heeswijk’, in: Kunstbeeld, jg. 27, nr. 6, 2003, pp. 6-9.

REINEWALD C., ‘De keerzijde van intercultureel engagement’, in: Museumvisie, jg.26, nr. 4, december/januari, 2002, pp. 30-33.

RIJSBOSCH M., ‘Sociale bereikbaarheid van kunst geen evidentie’, Ter Zake, 2001, februari, pp. 31-33.

ROBBERS B., ‘Niet schipperen, maar keuzes maken.’, in: Boekman, Tijdschrift voor kunst, cultuur en beleid, nr. 64, jg. 17, najaar 2005, pp. 87-88.

ROBBERT R., ‘Engagement kleurt biënnale, in: Kunstbeeld, jg. 27, nr. 7/8, 2003, pp. 6-13.

ROSENTHAL M., ‘Staging Sculpture’ in: ROSENTHAL M. (ed.), Joseph Beuys. Actions, Vitrines, Environments. [tentoonstellingscatalogus], Houston, 08.10.04-02.01.05 / Londen, 04.02.05-02.05.05., pp. 10-135

SABAHOGLU A. en PAS G., ‘Beducht voor bemoeienis. Laat de politiek niet het engagement van de kunstenaar dicteren.’, in: Boekman, Tijdschrift voor kunst, cultuur en beleid, nr. 64, jg. 17, najaar 2005, pp. 89-90.

SANTENS M., ‘Cultuur en uitsluiting wat hebben ze met elkaar?’ (pdf), [5 pagina’s], 1997, geraadpleegd op 18.03.07, op de Kunst en Democratie website, op www.cdkd.be/nl/tekst/publicatie1.pdf.

SANTENS, M., ‘Kunst, democratie en stedelijkheid’ (pdf) [3 pagina’s] 2001, geraadpleegd op 18.03.07, op de Kunst en Democratie website, www.cdkd.be/nl/tekst/publicatie11.pdf.

SCHAEFFER J-M., Philosophy of Art from Kant to Heidegger. Translated by Steven Rendall. With a Foreword by Arthur C. Danto, New French Thought, New Jersey, Princeton University Press, 2000.

SCHELLMANN J. (ed.), Joseph Beuys. Multiples [tentoonstellingscatalogus], Antwerpen, Galerie Ronny Van De Velde & Co, oktober-november 1988.

SCHOONENBOOM M., ‘Geen bloemen maar daden. Het Nederlandse verlangen dat er toe doet’, in: Boekman, Tijdschrift voor kunst, cultuur en beleid, nr. 64, jg. 17, najaar 2005, pp. 6-17.

SERAFIJN, Q., Looking for a beautiful place, Arnhem, Roma Publications, 2003.

SHALEV-GERZ E., ‘Biography and bibliography’, 2004, geraadpleegd op 02.05.07, op de Esther Chalev Gerz-Website, www.shalev-gerz.net/ENG/index_eng.html

SHALEV-GERZ E., ‘Works in public space’, 2004, geraadpleegd op 02.05.07, op de Esther Chalev Gerz-Website, www.shalev-gerz.net/ENG/index_eng.html

SMITH O. ‘Fluxus: A Brief history’ in: JENKINS J.(ed.), In the spirit of Fluxus, Minneapolis, Walker Art Center, 14.02.-06.06.1996/New York, Whitney Museum of American Art, 08.07-10.09.1993/Chicago, Museum of Contempary Art, 13.11-16.01.1994/Columbus, Wexner Center for the Visual Arts, 18.01-17.04.1997/San Francisco, San Francisco Museum of Modern Art, 12.04-24.05.1994/Barcelona, Fundacio Antoni Tapies, 17.11.1994-21.01.1995.

STILES K. ‘Between Water and Stone’ in: JENKINS J.(ed.), In the spirit of Fluxus, Minneapolis, Walker Art Center, 14.02.-06.06.1996/New York, Whitney Museum of American Art, 08.07-10.09.1993/Chicago, Museum of Contempary Art, 13.11-16.01.1994/Columbus, Wexner Center for the Visual Arts, 18.01-17.04.1997/San Francisco, San Francisco Museum of Modern Art, 12.04-24.05.1994/Barcelona, Fundacio Antoni Tapies, 17.11.1994-21.01.1995.

STORME A. en VANLERBERGHE K, ‘Opbouwwerk en het koppeltekendiscours’, pp. 33-36 in: ‘Kunst(s)maken: Een zoektocht door de vele kamers van het sociaal-artistieke huis aan de hand van toon-, denk- en debatmomenten’, 2003, geraadpleegd op 18.03.2007, op de Kunst en Democratie website, op www.cdkd.be/nl/tekst/publicatie12.pdf.

STRAUVENBERG R., ‘Gemeenschapskunst in Rotterdam’, in: Theater Maken, jg. 8, nr. 3, 2004, p. 46.

STRAUVENBERG R., ‘Simon Dove wil de kunst aan de samenleving teruggeven’, in: Theater Maken, jg. 8, nr. 3, 2004, pp. 44-45.

THEUS C., ‘Artistiek-sociale praxis in een verkavelde stad’, Alert, 2003, jg. 29, nr. 2, pp. 25-36.

THEUS C., ‘Dansen op het slappe koord- zoektocht naar artistiek evenwicht, Vorming, 2000-2001, jg. 16, oktober, nr. 1, pp. 43-53.

TILROE A., ‘De kunst, de curator en de grote schoonmaak’, in: FRANKE S. (ed.), Nieuw engagement: in architectuur, kunst en vormgeving, Rotterdam, NAi, 2003, pp. 128-136

TILROE A., Het blinkende stof. Op zoek naar een nieuw visioen, Amsterdam, Querido, 2002.

TISDALL C., ‘Beuys in America, or The Energy Plan for the Western Man’, in: BEUYS J., ‘Joseph Beuys in America : energy plan for the Western man : writings by and interviews with the artist’, New York, Four Walls Eight Windows, 1990.

TISDALL C., Joseph Beuys, Londen, Thames and Hudson, 1979.

TISDALL C., We go this way, Violette, 1998.

TRIENEKENS S., Zicht op... Kunst en maatschappij. Achtergronden, literatuur, projecten, websites, Utrecht, cultuurnetwerk Nederland, 2006.

VAN ALPHEN E., ‘Artists as Critical Observers’, in: VAN DAMME C., VAN ROSSEM P., PIROTTE P. (eds.), Chambres Séparées? Over hedendaagse kunst en macht, Gent, Academia Press, 2001, pp. 23-35.

VAN CAMPENHOUT E., ‘Het artistieke vacuüm van het kapitalisme’, in: Etcetera, jg. 23, nr. 95, Februari, p. 12.

VAN DAMME C., ‘Joseph Beuys en de veelzijdige problematiek van zijn oeuvre’, in: HOET J. (ed.), Joseph Beuys [tentoonstellingscatalogus], Gent, Museum van Hedendaagse Kunst, 06.09-11.12.1997.

VAN DE VYVER S., ‘Van genezers en chronische zieken: de gewijzigde politieke dimensie van kunst’, in: LEYSSEN S., VANDENABEELE B., VANDEPUTTE K. en VERMEIR K. (eds.), De Nieuwe politieke dimensie van de kunsten, Jaarboek voor Esthetica, Damon, 2004, pp. 121-132.

VAN DIENDEREN A., ‘Collectiviteit in beeld’, in: Etcetera, jg. 22, nr. 91, 2004, pp. 46-47.

VAN DIENDEREN A., ‘De terugkeer van de Zwaluwen, Els Dietvorst. Creatie als bungee jump’ in: JANSSENS J. en SMITS K. (eds.), Tracks. Artistieke praktijk in een diverse samenleving, Berchem, Epo, 2007.

VAN KERCKHOVEN M., ‘Stenen in de stroom. Een pleidooi voor vertrouwen’ (pdf), 2006, geraadpleegd op 17.03.2007, op de vti website, op www.vti.be/node/25465.

VAN WAVEREN M., Interviewen. Onthullend en respectvol, Bussum, Uitgeverij Coutinho, 2004.

VANDE VEIRE F., ‘De Documenta: het rendez-vous met de kunst’ (in: De Witte Raaf, mei 1992), in: VERSCHAFFEL B., VERMINCK M. en OLYSLAGERS J. (eds.), Het vel van Cambyses. Vol. 1. Kunstkritieken tussen ‘van nu en straks’ en Documenta IX, Leuven, Kritak, 1993, pp. 416-436.

VANDE VEIRE F., ‘Een gift aan levend doden. Over het kunstwerk als publiek geheim’, in: De Witte Raaf, vol. 101, januari-februari 2003b, pp. 1-14.

VANDE VEIRE F., ‘I Love Art, We All Love Art, This is Love. Een pamflet over de kunstwereld’, in: Yangtijdschrift, nr. 2, jg. 39, juli 2003a, pp. 19-23.

VANDE VEIRE F., ‘Rendez(-)vous: het fantasma (en) zijn grens’ (in: De Witte Raaf, nr. 44, 1993), in: VERSCHAFFEL B., VERMINCK M. en OLYSLAGERS J. (eds.), Het vel van Cambyses. Vol. 1. Kunstkritieken tussen ‘van nu en straks’ en Documenta IX, Leuven, Kritak, 1993, pp. 442-458.

VANDE VEIRE F., Als in een donkere spiegel. De kunst in de moderne filosofie, Amsterdam, SUN, 2002.

VANMOLKOT R., ‘Sociaal-artistieke projecten: hefboom in de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting’, in: De Gemeente, jg. 75, nr. 528, pp. 34-37.

