Duaal leren: de donkere kant van werkplekleren

Kimmy Verhoeven
Persbericht

Duaal leren: de donkere kant belicht

Duaal leren: de donkere kant belicht

Duaal leren, het combineren van het leren op school met het leren op de werkvloer, heeft talloze voordelen. Leerlingen zijn beter voorbereid op de steeds sneller veranderende arbeidsmarkt en zijn gemotiveerder om te leren. Toch blijkt de realiteit minder rooskleurig. Uit de masterscriptie van Kimmy Verhoeven (Universiteit Antwerpen) wordt duidelijk dat wat een veilige en positieve werk- en leeromgeving moet zijn, vaak een broeihaard is voor wangedrag. Duale leerlingen missen hierdoor niet alleen leerkansen, maar kunnen zelfs emotionele of fysieke schade lijden op de werkvloer.

Duaal Leren

Hilde Crevits (CD&V) schreeuwde deze voordelen, maar ook de stijgende populariteit van duaal leren, van de gepubliceerde daken. Toch klinken er ook andere geluiden. Onder de titel ‘Het gefaal van duaal’ minimaliseert De Standaard dit succes en wordt met de vinger gewezen naar de veel te strenge regelgeving en checklists van de overheid naar de bedrijven toe. Toch blijkt uit nieuw onderzoek, dat tot stand kwam door interviews, observaties, documentenanalyses en een focusgroep, dat het versoepelen van deze regelgeving niet meteen aangewezen is. In tegendeel, bedrijven blijken zich vaak niet aan deze afspraken te houden, waardoor duale leerlingen niet genoeg leren, negatieve emoties ondervinden en soms zelfs fysieke schade lijden.

Een van de regels waaraan bedrijven hun voeten regelmatig vegen, is dat een duale leerling een vaste mentor moet hebben. Deze moet een mentoropleiding hebben gevolgd en bovendien ook in het bezit zijn van een Model 2 uittreksel van het strafregister, dat aantoont dat er in het verleden geen feiten jegens minderjarigen zijn gepleegd. Dit is noodzakelijk om een goede en veilige begeleiding van de jongeren te verzekeren. In werkelijkheid blijken maar weinig bedrijven zich te houden aan deze regel, aangezien het de bedrijfsprocessen bemoeilijkt. Leerlingen worden dan op de werkvloer begeleid door andere personen dan deze officiële mentor, die vaak een kantoorfunctie heeft. Dit heeft als resultaat dat leerlingen niet enkel kwalitatieve begeleiding missen, waardoor ze hun doelstellingen niet behalen, maar het zorgt ook voor onveilige situaties die tot fysieke schade kunnen leiden.

Tevens blijkt de werkplaats soms emotioneel een onveilige plaats te zijn door de cultuur die er in het team heerst. Waar op school gedrag als pesterijen en racisme vaak kort wordt opgevolgd, is de leerling hier op de werkplaats onvoldoende tegen beschermd. De studie toonde aan dat duale leerlingen regelmatig slachtoffer worden van dergelijk bewust kwetsend gedrag. Ook nemen ze deze slechte gewoontes na een tijd over en leren ze dus naast positieve kennis en vaardigheden ook heel verkeerde dingen aan.

Hoewel leerkrachten, bedrijven en leerlingen in het onderzoek nog steeds erg positief blijven over duaal leren en de voordelen de nadelen blijken te overschaduwen, is het toch cruciaal om deze keerzijde mee te nemen in acties om de reputatie en kwaliteit van deze alternatieve onderwijsvorm te verbeteren. De oplossing ligt alvast niet in het versoepelen van de regelgeving, maar gedeeltelijk net in een betere controle op deze richtlijnen. Verzekeren dat jongeren in een veilige en ondersteunende omgeving kunnen werken en leren, kan licht in de duisternis brengen.

 

Bibliografie

Ashton, D. N. (2004). The impact of organisational structure and practices on learning in the workplace. International Journal of Training and Development, 8(1), 43-53. https://doi.org/https://doi.org/10.1111/j.1360-3736.2004.00195.x

Attwell, G. (2019). E-Learning at the Workplace. In S. McGrath, M. Mulder, J. Papier, & R. Suart (Eds.), Handbook of Vocational Education and Training. Springer.

Billett, S. (2008). Emerging perspectives on workplace learning. In Emerging perspectives of workplace learning (pp. 1-15). Brill Sense.

Borghans, L., Golsteyn, B. H. H., & de Grip, A. (2006). Meer werken is meer leren. Determinanten van kennisontwikkeling (ROA External Reports, Issue. I. Macro, E. Labour, E. Research Centre for, M. Labour, T. Rs: Gsbe Meteor, & D. Rs: Gsbe. https://cris.maastrichtuniversity.nl/en/publications/506b6956-818f-4e9d-b8f3-45dcc25ce223

Eraut, M. (2000). Non‐formal learning and tacit knowledge in professional work. British journal of educational psychology, 70(1), 113-136.

Eraut, M. (2004). Informal learning in the workplace. Studies in continuing education, 26(2), 247-273.

Gold, R. L. (2017). Roles in sociological field observations. In Sociological Methods (pp. 363-380). Routledge.

