Effect-evaluatie van het coachingsinitiatief 'Release' bij langdurig werkzoekenden en analyse van de predictoren van job-zoekgedrag en welzijn in longitudinaal perspectief
Heel wat begeleidingen voor werkzoekenden op de markt, maar zijn deze ook effectief? Meer samenwerking tussen praktijk en wetenschappelijk onderzoek graag!
Centraal in deze masterproef[1] staat het evalueren van een bestaande begeleiding op haar effectiviteit bij langdurig werkzoekenden. Het ontwikkelen en evalueren van begeleidingen voor werkzoekenden met oog op een nieuwe job en een verbeterd welzijn is essentieel. Er worden misschien wel heel wat begeleidingen aangeboden op de markt maar deze bestaande interventies bereiken helaas niet noodzakelijk wat zij beloven of vooropstellen. Dit blijkt ook uit het uitgevoerde onderzoek. Deze masterproef benadrukt de nood aan wetenschappelijke evaluatie van bestaande initiatieven en lanceert een warme oproep naar meer samenwerking tussen praktische toepassing en wetenschappelijk onderzoek.
Tewerkstelling en werkloosheid zijn actuele thema’s. Uit onderzoek blijkt dat ‘werk’ het tweede belangrijkste levensdomein vormt na ‘gezin’. Het hoeft geen betoog dat de confrontatie met werkloosheid heel wat negatieve gevolgen met zich meebrengt. Wanneer men geconfronteerd wordt met job-verlies, wordt men niet alleen geconfronteerd met een heuse inkomensdaling maar ook met verlies van tijdsstructuur, sociale isolatie, twijfels over zichzelf en zo meer. Werkloos zijn gaat gepaard met een minder positieve houding ten aanzien van het zelf, met een sterke daling in het welzijn en met een verhoogd risico op een depressie. Verder kennen werkzoekenden vele tegenslagen in het zoeken naar een nieuwe job wat weer een negatieve invloed heeft op de motivatie om te zoeken en op het geloof in het kunnen vinden van die nieuwe job. Daarenboven dreigt men zich steeds meer terug te trekken uit de arbeidsmarkt naarmate men langer werkloos is. Volgens cijfers van de VDAB was 6.80% van de beroepsbevolking in Vlaanderen werkloos in september 2011[2]. De grootste helft (57%) van deze personen was minder dan één jaar werkzoekend, 16% van hen tussen de één en twee jaar en 26% was langer dan 2 jaar werkzoekend. Het begeleiden van (langdurig) werkzoekenden in hun zoektocht naar arbeid en in het bevorderen van hun welzijn is meer dan welkom. In het praktijkveld worden heel wat interventies aangeboden maar er is een groot gebrek aan wetenschappelijke evaluatie van deze initiatieven. Men dient zich de vraag te stellen of deze begeleidingen wel degelijk bereiken wat zij beweren te bereiken en of zij de investering van tijd, geld en energie waard zijn.
Release, een welzijnsgerichte interventie
In het kader van deze masterproef werd Release, een begeleiding voor langdurig werkzoekenden, geëvalueerd op haar effectiviteit op vraag van de ontwikkelaar dhr. Patryk Wezowski. Het betreft een welzijnsgerichte interventie waarbij begrippen als bewustwording, angst, herhaling, ervaren en loslaten centraal staan. Release wordt voorgesteld als een eenvoudige en relaxerende oefening die er op gericht is een permanente gedragsverandering te bereiken door emotionele blokkades te leren loslaten. In het kader van dit onderzoek bestond Release uit drie groepssessies, één individuele sessie en dagelijkse toepassing gedurende 20 minuten. Er werd gewerkt met twee groepen: de ene groep (de ‘experimentele’ groep) kreeg Release aangeboden in maart 2010 en de andere (de ‘controle’- of vergelijkingsgroep) pas na het afronden van het onderzoek. Deelnemers werden gecontacteerd in samenwerking met de VDAB en Monster. Er waren drie meetmomenten, één voormeting en een nameting op korte en lange termijn. Het werken met twee groepen (experimentele versus controle) en voor- en nametingen is een meerwaarde van het onderzoek. Het laat ons immers toe na te gaan of de personen die de begeleiding volgden op een andere manier evolueren doorheen de tijd op een aantal criteria dan de personen die Release nog niet kregen aangeboden.
Volgens de wetenschappelijke literatuur moet een goede interventie voor werkzoekenden bijdragen tot een verbeterd welzijn en tot een positievere kijk naar het zelf. Daarnaast moet gewerkt worden aan een sterker geloof in het eigen kunnen en aan een betere motivatie om te zoeken naar een nieuwe job. Idealiter draagt de interventie bij tot een verhoogde intentie om te zoeken en tot meer job-zoekgedrag. In de masterproef wordt uitgebreid beschreven wat deze criteria precies inhouden en hoe zij bevraagd werden. Release beoogde in eerste instantie een positief effect op het welzijn van de werkzoekende en in tweede instantie op het job-zoekgedrag. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt echter dat Release geen impact heeft op het welzijn, noch op het job-zoekgedrag, noch op andere gemeten variabelen. De effectiviteit van Release kan op basis van dit onderzoek dan ook niet bevestigd worden.
Meer samenwerking tussen praktijk en wetenschappelijk onderzoek graag!
Deze masterproef zet de nood aan samenwerking tussen praktijk en wetenschap extra in de verf. Deze samenwerking kan verscheidene vormen aannemen. Één mogelijkheid is het uitvoeren van evaluatie-onderzoek bij bestaande begeleidingen. Het centrale deel van deze masterproef levert hier haar bijdrage. Er zijn een aantal aandachtspunten die men voor ogen dient te houden wanneer men een begeleiding wenst te evalueren. Het is een voortdurend zoeken naar een evenwicht tussen het willen nastreven van optimaal wetenschappelijk onderzoek en de praktische haalbaarheid hiervan. Aspecten waarover nagedacht dient te worden zijn het type van evaluatie-onderzoek, de doelgroep waartoe men zich richt, het aantal personen dat kan deelnemen, de wijze van bevraging, etc. In de masterproef worden deze aandachtspunten en andere bedenkingen voor toekomstig onderzoek uitvoerig besproken.
In een andere vorm van samenwerking kunnen begeleidingen worden ontwikkeld en bijgestuurd op basis van wetenschappelijk onderzoek bij (langdurig) werkzoekenden. In het tweede deel van de masterproef wordt een eerste aanzet gegeven tot het ontwikkelen van een theoretisch model waarin gezocht wordt naar factoren die een positieve impact hebben op het welzijn en zoekgedrag van werkzoekenden. De veronderstelde samenhang waarbij de attitude ten aanzien van het zelf, het geloof in het eigen kunnen, de motivatie als voorspellers van het welzijn en het zoekgedrag werden opgenomen, werd niet bevestigd. Bijkomend onderzoek is broodnodig wil men verder bouwen aan de brug tussen wetenschap en praktische toepassing met oog op het vooruithelpen van werkzoekenden in hun persoonlijk en professioneel functioneren.
[1] Vanbelle, E. (2011). Effect-evaluatie van het coachingsinitiatief ‘Release’ bij langdurig werkzoekenden en analyse van de predictoren van job-zoekgedrag en welzijn in longitudinaal perspectief. (Verhandeling) Katholieke Universiteit Lueven, Faculteit Psychologie en Pedagogische wetenschappen. Promotor: Prof. Dr. Hans De Witte
[2] http://vdab.be/trends/berichten/Werkloosheidsbericht_september_2011.pdf
