Scriptiebank overzicht

Iran in de mediaDe keuzeAls Belg met ouders van Iraanse afkomst hoor ik al 22 jaar dat ik de berichtgeving over Iran met een korrel zout moet waarnemen. Opgevoed tussen België en Amerika, zag ik dat vooral de media in de Verenigde Staten vaak een beeld schetste van een land, mijn land, waar ik me helemaal niet mee kon identificeren. Met drie culturen onder de knie en een leven vol verhalen, van revoluties tot verkiezingen tot opmerkelijke culturele gewoonten, liet ik via sociale media en teksten aan al mijn naasten horen dat het beeld in de media niet strookte met de realiteit.

Vlaamse ouderen spiegelen zich aan de berichtgeving over hun generatiegenoten. Dat blijkt uit de masterpaper van Evelien Verstraeten, studente Journalistiek aan de KU Leuven. Sommige identificeren zich met de zestigplussers in de krant, terwijl andere zich net niet herkennen. Daarenboven schaadt een pessimistische beeldvorming het zelfbeeld van ouderen. Ongeveer een kwart van de Belgen is vandaag ouder dan 60 jaar. Toch zijn ouderen ondervertegenwoordigd in de Vlaamse pers. Bovendien komen ze vooral negatief in de media en sluipen er stereotypes in de berichtgeving.

Koude Oorlog 2.0Terug naar een bipolaire wereldorde?Mijn masterproef behandelt de vraag of we kunnen spreken van een nieuwe “Koude Oorlog”. Een antwoord op deze stelling wordt gegeven aan de hand van een comparatieve analyse. Ik vergelijk de conflicttheorie van enkele Koude Oorlog-crises met de Georgisch-Russische oorlog in augustus 2008 en het huidige conflict in Oekraïne dat in 2013 van start ging.

De centrale onderzoeksvraag is: In welke mate verschillen de televisiejournaals op VRT, VTM, RTBF en RTL-TVI inzake de framing van asielzoekers in 2013? Bij VRT is er een afwijkende framing van de asielzoeker vastgesteld t.o.v. VTM, RTBF en RTL, die alle drie verrassend een meer gelijklopende framing deelden. In de journaalitems van VTM, RTBF en RTL werd het Slachtoffer-frame 3 keer zo vaak vastgesteld als het Indringer-frame.

Multiculturele samenleving leidde tot gemengde namen “Verschillende culturen samen in één land, kan dat wel werken?” “Ze zullen zich nooit aanpassen, ze willen hun cultuur aan ons opdringen.” Uitspraken zoals deze zijn vandaag alomtegenwoordig. Door de huidige vluchtelingenproblematiek treedt het debat over de multiculturele samenleving opnieuw volop op de voorgrond. Onze situatie is echter niet zo uniek als het gros van de berichtgeving suggereert. In het verleden blijkt het samen voorkomen van verschillende tradities geen uitzondering geweest te zijn.

Het halo-effect in de Vlaamse printmedia en de rol van need for cognitionHet Vlaamse printmedialandschap verandert continu. De Vlaamse Regulator voor de Media (VRM) is belast met de controle op de mate waarin het verschillende mediabedrijven al dan niet mogen fuseren en samenwerken. Nog niet zo lang geleden, in 2013, stond het toe dat Corelio en Concentra de samenwerking aangingen in Het Mediahuis (VRM, 2015b). Vaak wordt de focus gelegd op de mate waarin deze samenwerkingen een gevaar kunnen zijn voor het pluralistische media-aanbod. Dit is een niet te verwaarlozen en zeer belangrijke vraag.

Schrijven tegen de vijandVlaamse verzetskranten tijdens de Eerste WereldoorlogBrussel – Tijdens de Eerste Wereldoorlog maakte Duitse censuur het voor de Belgische bevolking erg moeilijk aan betrouwbaar nieuws te komen. Verschillende verzetsgroepen richtten daarom ondergrondse kranten op in het bezette België. Maar ook die kranten hielden zich vooral bezig met het verspreiden van propaganda.

