De liberale politicus: een man van zijn woord? Een keywordanalyse van het geschreven discours van Open Vld
Liberalen blijken geen mannen van
hun woord
Liberalen schrijven ook liberaal. Daar gaat iedereen vanuit. Of dat ook effectief zo is, zocht Laurens Bynens uit in zijn masterproef.
Bynens, 22 jaar, liep dit jaar twee maanden stage bij Open Vld. In het kader van zijn master in de Bedrijfscommunicatie wilde hij in zijn scriptie wel eens onderzoeken hoe liberaal het er aan toegaat in de teksten van de partij.
Men hoort vaak dat de (traditionele) partijen te sterk op elkaar lijken, of dat een duidelijk verhaal ontbreekt. Maar hoe breng je dan zo een duidelijk verhaal naar de kiezer? Een mogelijkheid is via het geschreven woord. Slagen de politici van Open Vld er dan ook in om zich duidelijk liberaal te positioneren? Weten ze zich te profileren als de partij van de vrijheid, de verantwoordelijkheid en de ondernemers?
Wie op www.openvld.be de beknopte filosofie van de partij leest, merkt dat een aantal typische woorden in het vet staan: vrijheid, open, initiatief, verantwoordelijkheid, enz. Die woorden verbindt men traditioneel met de liberalen. De doelstelling van Bynens' masterproef was dan ook eenvoudig: controleren hoe vaak en hoe opvallend deze en andere woorden, die we verbinden met het liberalisme, voorkomen in teksten van Open Vld.
In de meesterproef werden drie soorten teksten van Open Vld geanalyseerd:
1) nieuwsberichten vanop www.openvld.be;
2) verkiezingsprogramma's (1994-2010);
3) teksten van 4 liberale politici (Alexander De Croo, Nele Lijnen, Bart Tommelein en Guido De Padt).
De teksten werden aan de hand een computerprogramma vergeleken met de teksten van de kwaliteitskrant De Standaard. Op die manier werd duidelijk welke woorden typisch zijn voor teksten van Open Vld, en welke niet.
Enigszins verrast merkte Bynens dat een groot aantal liberale woorden weinig voorkomen in het liberale discours. Zo is bijvoorbeeld het woord 'individu(eel)' geen belangrijk woord. Dit geldt ook voor 'ondernemen' en 'ondernemer(s)'. 'Liberaal(/liberale)' scoort slecht, net als 'verantwoordelijk(heid)', 'privaat' en 'zelfstandig(e)'. 'Open' en 'Vld' zijn wel prominent aanwezig. Al is dat eigenlijk niet meer dan logisch. Dat 'Vlaanderen' en 'Vlaams(e)' veelvoorkomende woorden zijn, lijkt op het eerste zicht misschien opmerkelijk. Als daarbij echter opgemerkt wordt dat deze woorden veelal voorkomen in combinatie met woorden als 'regering' of 'overheid', is dit toch niet zo verwonderlijk.
Dit alles betekent natuurlijk niet dat Open Vld het liberalisme afgezworen heeft. Via deze analyse van honderdduizenden woorden is wel duidelijk geworden dat de partij het nalaat om zich via deze woorden duidelijk liberaal te profileren.
Open Vld zit de laatste tijd in een electorale crisis. Men verwijt de partij vaak dat een duidelijk verhaal ontbreekt. Deze masterproef heeft alvast een mogelijke oplossing aangewezen: Open Vld kan haar discours een blauwere ondertoon geven via enkele simpele woorden. "Politici staan misschien niet altijd bekend als mensen van hun woord, maar men kan tenminste beginnen met het gebruik van de juiste woorden," besluit Bynens.
