Het leren van kenniswerkers op de werkplek: Onderzoek naar leermotivatie, leeraanpak en invloed van het werkplekklimaat
Kenniswerkers: kwalitatief goed gemotiveerde diepgaande leerders!
In Vlaanderen stellen we een stijgende tewerkstelling aan kenniswerkers vast. Kenniswerkers moeten steeds op de hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen om hun job goed uit te voeren. Omdat kennis snel veroudert, is voortdurend leren essentieel voor een kenniswerker. Elke kenniswerkers leert op een andere manier en heeft andere redenen om zich in te zetten om bij te leren op het werk. In de wetenschappelijke literatuur is hier echter nog maar over geweten. Naar aanleiding van haar masterproef voerde Dorien Noyens, masterstudente opleiding- en onderwijswetenschappen aan de Universiteit Antwerpen, onderzoek naar hoe en waarom kenniswerkers leren op de werkplek.
Uit een bevraging van 224 kenniswerkers blijkt dat kenniswerkers nieuwe informatie, systemen, problemen en ontwikkelingen op de werkplek volledig willen begrijpen. Ze zijn vooral diepgaande leerders omdat ze steeds op zoek gaan naar de betekenis van informatie. Bovendien zetten kenniswerkers zich in om bij te leren op het werk omdat ze het onderwerp op zich boeiend of persoonlijk zinvol vinden. Kenniswerkers blijken dus kwalitatief goed gemotiveerde leerders te zijn.
Bedrijven leveren heel wat inspanningen om hun medewerkers professioneel verder te ontwikkelen. Door van de werkplekomgeving een krachtige leeromgeving te maken, kunnen ze het werkplekleren van kenniswerkers bevorderen. In haar onderzoek gaat Dorien Noyens op zoek naar werkplekfactoren die het leren van kenniswerkers kunnen beïnvloeden. De werkplek blijkt een klein tot matig effect te hebben op het leren van kenniswerkers. Als kenniswerkers voldoende keuzevrijheid en een goede begeleiding van leidinggevenden ervaren op de werkplek, leidt dit tot een kwalitatief goede leermotivatie. Om een gebrek aan motivatie tegen te gaan bij kenniswerkers, vervullen leidinggevenden een cruciale rol bij het geven van een goede ondersteuning en begeleiding. Of kenniswerkers diepgaand of betekenisgericht leren, kan voorspeld worden door het ervaren van voldoende keuzevrijheid op de werkplek. Wanneer kenniswerkers een hoge werkdruk, minder goede ondersteuning van leidinggevenden en minder keuzevrijheid ervaren op de werkplek, leidt dit eerder tot oppervlakkig leren. Dit type van leerders willen net voldoende inspanningen leveren om te voldoen aan minimale taakeisen, zonder effectief op zoek te gaan naar de betekenis van informatie.
Resultaten van dit onderzoek kunnen van pas komen in bedrijven bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van opleidingstrajecten (op maat), het uittekenen van nieuwe beleidslijnen of het opzetten van acties om van de werkplaats een krachtige leeromgeving te maken.
