Vlaamse kracht versus logemacht? Vrijmetselarij en Vlaams Belang

Hoe zou het nog zijn met … de vrijmetselarij?

Is de tijd dat de vrijmetselarij een hefboom vormde die het reilen en zeilen van de Belgische politiek mee kon sturen voorgoed voorbij? Elke politiek bewuste burger zal die vraag bevestigend beantwoorden. Maar recent werd de vrijmetselarij weer in opspraak gebracht. En wel vanuit vrij ongewone hoek: Vlaams Belang klaagde aan dat het fameuze droogleggingsproces, op basis waarvan de partij haar jaarlijkse overheidsdotatie zou verliezen, niet eerlijk verloopt. Niets ongewoons, hoor ik u denken. Maar het hoofdargument van de aanklacht was dat wel; enkele rechters van de Raad van State (die uitspraak doet in de zaak, vd) zijn lid van een “irreguliere” loge. Waardoor een objectief proces voor Vlaams Belang onmogelijk is.

Waarom is een objectief proces dan wel onmogelijk? Omdat de irreguliere loges waarvan de rechters lid zouden zijn, zich niet van de politiek distantiëren. Of beter gezegd, omdat die loges een forum zijn waar rechters en politici elkaar ontmoeten om over dingen te praten waarover ze volgens Vlaams Belang moeten zwijgen.

Alleen al die ongewone argumentatie vormt een reden om na te gaan hoe het met de vrijmetselarij in ons land gesteld is. Om vooral uit te vlooien wat de vrijmetselarij vandaag eigenlijk inhoudt. Om enerzijds stil te staan bij wat de logebroeders van die rechts-radicale partij vinden, waarvan enkele jaren geleden drie vzw’s wegens racisme werden veroordeeld. Om anderzijds de Vlaams Belang’ers ook zelf aan het woord te laten en hen op de man af te vragen hoe zij als leden van een anti-establishmentpartij de vrijmetselarij zouden benaderen. Om doorheen onze zoektocht naar antwoorden te peilen in welke mate de franc-maçonnerie vandaag nog macht uitoefent, of invloed heeft.

Het droogleggingsproces tegen Vlaams Belang vormt de actuele insteek op basis waarvan we een verhaal brengen over de vrijmetselarij. Belangrijk daarin is dat we precies proberen aan te tonen wat het fenomeen precies inhoudt en betekent voor de vrijmetselaar. We laten bekende en minder bekende vrijmetselaars aan het woord, als die tenminste bereid zijn om over hun activiteiten te spreken. Want de franc-maçonnerie blijft een discreet milieu. De geïnterviewden hoeden zich steevast voor uitspraken die collega’s in moeilijkheden kunnen brengen. Toch voelen we hun afkeer over Vlaams Belang en leiden we uit hun woorden af hoe ze gezamenlijk de strijd tegen de extreemrechtse partij proberen aan te binden. Waarmee we meteen kunnen inschatten in welke mate de politiek tijdens de logezittingen in de hoofden van de maçons aanwezig is.

Het is vreemd dat de literatuur die de vrijmetselarij een journalistieke, actuele insteek verschaft zo schaars is. Alsof vrijmetselaars in hun denken en doen aan de rand van het maatschappelijke gebeuren zouden blijven staan, terwijl ze er door hun professionele bezigheden net midden in leven. Dit werkstuk probeert daar alvast iets aan te doen. Want zelfs al leven vrijmetselaars graag in discretie, ook dat mogen we dan weten.