Levensbeschouwelijke verhalen in de kleuterklas
Zie bijlage : artikel PDF
Levensbeschouwelijke verhalen aanbrengen in de kleuterklas
Inleiding
Wat is het belang van levensbeschouwelijke verhalen aan te brengen in de kleuterklas? Een grote vraag die mij als toekomstige kleuterjuf een heel jaar in de ban heeft gehouden. Daarnaast ging ook de volgende vraag door mijn gedachten heen, ‘Hoe kunnen we dergelijke verhalen aanbrengen bij jonge kinderen’? Vertrekkend vanuit deze vragen kwam het boek, Vind je eigen weg… ‘Verhalen uit de oude wereld’ tot stand.
Levensbeschouwelijke verhalen in de kleuterklas
Wil je jonge kinderen kennis laten maken met verhalen vanuit verschillende levensbeschouwingen? Wil je hen onderdompelen in een wereld van magie? Wil je oog hebben voor de diversiteit die circuleert in je klas, maar weet je niet goed hoe je hieraan kan beginnen? Ik deed een zoektocht naar oude verhalen vol sfeer en symboliek, die zouden kunnen aansluiten bij kinderen hun leef- en belevingswereld, alsook het ‘leren’ openstaan voor datgene dat ze nog niet kenden. Wil je meer te weten komen over de prachtige verhalen uit verschillende levensbeschouwingen en hoe ik met mijn kleuters aan het werk ging? Wil je kinderen hun levensbeschouwing een plaats geven in de klas, maar weet je niet goed hoe hieraan te beginnen? Neem dan zeker een kijkje in mijn scriptie : ‘Vind je eigen weg… Verhalen uit de oude wereld’.
‘You don’t have to believe a story.
If you feel the magic,
it can make you
a better person’
- Valerie
Het belang van levensbeschouwelijke verhalen in de kleuterklas
Wat is het belang van levensbeschouwelijke verhalen in de kleuterklas? De huidige maatschappij vormde voor mij een van de belangrijkste pijlers, de pluriforme samenleving waarin we de dag van vandaag opgroeien. We leven in een maatschappij met verschillende levensbeschouwingen samen, maar het is niet gemakkelijk om ze steeds te doorgronden of elkaar te begrijpen. Hier zou het aanbrengen van verhalen zeker kunnen toe bijdragen. Respect en begrip krijgen voor elkaar vanaf een jonge leeftijd. Sfeer en symboliek ontdekken achter onze verscheidenheid, maar ook het ervaren van gelijkheid.
‘Als toekomstige leerkracht droom ik
van een wereld waar gelijkheid voorop staat,
onze verschillen als een sterkte worden gezien.
Een droom die niet het gemakkelijke pad bewandelt,
maar waartoe wij hopelijk
iets kleins kunnen bijdragen’
- Valerie
Vind je eigen weg… ‘Verhalen uit de oude wereld’
Een boek dat enerzijds tot stand kwam door verhalen vanuit verschillende levensbeschouwingen. Anderzijds werd de manier waarop ik deze verhalen ging herwerken geprikkeld door de film ‘Life of Pi’. Deze film gaat over de zoektocht naar je eigen identiteit binnen verschillende levensbeschouwingen. Deze film dompelt je onder in een andere wereld. Een wereld vol verwondering en magie. Hierbij ondervond ik wat voor impact de magie, de beelden, de muziek, de symboliek en de woorden op mij hadden. Deze aspecten wou ik ook meenemen in de uitwerking van ‘de verhalen’.
Het verhaal ‘Life of Pi wil meegeven dat iedereen zijn ‘kijk’ verschillend kan zijn. Iedereen heeft zijn eigen interpretatie op de wereld of op wat hij meemaakt. Hoe de ene persoon iets ziet of beleeft, kan voor een ander een heel andere beleving zijn. Deze film vormde dan ook een grote bron van inspiratie voor het werken aan mijn boek en het open staan voor verschillende religies.
Ik koos om te werken vanuit de 5 grootste levensbeschouwingen (boeddhisme, christendom, hindoeïsme, islam en het jodendom), en vanuit elke levensbeschouwing werd één verhaal gekozen en uitgewerkt. De verhalen werden zorgvuldig uitgekozen in samenspraak met experts of vanuit interessante boeken. Allereerst keek ik hoe ik mij bij deze verhalen voelde en of ik hier als persoon kon achter staan.
De verhalen
Het boeddhisme : de waterdrager
Het verhaal over de kruik met een barst die zeer ongelukkig was over al het water dat hij liet vallen op de weg. Hierdoor kon hij niet voldoende water brengen tot bij de Maharadja. De waterdrager liet de kruik zien tot welke mooie dingen hij in staat was, namelijk de mooie bloeiende bloemen op de weg.
Het christendom : Sint-Franciscus en
de wolf van Gubbio
Een wolf die een heel stadje in angst deed leven. Dankzij Sint-Franciscus werd er een afspraak gemaakt met de wolf door middel van zijn poot te geven.
Het hindoeïsme : de jongen met het olifantenhoofd
Ganesha, de jongen met het olifantenhoofd. Deze jongen diende zijn moeder, Parvati te beschermen met zijn stok, maar zijn vader Shiva hakte zijn hoofd eraf. Vervolgens werd er naar het eerstvolgende hoofd gezocht om hem weer tot leven te krijgen, namelijk een olifantenhoofd.
De islam : de mantal en de kaäba
De profeet Mohammed die ruzie voorkomt door iedereen te laten samenwerken. Hij laat iedereen mee aan de zwarte kubus dragen door middel van zijn mantel.
Het jodendom : het ondankbare hert
Een hert dat beschermd werd tegen de jagers door de struiken in het bos. Maar het hert was niet zo dankbaar en begon de blaadjes van de struik op te eten.
Door de inspiratie van de film Life of Pi, was ik ervan overtuigd dat de elementen, magie, sfeer, symboliek, muziek, woord en beelden niet mochten ontbreken. Elk kind beschikt over bepaalde talenten en wordt dan ook op een andere manier aangetrokken tot een verhaal. Je hebt kinderen die worden aangetrokken door muziek, sfeer of het visuele aspect, maar er zijn ook kinderen die zich meer aangetrokken voelen door wat er verteld wordt of zelfs de manier waarop.
Een mooi einde…
Tijdens het uitproberen van deze verhalen kwam ik tot de vaststelling dat kinderen behoefte hebben om dergelijke verhalen te ontdekken. Ze krijgen respect voor datgene dat ze nog niet kenden of voelen zichzelf aanvaard in wie ze zijn. Door de reacties van de kleuters tijdens het aanbrengen van de verhalen en de gesprekken die nadien volgde met hen, kreeg ik de bevestiging dat levensbeschouwelijke verhalen wel degelijk een verschil kunnen maken. Jonge kinderen waren gefascineerd, kregen respect voor dat wat ze nog niet kenden. Er was zoveel verwondering en bewondering waarmee ze de verhalen verkenden. Een aantal mooie voorbeelden tijdens het uitvoeren van de verhalen in de kleuterklas :
De mantel en de kaäba
Deze muziek wordt ook in de moskee gespeeld. Ik ga daar met papa vaak naartoe!
(4 jaar – glunderend van trots)
De waterdrager
Beide kruiken zijn even goed, de ene brengt de koning water en de andere zorgt voor bloemen. Die maakt de wereld een beetje mooier
(5 jaar)
De jongen met het olifantenhoofd
Is dat het hoofd van de jongen? Een olifantenhoofd op een jongen zijn lichaam? Maar dat is toch ander bloed?
(5 jaar)
