Scriptiebank overzicht

Op weg naar een auto zonder krassenPer ongeluk met je sleutels of een ander scherp voorwerp tegen je auto gebotst? Het overkomt de beste wel eens. Het resultaat is meestal een fraai ogende collectie aan krassen in je autolak. Hoewel deze krassen zeer lelijk zijn, is dit niet het voornaamste probleem van een kras. De deklaag op de auto zorgt namelijk naast de kleur en enkele andere eigenschappen zoals reflectie ook voor de bescherming van het onderliggende metaal tegen corrosie. Bij het optreden van een diepe kras gaat deze bescherming dus verloren.

Wat hebben een microscopische spons en een nano-honingraat met elkaar gemeen?Je lichaam is een ongelofelijk complex netwerk van chemische reacties dat werd ontwikkeld door de natuur. Het bestaat uit biljoenen cellen, waarin constant talloze biochemische reacties plaatsvinden. Chemisten laten zich graag inspireren door de natuur om nieuwe reacties en materialen te ontwikkelen. Ik zal in dit artikel dan ook regelmatig verwijzen naar de inspiratie van de natuur.Deze thesis gaat over de synthese en toepassingen van poreuze materialen.

 De hoeveelheid e-waste neemt elk jaar toe terwijl de recyclage van groot socio-economisch en ecologisch belang is. In ontwikkelingslanden wordt het merendeel nog volgens milieuvervuilende technieken gerecycleerd onder barre omstandigheden. Nieuwe strategieën bieden echter oplossingen die beter scoren dan mechanische recyclage in geïndustrialiseerde landen.

De bacteriële vingerafdruk van luchtvervuilingBacteriën zijn onzichtbaar voor het blote oog, maar de effecten van hun acties zijn dat allerminst. Deze microscopische organismen staan namelijk in voor verschillende processen die voor ons van enorme betekenis zijn, zoals de productie van voedsel en medicijnen (bijvoorbeeld kaas en insuline), de afbraak van vervuilende stoffen in de bodem, het verbeteren van ons verteringssysteem en het recycleren van dode planten en dieren tot nieuwe voedingsstoffen.

Sandwichpanelen, of hoe een innovatief materiaal vliegtuigen tot 50 % minder kan laten wegenLode DaelemansAlsmaar vaker zullen de metalen onderdelen van voertuigen worden vervangen door lichtere materialen zoals sandwichpanelen. Hierdoor worden voertuigen lichter, waardoor ze minder brandstof nodig hebben. Bijgevolg worden ook minder broeikasgassen uitgestoten. Hoewel sandwichpanelen erg licht zijn, zijn ze zeer sterk dankzij hun specifieke opbouw. Net zoals een echte sandwich, bestaat een sandwichpaneel uit een buitenkant (het broodje), en een kern (het broodbeleg).

Endotoxines: de vergeten component van fijn stofAbbas Alloul, Sophie Van Oevelen, Stijn WittouckVandaag de dag worden we steeds meer geconfronteerd met luchtvervuiling. De socio-economische gevolgen ervan zijn enorm: in een rapport gepubliceerd op 11 juli 2013 schattenonderzoekers dat er jaarlijks 2,1 miljoen mensen sterven door het inademen van fijneroetachtige deeltjes die men groepeert onder de naam “fijn stof ” [1]. Deze deeltjes ontstaanvaak door toedoen van de mens; dieselmotoren, energiecentrales en verbranding van steenkoolzijn belangrijke bronnen.

Manipulatie van wortelgroei: de sleutel tot landbouw op vervuilde grondIn 2011 overschreed de wereldpopulatie 7 miljard en met de huidige groeisnelheid van ongeveer 1,10% per jaar zal 8 miljard overschreden worden in 2025. Deze groeiende populatie brengt een stijging in industrie en vervuiling met zich mee. De vraag naar plantproductie voor voedsel, veevoeder en biomassa (bv. voor biobrandstof productie) neemt toe. Het aantal bruikbare landbouwgronden daalt echter doordat vele gronden vervuild worden.

De positiebepaling van - een klein aantal - onzuiverheden in germaniumDe dag van vandaag wil iedereen graag snelle en betere computers. Hiervoor is een steeds betere chiptechnologie nodig. De vraag is hoe we zo goed mogelijk aan deze vraag kunnen voldoen. Een mogelijke oplossing is de horizon verruimen door onderzoek te doen naar andere elementen die als basismateriaal kunnen dienen voor de productie van chips. Germanium zou een mogelijkheid kunnen zijn in plaats van het tot nu toe veelvuldig gebruikte element silicium. In germanium kunnen ook onzuiverheden ingevoegd worden.

Research and Development van een laadstation voor een Autonomous Indoor Vehicle of AIV-robotManuel Serrao en Carlo Schalley, twee laatstejaarsstudenten professionele bachelor in de energietechnologie, wilden tijdens hun stage de kans grijpen om niet alleen praktijk- en bedrijfservaring, maar ook een verrijkende levenservaring op te doen. Daarom kozen ze via Erasmus voor een stage in het buitenland.Beide studenten kwamen terecht bij de University of Southern Denmark (SDU).

Het reinigen van de bodem met behulp van plantenVeel gebieden zijn vervuild met toxische metalen en oude saneringsmethoden, zoals het afgraven van de vervuilde grond, zijn duur en destructief. Hierdoor is er een nieuwe remediatietechniek ontwikkeld. Fytoextractie maakt gebruik van planten en hun geassocieerde micro-organismen om elementen uit de bodem te extraheren en te transloceren naar de bovengrondse delen van de plant. Dit goedkope proces is vaak traag, maar het toedienen van bepaalde bacteriën kan het proces versnellen.

Op de Philipssite in Turnhout worden reeds decennia lang hogedrukgasontladingslampen geproduceerd. Deze lampen worden gekenmerkt door een uitstekende lichtopbrengst en kleurweergave. Deze kenmerken worden mogelijk gemaakt door de toevoeging van verschillende typen metaalhalogeniden. Binnen deze halegoniden zijn de metaaljodiden, en dan met name de zeldzameaardjodiden (bv. DyI3) een zeer onmisbare grondstof.Zeldzameaardmetalen (de zogenaamde rare earths) worden op dit moment voor 95% ontgonnen in China.

Coatings die zichzelf herstellen met meervoudige functiesIn het huidig tijdperk dat steunt op de technologische vooruitgang is een wereld zonder het gebruik van metalen ondenkbaar geworden. Een brede waaier van toepassingen rust op het gebruik van deze groep materialen. Denk hierbij maar aan alles wat met transport te maken heeft van personenwagens, industrieel transport tot lucht- en ruimtevaart, maar ook in de bouw worden metalen extensief gebruikt. Metalen zijn echter ook onderhevig aan corrosie, het proces dat verantwoordelijk is voor de degradatie van het materiaal.

Opwarming aarde beschermt populier tegen bodemverontreiniging De opwarming van de aarde blijkt niet enkel negatieve effecten te hebben.

Synthesis of tetrahydrocarbazoles        In search of new anti-TB chemotherapyDe epidemie raast verderTuberculose (tbc) is terug van nooit weggeweest; in 1993 werd het door de World Health Organisation uitgeroepen tot een globaal noodgeval. Het is nog steeds de op één na dodelijkste infectieziekte (na AIDS), waarbij vooral de jonge laag van de maatschappij getroffen wordt. De bacterie in kwestie, Mycobacterium tuberculosis, is moeilijk uit te roeien wegens het enorme reservoir van mensen met een volhardende, latente tbc infectie (ongeveer 1/3 van de wereldbevolking).

Blauwe bananen
Genetisch gemodificeerde aardappelen worden in ‘t rond gegooid, Frankenstein-maïs spookt doorheen de velden en nu zou je geliefkoosde vrucht ook nog eens de kleur van een smurf krijgen! Waar gaat het toch naartoe met de wetenschap!  Of hebben deze ‘monsterlijke’ organismen een andere kant die we nog niet kennen?
 
De mogelijkheden van de plantenbiotechnologie
Het begon allemaal rond 1980, niet in het grote Amerika, maar dichter bij huis in ons klein België. Bent je verrast?

Communicatie in de ruimtevaart klaar voor de toekomstIn de ruimtevaartsector wordt een breed scala aan ruimtetuigen ontwikkeld, zoals satellieten, ruimteveren, marswagentjes, enz. Al deze ruimtetuigen hebben een gemeenschappelijk kenmerk: ze bezitten een boordcomputer die communiceert met alle elektronische onderdelen van het ruimtetuig, bijvoorbeeld een temperatuursensor of een zuurstofklep. Deze interne communicatie verliep de afgelopen decennia volgens gespecialiseerde militaire protocols.

‘Op het snijvlak van geschiedenis, natuurwetenschappen en ambachtelijke metaalbewerking.’Deze scriptie van Klaas Remmen, student conservatie en restauratie van metalen, heeft een merkwaardig onderwerp. Boeken zijn er al vol over geschreven, mythes zijn over ontstaan, wetenschappers trekken zich al eeuwen de haren uit het hoofd en toch zijn er nog altijd veel onduidelijkheden. We hebben het hier niet over zwarte gaten of levende dinosaurusvissen, maar over een soort staal. Meer bepaald gaat de scriptie over het beroemde kroezenstaal, ook wel Wootz, Bulat of Damascusstaal genoemd.

 Supergeleiding: de toekomst?In een belangrijk deel van de geïndustrialiseerde wereld wordt de elektriciteitopwekking momenteel ingenomen door kerncentrales. De controversiële discussie omtrent kernafval en milieuvervuiling voor de volgende generaties zijn alom bekend. Mede na de ramp in Fukushima wordt daarom zeer intensief op zoek gegaan naar methoden die elektriciteit op een groene en duurzame manier produceren. Hierbij hebben zonnecellen een goede opmars gemaakt, maar deze alleen voldoen niet aan de grote vraag naar efficiënte en milieuvriendelijke elektriciteit.

 Nabootsen van hersentaal herstelt functieverlies na letselDe hersenen zijn het hoofdkwartier van ons lichaam. Miljarden hersencellen -de neuronen- werken er samen om belangrijke taken, zoals beweging, ademhaling en gedrag, te coördineren. Ze praten met elkaar via kleine elektrische stroompulsen. Soms loopt het ook mis, bij een hersenletsel bijvoorbeeld. Een wonde onderbreekt dan de informatiestroom tussen de neuronen en naargelang de plaats kunnen verschillende functies in het gedrang komen.

Wie oplossingen zoekt voor milieu- en energieproblemen komt snel uit bij zonnecellen. Maar wist u dat deze eigenlijk niet zo’n hoog rendement hebben? Nanotechnologie kan zonnecellen nu rendabeler maken.
Je ziet ze meer en meer in het straatbeeld: zonnecellen op het dak van een huis of bedrijf. Nochtans halen commerciële zonnecellen slechts een rendement van 16%, zodat een investering in zonne-energie zich traag terugbetaalt.

 
COMPUTERZOEKTOCHT NAAR EEN WAARDIG ALTERNATIEF VOOR STAAL
 
De Burj Khalifa is sinds 21 juli 2007 het hoogste gebouw ter wereld. Voor de constructie van de 828 meter hoge wolkenkrabber uit Dubai was maar liefst 31 400 ton staal nodig. Daarmee lijkt de limiet van het materiaal echter bereikt te zijn. Doordat zo'n groot volume nodig is, is de bouw van nog hogere torens niet meer rendabel. De plaats die door het staal ingenomen wordt, kan immers niet benut worden voor andere doeleinden.

 
HEEFT ONZE OMGEVING EEN INVLOED OP ONS ERFELIJK MATERIAAL?
De laatste paar jaren werd iedereen om de oren geslagen met het broeikaseffect. De aarde warmt op en de mens heeft daar de schuld aan. Behalve dat er op dit gebied dringend doortastende maatregelen genomen moeten worden, heeft het er ook voor gezorgd dat we ons meer bewust werden van het ons overal omgevende milieu. We zijn gaan inzien dat we er voorzichtiger met moeten omspringen, dat het ook grenzen heeft die we beter niet overschrijden. Tot daar het voor de meeste onder ons bekende deel.

Kansrijk onderwijs voor kansarm … hoe krijg je hen voor leren warm ?


Inleiding

De onderwijswereld kende de laatste jaren een niet te stuiten vernieuwingsdrang. Deze vernieuwingen zetten de scholen aan tot structurele aanpassingen. In de vernieuwde leerplannen met de eindtermen of ontwikkelingsdoelen, in het GOK-beleid waarbij het hele team een gemeenschappelijke en ethische keuze rond gelijke onderwijskansen uitwerkt en in het zorg-decreet voor extra ondersteuning, is een rode draad merkbaar.

Metaalvervuiling in rivieren? De natuur als meetinstrument!


De aanwezigheid van zware metalen vormt anno 2007 een hardnekkig probleem voor het leven in onze rivieren. Wetenschappers zijn er echter nog steeds niet uit welke effecten deze metalen allemaal te weeg kunnen brengen. En wanneer is een rivier nu juist “vervuild”? Piepkleine waterorganismen zouden hier wel eens het antwoord op kunnen geven.
 
Zware metalen, een blijvend probleem


Vele Vlaamse rivieren bevatten vandaag de dag nog steeds hoge gehalten aan zware metalen.

In dit onderzoek werden karpers (Cyprinus carpio) onder labo- en veldomstandigheden blootgesteld aan zware metalen en werd nagegaan of er een verband gevonden kon worden tussen geaccumuleerde gehalten in de organen en effecten.
 
In een labo-experiment werden karpers in aquaria zowel via het voedsel als het water blootgesteld aan verschillende Cd-concentraties. Op vaste tijdstippen werden voor beide blootstellingsmethoden de accumulatie aan Cd in een aantal organen van de blootgestelde vissen bepaald. Er werd nagegaan wat de accumulatievolgorde van Cd was in de verschillende organen.

Hoe witter mijn T-shirt, hoe meer algen in de rivier?
 
Wanneer we tijdens een mooie zomerdag aan het kanovaren zijn, gebeurt het wel eens dat ons bootje gevangen zit tussen vieze vuile groene slierten, algen genaamd.  Hoogstwaarschijnlijk, terwijl we aan het twijfelen zijn of we uit onze kano zouden  stappen om het gedrocht wat verder te slepen of we zouden kiezen om droog te blijven en dubbele spierkracht op onze peddel te steken, zijn we niet aan het denken hoe deze algen er gekomen zijn.

Membraanfiltratie: de oplossing voor het waterschaarsteprobleem?
 
Water dient naar waarde te worden geschat; wij danken immers ons bestaan aan deze grondstof. Het is dan ook belangrijk de aandacht te vestigen op de heersende problematiek in verband met waterschaarste. Cijfers geven aan dat slechts 0,003% van het water, aanwezig op onze blauwe planeet, geschikt is voor onmiddellijke consumptie. Een van de grote oorzaken is uiteraard de vervuiling, onder andere door de toenemende bevolkingsgroei en industrialisatie.

 
‘Dokter er is iets mis, mijn hartklep klinkt anders…’
Geluidsdiagnose van mechanische kunsthartkleppen ter voorkoming van trombose.
 
Hartkleppen zijn de sluisdeuren van het bloedcirculatiesysteem. Ons hart telt er vier en ze regelen de doorstroming van het bloed, zodat het voldoende stuwing krijgt om de lange weg doorheen het lichaam af te leggen. Een fout in één van deze kleppen heeft dan ook fatale gevolgen.
 
Om hartfalen te voorkomen bij aangeboren hartklepafwijkingen, slijtage door ouderdom, infectie of andere oorzaken, is een klepvervanging vaak de enige oplossing.

Environmental Justice in België?

 
Uit een studie van de vervuilde woonwijken rond de fabrieken van de metaalgroep Umicore blijkt dat er niet steeds sprake is van ‘Environmental Justice’. De bewoners van vervuilde gebieden zijn nog te vaak onvoldoende op de hoogte van de vervuiling op hun grond en hebben geen vertrouwen in hun inspraakmogelijkheden omtrent het omgaan met die vervuiling. 
 
Environmental Justice
 
Aanleiding tot de studie van twee eindejaarsstudenten van de Universiteit Hasselt, was het begrip ‘Environmental Justice’.

 
Reeds meer dan 35 jaar leeft de Palestijnse bevolking onder militaire bezetting. De Zesdaagse Oorlog bracht in 1967 de Westelijke Jordaanoever, de Gazastrook en de Golanhoogte onder Israëlische controle. In 1987 kwamen de Palestijnen een eerste keer massaal in opstand. Deze Intifada, wat letterlijk “van zich afschudden” betekent, werd in 1993 door de Oslo-Akkoorden beëindigd. Dit leidde echter niet tot een definitieve vrede.