Scriptiebank overzicht

  Het relaas van de collectieve(n) revolutie Wat krijg je als je een stel creatieve, autonome, zelfzekere kunstenaars naast elkaar op een podium plaatst? Chaos, onenigheid, een clash van stijlen? Tientallen succesvolle theatercollectieven bewijzen het tegendeel. De collectieve manier van werken ontstond eind jaren zestig in de uithoeken van het Vlaamse theaterlandschap. Veertig jaar en vele verwezenlijkingen later is deze werkvorm van de periferie naar hartje centrum verhuisd. Een tocht die niet zonder slag of stoot verliep...

Afbetaald, niet afgeschreven: de fermetteDe Vlamingen die nog nooit een fermette ontmoet hebben zijn dun gezaaid. In elk zichzelf respecterend Vlaams dorp zijn er wel fermettes neergestreken in verkavelde groengebieden of maken ze deel uit van de al even typische lange bouwlinten. Maar hoe goed ken jij deze woning, waarmee je elke dag geconfronteerd wordt? Wat is nu juist een fermette? Waarom koos en kiest de Vlaming voor zo’n woning terwijl de architect haar niet lijkt te kunnen verdragen?

'Rechter Tie, dat ben ik.' Een Freudiaanse kijk op Robert van Gulik en zijn werk.Dit artikel tracht ons iets te leren over de psychoanalyse via het werk van de in 1910 geboren Nederlandse schrijver Dr. Robert van Gulik. Uit het uitgebreide oevre werden de rechter Tie romans gekozen daar ze ons een buitengewoon interessante kijk geven op van Guliks relatie tot de wet, de vader en het verlangen, de vrouw-moeder, dit zijnde twee kanten van dezelfde medaille, namelijk de verhouding tot het object van zijn verlangen.

- U bedoelt misschien theologie?  - Nee hoor, the-o-so-fie.  Een godsdienstpsychologische wind doorheen het Maeterlinckjaar"Helena Petrovna Blavatsky en de theosofie". Zo luidde het onderwerp van mijn masterproef. U wou ook spontaan bovenstaande vraag stellen? Wees niet ongerust, het klonk velen onbekend in de oren. Wanneer ik startte met mijn opzoekingswerk en de eerste boeken in de bibliotheek wou ontlenen, werd ik tot mijn verbazing zelfs naar de afdeling “esoterie en occultisme” verwezen.

 Van rebel tot modelIn mijn onderzoek ga ik na wat er kenmerkend is voor werken die door artiesten op oudere leeftijd worden gemaakt. De focus ligt op de zogenaamde maturiteitswerken van podiumkunstenaars die aanvankelijk werden aanzien als rebel, maar zich doorheen de jaren hebben opgewerkt tot rolmodellen binnen hun sector. Ik koos voor drie artiesten uit complementaire subdisciplines van de podiumsector: een choreografe, een theatermaker en een toneelschrijver. De Duitse choreografe Pina Bausch ontwikkelde het Tanztheater, een mengvorm van dans en theater.

 Schauvliegje, onbeschreven blad of gewoon een goede beleidsminister?Joke Schauvliege is niet geschikt als Vlaams minister van Cultuur of ze is enkel en alleen geschikt als ze erin slaagt hard te studeren en een deskundig kabinet rond zich te verzamelen. Dat is de boodschap van meeste artikels die verschenen in de Vlaamse geschreven kwaliteitspers naar aanleiding van Schauvlieges aanstelling als minister in 2009.

De kip en de zebra: zoek het verschilDe Belgische hedendaagse geëngageerde kunstenaar Koen Vanmechelen omschrijft zijn Cosmopolitan Chicken Project als een metafoor voor onze samenleving. Het kruisen van nationale raskippen tot een kosmopolitische kip zou iets over onze maatschappij vertellen. In artikels verbindt men zijn werk telkens met zwaar beladen maatschappelijke onderwerpen, zoals de multiculturele samenleving, zonder dit echter grondig uit te diepen. Nieuwsgierigheid was dan ook de start van mijn onderzoek. Interviews met Vanmechelen vormde mijn vertrekpunt.

Hoe we Rubens en Rembrandt herkennen:connoisseurship genuanceerd door de context.In dit onderzoek werd de invloed van contextuele factoren op connoisseurship, een kunstwetenschappelijke methode, toegelicht. De mensen die connoisseurship bedrijven, eenvoudigweg connoisseurs, herkennen de hand van een bepaalde kunstenaar in de uitvoering van het kunstwerk. Bij schilderkunst baseert de connoisseur zich op zaken zoals kleurgebruik, verftoets, compositie en thema om maker van het schilderij te achterhalen.

Scriptie: De conservatieproblematieken bij schilderijen met fluorescerende verflagen
In de moderne kunst zien we dat de kunstenaar losbreekt van de traditionele technieken.  Hij gaat o.a. gebruik maken van nieuwe materialen (spons, polyester, zand,..). Dit brengt op vlak van (preventieve) conservatie veel nieuwe problemen met zich mee. Elk nieuw materiaal moet individueel onderzocht worden opdat de eigenlijke bedoeling van de kunstenaar op lange termijn kan behouden worden.

Het boek beweegt
Net als in de muziekindustrie een paar jaar geleden, voltrekt zich as we speak ook in de boeken- en printmediasector een technologische revolutie. Het moderne boek is een e-book - dat zich laat lezen op een e-reader of tabletcomputer -, een audiofile, een videocompilatie en ook … een gedrukt boek. Anno 2010 is lezen ook kijken en luisteren.
Sinds enkele jaren produceren grote hardwarefabrikanten als Amazon, Apple en Sony, en boekenketens als Barnes & Noble, digitale dragers waarop je elektronische boeken of e-books kan lezen. Binnenkort mengt ook Google zich in de debatten.

 
Aan (draai)tafel!
-
Stijn Lauwers las
“Onderzoek en aanzet naar de volwaardige erkenning en ondersteuning van dj’s en producers in Vlaanderen.”
-
Lieven Van Keer – Laureaat Popthesisprijs 2007
Universiteit Antwerpen – ManaMa Cultuurmanagement
Promotor: Prof. Dr. P.

Acteur (m/v) met talent                                
Lien Van Steendam
 
Werk, en de vreugde komt vanzelf. Boerenwijsheid, maar dan uit de mond van Goethe, het kunstenaarsideaal zelve. Of hoe werk een basisbehoefte is. Een job waarmee we ‘onze boterham verdienen’ en waarin we ons ei kwijt kunnen. Omdat we ons zonder wat minder mens voelen. Jammer van die economische wetten en andere bezwaren die arbeid liefst in geld uitdrukken en de ene job daarbij al wat meer waarderen dan de andere. Of: hoe die basisbehoefte niet bij iedereen gemakkelijk wordt ingevuld.

 Marian Verstraeten, drager van een cultuur
Geschiedenis is een veelvoud aan paden waarop we worden geleid door ‘compagnons de route’. Deze ‘reisleiders’ zijn de historische bronnen, verhalen of figuren die ons langs gebeurtenissen loodsen en ons helpen ze in het juiste licht te zien – of alleszins in een nieuw licht. De kunstgeschiedenis, en bij uitbreiding de cultuurgeschiedenis, in Vlaanderen volgt al decennia dezelfde afgetreden paden: zij laat zich gidsen door steeds dezelfde protagonisten en ideeën om een welbekend verhaal te reproduceren. Deze historische wandeling is reducerend.

Wat de Duitse bezetter in het Belgisch filmwezen zocht: de Belgische filmaffiche onder de bezetting: Bart Van de Broek             
De Tweede Wereldoorlog is in geschiedenisboeken een zwarte pagina vol gruweldaden van de Duitse bezetter. Deze laatste gebruikte echter niet alleen bruut geweld om de bezette bevolking naar haar hand te zetten, maar schakelde ook schijnbaar onschuldige middelen in, zoals de speelfilm.
 
De zwarte periode in de geschiedenis was een gouden tijdperk voor het filmwezen. Het publiek ging maar al te graag naar de bioscoop om sombere gedachten te verzetten.

 
Transparant beton: gluren bij de buren
 
Iedereen gluurt wel eens stiekem binnen bij de buren. We hebben allen die ongecontroleerde nieuwsgierigheid om te willen weten wat er gaande is achter gesloten deuren. Met lichtdoorschijnend beton hoef je die nieuwsgierigheid niet langer te bedwingen. De silhouet en kleur van een voorwerp of persoon achter deze muur zijn zichtbaar.
 
Doorheen een betonnen muur kijken, het klinkt science fictionachtig. Enkel Superman heeft de kracht om doorheen muren te zien.

Niet toevallig: Pedro Ángel Palou
 
Literatuur in Mexico? Wordt er daar iets geschreven waarvan het de moeite loont erover te schrijven? En zoja, wie zit er op zo’n analyse te wachten? U zal begrijpen dat deze vragen onvermijdelijk elke literatuurwetenschapper teisteren. En toch loont het de moeite. Literatuur is immers meer dan letters en grammatica of holle woorden en constructies. Het is een manier om van de wereld een verhaal te maken. Daarom zouden de vragen veel eerder als volgt moeten luiden: Waarom schrijft iemand een boek?

 
De macht van het beleid op de sociaal-artistieke praktijk?
 
Taal. Hét instrument dat ons toelaat uitgebreid te communiceren. Erg handig, maar taal blijkt wel een moeilijk hanteerbaar instrument. Hoe kunnen we immers een begrip werkelijk vatten, wanneer iedereen zijn eigen interpretatie geeft aan de begrippen die we zo vanzelfsprekend gebruiken?
 
Zo ook wordt het begrip ‘sociaal-artistiek werk’ heel uiteenlopend geïnterpreteerd, en zelfs gedefinieerd. Dat maakt het moeilijk om over het begrip te spreken. Gaat het nu in weze over het sociale of over het artistieke?

                                                                                                        Lina Helsen
Voorbij de vetzakkerij
Het controversiële oeuvre van Paul McCarthy anders bekeken
 
Op een gruwelijke manier nemen de opzichtige piraten de macht over in het dorp. Een piratenknecht hakt zonder geweten een been af van een dorpsbewoner. Het bloed gutst eruit en spat op de camera; de wonde is haast tastbaar. De vrouwen worden vastgebonden en ruw verkracht. Vloeistoffen spuiten doorheen de ruimte op de gewelddoeners en hun slachtoffers.

 
Eveline Simpelaere & Ruuth Oosterlijnck
 
Nieuwe tonen op de ladder?
Een studie naar een meer prominente plaats voor muziek in het Vlaamse basisonderwijs
 
Sinds enkele jaren kunnen we in Vlaanderen niet langer omheen de groeiende belangstelling voor kunst en cultuur in het onderwijs. Niet alleen op beleidsniveau werden reeds tal van charmeoffensieven gelanceerd om de kunsten meer prominent aan bod te laten komen, ook binnen de academische wereld werd dit actuele onderwerp vanuit diverse invalshoeken belicht.

Met je klas naar de film!
In Vlaanderen worden vandaag ontzettend veel initiatieven genomen om jongeren met kunst en cultuur in contact te brengen. Naast allerhande uiteenzettingen hierover in de literatuur, willen ook steeds meer culturele instellingen educatieve programma’s en werkvormen voor de jeugd ontwikkelen. Zij besteden hierbij een speciale aandacht aan het onderwijs via een aanbod van rondleidingen of workshops. Toch vinden veel leerkrachten het niet makkelijk om uit het uitgebreide gamma een geschikte activiteit te kiezen voor hun leerlingen.

De kunsten in de openbare ruimte komen de laatste jaren steeds vaker (opnieuw) onder de aandacht van het grote publiek, maar ook binnen de kunstwetenschappelijke wereld worden de evoluties nauwlettend in het oog gehouden. Zowel van overheidswege als binnen de sector zelf is er op korte tijd zeer veel veranderd en dit in een medium dat sowieso reeds gekenmerkt wordt door een enorme diversiteit en veelzijdigheid.

In onze samenleving worden we overspoeld door een massa beelden die alle onder hun broze huid van uiterlijke schijn zeer veel zeggen over onze eigen culturele waarden en normen. Elk beeld is, gewild of ongewild, een reflectie van de houding van zijn maker tegenover de zich omringende wereld. Wanneer deze beelden gaan over dingen die ons eigen zijn dan begeven we ons op relatief veilige paden, in die zin dat we enkel een weergave bieden van hetgeen ons bekend is.

 
Het sublieme schouwspel van de praaltrein in de Oostenrijkse Nederlanden
 
 
Het feestgedruis dat plaatsvond in de achttiende eeuw bij jubileavieringen verschilt nauwelijks van huidige festiviteiten tijdens carnavalsstoeten, de alsmaar populairder wordende ‘Love Parades’ of de lokale processies; waarbij de mensen vluchten in een fantasiewereld bij het aanschouwen van de voorbijtrekkende stoet en hun tegoed doen aan al het lekkers wat de lokale handelaren verkopen.
 
Bij sommige handelaren konden boekjes of libretto’s worden gekocht, die de toeschouwers uitleg verschaften over de voorbi

 
Restauratie en Conservatie van cellulose esters
 
 
Steeds meer kunstenaars maken gebruik van allerhande kunststoffen, waardoor we als restaurateur vaker met deze materialen in contact komen. Literatuur betreffende de conservatie van kunststoffen is uiterst miniem en vele onderzoeksprojecten staan nog in hun kinderschoenen. In talrijke depots van musea beginnen vele kunstwerken uit kunststof echter tekenen van verval te vertonen of zijn ze al volledig verdwenen.

 
KUNSTEDUCATIE IN DE NETWERKRUIMTE

“Meer cultuur op school” kopte De Standaard op 19 september 2008. Het is één van de bevindingen van een groep experts die naar aanleiding van het rapport-Bamford een jaar lang nadacht over culturele opvoeding. Het rapport werd gemaakt door de Australische professor Anne Bamford in opdracht van minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke en het maakte brandhout van onze kunst- en cultuureducatie. Sindsdien woedt het debat in alle hevigheid.
De groep van experts vindt dat elke jongere een stevige, ononderbroken cultuuropvoeding moet krijgen op school.

 
Waarom zou je je bezighouden met zoiets als het maken van kunst? Hebben je handen niets beters te doen? Maken je gedachten zo’n kronkels dat ze onmogelijk ten dienste kunnen staan van iets zinvollers?
 
Twee scenario’s vormen het uitgangspunt voor een antwoord. ’s Nachts, als de anderen naar bed zijn en er van de omringende ramen nog twee oplichten zit ik in de zetel, koptelefoon op, te luisteren naar muziek. Altijd klassiek: piano concerto’s, requiems, symfonieën, veel kamermuziek en de messias van Händel.

 
De vrouwen in niemandsland
 
Er zijn mannen en er zijn vrouwen, er zijn blanke en er zijn gekleurde mensen. Een waarheid als een koe en toch is de realiteit complexer dan dat. Bepaalde sociale, culturele en etnische groepen hebben immers problemen met deze (te) rigoureuze opdeling. Zo onder andere de gekleurde vrouwen. Hoewel zij als zwarten bepaalde eigenschappen, gevoelens en ervaringen delen met (bijvoorbeeld) de Afro-Amerikanen en zij zich als vrouwen ten dele kunnen vinden in het feminisme, kunnen ze zich met geen van beide minderheidsgroepen volledig identificeren.

 
Naar een nieuwe horizon in het grenslandschap
tussen beeldende kunst en poëzie
 
Eind september 2008 meldde Gwij Mandelinck, de organisator van de poëziezomers van Watou, dat de voorbije editie voor hem de laatste was. Het gebrek aan opvolging en de jaarlijks terugkerende financiële besognes houden het festival in een wurggreep. Maar er is meer aan de hand. Projecten waar woord en beeld worden samengebracht, vertrekken doorgaans vanuit de taal – het begrip ‘poëziezomer’ wijst daar al op.

De Spoker in Guido Gezelle
 
Guido Gezelle?  “O krinklende winklende waterding”! … “Dien avond en die rooze”! De poëzie van Guido Gezelle omvat meer dan deze gecanoniseerde verzen. Onder het pseudoniem Spoker, ‘spookte’ Gezelle als satirisch en politiek dichter in flamingantische weekbladen en tijdschriften. In haar masterscriptie bestudeerde Adelheid Ceulemans 44 relatief onbekende nationaal-politieke teksten van Gezelle.

 Een ontdekkingstocht in Parijs Paris, c'était la gaieté, ParisC'était la douceur aussiC'était notre tendresseParis, tes gamins, tes artisansTes camelots et tes agentsEt tes matins de printempsParis, l'odeur de ton pavé d'oiesDe tes marroniers du boisJe pense à toi (…) Edith Piaf zingt het toch oh zo mooi. De Fransen zijn er trouwens over het algemeen goed in; het eigen land vol lof bezingen. En in het geval van Parijs moeten wij dat meer dan beamen. Parijs is namelijk een fantastische stad, een stad waar je spontaan kippenvel van krijgt.