VANROBAEYS P., ‘De kroon van de nar. Over de dubbelheid van een soeverein idee’, in: VAN DAMME C., VAN ROSSEM P., PIROTTE P. (eds.), Chambres Séparées? Over hedendaagse kunst en macht, Gent, Academia Press, 2001, pp. 73-80.

VASTESAEGER T. en CARON B., ‘De sociaal-artistieke projecten vormen een hefboom in de verzuurde samenleving’ (pdf) [5 pagina’s], 2003, geraadpleegd op 02.03.07, op de Kunst en Democratie website, op www.cdkd.be/nl/tekst/publicatie7.pdf.

VERCRUYSSE J., ‘(:hoop.)...’(in: Brievenproject van Joseph Willaert, 28 september 1974), in: VERSCHAFFEL B., VERMINCK M. en OLYSLAGERS J. (eds.), Het vel van Cambyses. Vol. 1. Kunstkritieken tussen ‘van nu en straks’ en Documenta IX, Leuven, Kritak, 1993, pp. 221-222.

VERHOEVEN T. en VANHAESEBROUCK K., Interview: ‘Ze zijn bang van ons. De sociaal-artistieke praktijk op de barricaden.’, in: Rekto: Verso, januari-februari 2004, pp. 82-89.

VERHOEVEN T., ‘Sociaal en artistiek: Siamezen ad Finitum? Of: Hoe kunsthistorisch artistiek is sociaal werk?’, in: Cultuur articuleren. 8 projecten, 5 kunstenaars, Cera Foundation, 2003, pp. 7-15.

VERSCHAFFEL B., ‘Kunst in Quarantaine?’ (in: Kunst en Cultuur, december 1988), in: VERSCHAFFEL B., VERMINCK M. en OLYSLAGERS J. (eds.), Het vel van Cambyses. Vol. 1. Kunstkritieken tussen ‘van nu en straks’ en Documenta IX, Leuven, Kritak, 1993, pp. 376-379.

VERSCHAFFEL B., ‘Kunst komt thuis waar ze te gast is. Notities bij ‘Chambres d’Amis’’(in: Streven, 1986), in: VERSCHAFFEL B., VERMINCK M. en OLYSLAGERS J. (eds.), Het vel van Cambyses. Vol. 1. Kunstkritieken tussen ‘van nu en straks’ en Documenta IX, Leuven, Kritak, 1993, pp. 341-345.

VERWEIJ L. en MATTON T., ‘Engagement is een allemansvriend geworden.’, in: FRANKE S. (ed.), Nieuw engagement: in architectuur, kunst en vormgeving, Rotterdam, NAi, 2003, pp. 171-175.

VOLKER H.(ed.), What is art? Conversation with Joseph Beuys, Forest Row, Clairview Books, 2004.

VOS, I., ‘Cultuurparticipatie en maatschappelijk kwetsbare groepen. Ine Vos in opdracht van Cultuurnet Vlaanderen. In nauw overleg en samenwerking met Kunst en Democratie’ (pdf), [39 pagina’s] 2003, geraadpleegd op 18.03.2007, op de Kunst en Democratie website, op www.cdkd.be/nl/tekst/publicatie3.pdf.

VUEGEN C., ‘Kippensaga. Koen vanmechelen’, in: Kunstbeeld, jg. 27, nr. 5, 2003, pp. 52-55.

VUYK K., ‘Kunst in de greep van de netwerken. Intermedialiteit en het kunstbeleid.’, in: OOSTERLING H., SLAGER H., VAN DE VALL R. (eds.), Intermediale reflecties. Kruisbestuivingen en dwarsverbanden in de hedendaagse kunst, Dutch Aesthetics Federation (DAF), Rotterdam, 2007, pp. 116-126.

WILLAERT D., ‘De kracht van de ontmoeting. Sociaal-artistieke projecten brengen mensen bij elkaar die binnen de reguliere samenlevingscontext nauwelijks met elkaar in contact komen, Ter Zake, 2006, nr. 1, pp. 5-11.

WITTEVEEN J., ‘Een bril voor het onschuldige oog. Marxisme, neo-marxisme en post-marxisme in de kunstgeschiedenis, HALBERTSMA M. en ZIJLMANS K. (eds.), Gezichtspunten. Een inleiding in de methoden van de kunstgeschiedenis, SUN, Nijmegen, 1993, pp. 175-208.

WITTOCX E., ‘Steeds opnieuw van nul vertrekken’, in: FIREFLY/DIETVORST E., E.D., Firefly, Brussel, 2004, pp. 7-17.

WOLPER A., ‘Making Art, Reclaiming Lives: The Artist and Homeless Collaborative’, in: FELSHIN N. (ed.), But is it art? The spirit of art as activism, Seattle, Bay Press, 1995, pp. 251-308.

ZIJLMANS K., ‘Kunstgeschiedenis als systeemtheorie’, in: HALBERTSMA M. en ZIJLMANS K. (eds.), Gezichtspunten. Een inleiding in de methoden van de kunstgeschiedenis, SUN, Nijmegen, 1993, pp. 311-144.