Al Jazeera English: betrouwbare bron of Taliban-bondgenoot? Visuele framinganalyse over Afghanistan tijdens de terugtrekking van de Amerikaanse troepen in 2021

Hanna Van Rompaey
Persbericht

Al Jazeera English: betrouwbare bron of terreurbondgenoot?

 

Al Jazeera English werd aan het begin van de ‘war on terror’ in Afghanistan beschuldigd om terreurorganisaties te steunen. Twintig jaar later wanneer de Amerikanen zich terugtrekken, klonken weer gelijkaardige beschuldigingen. Onterecht toont recent onderzoek aan.

Taliban

Op 15 augustus 2021 bereikte de Islamitische organisatie Taliban, Kabul en veroverde ze het Koninklijk Paleis van Afghanistan. Met deze overname begon (alweer) een terreurbewind en werd de terugtrekking van de Amerikaanse troepen sneller afgedwongen. Dit zorgde voor veel chaos in het land door angst voor wat zou komen. Veel burgers probeerde de luchthaven van Kabul nog te bereiken voor 31 augustus zodat ze konden vluchten.

Opvallend was dat bij de overname van het Koninklijk Paleis slechts één nieuwsnetwerk aanwezig was, namelijk Al Jazeera. Na de aanslagen van 9/11 beschuldigde de VS de zender om een bondgenoot te zijn van terreurorganisaties zoals Al Qaida. De aanleiding hiervoor was het uitzenden van video’s met leider Osama Bin Laden. Twintig jaar later klonken gelijkaardige opmerkingen op sociale media wanneer Al Jazeera de overname van Kabul live uitzond.

Is de zender ook effectief een bondgenoot of kan het ondertussen gezien worden als een betrouwbare bron?  Recent onderzoek naar de situatie tijdens de terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit Afghanistan concludeert dat Al Jazeera English verschillende actoren aan bod laat komen en zich niet positioneert als bondgenoot.

104 foto’s van 22 berichten op de Instagram-pagina van Al Jazeera English werden onderzocht. Er werd gekeken naar wie er afgebeeld werd en vooral hoe die afgebeeld werden. In totaal werden er zo acht verschillende frames gevonden. Journalisten gebruiken frames om bepaalde elementen te benadrukken of net niet aan bod te laten komen in het nieuws.

Dominante Taliban en onderdanige burgers

Het meest voorkomende frame was de Taliban als dominante macht. De Taliban werden het meest afgebeeld en hierbij werd hun dominantie benadrukt. Hun overwinning stond centraal en de foto’s benadrukken ook controle en angst, door het veelvoudig tonen van geweren. Het afbeelden van de organisatie impliceert niet zozeer dat de zender de Taliban ook steunt. Op de meeste foto’s is er een bepaalde afstand tussen de Taliban en de fotograaf, waardoor er niet echt sprake is van betrokkenheid. Al Jazeera English positioneert zich op die manier niet als bondgenoot.

Naast de Taliban komen de Afghaanse burgers ook ruimschoots aan bod. Zij worden in de eerste plaats voorgesteld als anonieme en passieve vluchtelingen. De nadruk bij dit frame ligt voornamelijk om de grote massa die wil vluchten. Vervolgens worden vrouwen ook anoniem en daarnaast ook onderdanig voorgesteld. De mannen domineren dan weer het straatbeeld. Opvallend is dat Al Jazeera English de Amerikaanse militairen ook veel tonen, maar dan eerder in een controlerende functie. We zien hen niet vluchten of de burgers helpen. Deze bevindingen liggen in lijn met hoe westerse media twintig jaar geleden verslag deden over de war on terror.

Arabische visie

Maar Al Jazeera English toont ook nog andere frames op zijn Instagrampagina. Naast anonieme vrouwen, worden er ook emanciperende vrouwen afgebeeld die zich niet lijken neer te leggen bij de situatie. Ze werken of zorgen voor elkaar door te koken. Vervolgens toont Al Jazeera ook hoe de burgers protesteren op de nationale feestdag tegen de Taliban. Tenslotte beeldt het ook de burgerslachtoffers af. Deze frames zijn dan weer eerder typisch voor Arabische media.

