Análise das diferenças e semelhanças entre o livro 'Cidade de Deus' e o filme homônimo

In de ban van de “Stad van God”, waar hemel hel wordt…
 
 
Een aantal jaren geleden, verbleef er een Braziliaanse uitwisselingsstudente bij mij thuis. Op een bepaalde zaterdagavond, zei ze opeens: “Morgen ga ik naar de bioscoop in Brugge”. Wij vroegen ons af waarom ze zover naar de bioscoop wou, er is er eentje op een kwartiertje van ons dorp en Brugge is niet echt vlot bereikbaar, je doet er gemakkelijk twee uur over. We kregen haar echter niet overtuigd, want die film kon je enkel in Brugge bekijken. Het moest dus wel een zeer bijzondere film zijn, dacht ik bij mezelf. Toen ik zelf besloot om een jaartje in Brazilië te gaan studeren, heb ik voor mijn vertrek ook de bewuste film ‘Cidade de Deus’ (Stad van God) bekeken.  Het is geen pretje om hem te bekijken en hij is zeker niet bestemd voor gevoelige kijkers, maar het geeft je wel een heel realistisch beeld van hoe het er in de Braziliaanse favelas aan toe gaat. Mijn vader was ondertussen het boek aan het lezen en vertelde me nóg gruwelijkere passages, die waarschijnlijk bewust niet in de film werden getoond. Mijn belangstelling voor het boek was echter meteen gewekt en ik besloot het ook te lezen. Al snel viel het mij op dat het boek veel verschillen vertoonde met de film. Een interessant onderwerp voor een paper of een bachelorscriptie, vond ik. Na drie jaar wachten, was de tijd eindelijk aangebroken om een promotor te vinden voor mijn bachelorscriptie.
 
Het schrijven van dit werk was in ieder geval een zeer leerrijk proces, want ik moest me verdiepen in de wereld van adaptatie en scenarioschrijvers, waar ik weinig tot niets over wist. Ik ben tot de ontdekking gekomen dat het voor een scenarioschrijver helemaal niet evident is om de taal van een roman om te zetten in ‘filmtaal’. Er komt heel wat meer bij kijken dat de meeste mensen denken en het vergt, net zoals voor een nieuw literair werk, veel tijd, creativiteit en originaliteit. In vele gevallen wil de scenarioschrijver een eigen stempel drukken op de verfilming van het boek en is de film dus zeker geen loutere imitatie, maar wel een adaptatie.
Vervolgens moest ik de film en de boek in verschillende etappes lezen, samenvatten en vergelijken.  
Bovendien heb ik ervoor gekozen om de scriptie in het Portugees te schrijven om zoveel mogelijk bij te leren.
 
Deze scriptie is verdeeld in twee grote delen, die telkens nog eens onderverdeeld zijn in verschillende hoofdstukken.
Het eerste deel gaat dieper in op het cinematografische aspect en is verdeeld in drie hoofdstukken. In het eerste hoofdstuk worden de verschillen beschreven tussen een literair en een cinematografisch werk. Het tweede hoofdstuk behandelt de gelijkenissen tussen deze twee soorten werken. In het derde hoofdstuk wordt het werk van de scenarioschrijver gedefinieerd: het eerste onderdeel gaat dieper in op adaptatie en de rechten die daarmee gepaard gaan en het tweede onderdeel beschrijft de verschillende aspecten van getrouwheid aan het boek.
In het tweede deel van het werk wordt het literaire en cinematografische werk ‘Cidade de Deus’ geanalyseerd. In het eerste hoofdstuk worden de belangrijkste medewerkers geïntroduceerd, namelijk de schrijver Paulo Lins, de regisseur Fernando Mereilles en de scenarioschrijver Bráulio Mantovani. In het tweede hoofdstuk wordt het script van de film besproken. Het derde hoofdstuk bevat de vergelijking van de roman en de film. Aangezien er zowel in de film als in het boek drie verhalen te herkennen zijn, die van elkaar gescheiden worden door titels, heb ik ervoor gekozen deze structuur te behouden. Voor elk verhaal heb ik een aparte vergelijking gemaakt van de verschillende scènes en personages.
 

Alvorens dit werk te lezen, raad ik elke lezer aan om eerst de film te bekijken of het boek te lezen om meer te weten te komen over het verhaal. Mijn onderzoek geeft namelijk vele details en het is dan handiger als je er al iets van af weet. Ik ben er zeker van dat zij die de scriptie lezen, meteen zin zullen krijgen om ook het de literaire of cinematografische variant te ontdekken. Er zijn immers zoveel verhalen die zijn weggelaten in het ene en zijn toegevoegd in het andere. Bovendien zal je een duidelijker zicht krijgen op de personages en de scènes en uiteindelijk zal je moeten toegeven dat het werk van een scenarioschrijver helemaal niet zo evident is als het lijkt. Het is een verdieping in de filmwereld en een verrijking voor jezelf!