Scriptiebank overzicht

Deze masterproef onderzoekt hoe de gebouwen op campus Sterre op een duurzame manier gerenoveerd kunnen worden, waarbij energetisch-efficiënt en flexibel gebouwgebruik centraal staan.

De gelatinefabriek - bestempeld als erfgoed - gelegen aan de Kanaalkom in Hasselt staat al een lange tijd leeg. Rondom de gelatinefabriek zijn er veel nieuwbouwprojecten gerealiseerd. Deze scriptie onderzoekt het contrast tussen deze nieuwbouwprojecten en de bestaande buurt. Daarnaast worden de behoeftes en de noden van de stad Hasselt onderzocht zodat de gelatinefabriek als lijm kan fungeren tussen de Kanaalkom en het historisch stadscentrum van Hasselt.

Deze thesis beoogt om op basis van voornamelijk akoestisch theoretische toetsing van bestaande cases en hun erfgoedwaarden enkele algemene aandachtspunten mee te geven die een tool kunnen zijn bij het herbestemmen van monumenten tot concertzalen.

De projectnota is opgesteld in het kader van de masterproef OMG! Van God Los en bundelt het onderzoekend en ontwerpend werk, opgebouwd uit drie blokken, opeenvolgend onderzoek, scenario’s en ontwerp. De masterproef spitst zich toe op het relevant en hedendaags vraagstuk rond de herbestemming van het kerkelijk erfgoed in Vlaanderen. Door de groeiende secularisering lopen de kerken, vaak gelegen in het centrum van een wijk of dorp, stilaan leeg. Toch zien architecten, stedenbouwkundigen en erfgoedspecialisten verschillende opportuniteiten ontstaan voor de gebouwen omwille van hun specifieke typologie, strategische ligging en publieke schaal. De casestudies richten zich specifiek toe op kerken gebouwd na de Tweede Wereldoorlog. De modernistische architectuur zowel in plan als opbouw verschilt fenomenaal van de kerken gebouwd voor de oorlog.
De vooropgestelde case van deze nota is de Sint-Ritakerk in Harelbeke van de Belgische architect Léon Stynen. De kerk staat als een losstaand sculpturaal artefact in een generische Vlaamse context. “Dit is een tent waar men God vindt”, concludeerde de pastoor bij de inwijding in 1966. De architectuur is een zoektocht naar de essentie van deze typologie waarin de sacraliteit wordt uitgedrukt in de piramidale oervorm en puurheid tussen het materiaal en structuur. Sinds 2016 is de kerk een beschermd monument.
De aanwezigheid van de Sint-Ritakerk laat zich gelden in de ruimte waarmee dit heilige object een spanningsveld creëert als monument op zijn omgeving. Hierom luidt de onderzoeksvraag als volgt: “Wat is de impact van een ‘beschermd monument’ op zijn omgeving op korte en lange termijn?”. De Sint-Ritakerk wordt hiermee niet enkel een ‘heilige’ plek voor christenen, maar ook voor architecten en erfgoedspecialisten.
Het uitgewerkte scenario is een masterplan dat de zones en perimeters die voortkomen uit de gedefinieerde spanningsvelden eerst gaat optekenen om ze vervolgens te gaan herformuleren in een groter netwerk. De intentie is om de kerk van zijn banale omgeving te onttrekken en hem een centrale rol als monument en kerk te geven in de nieuwe gecontroleerde stedelijke ruimte waar zowel de lokale als de globale actoren in en rond de kerk samenkomen. Het web van de kerk biedt zo een omkadering op uiteenlopende schaalniveaus dat de impact van de Sint-Ritakerk op zijn omgeving op korte en lange termijn kan meten.

Betonstop

Ik wil met dit onderzoek het accent leggen op de erfgoedwaarde van het gebouw. De manifeste aanwezigheid van het verleden en tevens ook het geheugen van Sint-Maartensberg loopt als een rode draad doorheen mijn thesis.

Een belangrijk deel van de Belgische geschiedenis en een uniek stukje architectuur, namelijk een verdedigingsfort, herbestemmen tot een begraafplaats en een locatie om afscheid te nemen van dierbaren. Het gaat over het integreren van een fort in de huidige samenleving.

Historisch waardevolle gebouwen moeten in veel gevallen aangepast worden aan ons hedendaags gebruik en levenswijze, om hun voortbestaan te garanderen. Veranderd gebruik en daarmee vaak ook veranderde lasten op de vloeren hebben een invloed op de draagstructuur van deze erfgoedgebouwen.

Een zoektocht naar geborgenheid op plekken waar het onmogelijk lijkt voor het uitwerken van een herbestemmingsproject.

Na 55 jaar sluiting van de Sint-Jacobskerk te Leuven maakt deze thesis een volledig overzicht van het verleden tot nu, dit op historisch, als structureel, als sociaal vlak. Hierna wordt een herbestemming voor deze kerk voorgesteld.

Deze studie onderzoekt het verband tussen geluk en interieur, toegepast op ouderenzorg. Zowel het objectieve als het subjectieve aspect van welzijn wordt geanalyseerd, waarna er oplossingen geboden worden voor het ontwerpen van woonzorgcentra met geluk op de voorgrond.

Adaptive Reuse through a layered reading system:
This thesis investigates the connection between representation and atmosphere and uses this as a tool to analyse the layered complexity of historical sites. The study emphasizes the importance of subjective research methods and interdisciplinary research to complete the common fact-based investigation of historic sites.

Het herbestemmen van de abdij Roosenberg in Waasmunster tot een onderzoekscentrum voor de KU Leuven. Een nieuw gebouw als inverse op de bestaande abdij met het plein als een centrum en as tussen de twee gebouwen.

De thesis ‘Waar mens en muziek elkaar ontmoeten’ is een uiteenzetting over de maatschappelijke kracht die de accumulatie van muziek en architectuur teweegbrengt.

Wat zijn de typologische eigenschappen van de Fierensblokken en hun invloeden, en hoe kunnen deze eigenschappen, die waardevolle erfgoedelementen zijn, een kwaliteitsvolle plaats krijgen in de toekomstige herbestemming? Vanuit deze onderzoeksvraag vertrekt het onderzoek over het sociale wooncomplex de Fierensblokken, een prominent voorbeeld van een Weens hof, met als afbakening in de ruimte de stad Antwerpen, en in de tijd het interbellum. Naast de beperkte literatuur, zijn vooral bouwaanvragen, historisch fotomateriaal, en de gebouwen behorende tot deze typologie de voornaamste bouwstenen voor het onderzoek.

Geen puur wetenschappelijk werk, maar een persoonlijke zoektocht en een terugblik. Dat is het doel dat ik voor ogen had bij het schrijven van mijn scriptie. In een architectuuropleiding is weinig plaats voor reflectie, nochtans is architectuur een persoonlijk en gevoelsmatig vak. In mijn scriptie overschouw ik wat is bijgebleven uit de opleiding én wat ik herken tegen de achtergrond van een veranderende wereld.

De herbestemming van de Leuvense Verpleegstersschool: een pleidooi. Erfgoed gaat iedereen aan. Het zijn beeldbepalende elementen in de bebouwde omgeving. Telkens schuilt er een verhaal achter en steeds heeft het voor ieder van ons een andere betekenis. Zo ook de Verpleegstersschool, een icoon van de Ziekenhuissite te Leuven. Verbazingwekkend genoeg staat dit gebouw op het punt te verdwijnen in het voorgestelde masterplan. Is deze beslissing wel gegrond? Welke karakteristieke waarden bezit het gebouw om behoud te bepleiten?

EEN LAATSTE PLEK: HET EINDE VAN EEN REISHerbestemming Frans Klooster van Sittard tot een palliatief centrum in combinatie met een muziekschoolDe dood. Misschien een luguber woord, maar iedereen zal er ooit mee te maken krijgen. Men hoopt natuurlijk dat dit moment voor zichzelf er nog lang niet zal aankomen, totdat de dood er soms toch opeens sneller is dan men gehoopt had. Hoe wil men dan zijn laatste dagen doorbrengen? Maar misschien de belangrijkste vraag van alles is, waar wil men die laatste dagen doorbrengen en uiteindelijk sterven?

In deze scriptie heb ik getracht een geschikte herbestemming uit te werken voor het voormalige Théâtre des Variétés te Brussel. Het modernistische gebouw “Cinéma Variétés” aan de hand van Victor Bourgeois en Maurice Gridaine was in 1937 ontworpen als een Vaudeville theater, maar werd al snel verbouwd tot een bioscoop in 1960-1961 door Paul en Marcel Mignot. Door deze verbouwing is het belangrijke Art Deco interieur verloren gegaan. Ik stel een ontwerp voor waarin het gebouw opnieuw een culturele invulling krijgt, waarbij ik me liet inspireren door het originele ontwerp uit 1937 maar tegelijk rekening hield met de huidige waarden en normen.

Littekens als leidraad. Herbesteming van de adijhoeve te Sint-Truiden.What we need is continuity. Historic preservation is not sentimentality but a psychological necessity. We must learn to cherish history and to preserve worthy old buildings. We must learn how to preserve them, not as pathetic museum pieces, but by giving them new uses (Huxtable, 1973).LittekensEen litteken is een overgebleven deel. Het is een herinnering aan een gebeurtenis en het zal altijd zichtbaar blijven.

Levensloop van het begin tot het einde…Herbestemming rusthuis Hoogstraten tot zorgcentrum met focus op palliatieve zorg…Bieke Hillen – Masterscriptie – Interieurarchitectuur - Universiteit HasseltGestimuleerd door het werken rond de bijdrage die interieurarchitectuur kan hebben aan ‘geluk’ , word er in deze thesis een concept uitgewerkt voor de herbestemming van het voormalige rusthuis te Hoogstraten. Het concept groeide door middel van een historisch onderzoek van dit pand en een omgevingsanalyse van de stad Hoogstraten.

Wie na twee eeuwen fietsen de balans opmaakt, zal ontdekken dat de fiets een belangrijke rol heeft gespeeld en nog steeds van veel betekenis is. In deze thesis zijn hierover verschillende aspecten naar voren gehaald.

 Er zijn van die woorden of begrippen die als een soort van mantra opduiken in elke visietekst of beleidsverklaring, ongeacht het thema. Duurzame ontwikkeling is daar zo een van. Van politiek over banksector, overheid, bedrijfswereld tot architectuur, mobiliteit en gezondheidszorg: alles moet solidair, verantwoordelijk, onderbouwd, visionair en voluntaristisch zijn, maar anno 2014 bovenal ook duurzaam. Ook de erfgoedwereld kon natuurlijk niet achterblijven en is zich sinds enkele jaren op duurzaamheid beginnen richten.

Het geheugen van architectuur en de zoektocht naar een eigen culturele identiteitVan kinds af aan krijgen we geschiedenis op een zilveren blaadje gepresenteerd. In klaslokalen worden uren gespendeerd aan de levens van onze voorgangers en ook de media bieden dagelijks een ‘gezonde portie’ geschiedenis aan. We worden tegenwoordig overspoeld met historische feiten en weten niet langer wat belangrijk genoeg is om ingeblikt te worden voor de volgende generatie.

 
This thesis aims to contribute to a broader research on the tension between heritage and retail in historic city centres in Europe. 2 research questions are worked out: Which type of buildings can be suitable for retail reuse? And how can retail design respect the historic value of the monument? Although retail design is an interdisciplinary activity which still needs extensive research in the field of urban planning, retail design, legislation, economics, public funding systems, etc. the focus of this thesis is on conservation.

Jefta Lammens
 
MIND THE GAP
 
Een kritisch onderzoek naar restauratierichtlijnen voor historisch meubilair in representatieve ruimtes van paleizen
 
 
Inleiding
 
In dit onderzoek wordt gekeken hoe men omgaat met in-situ niet-nagelvast meubilair in ruimtes en gebouwen met een staatsie functie. Het gaat om meubilair dat los staat in de ruimte, dus niet nagelvast, dat in zijn oorspronkelijke ruimte, in-situ, wordt bewaard.
 
Bij het behandelen van dit soort meubilair moet men verder kijken dan de eisen voor bewaring en behandeling van het object alleen.

KAZERNES IN DE ZUIDELIJKE  nedERLANDEN
tYPOLOGIE EN dUNGELHOEFFKAZERNE TE LIER
 
Studenten: Sarah Lacroix en Sarah Luyten
Master in de Monumenten- en Landschapszorg
2007 - 2008
Promotoren: Arch. Maria Leus en Dr. Ir. Arch. Piet Lombaerde
ABSTRACT
Kazernes worden tot op heden  ondergewaardeerd binnen het militair patrimonium. Dat blijkt uit de vele, geheel of gedeeltelijk, gesloopte kazernes in België. De Dungelhoeffkazerne (1890-1900) aan het omleidingskanaal in Lier is daar één van.

Deze masterproef handelt over het voorkomen of uitstellen van concrete rip-off en peeling door gebruik te maken van bijkomende verankeringen bij balken in gewapend beton, die versterkt zijn met opgelijmde multidirectionele koolstofvezelwapening. Hiertoe worden twee reeksen balken in gewapend beton, versterkt met opgelijmde multidirectionele koolstofvezelwapening en bijkomende verankering, onderworpen aan een vierpuntsbuigproef.

Bij het bepalen van een herbestemming en het uitvoeren van soms ingrijpende en noodzakelijke restauratiewerken aan “grote volumineuze monumenten” (zoals o.a. theatergebouwen, feestzalen, kerken, musea e.a.) is het hoofdstuk verwarming in de meeste gevallen een niet evident op te lossen vraagstuk.
 
Bijna alle oude monumentale gebouwen zijn qua constructie, met hun typische bouwfysische eigenschappen, totaal verschillend van de hedendaagse bouwconcepten.

Kloosters herbestemmen: een maatschappelijke en architecturale uitdaging

De mens is van nature een existentieel wezen. Op belangrijke momenten in zijn leven stelt hij zich vragen over de zin van zijn bestaan. Binnen de joods-christelijke traditie van West-Europa was er één collectief antwoord op die vraag en dat antwoord werd vertegenwoordigd door de Kerk.
Vandaag de dag heeft de katholieke Kerk in België steeds minder aanhang. De traditionele geloofsbeleving van de godsdienst is er sterk op achteruit gegaan.