Al Jazeera English kan niet gezien worden als een bondgenoot van de Taliban op basis van dit onderzoek. De zender probeert wel duidelijk een evenwicht te vinden tussen westerse en Arabische invloedssferen. Het kan dus niet omschreven worden als een louter Arabisch of westers medium, zoals zijn naam, Al Jazeera English, ook doet vermoeden.

Bibliografie

De afbeeldingen werden geraadpleegd via de Instagram-pagina van Al Jazeera English. Het is een
open profiel, waardoor iedere Instagram-gebruiker de foto’s kan raadplegen.
https://www.instagram.com/aljazeeraenglish/

Abrams, D. (2003, 15 september). Closing argument on Al Jazeera. Geraadpleegd op 22 mei 2022
van www.msnbc.msn.com/id/3080770/

Aday, S. (2010). Chasing the bad news: An analysis of 2005 Iraq and Afghanistan war coverage on
NBC and Fox News Channel. Journal of Communication, 60(1), 144-164.
doi:10.1111/j.1460-2466.2009.01472.

Alterman, J.B. (1998). New media new politics? From satellite television to the internet in the Arab
world. The Washington Institute for Near East Policy. Geraadpleegd op 22 mei 2022 van
www.washingtoninstitute.org/watch/Policywatch/1998.htm

Al-Rawi, A., Al-Musalli, A., & Fakida, A. (2021). News values on Instagram: A comparative study of international news. Journalism & Media, 2(2), 305-320.
doi: doi.org/10.3390/ journalmedia2020018

Amnesty International. (z.d.). De Taliban grijpen de macht in Afghanistan. Wat is hiervan de
achtergrond? Geraadpleegd 14 april 2022, van https://www.amnesty.nl/wat-we-doen/landen/afghanistan

Ammar, B. T. (2009). The language of terrorism: Al-Jazeera and the framing of terrorism discourse.
[Thesis, Georgetown University]. Digital Georgetown. Geraadpleegd op 10 november 2021,
van http://hdl.handle.net/10822/552823

Andén-Papadopoulos, K. (2008). The Abu Ghraib torture photographs: News frames, visual culture,
and the power of images. Journalism, 9(1), 5-30.

Brantner, C., Lobinger, K., & Wetzstein, I. (2011). Effects of visual framing on emotional responses
and evaluations of news stories about the Gaza conflict 2009. Journalism & Mass Communication Quarterly, 88(3), 523-540.

Britannica, T. Editors of Encyclopaedia. (2021, 18 augustus). Afghan War. Encyclopedia Britannica.
Geraadpleegd op 14 april 2022, van https://www.britannica.com/event/Afghan-War

Broersma, M., & Peters, C. (2017). Rethinking journalism again: Societal role and public relevance in a digital age. London: Routledge

Bucher, H-J., & Schumacher, P. (2006). The relevance of attention for selecting news
content: An eye-tracking study on attention patterns in the reception of print and online media. Communications: The European Journal of Communication Research, 31(3), 347–368.
52

Caple, H. (2010). What you see and what you get: The evolving role of news photographs in an
Australian broadsheet. In V. Rupar (Ed.), Journalism and meaning making: Reading the newspaper (pp. 199-220). Cresskill, NJ: Hampton Press.

Coleman, R. (2010). Framing the pictures in our heads: Exploring the framing and agenda setting
effects of visual images. In P. D’Angelo & J. A. Kuypers (Eds.), Doing framing analysis:Empirical and theoretical perspectives (pp. 233–261). New York, NY: Routledge.

Darwish, A. (2001, 28 september). Bin Laden’s TV Choice. The Times, 22.

