Kritische analyse maken en lessenpakket ontwerpen m.b.t. drugs, alcohol en slaap

Kara Verjans Chelsy Bos
Pedagogiek en onderwijs
Persbericht

Lesgeven over alcohol, drugs en slaap in het secundair onderwijs; hoe pak je dat aan?

Wanneer er in het middelbaar gezegd wordt dat het “alcohol en drugs dag” is, weet je al hoe ver het is. Je gaat weer een spel spelen en er komt nog eens een gastspreker zijn of haar verhaal doen. De dagen werden altijd met dezelfde invulling ingevuld. Ook de werkvormen variëren niet. In dit onderzoek gingen wij op zoek naar wat er nu eigenlijk ontbreekt in de lessenpakketten rond slaap, alcohol en drugs en hoe leerkrachten dit aantrekkelijker kunnen maken. Pintje leeg, pillen gepakt en nog niet in slaap? Lees dan hieronder verder en ontdek hoe we dit hebben aangepakt.

De opzet van de bachelorproef: na gaan hoe we, na een kritische analyse van de bestaande pakketten, deze thema’s nog aantrekkelijker kunnen maken voor studenten, gebruiksvriendelijker voor de leerkrachten en vollediger kunnen behandelen. Daarbij lag de focus niet alleen op alcohol en drugs, maar ook op het thema slaap.

Enquête 

Na een grondige literatuurstudie werd een enquête afgenomen bij een 35-tal leerkrachten. In het ontwerpen van onze lessenpakketten was het voor ons belangrijk om niet alleen te vertrekken vanuit wetenschappelijke bronnen, maar we wilden ook de populatie die jaarlijks bezig is met deze onderwerpen bevragen.

Uit de enquête kwam duidelijk naar voren dat niet alle inhouden aan bod kwamen binnen de bestaande pakketten. Daarnaast zagen we dat leerkrachten niet aan de slag konden met één enkel pakket. De bestaande lespakketten zijn vaak gedateerd, spelen onvoldoende in op de leefwereld van de jongeren en bevatten geen vernieuwende werkvormen. Hierdoor maken leerkrachten vaak zelf een pakket, of vullen zij een bestaand pakket aan.

image-20220918190013-1

Lessenpakket 

Na deze bevindingen gingen we van start met het ontwerpen van twee lessenpakketten, één voor de eerste graad en één voor de tweede graad. Voor de eerste graad werkten we de drie verschillende thema’s uit met telkens een andere werkvorm. Zo kozen we voor slaap een spel gebaseerd op Trivial Pursuit, voor het thema alcohol werkte de leerlingen in groep aan een hoekenwerk. In het hoekenwerk verwerkten we nog een aantal leuke werkvormen. Voor het thema drugs gingen de leerlingen zelf aan de slag. Ze zochten allerlei informatie op en verwerkten die in een presentatie.

Voor de tweede graad kozen we voor een andere aanpak. Het lessenpakket dat voor de tweede graad werd uitgewerkt, bevat meer diepgang in de onderwerpen alcohol en drugs. Het pakket is gebaseerd op de populaire tienerserie Euphoria. We hebben specifiek voor Euphoria gekozen omdat de verhalen van de hoofdpersonages nauw aansluiten bij de leefwereld van de jongeren. Rue en Cassie spelen de hoofdrol in het ontwikkelde lessenpakket maar ook in de serie. Uiteraard is het verhaal een beetje aangepast om de leerstof te linken aan het verhaal. Tijdens de uitvoering van het pakket vertrokken we steeds vanuit een casus. De casussen zijn terug te vinden op de website. Er zijn twee verhalen namelijk ‘het verhaal van Cassie’, over alcohol, en het ‘het verhaal van Rue’, over drugs. Ook bevat het lessenpakket diverse werkvormen en veel beeldmateriaal.

Door onze lessenpakketten kan er op beide niveaus een nieuw pakket worden gebruikt, met creatieve en interactieve werkvormen, die aangepast zijn aan de leefwereld van de jongeren. De pakketten zitten vol verassingen. Neem zeker eens een kijkje op onze website!

image-20220918190013-2

Bibliografie

Literatuurlijst

 

 

 

 

  • Bettonviel, A., Koolwijk, P., & Raymann, R. De relatie tussen slaap, voeding en herstel.

 

 

 

 

 

  • CAD-Limburg VZW. (z.d.). Centrum voor alcohol- en andere drugproblemen. CAD Limburg. Geraadpleegd op 12 april 2021, van https://www.cadlimburg.be/

 

  • CAD-Limburg VZW. (z.d.). Centrum voor alcohol- en andere drugproblemen. CAD Limburg. Geraadpleegd op 12 april 2021, van https://www.cadlimburg.be/

 

  • CM. (2014). Doe boek: slaapwel [E-book].

 

  • Crone, E. (2018). Het puberende brein.

 

  • de Vries, J., & Duif, N. (2011). Voeding en slaap. In Het voeding formularium (pp. 307-314). Bohn Stafleu van Loghum, Houten.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  • Nieuwenhuys, A., Knufinke, M., Geurts, S., Moen, M., Maase, K., Willems, J., ... & Kompier, M. (2016). Slaap en presteren bij topsporters.

 

 

 

 

 

 

 

 

  • Talamini, L. (2010). Slapen om te leren. In Brein@ work (pp. 201-210). Bohn Stafleu van Loghum, Houten.

 

 

 

 

  • Van den Buys, T. V. B. (2020). Wie bepaalt wat je doet? In P. V. Verscuren & A. V. Verstraelen (Reds.), LEF jong (130ste editie, pp. 74–78). Plantyn.

 

  • Van den Buys, T. V. B., Verscuren, P. V., & Verstraelen, A. V. (2020). LEF: Uit de veren (130ste editie). Plantyn.

 

  • van der Werf, Y. (2016). Iedereen slaapt: alles wat we willen weten over onze nachtrust. Singel Uitgeverijen.

 

  • Verbeek, I., & Van de Laar, M. (2010). Verbeter je slaap. Springer Science & Business Media

 

 

 

  • Vlaamse overheid. (z.d.-a). Vlaams expertisecentrum voor alcohol en andere drugs. vad. Geraadpleegd op 13 april 2021, van https://www.vad.be/

 

 

 

 

 

 

  • Wiers, R. W., & Theunissen, N. (2002). Alcohol en de jeugd: gebruik, misbruik, kwetsbaarheid en interventie. Bosch JD et al (red). Jaarboek ontwikkelingspsychologie, orthopedagogiek en kinderpsychiatrie, 5, 143-67.

Geraadpleegde werken

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  • VAD, WatWat, & Vlaamse Overheid. (z.d.). Druglijn. Druglijn. Geraadpleegd op 6 juni 2022, van https://www.druglijn.be/

 

 

  • Vlaamse overheid. (z.d.-b). Vlaams expertisecentrum alcohol en andere drugs. VAD. Geraadpleegd op 6 juni 2022, van https://www.vad.be/
  •  
Download scriptie
Universiteit of Hogeschool
Hogeschool PXL
Educatieve Bachelor in het secundair onderwijs
Publicatiejaar
2022
Promotor(en)
Anniek Orye, Sophie Desimpelaere
Kernwoorden
Share this on: