Bezoekersstudie. Educatie bij de mensapen.

Een dagje uit naar de zoo?
(R)Aap je kennis bijeen.

Wie dacht dat een zoo alleen een dagje dieren kijken betekent, zit goed fout. Een heel belangrijke taak van een dierentuin is namelijk de bezoeker informeren over de diersoorten met het oog op het behoud van de soort, ook wel “conservatie” genoemd. Derdejaarsstudente Agro- en biotechnologie, Kelly Cogen, onderzocht in de Zoo van Antwerpen de kennis van de gemiddelde bezoeker. Dit kadert in een grotere studie waarin ze onder andere ook de perceptie van bezoekers ten opzichte van mensapen bestudeerden. Kelly ging na of een campagne rond mensapen effect heeft op de bezoeker. Tot slot observeerde Kelly hoe de bezoekers hun tijd verdelen binnen het apengebouw, met het oog op het optimaliseren van de educatie. In dit artikel bespreken we de resultaten van de kennis ”test”.

Ontspannen, leren of allebei?

Na een dagje zoo moeten de bezoekers uiteraard geen examen afleggen. Toch is het voor een dierentuin en voornamelijk voor de dieren, belangrijk dat mensen ook dingen bijleren. Dit noemen we informeel leren. De zoo moet er dus voor zorgen dat de nieuwsgierigheid van een zo groot en heterogeen mogelijk publiek geprikkeld wordt. Om dit te bereiken moet de educatie zo divers mogelijk zijn, bv. een film, een poster, een computer waarop de bezoeker spelletjes mag spelen, voorwerpen die hij mag aanraken … De boodschap die de zoo toont, moet kort en krachtig zijn.

Kennis over mensapen

Kelly Cogen nam een enquête af bij 150 bezoekers. Zij maakte hierbij onderscheid tussen bezoekers die die dag het mensapengebouw reeds bezocht hadden en diegene die dit (nog) niet hadden gedaan. De bezoekers kregen onder andere zes kennisvragen voorgeschoteld, waarvan het antwoord terug te vinden is in het

‘De meeste bezoekers komen wel met enige voorkennis naar de zoo. Dit zien we duidelijk in het percentage correcte antwoorden voor hun bezoek, dat algemeen vrij hoog ligt. We zien echter wel dat de scores op vragen 3, 5 en 6 dan weer wat lager zijn. Hier ligt een uitdaging voor toekomstige educatie ‘ vertelt Kelly …

Doe zelf de test!
Antwoorden vindt u op het einde van dit artikel.

1: Mensapen in het wild kunnen geen werktuigen gebruiken.
2: Chimpansees eten termieten.
3: Mensen stammen af van chimpansees.
4: Chimpansees zijn genetisch meer verwant met mensen dan met gorilla’s.
5: Het hersenvolume van een mens is 3 x groter dan dat van een chimpansee.
6: Hoe groot is het genetisch verschil tussen chimpansees en mensen (procentueel)?

Besluit

De Zoo van Antwerpen neemt haar rol als educator zeer serieus. De medewerkers doen hun uiterste best om de bezoekers voldoende kennis aan te reiken. Er wordt rekening gehouden met het feit dat mensen ook op verscheidene manieren leren door veel verschillende soorten educatie aan te bieden. De bezoekers zijn natuurlijk vrij om te beslissen wat ze met deze aangereikte kennis doen. Om te weten te komen hoeveel van deze educatie de bezoeker bereikt, zijn onderzoeken als die van Kelly Cogen noodzakelijk.

‘Het grote probleem voor een dergelijk onderzoek is het feit dat geen enkele bezoeker als een ongeschreven blad toekomt: ieder individu heeft zijn eigen persoonlijke context, zijn eigen voorkennis, persoonlijke interesses en motivatie. We kunnen dus moeilijk inschatten wat de bezoeker effectief bijleert tijdens zijn bezoek.’

Onderzoeken als deze geven wel aan waar het gebrek aan kennis zit. Op die manier kunnen de educatoren van de zoo educatieve elementen ontwerpen die de ontbrekende kennis bevatten of, deze meer in het oog te laten springen.

“Education is what remains after one has forgotten what one has learned in schools” (Albert Einstein)

Antwoorden kennisvragen

1: Niet waar.
2: Waar.
3: Niet waar.
4: Waar.
5: Waar.
6: 1,3 %