De Smaele, H. (2021, 15 oktober). Kwalitatieve inhoudsanalyse: Framing [Powerpoint]. Geraadpleegd
van https://idp.kuleuven.be/idp/profile/SAML2/POST/SSO?execution=e1s2

Edy, J. A. & Meirick, P. C. (2007). Wanted, dead or alive: Media frames, frame adoption, and support
for the war in Afghanistan. Journal of Communication, 57(1), 119-141. doi:10.1111/j.1460-2466.2006.00332.x

Europese Raad (2021, 2 september). Nieuwsbrief Charles Michel voorzitter Europese raad.
Geraadpleegd op 18 februari 2021 van https://www.consilium.europa.eu/nl/europeancouncil/
president/news/2021/09/02/20210902-pec-newsletter-afghanistan/

Fahmy, S. (2010). Contrasting visual frames of our times: A framing analysis of English- and Arabiclanguage
press coverage of war and terrorism. The International Communication Gazette,
72(8), 695-717. doi: 10.1177/1748048510380801

Gefter, P. (2006, March 21). History’s first draft looks much better with pictures.New York Times, p. 26.

Geise, S. (2017). Visual faming. The International Encyclopedia of Media Effects, 1–12.

Geise, S., & Baden, C. (2015). Putting the image back into the frame: Modeling the linkage between
visual communication and frame‐processing theory. Communication Theory, 25(1), 46-69.

Gibson, R., & Zillmann, D. (2000). Reading between the photographs: The influence of incidental
pictorial information on issue perception. Journalism & Mass Communication Quarterly, 77(2), 355-366.

Haigh, M, M. (2014). Afghanistan war coverage: More negative over time. Newspaper Research Journal, 35(3), 38-51. doi:10.1177/073953291403500304

Halloran, L. (2006, 18 september). A major image problem. U.S. News & World Report, 38 - 39.

Hansen, A., & Machin, D. (2013). Researching visual environmental communication. Environmental, 7(2), 151–168.

Hendriks Vettehen, P., & Kleemans, M. (2018). Proving the obvious? What sensationalism contributes to the time spent on news video. Electronic News, 12(2), 113-127. 53

Höijer, B. (2004). The discourse of global compassion: The audience and media reporting of human suffering. Media, Culture & Society, 26(4), 513-531.

Historiek. (2021, 5 januari). Wat is het verschil tussen een boerka en een nikab? Historiek.
Geraadpleegd op 15 mei 2022 van https://historiek.net/wat-is-het-verschil-tussen-eenboerka-en-een-nikab…

Iyer, A., Webster, J., Hornsey, M. J., & Vanman, E. J. (2014). Understanding the power of the
picture: The effect of image content on emotional and political responses to terrorism. Journal of Applied Social Psychology, 44(7), 511-521.

Joffe, H. (2008). The power of visual material: Persuasion, emotion and identification. Diogenes, 55, 84-93.

Knobloch, S., Hastall, M., Zillmann, D., & Callison, C. (2003). Imagery effects on the selective reading
of Internet newsmagazines. Communication Research, 30(1), 3-29.

Kühne, R., & Schemer, C. (2015). The emotional effects of news frames on information processing and opinion formation. Communication Research, 42(3), 387-407.

Kuntzman, G. (2003). Censorship, American Style. Newsweek. Geraadpleegd op 31 maart 2003 van
www.msnbc.msn.com/is/3068438/siet/newsweek/

Kress, G., & Van Leeuwen, T. (2006). Reading images: The grammar of visual design (2nd ed.). London: Routledge.

Lynch, M. (2003). Beyond the Arab Street: Iraq and the Arab Public Sphere. Politics and Society, 31(1), 55–91.

Lynch, M. (2006). Voices of the New Arab Public: Iraq, al-Jazeera, and Middle East Politics Today. New York: Columbia University Press.

Manor, I. (2021). Who won the framing competition over Afghanistan? A Twitter Analysis. Exploring
Digital Diplomacy. Geraadpleegd op 27 april 2022 van
https://digdipblog.com/2021/08/19/who-won-the-framing-competition-over-…

McComas, K., & Shanahan, J. (1999). Telling stories about global climate change: Measuring the
impact of narratives on issue cycles. Communication Research, 26(1), 30–57.

Miles, H. (2005). Al-Jazeera: The inside story of the Arab news channel that is challenging the West. New York: Grove Press.

