Biomeiler-project

Dries Verberckmoes
Persbericht

De biomeiler als connectie met de natuur.

De biomeiler als connectie met de natuur.

 

Het onderwerp van mijn masterproef als interieurarchitect lijkt in eerste instantie weinig te maken te hebben met architectuur. De link zit hem voor mij in drie belangrijke thema’s waar je als toekomstig ontwerper mee moet omspringen. Het eerste is het betrekken van mensen in je ontwerp, gefocust op hun noden en met hun inbreng. De betrokkenheid van een toekomstige gebruiker en hoe hij of zij zichzelf kan terugvinden in het ontwerp is van groot belang. Een tweede factor die meespeelt is onze relatie met onze omgeving en de natuur. We moeten ons bewust zijn van het bestaan van deze connectie en deze dient niet aan de kant geschoven te worden. Een derde thema is de historiek van een bepaalde plaats, het integreren van elementen die identiteit geven aan een plek en door deze verderzetting ook continuïteit bieden aan het ontwerp. Door in te spelen op deze historische waarde wordt een ontwerp ook uniek en wint het appreciatie van de gebruiker.

 

De biomeiler is in mijn project de spil van dit alles. Een biomeiler is gekend onder andere benamingen zoals thermocompost en compost heater. Om het erg simpel te stellen is het zo dat bij een biomeiler warmte die vrijkomt door het microbieel composteringsproces wordt aangewend om water op te warmen en dit dan te gaan gebruiken als verwarming of sanitair warm water. Door het ophopen van een grote hoeveelheid biomassa, een combinatie van houtsnippers (70%) en zogenaamd nat materiaal zoals mest of ander biologisch afval (30%) in en het toevoegen van water wordt het proces opgestart. Het plaatsen van een warmtewisselaar kan over een periode van twee jaar tot wel 745 kWh/m³ aan warmte worden geoogst. 

 

Het betrekken van mensen in dit project deed ik door gedurende vijf weken begeleiding te geven bij De Wereld van Indra. Dit is een VZW die zich inzet voor kinderen die om diverse redenen niet terecht kunnen in het reguliere schoolsysteem en hen rust en ruimte te bieden om zich te ontwikkelen. Het ontwerp van de biomeiler ontstond door de inbreng van de kinderen en van de begeleiders die verschillende elementen zoals fantasie, speelsheid en natuur erg belangrijk vonden. Het doel was vooral de kinderen te doen begrijpen waar de kracht van de natuur zit en hen dit beter te doen begrijpen. De biomeiler bevatte speelse tandwielen die de natuur zou helpen “het warme water te produceren”.

 

De typerende ei- of ellips-vorm van de biomeiler met zijn vele wieken kan gelinkt worden aan de geschiedenis van de plek waar deze gebouwd zou worden. Geïnspireerd op volksverhalen over vliegende framassons en de vliegenier Jan Olieslagers die ooit als eerste Belg het kanaal overvloog. Deze historische elementen geven de kinderen genoeg stof tot fantaseren over deze magische warmwaterbron. De bestemming van het warme water was dan ook de wastafel waar de afwas gedaan zou kunnen worden. Deze taak - die vaak als saai wordt beschouwd - werd hierdoor één van de leuke activiteiten die gedaan zouden kunnen worden met de kinderen tijdens hun begeleiding.

DSC 0189

De connectie met de natuur is terug te vinden in het gebruik van zeepplanten als een bron van materiaal om de biomeiler mee op te vullen. Deze planten zijn in het ontwerp rond de biomeiler geplaatst om de jongeren een bepaalde mate van geborgenheid te bieden rond de biomeiler. Daarnaast bevatten deze planten ook een grote hoeveelheid natuurlijke zeepstoffen waardoor het produceren van zeep erg vlot gaat. Het maken van deze zeep levert het voordeel op dat het water van de afwas terug op de biomeiler kan gegoten worden en zo “hergebruikt” wordt en uiteindelijk het water voor de volgende wasbeurt mee bewerkstelligt. De natuur is op deze manier dicht bij de leefwereld van de kinderen en geeft hen de kans deze te appreciëren en zich hierin terug te vinden.

 

Het ontwerp van de biomeiler was een uitdaging voor mij als interieurarchitect. Het omvatte zowel een participatief proces, technisch en historisch onderzoek dat samenkwam in één project.

