Scriptiebank overzicht

Valorisatie van organisch afval voor een meer rendabele en duurzame bio-economieDe voorlopige achterstand van de bio-gebaseerde op de petrochemische industrie is, naast de duurdere grondstoffen, te wijten aan een aantal uitdagingen waar de bio-gebaseerde industrie mee worstelt. De competitiviteit wordt kunstmatig in stand gehouden door subsidiëring en er rijzen vragen over het gebruik van landbouwgrond voor de productie van materialen en brandstof. Bovendien wordt bij het verwerken van biomassa een grote hoeveelheid afvalwater geproduceerd, die een aanzienlijke fractie van de biomassa bevat.

Collectief wonen in Vlaanderen en BrusselCollectief wonen is niet populair in België. In 2012 liet onze minister van Ruimtelijke Ordening Philippe Muyters zich nog ontvallen dat hij cohousing een goede vorm van verdichting vindt, “Maar er specifieke zones voor bepalen, zou de vrije keuze beknotten.”Deze uitspraak duidt op twee heersende tendensen.Ten eerste geeft de overheid vooralsnog niet veel blijk van interesse als het over collectief wonen gaat.

NATTE VOETEN DOOR IJSWe bevinden ons in St-Raymond, een klein dorp ten noorden van Québec, Canada. Een aantal voorjaarse regendagen hebben net het einde van de lange, koude winter aangekondigd. Enkele inwoners staan op de brug over de rivier en kijken toe hoe een gigantische ijsmassa langzaam in beweging komt en hoe het water zienderogen stijgt. Een kwestie van minuten, hooguit enkele uren, weten ze…Een mooie plek langs de rivierRivieren zijn talrijk in Canada, en waren lange tijd de belangrijkste transportwegen voor de plaatselijke bevolking.

UGent scant ondergrond Westhoek op zoek naar munitie en loopgravenDuizend bommen en granatenDe Universiteit Gent bracht met een geavanceerde scanner de ondergrond in kaart van slagvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog. Resultaat? Tot wel 420 stukken metaal per hectare, allemaal niet dieper dan 1 meter onder de grond.Het is iets wat elke landbouwer in de Westhoek weleens overkomt: bij het omploegen van de bodem komen granaten uit de Eerste Wereldoorlog aan de oppervlakte te liggen. Niemand kijkt er nog van op, de obussen lijken hun moordend karakter verloren te hebben.

Gaza Camp: de ondenkbare integratieMozaïekgevels, rapmuziek, bruisende winkelstraten en vrijdagnamiddagpicknickjes in het bos. Het zijn zaken die u waarschijnlijk niet meteen met een vluchtelingenkamp associeert. Nochtans zou het goed zijn, als u dat af en toe wel deed.Gaza Camp is één van de dertien Palestijnse vluchtelingenkampen in Jordanië. Het kamp werd in 1968 opgericht op een heuvelachtig terrein vlakbij de stad Jerash - bekend om zijn Romeinse ruïnes - en het prachtige Dibbeen natuurreservaat.

Verhoogde metaalconcentraties in groenten gekweekt langsheen spoorwegenHet is algemeen geweten dat groenten die geteeld worden langsheen een drukke weg of op een verontreinigde bodem vaak te veel zware metalen bevatten. Maar hoe zit het met groenten gekweekt langsheen spoorwegen?

Vertakte vetzuren: het nieuwe wondermiddel?Wat hebben cosmetica, shampoos, voedingsadditieven, zepen, smeer- en hydraulische oliën, kaarsen, … met elkaar gemeen? Weinig, zou je op het eerste zicht denken. Nochtans kunnen al deze producten stoffen bevatten die geproduceerd worden op basis van plantaardige of dierlijke oliën en vetten.Oleochemie, de toekomst?De oleochemie, een tak in de chemische industrie, houdt zich bezig met de verwerking van zulke plantaardige en dierlijke oliën en vetten tot verschillende producten.

Weg met ontwerpers en ingenieurs!?Wiskundige algoritmen berekenen zelf de optimale structuurEr was eens een tijd waar architecten en ingenieurs weken en maanden bezig waren met het structurele ontwerp van een woning, een brugconstructie, een torengebouw… Die tijd is voorbij! Of toch niet helemaal?

Een nieuwe chemie – van maïs naar waardevolle grondstoffenBio-ethanol zorgt voor veevoederBiobrandstoffen zijn steeds meer in opmars, onder meer door de opgelegde normen omtrent hernieuwbare brandstoffen vanuit de EU. Enkele voorbeelden hiervan zijn biodiesel en bio-ethanol. Deze laatste kan geproduceerd worden uit een wijd gamma aan grondstoffen. In deze grondstoffen moeten koolhydraten aanwezig zijn om bio-ethanol te kunnen produceren. Net daardoor is maïs een veelgebruikt startproduct in het productieproces van bio-ethanol.

U rijdt toch ook op groene diesel? Een nieuwe productieroute blootgelegdBussen die rijden op waterstof, hybride wagens, de exotische BMW i8 of een snelle Tesla… Meer en meer worden we geconfronteerd met “groene” alternatieve voertuigen. Maar ook binnen 60 jaar zal nog de helft van alle transport gebeuren met behulp van vloeibare brandstoffen.

Nieuwe vingergrassen in Vlaanderen vragen extra aandacht.Maïs beslaat de dag van vandaag ongeveer 17 % van alle grond die in België beteeld wordt.  Deze maïsvelden worden meer en meer geconfronteerd met lastig te herkennen en te bestrijden onkruidgiersten. Dit zijn onkruidgrassen die behoren tot de geslachten Digitaria (vingergras, vanwege de vingervormige bloeiwijze), Echinochloa (hanenpoot), Panicum (gierst) of Setaria (naaldaar). Ze zijn lastig te bestrijden in maïsmonoculturen omwille van hun nauwe verwantschap met maïs.

Herstel van het Colombiaans tropisch droogbos“Bossen vormen niet alleen een cruciaal deel van de oplossing voor het klimaatprobleem – ze leveren ook voordelen op voor alle leden van de samenleving.”      – Ban Ki-moon, Secretaris-Generaal VN (VN Klimaattop New York, 2014)Veel mensen hebben wel al eens een natuurdocumentaire over het Amazone tropisch regenwoud gezien en zouden geneigd zijn om hieraan te denken wanneer er over de wereldproblematiek rond bossen gedebatteerd wordt. Maar is dit wel het enige bedreigde tropische woud?

Afval van papierindustrie in de strijd tegen de Afrikaanse slaapziekteBiomassa als duurzaam alternatief voor fossiele brandstoffenGezien de eindige reserves aan aardolie en andere fossiele brandstoffen, groeit de laatste jaren het besef dat de mens op zoek dient te gaan naar duurzame bronnen voor brandstoffen en chemicaliën. Energie uit vloeibare brandstoffen kan eventueel vervangen worden door wind- water- of zonne-energie tot zelfs geothermale energie.

Waterzuiverende biotechnologie: Some like it hotEen ideale zomerdag heeft voor vele mensen een temperatuur van 25 tot 30 °C. In de microbiële wereld zijn er echter gemeenschappen die houden van 45 °C en meer. Deze micro-organismen worden onder meer gevonden in natuurlijke warmwaterbronnen of composthopen. Door gelijkaardige processen in deze natuurlijke omgevingen en in waterzuiveringsinstallaties, kunnen deze thermofiele micro-organismen ook voor de laatstgenoemde toepassing gebruikt worden.

De natuur in snelheid gepakt: biomimetiek met zeolieten Een chemische binding van 105 kcal mol-1 breken, er een enkel zuurstofatoom tussen timmeren en dat op kamertemperatuur! Je mag ervan uitgaan, dat is een sterk staaltje chemie. Nochtans is dit wat bepaalde methanotrofe bacteriën, die zich voeden met methaan, presteren wanneer ze in hun metabolisme het weinig reactieve methaan omzetten naar methanol. Ze maken hiervoor gebruik van het methaan monooxygenase (MMO) enzym en klaren de klus aan een tempo waar men in de anorganische chemie enkel van kan dromen.

GEPersonaliseerde Aorta STeun, GEPAST?Biomechanische analyse van het gebruik van een gepersonaliseerde aorta steun in de Ross procedure‘E=mc²’ een gekende uitspraak van een mogelijk nog bekendere persoon. De wijze waarop Albert Einstein is overleden is een minder gekend aspect van zijn leven. Zeven jaar voor zijn dood werd hij het ziekenhuis binnen gebracht met een enorm aneurysma van de aorta (een uitstulping of dilatatie van de lichaamsslagader die indien niet behandeld, kan scheuren met een dodelijke afloop tot gevolg).

Kan een algoritme elk huis in Vlaanderen schatten?Vastgoed wordt in België voornamelijk geschat op basis van intuïtie en ervaring. Vaak lijken deze schattingen giswerk. In tegenstelling tot andere vakgebieden, wordt statistiek hierbij nog maar zelden gebruikt. Tegenwoordig is er echter data in overvloed, en zijn analytische algoritmes efficiënter dan ooit.

Koolstofvezels, en hun gewichtsbesparende design-mogelijkheden, zijn een ‘hot topic’ voor de industrie sedert het begin van de 21e eeuw. Voornamelijk in de luchtvaartindustrie hebben ze een revolutie ontketend waarbij elk onderdeel van een vliegtuig lichter, sterker, duurzamer en  vooral brandstofbesparend moet zijn.

Toepassing van optimalisatiesystemen bij de productie van fairingsBedrijven hebben één objectief: economiseren. Sneller en goedkoper produceren waarbij producten met minstens dezelfde kwaliteit worden afgeleverd. Hoe kan men dit verwezenlijken? Systemen die winnen aan populariteit zijn Lean Management en het SixSigma jargon. Ze zijn ontstaan binnen de automobiel industrie en bieden een handleiding om zowel werkomgeving als productieprocessen te optimaliseren.

Bomen drinken met handen en voetenKunnen bomen drinken met hun bladeren? Het is algemeen geweten dat bomen vocht opnemen met behulp van de wortels. Uit recent onderzoek is echter gebleken dat dit niet de enige manier zou zijn waarop bomen kunnen drinken.Bossen bestrijken ongeveer een derde van al het beschikbare landoppervlak in de wereld. Deze gebieden produceren zuurstof en bieden een woonplaats voor vele mensen, dieren en planten. Daarnaast bieden deze bossen talrijke voordelen als zuiver water, voedsel en traditionele medicijnen.

Uncertainty Quantification: de volgende grote uitdaging voor de industrie?Pieterjan Robbe Hoelang duurt het vooraleer grondwater vanuit een ondergrondse opslagplaats voor radioactief afval de buitenlucht bereikt? Het radioactieve grondwater sijpelt immers langzaam doorheen de rotswand die de opslagplaats omringt. Het antwoord op deze vraag hangt af van verschillende factoren: de soort en de eigenschappen van de rots, de dikte, het drukverschil tussen opslagplaats en omgeving… Modellen voor complexe processen, zoals bovenstaand probleem, zijn slechts een benadering en dus inherent onzeker.

Hoe taal je denken beïnvloedtWat als je iemand anders bent in een andere taal? Het is een gedachte die tegelijk fascinerend en beangstigend is : wat als de taal die we spreken, invloed heeft op wie we zijn ? Uit onderzoek blijkt dat er wel degelijk sprake is van een effect, al is dat eerder klein. Deze thesis onderzoekt het effect van de grammatica  van een taal op ons zelfbeeld in de toekomst: wat als enkel de taal die we spreken, beslist of we dromen van een realistische toekomst?‘In het Frans ben ik veel vlotter dan in het Nederlands.

Van koffiefilters tot waterzuiveringDe wekker gaat af. Je staat op, loopt de trap af en zet op de ouderwetse manier een kop koffie: koffiepoeder in het filterzakje, warm water erover, even wachten en tadaaa daar is die lekkere kop koffie. Zonder het te weten heb je net gebruik gemaakt van een veelbelovende tak van de wetenschap: membraantechnologie. Een chemisch membraan kan gezien worden als een filter: een stof gaat erdoor (water) en een ander wordt tegen gehouden (koffiepoeder).

Kreupele koeien lopen langzamerKreupelheid bij melkkoeien is een belangrijk probleem in de moderne melkveesector. Zowel voor de dieren als voor de landbouwer zijn de effecten van kreupelheid sterk negatief. Manuele detectie is mogelijk maar deze aanpak is vaak te tijdrovend en bovendien subjectief. Daarom kan het gebruik van automatische kreupelheidsdetectiemodellen een oplossing zijn. In dit onderzoek werd het potentieel van loopsnelheid als nieuwe variabele in deze modellen onderzocht.

Waarom waterherwinning cruciaal is voor ruimtemissiesEen permanente menselijke bewoning op Mars in 2035? Een van de knelpunten om deze doelstelling te bereiken is de beschikbaarheid van water. Water draagt voor 90% bij aan de totale massa voor een ruimtereis en een bemanning van vier personen heeft 1080 kilogram water nodig voor een missie van slechts 3 maanden. Het kost daarenboven €25.000 om 1 kilogram de ruimte in te sturen, wat het project erg duur maakt.

‘Twittering Trees’: bomen die vertellen hoe het met hen gaat Jonas von der CroneUniversiteit Gent, Laboratorium voor Plantecologie  Met hoogtechnologische plantsensoren is het mogelijk om bomen te laten twitteren over hoe het met hen gaat. Tijdens dit onderzoek werd het belang van deze technologie aangetoond tijdens het groeiseizoen van 2014. Ongeveer 385 miljoen jaar geleden ontstonden de eerste prehistorische bomen op onze aarde. Vandaag is 30% van het totale landoppervlak of 4.03 miljard hectare bedekt met bos, wat meer dan 1300 maal de oppervlakte van België is.

Een fenomeen dat heel wat wetenschappers in de informatica, fysica, biologie en ingenieurswetenschappen reeds decennia bezig houdt, is een proces waaraan ze hun eigen leven op aarde te danken hebben: zelfreplicatie. Algemeen gezien is het de mogelijkheid voor organismen, machines en programma’s om een kopie van zichzelf te maken. De natuur is er al lang mee bezig: genetisch materiaal en eiwitten kopiëren zich in elk levend wezen. Het doel van deze thesis was om een computationele manier te ontwikkelen om zelfreplicatie te bestuderen.

Onkruiden bestrijden met heet waterOvermatige onkruidgroei op wegen en voetpaden is niet enkel lelijk maar ook nog eens gevaarlijk. Onkruiden kunnen verhardingen glad maken en verkeersborden aan het zicht onttrekken. De onkruiden worden al jaren succesvol bestreden met herbiciden. Deze chemische middelen kunnen echter in het oppervlaktewater terechtkomen. Sinds dit jaar is er in Vlaanderen dan ook een totaalverbod van kracht op het gebruik van chemische middelen op verhardingen in het openbaar domein.

Urine: een goudmijn?PIPI!Zo, de aandacht is getrokken. Pipi, of iets beschaafder urine, geeft vaak aanleiding tot gegniffel en flauwe moppen, maar is ook het onderwerp van serieus wetenschappelijk onderzoek. Urine bevat namelijk allerlei nuttige elementen zoals fosfor en stikstof, die als meststof in de landbouw zouden kunnen dienen. Er worden veel inspanningen gedaan om methodes te ontwikkelen die de recyclage van deze stoffen mogelijk maken zonder te hoge kosten.

Hoe bacteriën onze nieuwe waterzuivering bedreigen: back to the origins.“Yo listen up here's a storyAbout a little guy that lives in a blue worldAnd all day and all night and everything he seesIs just blue like him inside and outside […]”Met deze woorden veroverde de Italiaanse dance-act Eiffel 65 de hitparade in de zomer 1999. En hoewel vandaag niemand meer de pretentie heeft te verkondigen dat onze wereld nog uit zuiver blauw bestaat, hebben deze drie zangers de vinger gezet op een onderwerp dat nu essentiëler is dan ooit.