Scriptiebank overzicht

De kroniek van de (aangekondigde) vernietiging van cultureel erfgoed Een scriptie over de beschermingsmechanismen voor cultureel erfgoed binnen internationaal recht Naast de gruwelijke beelden van onthoofdingen door Islamitische Staat (IS), gingen ook hun Youtubefilmpjes van de vernietiging van eeuwenoude beelden in musea in het Midden-Oosten recent viraal. De vernietigingswoede in deze video's is ontembaar. Meer recente berichtgeving leverde hiervan helaas nog meer bewijs: IS' inname van Palmyra in Syrië deed de wereld naar adem happen.

Cyberpesten en het strafrechtOp 13 december 2012 staat er een artikel in Het Laatste Nieuws over een meisje van 16 jaar uit Florida, Jessica Laney, dat zelfmoord pleegde nadat ze verschillende haatberichten via de website ask.fm kreeg toegestuurd.Dit is slechts één voorbeeld van een geval van cyberpesten. Het is een fenomeen dat zich over heel de wereld voordoet.

Het aanvaarden van homoseksualiteit, geen recent fenomeenIn de huidige maatschappij van algemene vrijheid – alles van geloof en mening tot seksuele aard – probeert men actief de verbinding tussen het begrip ‘homoseksualiteit’ en de indruk van onaanvaardbaar seksueel gedrag te doorbreken.

De schandvlek van de Verenigde NatiesVredesoperaties van de Verenigde Naties hebben als doel de vrede te bewaren in (potentiële) conflictsituaties. VN blauwhelmen vervullen daarbij een essentiële rol door het uitvoeren van civiele, politionele en militaire opdrachten. Sinds de jaren ’90 duiken er echter regelmatig verhalen op waarbij vredestroepen worden beschuldigd van criminele feiten ten aanzien van de lokale bevolking.

Het voeren van een rechtshistorisch onderzoek in het kader van een masterscriptie is des te interessanter wanneer het een onderwerp kan betreffen uit je eigen streek. Ieper is een duizendjarige stad met een rijke geschiedenis op het vlak van krijgskunde, handel, kunst en justitie. Als lokale hoofdplaats was het de zetel van kazernes, een bisdom, abdij en de Kasselrij. Aldus mogen we veronderstellen dat hier rechtsgeschiedenis werd geschreven op militair vlak, door kerkelijke rechtbanken en burgerlijke en strafrechtbanken allerhande.

Het strafuitvoeringsonderzoek. Een meerwaarde?Straffen zijn pas effectief indien ze ook echt worden uitgevoerd. Bij de invordering van strafrechtelijke geldelijke sancties worden echter heel wat problemen ervaren. Om hieraan tegemoet te komen, heeft de Belgische wetgever in februari 2011 een vermogensonderzoek in de fase van de strafuitvoering mogelijk gemaakt: het strafuitvoeringsonderzoek of in het kort, het SUO. Dit SUO maakt verder onderzoek mogelijk naar het vermogen van de veroordeelde indien twee voorwaarden vervult zijn.

Trilt en beeft Vlaanderen voor Islamitische Staat?Sinds juni 2014 worden we overladen met nieuwsberichten over de terreurorganisatie Islamitische Staat. 20% van de bevraagden heeft angst ontwikkeld voor deze terreurgroep. Dat blijkt uit de masterproef van Elien Kok, studente journalistiek aan de KU Leuven.Zo’n 529 inwoners van Vlaanderen tussen 18 en 83 jaar namen deel aan de vragenlijst over nieuwsberichtgeving en angst voor Islamitische Staat. Deze data leverden enkele interessante resultaten op.

De paradox van Europa: racisme verboden, mensen uitsluiten verplicht!Als men spreekt over mensen zonder papieren, aan wie denkt u dan? Een Syrisch gezin dat IS ontvlucht via de Middellandse Zee? Een Erasmus-studente die ‘vergeet’ terug te keren na afloop van het programma? Een Soedanese jonge man die het Kanaal probeert over te steken? Een bedelend Roma-kind in de winkelstraat?“Mensen zonder papieren” is eigenlijk een foutieve term: vaak heeft men wel documenten, maar niet de juiste. Anno 2015 herbergt elke Europese stad mensen met een onwettig of irregulier verblijf.

Een weg naar herstelgericht werken in de bijzondere jeugdzorgHerstelrecht is een begrip dat uit de gerechtelijke context komt. Het is een manier om te reageren op misdrijven die gepleegd zijn. De aanpak staat in schril contrast met een sanctionerende aanpak, waar straffen centraal staat. In een herstelgerichte aanpak staat daarentegen het herstel van de aangerichte schade centraal, en heeft men aandacht voor het slachtoffer. Dat blijkt positieve effecten te hebben, zowel op de dader van het misdrijf, als op het slachtoffer ervan.

 Het concept territorialiteit blijkt moeilijk af te bakenen wanneer, versnipperd over de globe, computers met elkaar in verbinding staan. Politiediensten springen vaak losjes om met de klassieke opvatting dat staten enkel misdrijven mogen vervolgen die een onloochenbare link vertonen met het eigen territorium.In deze scriptie wordt beargumenteerd dat het internet niet veel verschilt van een autosnelweg, kanaal of luchtroute.

Waarom stalk je mij?Zeker 74% van de stalking misdrijven komt nooit onder de aandacht van de politie en het gerecht. Zelfs niet de meest ernstige zaken waarbij de slachtoffers fysiek bedreigd werden. Dit ondanks de steeds groeiende aandacht voor deze problematiek in de media en onze maatschappij. Ongeveer één op vijf vrouwen werd ooit reeds gestalkt sinds de leeftijd van 15 jaar.

De genese van campagnevoering rond traite des blanches richt zich tegen prostitutie en immigratie tijdens de eerste helft van de twintigste eeuw. Het beleid binnen de Belgische samenleving wordt gevormd door nationale en internationale factoren. Voor 1902 was er reeds sprake van samenwerking tussen staten, maar in dat jaar wordt de basis gelegd voor de verdere strijd tegen internationale handel in blanke slavinnen en aansluitend prostitutie.Uit de analyse van bronnen vallen interessante lobbygroepen op.

Strafrecht in de kasselrij Ieper in de 18e eeuw Op 22 april 1759 wurgt landloper François Cneudde op brutale wijze de eenenvijftigjarige vrouw Joanna Ovijn met haar eigen halsdoek, vervolgens kleedt hij haar volledig uit en steekt hij al haar kleren en bezittingen in zijn plunjezak. ‘In sijne ommenschelieke vreetheijt’ steekt hij haar lijk meerdere keren door met een mesje, snijdt daarna haar buik open en haalt haar darmen en ingewanden uit.

Strafverzwaring van homofoob geweld betreft ‘slechts’ een signaalReeds na de moord op Ihsane Jarfi op 22 april 2012 kondigde de regering aan homofoob en transfoob geweld zwaarder aan te pakken. Het was echter wachten tot twee volgende incidenten vooraleer de regering werkelijk tot actie overging. De strafverzwaring van homofoob geweld - voorgesteld door Annemie Turtelboom, huidige minister van Justitie - is één van de elementen van het Nationaal Actieplan tegen homo- en transfoob geweld. Deze nieuwe wetgeving lijkt echter niet overal in goede aarde te vallen.

 Een nieuwe kijk op het profiel van de veelpleger Krantenartikelen en nieuwsberichten over veelplegers verschijnen om de haverklap, maar wie zijn deze veelplegers eigenlijk? Mariska Vaes heeft het voorbije jaar in functie van haar masterscriptie criminologische wetenschappen gezocht naar een antwoord op de vraag wie de veelplegers zijn. De veelpleger wordt omschreven als iemand die één zwaar delict heeft gepleegd (bestraft met een gevangenisstraf van minstens 3 jaar) en daarenboven minstens 4 bijkomende veroordelingen heeft.

Michelle Martin, Marc Dutroux en Michel Lelievre: terugkeer in de samenleving?Door de aanvragen voor penitentiair verlof (meerdere dagen buiten de gevangenis) van Marc Dutroux en Michel Lelièvre heeft iedereen de strafuitvoeringsrechtbank (SURB) leren kennen. Het Belgisch strafuitvoeringsbeleid is inderdaad gericht op de geleidelijke terugkeer van de gedetineerden in de samenleving. Tijdens de duurtijd van de gevangenisstraf heeft elke gedetineerde het recht om deze geleidelijke terugkeer voor te bereiden door één of meerdere dagen buiten de gevangenismuren door te brengen.

Minderjarigen op vakantie in Europa: Kwetsbaarder dan gedacht!Ouders zijn gewaarschuwd wanneer zij hun kinderen op vakantie sturen in Europa. Indien een Belgische minderjarige plots het voorwerp uitmaakt van strafonderzoek in de Europese Unie, heeft België hierop geen vat meer. De Europese Unie verwaarloost de rechten van minderjarigen, in haar grensoverschrijdend vervolgingsbeleid. Van zodra het strafonderzoek een Europees kantje krijgt, zijn uw rechten als Belgische minderjarige van verwaarloosbare waarde. De open grenzen vormden het startschot voor een toenemende mobiliteit in Europa.

‘Aansprakelijke persoon’: meer dan enkel loze woorden? Punitive damages als oplossing voor een maatschappelijke problematiek.Stel: een BV wordt in alle tijdschriften beschuldigd van overspel, met een relatiebreuk tot gevolg. Erger nog, naaktfoto’s van op vakantie worden overal gepubliceerd, met enorme reputatieschade, zoals bij Kate Middleton en Prins Harry het geval was. Wanneer iemand dus schade lijdt door inbreuken op zijn privacy of het publiceren van foto’s zonder zijn toestemming, wordt hij veelal niet vergoed. De drempel om naar de rechtbank te stappen is immers te groot.

 Immuniteit voor misdaden tegen de mensheid.Ken je het onaangename gevoel wanneer je “made in Pakistan” op het label van je favoriete T-shirt ziet staan? Of heb je je al eens afgevraagd waarom je voor datzelfde T-shirt slechts 3,99 euro betaalde? Het is alom bekend dat de bedrijven achter onze favoriete merken vaak weten te balanceren op de rand van mensenrechtenschendingen.

De aanpak van cybercrime: vechten tegen de bierkaai?Onze hedendaagse maatschappij kan omschreven worden als een digitale maatschappij. Alle geledingen van onze maatschappij zijn doordrongen met informaticatechnologie. Deze digitale (r)evolutie heeft, naast een onnoemelijk aantal voordelen, echter ook een schaduwkant. De anonimiteit die het internet biedt heeft met name een aanzienlijk aantrekkingskracht op cybercriminelen. Meer en meer misdrijven beginnen een overgang te maken naar deze virtuele wereld.

 De verantwoordelijkheid te voorkomen Preventie van genocide en misdaden tegen de mensheid in hetInter-Amerikaans Systeem voor Rechten van de Mens.Een Argentijnse case study. De verantwoordelijkheid te voorkomenIn de jaren ’90 van de vorige eeuw werd de vraag naar de toelaatbaarheid van humanitaire interventies onderzocht. Op de VN Wereldtop van 2005 werd  unaniem het concept “the Responsibility to Protect” (R2P) aangenomen.

Bemiddeling door lekenrechters na een genocide: Net een brug te ver?
 
Rwanda wordt wel eens het land van 'the thousand hills' genoemd, maar de meesten onder ons kennen Rwanda wellicht door haar genocide in 1994. Een gruwelijke afslachting van 800.000 onschuldige tutsi door "een bende losgeslagen barbaarse hutu", wordt wel eens gezegd, al is dat natuurlijk iets te ongenuanceerd. Niemand weet hoe hij of zij zou gereageerd hebben in die situatie. Het vermogen tot wreedheden is in elk van ons aanwezig.

In welke grond wil u begraven worden?
 
Ongetwijfeld hebt u zich al eens afgevraagd wat er na de dood met uw lichaam onder de grond gebeurt. Iedereen kent wel het beeld van krioelende maden die zich te goed doen aan ons vlees. Maar wist u ook dat de ontbinding van uw lichaam in hoge mate beïnvloed wordt door de bodem waarin u begraven ligt?
 
De Duitse overheid stelde al enkele jaren geleden de vraag naar de relatie tussen de bodem van een kerkhof en het vergaan van begraven lichamen. Op bepaalde begraafplaatsen bleken sommige lichamen haast niet te vergaan.

“Het olievleksyndroom slaat ook bij ons toe”


Radicaal-islamistisch gedachtengoed bereikt België


Radicalisering is niet nieuw. Toch is er vandaag één trend die er bovenuit steekt: het religieus geïnspireerde radicalisme. De Belgische overheid hoort wel een klok luiden, maar zal waarschijnlijk nog enige tijd nodig hebben eer ze de klepel weet hangen.


“Van de 400.000 moslims in België zijn er 8.000 besmet met een radicaal-islamistisch gedachtengoed”, staat te lezen in een recent rapport van het Comité I, dat de inlichtingendiensten controleert. Moeten we ons nu zorgen maken?

 
De Belgische Genocidewetgeving heeft zich de laatste jaren ontpopt tot een bijzonder controversieel stuk wetgeving. De strafbaarstelling van misdaden tegen het internationaal humanitair recht heeft in verschillende fasen vorm gekregen. Tot de wet van 5 augustus 2003 opteerde de Belgische wetgever voor een bijzondere strafwet, de wet van 16 juni 1993 betreffende de bestraffing van ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht, ook ‘Genocidewet’ genoemd.

BIS gevangen achter tralies? Is de Bemiddeling in Strafzaken een waardig alternatief voor de gevangenisstraf?
 
De gevangenisstraf, zoals deze vandaag de dag is georganiseerd, boekt nauwelijks de verwachte resultaten. De hoop die de bevolking koesterde dat de criminaliteit erdoor zou afnemen, is er één van lang vervlogen tijden. Ook de hoop van het slachtoffer, dat het leed dat ze moest ondergaan volledig wordt vergoed, is in rook opgegaan. En de dader? Die wordt er allerminst beter van. Een achterstelling op economisch, sociaal-maatschappelijk en welzijnsvlak is het enige wat hem rest.

Gerechtigheid is geschied/t?*
Mathieu Vanhaelewyn
 
In september was het exact 60 jaar geleden dat de bevrijders – Britten, Amerikanen, Canadezen of Polen – door de Belgen op bloemen en kussen werden onthaald. De bevolking herademde na vier jaar onder de knoet van de Duitsers en hun medewerkers te hebben geleefd. Maar zoals bij elke oorlog kwam er een nasleep. De bestraffing van de collaboratie met de vijand was tijdens de oorlog voorbereid door de hoge piefen in Londen en menig Belg keek er tijdens de bezetting handenwrijvend naar uit. “Toch krijgen we ze, de moffen!”, knarste Radio België.

« Verfsporen in de verf gezet »
 
De plaats van het delict wordt alsmaar belangrijker en de sporen die men er kan aantreffen vormen een duidelijk beginpunt naar de opheldering van een strafbaar feit. In het beginstadium van het sporenonderzoek komen de belangrijkste details aan het licht. De enige voorwaarden die hier voorop dienen gesteld te worden zijn: dat de sporen gevonden worden, dat ze geïdentificeerd worden, dat ze verzameld en geanalyseerd worden. Naast de traditionele DNA- en vingersporen kunnen ook verfsporen een rol gaan spelen in dit sporenonderzoek.

Te weinig respect voor privacy in dagbladen
 
Journalisten hebben te weinig respect voor de privacy van daders en slachtoffers van misdrijven. Dat is de conclusie van Klaartje Bruyninckx die in haar eindverhandeling, waarmee ze aan de KUL promoveerde tot licentiaat in de communicatiewetenschappen, een beeld schetst van de wijze waarop de Vlaamse dagbladpers omgaat met de privacy van daders en slachtoffers van misdrijven.