DSC 0185 2

Bibliografie

BIBLIOGRAFIE
Aqueduct Water Risk Atlas. Overzicht West-Europa. Risico op waterschaarste. (2019, 21 mei). World Resources Institute.
Geraadpleegd op 21 mei 2019 via https://www.wri.org/applications/maps/aqueduct-atlas/#x=19.17&y=41.18&s…!
28!c&t=waterrisk&w=def&g=0&i=BWS-16!WSV-4!SV-2!HFO-4!DRO-4!STOR-8!GW-8!WRI-4!ECOS-2!MC-4!WCG-8!ECOV-
2!&tr=ind-1!prj-1&l=4&b=terrain&m=group.
Bajko, J., & Fîser, J., & Jícha, M. (2019, 25 april). Condenser – Type Heat Exchange for Compost Heat Recovery Systems.
Geraadpleegd op 18/4/2019 via https://www.mdpi.com/1996-1073/12/8/1583.
Beheerplan Buggenhoutbos. Geraadpleegd op 25/04/2019 via https://www.natuurenbos.be/sites/default/files/
beheerplan_buggenhoutbos.pdf.
België loopt hoog risico op watertekort in 2040. (2015, 27 augustus). Mondiaal Nieuws. Geraadpleegd op 21 mei 2019 via
https://www.mo.be/nieuws/belgie-loopt-hoog-risico-op-watertekort-2040.
Biomeiler, tap warmte af uit de natuurlijke kringloop. Vimeo geraadpleegd op 15/04/2019 via https://vimeo.com/117902306.
Biomeiler – warmte uit compost. Prijzen, kosten en opbrengst. Geraadpleegd op 20/04/2019 via https://biomeiler.nl/
prijzen-kosten-en-opbrengst.
Bondt, De, L. Volksverhalen uit Londerzeel, Malderen en Steenhuffel. Geraadpleegd op 28/04/2019 via https://sites.google.
com/site/londerzeelvroeger1/home/londerzeel-vroeger-1-deelbestanden/Volksverhalen%20uit%20Londerzeel%2C%20
Malderen%20en%20Steenhuffel.pdf?attredirects=0.
Bouchez, H. (2017). Het Wilde Ding. Amersfoort: Wilco.
Bultynck, H. (2014). Natuurlijke waskracht. Plantaardige zeepvervangers. Geraadpleegd op 15/4/2019 via http://www.
mier.be/Natuurlijke%20waskracht%20-%20Heidelien%20Bultynck.pdf.
Chowdhury, M.R. (2019, 11 maart). The Positive Effects Of Nature On Your Mental Well-Being. Geraadpleegd op 18 mei
2019 via https://positivepsychologyprogram.com/positive-effects-of-nature.
De Maeseneer, W. (2019, 15 mei). Na de tweede dode door legionella: wat is legionella precies en moet u er bang voor zijn?
VRT. Geraadpleegd op 18 mei 2019 via https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/05/14/wat-is-legionella-precies-en-mo…-
bang-voor-zijn.
Designboom. Philips eco friendly Microbial Home. Geraadpleegd op 26/03/2019 via https://www.designboom.com/design/
philips-eco-friendly-microbial-home.
Encyclopedia.com. Thermophilic geraadpleegd op 27/04/2019 via https://www.encyclopedia.com/earth-and-environment/
ecology-and-environmentalism/environmental-studies/thermophile.
Exner, U., & Pressel, D. (2009). Basics Spatial Design. Basel: Birhhäuser.
Feineigle, M. (2011, 15 december). The Jean Pain Way. Geraadpleegd op 24/04/2019 via https://permaculturenews.
org/2011/12/15/the-jean-pain-way.
Grondwaterreserves nog lang niet op peil. (2019, 11 februari). De Standaard. Geraadpleegd op 21 mei 2019 via http://
www.standaard.be/cnt/dmf20190211_04168952.
Heemkring Ter Palen VZW. (1991). Kijk op ons dorp van toen. Buggenhout.
Heemkring Ter Palen VZW. (1988). Van Heuvel tot Bauw. Buggenhout.
Kabinet Pepijn Verheyden: Depressie en tuinieren. Geraadpleegd op 18 mei 2019 via http://www.pepijnverheyen.be/
therapeutische-tuinen-sara-adriaensen/depressie-en-tuinieren.
Kaplan, S. (1995). The Restorative Benefits of Nature: Toward an integrative framework. Journal of Environmental Psychology
,15, 169 -182.
Klaver, T. (2016). Systeemfilm – Warmtemeubel. Vimeo geraadpleegd op 26/03/2019 via https://vimeo.com/153086463.
Kreps, S., & De Cuyper, K. , & Vanassche, S., & Vrancken, K. (2007, april). Beste Beschikbare Technieken (BBT) voor
Legionella-beheersing in Nieuwe Sanitaire Systemen. Vito.
Legionella of veteranenziekte. (2019, mei). Gezondheid. Geraadpleegd op 18 mei 2019 via https://www.gezondheid.be/
index.cfm?fuseaction=art&art_id=1139.
On continuity and identity - Biomeiler
Legionella pneumophila. Wikepedia. Geraadpleegd op 18 mei 2019 via https://nl.wikipedia.org/wiki/Legionella_pneumophila.
