Een onderzoek naar implicit social cognition in het selectieproces: zijn selectieverantwoordelijken gevoelig voor name letter preferences?
Waarom Luc niet aangeworven wordt door Lucas
Een onwaarschijnlijk verhaal. Tijdens mijn stage kwam ik bij een reclamebureau terecht waar het management net twee nieuwe werknemers had aangeworven: Karl en Jonathan. De namen van de managers: Carl en Jonathan. En u denkt dat dit toeval is?
Het is al langer bekend dat mensen een onbewuste voorkeur hebben voor zaken die beginnen met dezelfde letter als onze eigen naam. Zo toonde onderzoek eerder al aan dat mensen geneigd zijn een woonplaats, levenspartner, werkgever, … te kiezen die begint met dezelfde letter als hun eigen naam. Een concreet voorbeeld: het feit dat Delphine bij Delhaize werkt en Caroline bij Carrefour is waarschijnlijk niet toevallig. Volgens psychologen zijn deze ogenschijnlijke toevalligheden toe te schrijven aan wat men noemt ‘naamletterpreferenties’. Professor Frederik Anseel en professor Wouter Duyck van de Universiteit Gent deden de voorbije jaren al heel wat onderzoek naar dit spectaculaire psychologische fenomeen en begeleidden me dan ook in de uitwerking van mijn scriptie.
In deze scriptie wouden we onderzoeken of dat ook selectieverantwoordelijken gevoelig zijn voor naamletterpreferenties. Een honderdtal Nederlands- én Franstalige personeelsdirecteurs, managers en consultants werkten mee aan het onderzoek. Ze kregen een vacature en vier sollicitatiebrieven toegestuurd. Alle vier de sollicitatiebrieven waren ongeveer even lang en inhoudelijk sterk gelijkend. Elke sollicitant had dus in principe even veel kans om aangeworven te worden. Dit is een belangrijk gegeven, want we wilden kijken of dat enkel de naam van de sollicitant de beslissing van onze deelnemers zou beïnvloedden. U moet zich realiseren dat ik uren, nee, dagen ben bezig geweest om voor élke deelnemer namen van vier fictieve sollicitanten te zoeken. Was je naam bijvoorbeeld Eline Dendievel dan kreeg je dus een sollicitatiebrief toegestuurd van Elias Kant (gelijkaardige voornaam), van Hannes Denbacker (gelijkaardige achternaam) en nog van twee willekeurige sollicitanten. Een monnikenwerk dus. Gelukkig kon ik voor het uitsturen van de sollicitatiebrieven en de verwerking van de resultaten beroep doen op het team van Luc Robijns (manager bij Luon en EmailGarage). Als tegenprestatie heb ik hem beloofd dit onderzoek én zijn onderneming onder de aandacht van de media te brengen, dus bij deze is dat ook gebeurd. Bedankt Luc.
Geen aandacht zonder resultaten natuurlijk. En de resultaten kunnen toch wel verrassend worden genoemd. Ongeveer twintig jaar nadat het naamlettereffect werd ontdekt (door een Leuvense professor nota bene) is het nu de eerste maal dat kon worden aangetoond dat een gelijkaardige naam niet aantrekkelijk, maar ook afstotelijk kan zijn! We vonden namelijk dat de sollicitant met de gelijkaardige voornaam minder kans had om aangeworven te worden dan de drie andere kandidaten. Hoe verklaar je dit nu? Het is zo dat mensen zeer sterk geneigd zijn een positief zelfbeeld op te bouwen, en dit zelfbeeld ook te verdedigen. Als je dan als selectieverantwoordelijke een keuze moet maken uit vier gelijkwaardige sollicitanten, maar alle vier de sollicitanten zijn eigenlijk even weinig geschikt voor de vacature, dan kies je zéker niet voor die kandidaat met de gelijkaardige naam. Omdat de voornaam zo sterk gelinkt is aan de persoonlijkheid, werd de kandidaat met de gelijkaardige naam expliciet geweerd voor de vacature. Want een slechte kandidaat aanwerven met een gelijkaardige naam zou er wel eens toe kunnen leiden dat jouw naamletters een negatieve bijklank krijgen. En dat wil je natuurlijk absoluut vermijden, is het niet?
