Scriptiebank overzicht

Herstel van het Colombiaans tropisch droogbos“Bossen vormen niet alleen een cruciaal deel van de oplossing voor het klimaatprobleem – ze leveren ook voordelen op voor alle leden van de samenleving.”      – Ban Ki-moon, Secretaris-Generaal VN (VN Klimaattop New York, 2014)Veel mensen hebben wel al eens een natuurdocumentaire over het Amazone tropisch regenwoud gezien en zouden geneigd zijn om hieraan te denken wanneer er over de wereldproblematiek rond bossen gedebatteerd wordt. Maar is dit wel het enige bedreigde tropische woud?

Micro-organismen, de boeren van de toekomstHoewel kunstmest, herbiciden, genetische gemodificeerde organismen de productie van voedingsgewassen verhogen, is er nood aan innovatie en meer natuurlijkere mogelijkheden om de productie van deze gewassen op te drijven. Zouden micro-organismen de redding kunnen zijn?‘Honger beëindigen, voedselzekerheid verschaffen, voedingswaarde verhogen en duurzame landbouw promoten’ is het tweede duurzame ontwikkelingsdoel in de Agenda 2030 van de VN.

De Noordpool zoals we hem niet kennenU heeft beslist al gehoord van klimaatverandering! Maar heeft u al gehoord van de effecten ervan op onze wereld en meer specifiek op de polaire gebieden? Zoals u wel weet, is ook de Noordpool niet vrijgesteld van de gevolgen van klimaatopwarming. Maar wat zijn deze gevolgen voor de Noordpool precies en wat kunnen we in de verdere toekomst verwachten?Klimaatverandering is de dag van vandaag nog nooit zo actueel. Iedereen heeft gehoord dat we in België nattere winters en warmere zomers zullen krijgen.

‘Twittering Trees’: bomen die vertellen hoe het met hen gaat Jonas von der CroneUniversiteit Gent, Laboratorium voor Plantecologie  Met hoogtechnologische plantsensoren is het mogelijk om bomen te laten twitteren over hoe het met hen gaat. Tijdens dit onderzoek werd het belang van deze technologie aangetoond tijdens het groeiseizoen van 2014. Ongeveer 385 miljoen jaar geleden ontstonden de eerste prehistorische bomen op onze aarde. Vandaag is 30% van het totale landoppervlak of 4.03 miljard hectare bedekt met bos, wat meer dan 1300 maal de oppervlakte van België is.

Diagnose over de noodzakelijkheid van een ventilatiesysteem bij keten en gerelateerde studie van de seininrichting  InleidingDe opdracht bestond eruit om in een seinkeet, de noodzakelijkheid van een ventilatiesysteem na te gaan. Ik heb stage gelopen bij het bedrijf Infrabel, op de dienst signalisatie. Deze dienst was gevestigd in het Flandria gebouw aan het station Gent-Sint-Pieters.In het station van Gent-Sint-Pieters zijn een aantal seinketen uitgerust met een ventilatiesysteem. Tot op heden werkte dit systeem volledig autonoom.

UITKIJKEN VOOR EXOTEN VANUIT DE RUIMTE? “De verspreiding van invasieve planten is één van de meest uitdagende ecologische problemen van de 21st eeuw”. (Citaat uit Critical Reviews in Plant Sciences, 2004) Planten reizen zonder paspoort, toch komen ze overal De fauna en flora van de aarde hebben zich in de loop van miljoenen jaren ontwikkeld. Oceanen, zeeën, bergen, woestijnen en zelfs grote rivieren hebben fysische barrières gecreëerd die de verplaatsing en verspreiding van soorten van de ene naar de andere plaats niet mogelijk maakten.

Beverdammen, kunnen we voorspellen waar ze gebouwd zullen worden?De bever is Europa’ s grootste knaagdier en is erg bekend voor het bouwen van dammen. Spijtig genoeg komen bevers regelmatig negatief in het nieuws in verband met overstromingsproblemen door beverdammen. Deze beverdammen zorgen voor conflicten met betrokken landbouwers of omwonenden. Het kunnen voorspellen waar bevers dammen zullen bouwen zou een grote stap vooruit zijn om een goede verstandhouding met de bever tot stand te brengen.

Effect van droogte op de stamgroei: onderzocht tot op het bot Bossen – de oplossing voor klimaats-verandering of de dupe ervan?Het afgelopen jaar sloegen meer mensen op de vlucht voor natuurrampen dan voor oorlog en geweld. Klimaatexperten voorspellen extremere weersomstandigheden als gevolg van de klimaatsverandering. Voorbeelden hiervan zijn tyfoons, stormen en steeds langere droogteperiodes die vooral het zuidelijk halfrond treffen. Bosecosystemen hebben een onmiskenbare bufferende en regulerende functie in dit verhaal.

Korstmossen als bio-indicator voor de luchtkwaliteit? Een fabeltje of realiteit?Korstmossen, kent u ze? Pardon, Korst-mossen? Ja, korstmossen!Voor het grote publiek zijn korstmossen, ook wel lichenen genoemd, vaak een groot  mysterie. De veronderstelling dat korstmossen automatisch mossen zijn, is foutief. Deze plantaardige structuren bestaan verassend genoeg uit twee organismen. Namelijk een schimmel en een alg. Ze vormen een symbiose of met andere woorden een nauwe, hechte samenwerking en vormen zo een volledig nieuw geheel.

Hoe zullen subarctische graslanden het klimaat beïnvloeden in de nabije en verre toekomst?Een korte zoekactie doorheen de actualiteit maakt snel duidelijk dat klimaatverandering een “hot topic” is in de pers, ook in Europa. Van de zorgwekkende herstructureringsplannen van Jean-Claude Juncker, recent verkozen als Voorzitter van de Europese Commissie, tot de weinig ambitieuze Europese doelstellingen om klimaatverandering tegen te gaan. Wekelijks wordt hier plaats aan besteed in kranten en magazines, die de meesten onder ons lezen en nadien weer naast zich neerleggen (letterlijk en figuurlijk).

Op de rand van de vulkaanVijf voor twaalf voor de Filipijnse zoetwaterkrokodil (Crocodylus Mindorensis)Het is erop of eronder voor de Filipijnse zoetwaterkrokodil, een endemische soort die op de Filipijnen ooit wijdverspreid was, maar nu nog slechts op een handvol plaatsen voorkomt. Vooral dan op Luzon, het grootste landoppervlak van de Filipijnse eilandengroep die zich bovenop de beruchte vulkanengordel, de zogenaamde Ring of Fire, bevindt. In deze paradijselijke setting woedt een onzichtbare oorlog om het behoud van de fabelachtige bioculturele diversiteit van het Zuidoost-Aziatische land.

Bepalende factoren voor adaptatie.Hoewel het leven op aarde altijd al veranderingen in tijd en ruimte onderging, worden heel wat organismen vandaag nog meer op de proef gesteld door de klimaatverandering. Om te kunnen overleven, is het voor deze organismen noodzakelijk zich aan te passen aan de heersende omstandigheden. Lokale adaptatie kan leiden tot meer biodiversiteit, één van de belangrijkste drijfveren voor de verschillende diensten die het ecosysteem levert aan de mens, zoals bijvoorbeeld drinkbaar water.

De toekomst voor zuiver oppervlaktewater in VlaanderenLiebert KennyIndustriële wetenschappen chemie, KULeuven @ Campus De NayerDe kwaliteit van het oppervlaktewater in Vlaanderen kent de afgelopen twee decennia een sterke vooruitgang door een geïntegreerde aanpak van deze problematiek via centrale en decentrale waterzuiveringsinstallaties. Toch komen er nog te veel polluenten in ons oppervlaktewater terecht (zoals nitraten en fosfaten) die schadelijk zijn voor de gezondheid en welzijn van de mens, maar ook voor de natuurlijke ecosystemen.

Afwatering van de akkers in Ethiopië, een vloek of zegen?Van jongs af aan staan kinderen in Ethiopië al mee op het veld met hun vader om de akkers te bewerken. De manier waarop hij dit doet, heeft hij geleerd van zijn vader die het op zijn beurt ook heeft geleerd van zijn vader enz. Zo worden akkers op grote schaal afgewaterd, waarbij de techniek gebaseerd is op duizenden jaren akkerbouw met de ploeg. Echter is deze techniek weinig omschreven, laat staan geanalyseerd.

Invasieve soorten zijn al de organismen die zich buiten hun natuurlijke soortverspreiding bevinden en een negatieve invloed hebben op zowel de biodiversiteit als de mens zelf. Zulke negatieve invloeden zijn bijvoorbeeld de introductie van nieuwe ziekten, competitie aangaan met natuurlijk voorkomende soorten, schade aan landbouw, etc. Het identificeren van factoren die niet-inheemse soorten toestaan om zelfvoorzienende populaties te ontwikkelen buiten hun natuurlijk distributiegebied is één van de hoofddoelen van invasieve biologie.

Schaliegas en Europa, een moeilijk huwelijkEén van de grootste uitdagingen in het huidige Europa, is ongetwijfeld het juk van de Russische energie-afhankelijkheid van zich af te schudden. Schaliegas is hiervoor een mogelijke oplossing, die de afgelopen maanden steeds meer in de aandacht is gekomen. De kans dat u er al van gehoord hebt, is dan ook heel wat groter dan pakweg een half jaar geleden. Maar wat is schaliegas? Het is natuurlijk gas dat zich, de naam zegt het zelf, in schaliegesteente bevindt en ontgonnen wordt via een complexe technologie, fracking genaamd.

Verontrustende bevindingen betreffende twee grote Ethiopische Riftvallei MerenDe Ethiopische Riftvallei meren Chamo en Abaya zijn zeer grote en economisch belangrijke meren met een hoge biodiversiteit ten opzichte van andere Ethiopische Rift meren. Abaya kan bij de grote meren van de wereld (>500km2) gerekend worden, en beide meren zijn economisch belangrijk qua visvangst en toerisme. Het bekken dat ze samen en met hun rivieren vormen bezit het hoogst aantal vissoorten van alle Ethiopische Riftvallei bekkens.

Stadslandbouw in Gent. Motor voor duurzame stedelijke ontwikkeling?Daktuinen, volkstuintjes, stads- en zelfoogstboerderijen, gemeenschapstuinen, groentepakketten … Stadslandbouw is meer en meer aanwezig in het stadsbeeld en ook in de media is het thema niet weg te slaan. Onvermijdelijk stelt zich de vraag wat een stad en haar bestuur kan aanvangen met dit fenomeen. Hoe kan stadslandbouw ingezet worden in een groter verhaal en welke ruimtelijke potenties zijn eraan verbonden voor een duurzame stadsontwikkeling? In Vlaanderen ligt een kwart van het landbouwareaal in stedelijk gebied.

Heeft ieder levend wezen een streepjescode?We weten nog steeds niet hoeveel plant- en diersoorten er precies bestaan op aarde, vooral omdat de identificatie ervan zeer moeilijk en specialistenwerk is. Een nieuwe, veelbelovende moleculaire techniek – DNA barcoding – gebruikt een kort stuk van het genetisch materiaal (de DNA barcode), om soorten te identificeren. Maar is DNA barcoding wel zo doeltreffend als men denkt?

Boomkikkers zoeken toevlucht in epifytenDe tropische regenwouden van Zuidoost-Azië herbergen een grote diversiteit aan planten en dieren. Die wordt helaas bedreigd door vooral de hout- en landbouwindustrie. Epifyten zouden wel eens een toevluchtsoord kunnen zijn voor heel wat woudbewoners, en met name boomkikkers.Epifyten zijn planten die zich vasthechten aan de stam of takken van bomen. In tropische regenwouden is de nestvaren wellicht de meest voorkomende epifyt. Die vangt water en plantenmateriaal op in een kelk, gevormd door zijn lange, smalle bladeren.

Kalkgraslanden zijn één van de soortenrijkste habitats ter wereld op kleine schaal. Door het stopzetten van het beheer en de aanplant van naaldboomplantages zijn deze biodiversiteitshotspots echter serieus in aandeel afgenomen. Vele restauratieprojecten focussen zich op het herstel van kalkgraslanden. Herstel vanuit de zaadbank is vaak een doeltreffende methode voor habitatherstel, maar betreffende deze habitats blijken de mogelijkheden echter beperkt.Deze studie probeert om de kwaliteit na te gaan van de zaadbank van kalkgraslanden van een verscheidene ouderdom uit de Viroinvallei.

Het dagelijks gebruik van plastic in onze maatschappij blijft toenemen terwijl deze synthetische polymeren nauwelijks degraderen. Daarom is het belangrijk de problematiek rond plastic zwerfvuil in het marien milieu in kaart te brengen. Zeer actueel zijn de trieste foto’s van door plastic afval verstrikte, verwonde, gestikte of uitgehongerde zeedieren. Dieper onderzoek is echter noodzakelijk om ook de impact van de kleinere plastic partikels zoals microplastics en nanoplastics te kunnen evalueren.

Elanden redden kostbare natuur nietNatuurbeheer staat voor belangrijke taken. Verstedelijking gaat voort, steeds meer land wordt in cultuur gebracht en het areaal aan natuur krimpt in. Bovendien hebben menselijke verstoringen zo’n grote gevolgen dat ecosystemen dikwijls niet uit zichzelf kunnen herstellen.Moerasgebieden herbergen vaak een hoge biodiversiteit en bevatten specifieke leefgebieden voor bepaalde soorten. Daarnaast zorgen moerassen voor belangrijke ecosysteemfuncties zoals waterregulatie, -zuivering en -opslag.

De adder. Bedreigd, niet bedreigend..In Vlaanderen komen drie soorten slangen voor: de ringslang, de gladde slang en de adder. De laatstgenoemde is de enige gifslang in Vlaanderen en is te herkennen aan zijn rode ogen met een verticale pupil en een duidelijke zigzag-tekening op een vaalgrijze tot bruinrode basiskleur. Hoewel veel mensen een inherente angst hebben voor slangen,In ons dichtbevolkte land gaat het immers niet goed met deze, nog veel te vaak ongeliefde, soorten.

Gentse universiteitsstudenten zeggen ja, maar… tegen ggo’sAl van bij het begin kreeg de commercialisering van de moderne plantenbiotechnologie veel tegenkanting, vooral in Europa.  Er was en er is de angst voor controleverlies,  de onzekerheid over de veiligheid, een gebrek aan vertrouwen in de controleorganen. Maar ook de uitgekiende  anti-ggo-campagnes leidden bij de burger tot een negatieve perceptie rond ggo’s. En ook al mist ze elke wetenschappelijke grond, toch houden ook de politieke overheden er sterk rekening mee.

Een tas koffie met een wrange orchideeënsmaakOrchideeën zijn alom bekend en geliefd als het ideale bloemengeschenk. Ze kennen dan ook de meest uiteenlopende en prachtige bloemstructuren. Darwin sprak zelfs over een ‘afschuwelijk mysterie’. Hij was zeer geboeid door de verscheidenheid aan bloemen maar kon niet verklaren hoe ze zo verschillend konden zijn. Wat veel mensen niet weten is dat de meeste van die orchideeën, op uw vensterbank of in de natuur, epifyten zijn. Dat wil zeggen dat ze een andere plant (meestal een boom) gebruiken als habitat. Een habitat is de plaats waar een plant groeit.

 Duurzaam beheer van beschermde bosgebieden: voor bos én mens?‘Ze praten en zingen met de bomen, de bergen, de rivieren, de dieren en de planten. Het zijn deze mensen die de aarde beschermen.’ Het jaar 2011 werd door de Verenigde Naties uitgeroepen tot het Internationale Jaar van het Bos. Het wereldwijde verdwijnen van bossen, zo stelde de VN, versterkt de opwarming van de aarde en veroorzaakt een verlies aan biodiversiteit. Er is echter nog veel meer aan de hand, want de natuurlijke hulpbronnen, geborgen in die bossen, bieden toekomstzekerheid voor de gehele wereldbevolking.

Het aanleggen van extensieve groendaken op bestaande daken kan welvaartsverhogend zijn. Aangezien de private baten echter onvoldoende zijn om de private kosten te dekken, is een subsidie voor de aanleg van groendaken een zinvolle beleidsoptie.
 
Door een steeds groeiende verstedelijking neemt de druk op de natuurlijke omgeving toe(Federale Overheidsdienst [FOD] Economie). Een interessante optie om meer groen in stedelijke gebieden te creëren ligt in het vergroenen van gebouwen, bijvoorbeeld door groendaken aan te leggen.

Waterplanten, ecologische schoonheid of economische ramp?
Rivieren met waterplanten zijn kleurrijker en aangenamer om langs te wandelen en fietsen. Toch is de aanwezigheid van waterplanten niet altijd zo rooskleurig en kan het noodzakelijk zijn om deze planten actief te verwijderen. Deze ingreep kent echter verschillende voor- en nadelen.

Biodiversiteit...nu ook voor kids!

Het gaat niet goed met de biodiversiteit op aarde, ondanks de vele internationale verdragen.
Een gedragsverandering dringt zich op. Volgens Sandra Bamps is het onderwijs hierbij hét middel bij uitstek. ‘De kinderen van vandaag zijn immers de volwassenen van morgen!’, motiveert ze.  De pas afgestudeerde milieucoördinator werkte een onderwijsproject uit over biodiversiteit voor kinderen van 7 tot 12 jaar. Deze scriptie maakte Sandra in opdracht van Milieuzorg Op School.