NPR. (2001, 12 november). De CIA & Afghanistan. Andere Tijden. Geraadpleegd op 22 mei 2022 van
https://www.anderetijden.nl/aflevering/574/De-CIA-en-Afghanistan

OER Services. (z.d.). The United States and the Mujahideen. Geraadpleegd van 14 april 2022, van
https://courses.lumenlearning.com/suny-hccc-worldhistory2/chapter/the-u…-
mujahideen/

Paivio, A. (1991). Dual coding theory: Retrospect and current status. Canadian Journal of Psychology, 45(3), 255-287.

Powell, T. E., Boomgaarden, H. G., De Swert, K., & de Vreese, C. H. (2015). A clearer picture: The contribution of visuals and text to framing effects. Journal of Communication, 65(6), 997-1017.

Rodriguez, L., & Dimitrova, D. V. (2011). The levels of visual framing. Journal of Visual Literacy, 30(1), 48-65.

Rössler, P., Bomhoff, J., Haschke, J., Kersten, J., & Müller, R. (2011). Selection and impact of press photography. An empirical study on the basis of photo news factors. Communications, 36(4), 415-439.

Ryan, M. & DeYoung, K. (2021, 13 april). Biden will withdraw all U.S. forces from Afghanistan by Sept.11, 2021. Geraadpleegd van https://www.washingtonpost.com/national-security/biden-ustroop-withdraw…

Sakr, N. (2001). Satellite realms: transnational television, globalization and the Middle East. London: Tauris.

Schleifer, S.A. (2001). The sweet and sour sources of Al-Jazeera. Transnational Broadcasting Studies
7. www.tbsjournal.com/Archives/Fall01/Jazeera_sas.html

Slovic, P., Finucane, M. L., Peters, E., & MacGregor, D. G. (2006). The affect heuristic. European
Journal of Operational Research, 177(3), 1333-1352.

Sontag, S. (2003). Regarding the pain of others. London: Penguin.
Taalunie. (z.d). Modaliteit. Op Taaladvies.net geraadpleegd op 5 mei via https://taaladvies.net/termen-modaliteit/

Treuttens, J. (2020, 8 oktober). Amerikaanse president Trump wil soldaten terughalen uit Afghanistan
tegen Kerstmis. VRT NWS. Geraadpleegd op 22 mei 2022 van
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/10/08/vs-president-trump-wil-soldaten…-
tegen/

Van Gorp, B. (2006). Framing asiel: indringers en slachtoffers in de pers. (1ste editie). Acco
Verschueren, P. (2021, 19 oktober). Visuele analyse. [Powerpoint-slides]. Faculteit Sociale
Wetenschappen/Letteren, Katholieke Universiteit Leuven. Geraadpleegd op 6 mei 2022 van
https://idp.kuleuven.be/idp/profile/SAML2/POST/SSO?execution=e1s2

Verstraete, J., De Greef, J. & Cardoen, S. (2021, 16 augustus). Afghanistan helemaal in handen van
taliban, gevluchte president Ashraf Ghani: "Ze hebben gewonnen". VRT NWS. Geraadpleegd op 8 mei 2022, van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/08/15/taliban-nemen-jalalabad-in/

Vogelzang, W. (2002). Afghanistan, een geschiedenis. (1ste editie). Stichting Uitgeverij Bulaaq.

Vuylsteke, C. (2022, 9 april). Afghanistan. [Word-document]. Faculteit Sociale
Wetenschappen/Letteren, Katholieke Universiteit Leuven. Geraadpleegd van op 6 mei 2022
https://idp.kuleuven.be/idp/profile/SAML2/POST/SSO?execution=e4s1

Witte, G. (2021, ). Afghanistan War. Encyclopedia Britannica. Geraadpleegd op 22 mei 2022, van
https://www.britannica.com/event/Afghanistan-War

Wojcieszak, M. E. (2007). AL JAZEERA: A challenge to traditional framing research. The International
Communication Gazette, 69(2), 115-128. DOI: 10.1177/1748048507074925

Universiteit of Hogeschool
Master Journalistiek
Publicatiejaar
2022
Promotor(en)
Hedwig De Smaele
Kernwoorden
Share this on: