Het mainstream onderwijs is dood! Een nieuwe onderwijsstrategie: blended learning
Het jaar 2020 zal voor iedereen de geschiedenis ingaan als het jaar van de coronapandemie. Het voorbije jaar grepen overheden naar de noodrem om het coronavirus onder controle te krijgen. Lockdowns, verplicht thuiswerken, gedwongen sluiting van scholen en horeca, … werden realiteit.
De sluiting van scholen was een drastische en moeilijke beslissing. Door de sluiting van de scholen werden leerlingen van hun leerkansen ontnomen. Toch weerhield de lockdown leerkrachten niet om nieuwe leerstof op een alternatieve wijze aan te brengen. Ze stapten af van het traditionele onderwijs en schakelden over naar online onderwijs.
Uit onderzoek is gebleken dat ondanks de inzet van de leerkrachten heel wat leerlingen een leerachterstand hebben opgelopen. Verschillende partijen (leerkrachten, ouders, overheid, …) stelden zich de vraag of Vlaanderen niet te veel vasthoudt aan het traditioneel onderwijsmodel. Ze beseffen dat een modernisering van het onderwijs met technologische en online aspecten zich opdringt. Een onderwijsvorm die technologie implementeert is ‘blended learning’.
Wat is blended learning?
Blended learning is een onderwijsvorm die aspecten van het traditioneel en het online onderwijs combineert. Een deel van de leerstof wordt online aangeboden. Afhankelijk van het percentage online aangeboden lessen onderscheidt men verschillende onderwijstypes.
Soms wordt blended learning verward met hybride leren. Hybride leren is een onderwijsvorm waarbij verschillende leeromgevingen worden aangeboden in functie van de leerdoelen van de lerende. Bij deze leeromgeving zijn 3 aspecten belangrijk: ruimte (online en face-to-face), tijd (synchroon en asynchroon) en werkelijkheid (geconstrueerd en realistisch).
Blended learning valt onder de parapluterm hybride leren waarbij slechts 2 aspecten van toepassing zijn namelijk tijd en ruimte. Het hybride-leren-model onderscheidt 4 soorten blended learning: synchroon – online, synchroon – face-to-face, asynchroon – online en asynchroon – face-to-face.
Om van blended learning te kunnen spreken moet er worden voldaan aan 10 criteria:
- Gezonde afwisseling en goede mix
- Ondersteuning van het leerproces
- Sturing op zelfsturing
- Genoeg interactiemogelijkheden
- Werk opdrachtgestuurd
- Overzichtelijke leeromgeving met aantrekkelijk materiaal
- Motiverend leerklimaat
- Differentiatie als norm
- Juiste tool voor het beoogde doel
- Ruimte voor rollen
Via deze QR-code krijg je meer informatie over de criteria:
Binnen de 4 soorten blended learning kunnen we verschillende modellen onderscheiden met ieder een eigen invalshoek: face-to-face driver model, rotatiemodel, flex model, self blended model, enriched virtual model, online lab model. Sommige modellen zijn makkelijker toepasbaar in het lager onderwijs dan andere. Dit is het geval bij modellen waarbij leerlingen nog steeds naar school komen en minimaal van thuis uit de leerinhouden moeten verwerven en verwerken.
Net zoals andere onderwijsvormen kent blended learning voor- en nadelen. Deze kunnen gegroepeerd worden in: haalbaarheid (differentiatie, tijd, motivatie,…), efficiëntie (belemmering, live soms beter, communicatie, ...), kosten en baten en gezondheid.
In het Vlaamse onderwijslandschap is blended learning vooral terug te vinden in het hoger- en volwassenenonderwijs. De laatste jaren begint technologie binnen te sijpelen in het secundair, lager- en kleuteronderwijs. Heel wat scholen investeerden reeds in tablets en computers en integreerden deze in het school- en leerproces. Toch zullen naast investeringen in technologieën ook infrastructuuraanpassingen nodig zijn om deze onderwijsvorm te kunnen faciliteren.
Vermits blended learning een nieuwe onderwijsvorm is waarbij heel wat komt kijken, is een stappenplan geen overbodige luxe. Dit stappenplan is bedoeld voor scholen en/of leerkrachten die blended learning wensen te implenteren in hun onderwijspraktijk.
Om tot blended learning te komen, moeten 4 stappen doorlopen worden:
- Analysefase: vraag analyseren, doelgroep bepalen, taakanalyse, doelen en leerinhoud
- Ontwerpfase: doelen ordenen, leerstof ordenen en indelen
- Ontwikkelfase: les ontwikkelen
- Uitvoeringsfase: uitvoeren, testen, evalueren. (Sbo, & van Londen, M. 2016)