Legionellapreventie. IWVA (Intercommunale Waterleidingmaatschappij Veurne-Ambacht). Geraadpleegd op 21 mei 2019 via
https://www.iwva.be/drinkwater/kwaliteit/legionellapreventie.
Matsumoto, S. (2019). Veeg je zorgen weg. Amsterdam: A.W. Bruno Uitgevers B.V.
Nudge. Biomeiler – Warmte uit compost. Geraadpleegd op 15/04/2019 via https://www.nudge.nl/projects/biomeilerwarmte-
uit-compost.
Nudge. Compostverwarming op kleine schaal. Geraadpleegd op 15/04/2019 via https://www.nudge.nl/blog/2015/06/09/
compostverwarming-op-kleine-schaal.
Pain, J., & Pain, I. (1980). The Methods of Jean Pain or “Another Kind of Garden”. Draguignon, NEGRO.
Palmer, M. (2002). Van Alechinsky tot Panamarenko. Tielt: Uitgeverij Lannoo.
Mc Guirk, J. (2011, 21 november). Philip’s Microbial Home takes kitchen design back to the future. The Guardian. Geraadpleegd
op 26/03/2019 via link https://www.theguardian.com/artanddesign/2011/nov/21/philips-kitchen-de….
Otterstedt, D. (2012, 27 juni). 2000 Liter Warmes Wasser am Tag und in 3 Monaten 800 gespart. Gepost op http://nativepower.
de/de/content/2000-liter-warmes-wasser-am-tag-und-3-monaten--800-gespart-dieter-otterstedt-freut-sich.
PVM. (2019, 13 mei). Watergroep voert onderzoek naar legionellabesmetting in Evergem. De Standaard. Geraadpleegd op
18 mei 2019 via http://www.standaard.be/cnt/dmf20190513_04397923
Schepman, T. (2019, 7 april). Le compost magique de Jean Pain, invention française (presque) oubliée. Geraadpleegd op
15/04/2019 via https://www.nouvelobs.com/rue89/rue89-planete/20150407.RUE8519/le-compo…-
invention-francaise-presque-oubliee.html.
Schlanger, Z. (2017, 30 mei). Dirt has a microbiome, and it may double as an antidepressant. Geraadpleegd op 21 mei 2019
via https://qz.com/993258/dirt-has-a-microbiome-and-it-may-double-as-an-ant….
Studio Elmo Vermijs. De Kom-Post. Geraadpleegd op 28/04/2019 via http://www.elmovermijs.com/projecten/de-kompost/?
lang=nl.
Thompson, H. (2012, 22 maart). Early exposure to germs has lasting benefits. Geraadpleegd op 21 mei 2019 via https://
www.nature.com/news/early-exposure-to-germs-has-lasting-benefits-1.10294.
Thompson, J. (2001). Panamarenko. Amsterdam: Ludion.
Top, S. (2005). Op verhaal komen – Vlaams Brabants sagenboek. Leuven: Uitgeverij Davidsfonds NV.
Van Brakel, J. (1980). The Ignus Fatuus of Biogas. Delft: Delft University Press
Vlaanderen moet hopen op erg natte mei of juni. (2019, 19 april). De Standaard. Geraadpleegd op 21 mei 2019 via http://
www.standaard.be/cnt/dmf20190409_04312008.
Vlaco. Het composteringsproces. Geraadpleegd op 18/04/2019 via https://www.vlaco.be/compost-gebruiken/wat-iscompost/
het-composteringsproces.
Vlaco. Thuiscomposteren in de kringlooptuin. Geraadpleegd op 18/04/2019 via https://www.vlaco.be/publicaties/
thuiscomposteren-in-de-kringlooptuin.
Vlerick, K. (2019, 2 maart). Is poetsen het nieuwe mediteren? De Morgen. Geraadpleegd op 8 april 2019 via https://www.
demorgen.be/leven-liefde/is-poetsen-het-nieuwe-mediteren~bb2a558f.
Wilk, C. (2017). Plywood, a Material Story. United Kingdom: Thame & Hudson.
World of Microbiology and Immunology. (2003). Mesophilic Bacteria. Geraadpleegd op 27/04/2019 via https://www.
encyclopedia.com/science/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/mesophilic-bacteria.
World of Microbiology and Immunology. (2003). Psychrophilic Bacteria. Geraadpleegd op 27/04/2019 via https://www.
encyclopedia.com/science/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/psychrophilic-bacteria.
Ziel, van, A. (2011, 13 juli). Composteren Kun Je Leren. Geraadpleegd op 27/4/2019 via http://studiocontent.org/
composteren-kun-je-leren.
Zumthor, P. (2006). Atmospheres. Basel: Birhhäuser.

Universiteit of Hogeschool
Interieurarchitectuur
Publicatiejaar
2019
Promotor(en)
Klaas Vanslembrouck, Hilde Bouchez, Tom Callebaut
Kernwoorden
Share this on: