Het leven als school of school aan huis?

De meesten onder ons koppelen het woord « onderwijs » al meteen met « school ». Het klinkt als vanzelfsprekend dat je op school kennis opdoet en dingen aanleert door les te krijgen van één of meerdere leerkrachten. Leerlingen van ongeveer dezelfde leeftijd zitten samen in een klas, ze weten op welk moment een bepaald vak aan bod komt en krijgen regelmatig taken en toetsen. Het jaar is voor hen dan ook ingedeeld in lesdagen, weekends en vakanties. Toch bestaan er in onze Belgische samenleving jongeren die een heel ander levensritme hebben. Samen met hun ouders hebben zij er bewust en vrijwillig voor gekozen om niet naar school te gaan. Deze jongeren volgen thuisonderwijs en studeren dus op hun eigen ritme. Maar waarom zou je als gezin voor thuisonderwijs kiezen? Wat zijn de voor- en nadelen? En hoe wordt het thuisonderwijs aangepakt? Via individuele interviews werd dieper ingegaan op de ervaring van ouders die de rol van huisonderwijzer hebben opgenomen om al deze vragen te beantwoorden.

 

Thuisonderwijs als groeiend fenomeen

​Thuisonderwijs is voor velen een onbekend concept. Of het was een onbekend concept. Door de lockdown werden alle ouders gedwongen om op één of andere manier aan thuisonderwijs te doen en deze onderwijsvorm werd plots de norm. Wat betreft de « echte » huisonderwijzers, zij hebben aan het begin van het schooljaar een officieel document moeten invullen om aan te geven dat hun jongeren niet naar school zullen gaan om te leren. Elk jaar zijn er zowel in België als in het buitenland steeds meer jongeren die niet aan de schoolbanken gaan zitten en daarvoor geven zij verschillende argumenten.

Heel wat redenen en voordelen …

Sommige ouders kiezen voor thuisonderwijs, omdat ze een leven met minder stress willen hebben:

 « Snel, snel, sta op, eet vlug, we gaan te laat zijn! » Herken je dit? Andere ouders willen meer tijd nemen om na te gaan wat hun kinderen echt nodig hebben en zoeken actief naar oplossingen om beter in te spelen op hun behoeften. Er zijn ook ouders die ervan uitgaan dat thuisonderwijs meer mogelijkheden biedt om aandacht te besteden aan wat hun kinderen interesseert en hechten belang aan hun talenten. In andere gevallen vinden huisonderwijzers dat het schoolleven te gestructureerd is en vinden het belangrijk om op een meer vrije manier hun gezinsleven te leiden. Een huisonderwijzer beschreef deze flexibelere thuisonderwijsvorm zelfs als « georganiseerde chaos ». Er zijn ook ouders die hun kinderen willen opvoeden volgens diverse waarden en die de kwaliteit van leven van hun hele gezin continu proberen te verbeteren.

… maar ook moeilijke momenten

Er is wel een keerzijde van de medaille: het is niet altijd even gemakkelijk voor ouders om thuisonderwijs te geven. Huisonderwijzers besteden meestal veel tijd aan het onderwijs van hun jongeren. Soms is het zo dat ze hun eigen belangen en activiteiten opzij zetten ten voordele van de persoonlijke ontwikkeling van hun kinderen, bijvoorbeeld door de leerstof van een bepaald vak te bestuderen om nadien zelf les te kunnen geven. Een aantal ouders deelden ook mee dat het financieel moeilijk kan worden, aangezien jongeren die niet ingeschreven zijn in een school geen recht hebben op een schooltoelage. Hier en dan krijgen ze bovendien te maken met vooroordelen vanuit hun eigen omgeving of van andere mensen die niet bekend zijn met het concept van thuisonderwijs.

Zoeken naar evenwicht

Huisonderwijzers laten zich echter niet zomaar ontmoedigen. Wanneer zij overtuigd zijn van de voordelen van het thuisonderwijs, gaan zij op allerlei wijzen een krachtige leeromgeving voor hun jongeren tot stand proberen te brengen. Zij gaan op zoek naar gepaste hulpbronnen en bespreken met hun kinderen welke activiteiten bij hun interesses passen. Deze ouders bieden hen ondersteuning door hen te begeleiden naar meer autonomie en helpen hen bij het ontwikkelen en versterken van competenties. Deze ouders proberen ook betrokkenheid te tonen door zich open te stellen voor hun gevoelens en interesses. Huisonderwijzers zoeken dus voortdurend naar evenwicht en maken gebruik van hun creativiteit om dag op dag diverse uitdagingen aan te gaan. Maar hoe pakken ze dit eigenlijk concreet aan?