Goodall Jr, H. L. (2016). A need to know: The clandestine history of a CIA family. Routledge.

Greenberg, J. (2011). Insidious workplace behavior. Routledge.

Griffin, R. W., O'Leary-Kelly, A., & Pritchard, R. D. (2004). The dark side of organizational behavior. Jossey-Bass.

Gruber, H., & Harteis, C. (2011). Researching workplace learning in Europe. The SAGE handbook of workplace learning, 224-235.

Hager, P. (1998). Understanding workplace learning: General perspectives. Current issues and new agendas in workplace learning, 30-42.

Houwen, J., & Huyghebaert, P. (2021). Stagiair overleden na elektrocutie in chocoladebedrijf in Veurne. vrtNWS. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/05/10/stagiair-18-overleden-na-elektrocutie-in-chocoladebedrijf-in-v/

Kessels, J. W. M., & Poell, R. F. (2004). Andragogy and Social Capital Theory: The Implications for Human Resource Development. Advances in Developing Human Resources, 6(2), 146-157.

Kyndt, E., Endedijk, M., & Beausaert, S. (2021). Werkplekleren faciliteren: De rol van de organisatie. In J. W. M. Kessels, Poell R.F. (Ed.), Handboek human resource development. Organiseren van het leren. Bohn Stafleu van Loghum.

Lee, R. M. (1993). Doing research on sensitive topics. Sage.

Lestrade, S., & Rijken, C. (2014). Mensenhandel en uitbuiting nader bepaald.

Linstead, S., Marechal, G., & Griffin, R. W. (2014). Theorizing and Researching the Dark Side of Organization. ORGANIZATION STUDIES, 35(2), 165-188. https://doi.org/10.1177/0170840613515402

Lofland, J., & Lofland, L. H. (1999). Data logging in observation: Fieldnotes. Qualitative research, 3(Part 1).

Malcolm, J., Hodkinson, P., & Colley, H. (2003). Informality and formality in learning: a report for the Learning and Skills Research Centre. Learning and Skills Research Centre.

Merton, R. K. (1987). The focussed interview and focus groups: Continuities and discontinuities. The Public opinion quarterly, 51(4), 550-566.

Mitsakis, F. (2019). Modify the Redefined: Strategic Human Resource Development Maturity at a Crossroads. Human Resource Development Review, 18(4), 470-506.

Mortelmans, D. (2007). Handboek kwalitatieve onderzoeksmethoden. Acco Leuven.

Nilsson, A. (2010). Vocational education and training–an engine for economic growth and a vehicle for social inclusion? International Journal of Training and Development, 14(4), 251-272.

Nonaka, I., o Nonaka, I., Ikujiro, N., & Takeuchi, H. (1995). The knowledge-creating company: How Japanese companies create the dynamics of innovation (Vol. 105). OUP USA.

Ram, M., & Williams, C. C. (2008). Making visible the hidden: researching off-the-books work. Handbook of Organizational Research Methods, London: Sage, 141-160.

Resnick, L. B. (1987). Learning in school and out. Educational researcher, 16(9), 13-54.

Slotte, V., Tynjälä, P., & Hytönen, T. (2004). How do HRD practitioners describe learning at work? [Article]. Human Resource Development International, 7(4), 481-499. https://doi.org/10.1080/1367886042000245978

Stewart, D. W., & Shamdasani, P. N. (2014). Focus groups: Theory and practice (Vol. 20). Sage publications.

Swanson, R. A. (1995). Human Resource Development: Performance Is the Key [Article]. Human Resource Development Quarterly, 6(2), 207-213. https://doi.org/10.1002/hrdq.3920060208

Tannenbaum, S. (2001). A strategic view of organizational training and learning. In K. Kraiger (Ed.), Creating, implementing and managing effective training and development. State-of-the-art lessons for practice. Jossey-Bass.

Treviño, L. K., Weaver, G. R., & Reynolds, S. J. (2006). Behavioral Ethics in Organizations: A Review. Journal of Management, 32(6), 951-990. https://doi.org/10.1177/0149206306294258

Tynjälä, P. (2008). Perspectives into learning at the workplace [Review Article]. Educational Research Review, 3(2), 130-154. https://doi.org/10.1016/j.edurev.2007.12.001

Tynjälä, P., Virtanen, A., & Valkonen, S. (2005). Taitava Keski-Suomi-tutkimus Osa 1, Työssäoppiminen Keski-Suomessa. Tutkimusselosteita/Koulutuksen tutkimuslaitos(23).

Vardi, Y., & Wiener, Y. (1996). Misbehavior in organizations: A motivational framework. Organization science, 7(2), 151-165.

Vaughan, D. (1999). The Dark Side of Organizations: Mistake, Misconduct, and Disaster [research-article]. Annual Review of Sociology, 25, 271-305.

Verhaest, D., Baert, S., De Rick, K., De Witte, K., Laurijssen, I., Smet, M., & Tobback, I. (2018). De invoering van duaal leren in Vlaanderen: Een wetenschappelijke reflectie. Gent: Steunpunt Onderwijsonderzoek.

 

Universiteit of Hogeschool
Opleidings- en Onderwijswetenschappen
Publicatiejaar
2022
Promotor(en)
Eva Kyndt
Kernwoorden
Share this on: