Münchausen by Proxy: altijd ziek en toch vol leven? Hoe ermee omgaan als pediatrisch verpleegkundige?

Altijd ziek en toch vol leven?!

Niets is zo sterk als moederliefde. Maar wat als je moeder opzettelijk met je leven speelt? Dit is het geval bij Münchausen by Proxy. Een schokkend ziektebeeld bij de moeder waar jaarlijks 40 tot 60 kinderen het slachtoffer van worden. 6% van deze kinderen overleven deze vorm van kindermishandeling niet! We moeten deze aandoening snel onderkennen om zo een toekomst voor de vaak nog erg jonge kinderen te kunnen verzekeren.

 ‘18 jaar cel na gifmoord op zoontje’. ‘Verpleegster injecteerde babyzoontje met insuline en hoopte zo op aandacht’. ‘Moeder vergiftigde zoontje om meer blogbezoekers te krijgen’. Het zijn maar enkele van de krantenkoppen die je zeker al eens bent tegengekomen in de media. Münchausen by Proxy klinkt je misschien bekend in de oren. Maar weet je ook wat dit ziektebeeld juist inhoudt? Wat bezielt de dader, een vaak liefhebbende moeder om haar eigen kind (dood)ziek te maken? Wat kunnen wij doen wanneer we dit ziektebeeld vermoeden? Welke technieken past de gezondheidssector toe om een vermoeden hard te maken?

‘Perfecte’ moeder
Münchausen by Proxy is een psychiatrische aandoening waarbij de verzorger van het kind, meestal de moeder, met opzet schade veroorzaakt aan het kind. Ze verzint symptomen die er niet zijn, vervalst stalen, dient middelen toe die tot bepaalde symptomen en klachten leiden, enzovoort. De artsen zitten met hun handen in het haar, want zij kunnen geen diagnose stellen. Er worden alsmaar meer (invasieve) onderzoeken, en zelfs ingrepen uitgevoerd bij het kind, die onnodig zijn. De mishandeling begint vaak als het kind nog klein is, en wordt op latere leeftijd pas ontdekt. Als het al ontdekt wordt. Vaak wordt dit ziektebeeld namelijk over het hoofd gezien. De arts zoekt naar een ziektebeeld bij het kind, heeft vertrouwen in het verhaal van de ouders, en staat niet stil bij de eventuele aanwezigheid van de ziekte bij de moeder… De moeder beweert hardnekkig dat haar kind doodziek is, terwijl ze zelf haar kind ziek maakt. Ze gedraagt zich als een perfecte moeder, ze zou door het vuur gaan voor haar kind. Waarom zou een moeder haar eigen kind dit aandoen? De voornaamste reden is aandacht te krijgen van de artsen en hulpverleners in het ziekenhuis.

Een moeilijke diagnose
Wij willen met ons werk in de eerste plaats duidelijk maken dat kennis en kunde omtrent het diagnosticeren van Münchausen by Proxy van levensbelang is voor de kinderen die hiervan het slachtoffer zijn. Daarnaast geven we ook een handig en bruikbaar middel mee om deze kennis te versterken in de (pediatrische) gezondheidszorg: een zelf ontworpen website1. Hier vind je antwoord op alle vragen omtrent Münchausen by Proxy.

We willen de drempel voor het melden van een vermoeden van Münchausen by Proxy verlagen. Het is voor hulpverleners namelijk niet gemakkelijk om een moeder te beschuldigen. Stel dat het kind toch een zeldzame ziekte heeft? De angst om fout te zitten met je vermoeden is groot en het is dan ook eenvoudiger dit voor jezelf te houden. Maar wat als je toch juist was en het kind in kwestie dus had kunnen helpen? Wij delen op onze website allerlei tips die je kunnen helpen bij de herkenning ervan en je vermoeden kunnen bekrachtigen. Ook de behandeling van en de toekomst bij Münchausen by Proxy komt op deze website aan bod.

Münchausen by Proxy komt vaker voor dan wij weten en kan ernstige gevolgen met zich meebrengen. Met het lot van het kind in ons achterhoofd, willen wij de mogelijke schade voor hen zoveel mogelijk voorkomen door dit ziektebeeld tijdig te onderkennen. Het belang van het kind staat dan ook centraal. We willen de kennis die wij opgedaan hebben omtrent dit ziektebeeld verspreiden, zodat iedereen het lef heeft om zijn of haar vermoeden te melden.

1 http://munchausenbyproxy.wix.com/munchausenbyproxy