Sanctioneren van radicalisme: jongeren versus beleidsmakersEr kan bijna geen dag naar het nieuws worden gekeken of er verschijnt een bericht dat te maken heeft met radicalisme. Vooral sinds de aanslagen in Parijs begin dit jaar, steeg de berichtgeving rond dit thema enorm. Daarbij werd er vooral veel aandacht gegeven aan de terroristische groepering "Islamitische staat". Wanneer je daarbij de reacties op het internet las kreeg je de indruk dat velen pleiten voor een zeer repressieve aanpak. Is dit werkelijk zo of moet dit genuanceerd worden?

De geestesstoornis van Obama“De wrok die Barack Obama koestert tegen Rusland is te wijten aan zijn geestesstoornis”. Zo bericht de Russische zender Russia Today over de Amerikaanse president. Dit voorbeeld is niet het enige dat uw wenkbrauwen zal doen fronsen. De berichtgeving van RT is doorspekt met antiwesterse uitingen.RT, propagandamachine van de overheid?‘Een uitlaatklep van het Kremlin’ wordt Russia Today meer dan eens genoemd. Voornamelijk westerse journalisten stellen zich vragen bij de aanpak van het medium, maar ook enkele Russische uiten kritiek.

Naar een apologie voor humane wetenschappen?“Binnen het aso, dat voorbereidt op voortstuderen, zijn de verschillen groot. Van de studenten die uit de richting Grieks-wiskunde komen, halen meer dan zeven op de tien een academische bachelor (alle richtingen samen) in de normale drie jaar […] bij humane is het niet één op tien.” (Ysebeart, 16.05.2014, p. 1)Het is doorgaans geen positieve berichtgeving die ons bereikt wanneer de pers over de aso-studierichting humane wetenschappen bericht.

Making Sense of the Attack on Charlie HebdoWaarom is er geweld in de wereld? Hoe geven mensen betekenis aan dit geweld? Waarom plegen mensen terroristische daden? Hoe geven zowel terroristen als andere mensen betekenis aan de wereld rondom hen? Deze diepere filosofische vragen vormen de basis voor het kiezen van een onderzoek naar geweld en terrorisme. De verschrikkelijke aanslag op Charlie Hebdo op 7 januari dit jaar leidde tot een stortvloed aan meningen over radicalisering, over terrorisme, over de fundamentele waarden van onze Westerse samenleving.

Nederlandse kranten berichten sensationeler over zelfdoding dan Vlaamse. Hierdoor neemt de kans op imitatie toe bij suïcidale personen. Dat blijkt uit een masterproef van een student journalistiek aan de KULeuven."Hierop reageerde hij door te roepen dat hij Russische roulette zou gaan spelen. Nog voor iemand kon reageren, jaagde de jongeman drie kogels door zijn hoofd" (HLN, 22/12/2014). Berichtgeving over zelfdoding is soms erg belust op sensatie. Zo wordt de methode in het vorige artikel uitgebreid beschreven.

Trilt en beeft Vlaanderen voor Islamitische Staat?Sinds juni 2014 worden we overladen met nieuwsberichten over de terreurorganisatie Islamitische Staat. 20% van de bevraagden heeft angst ontwikkeld voor deze terreurgroep. Dat blijkt uit de masterproef van Elien Kok, studente journalistiek aan de KU Leuven.Zo’n 529 inwoners van Vlaanderen tussen 18 en 83 jaar namen deel aan de vragenlijst over nieuwsberichtgeving en angst voor Islamitische Staat. Deze data leverden enkele interessante resultaten op.

Vlaamse kwaliteitskranten vaak te ongenuanceerd over Poetin‘Het beeld van Vladimir Poetin in onze media is vaak te simplistisch en gekleurd, zegtjournalistiekstudent Jonas van Boxel. Voor zijn masterproef onderzocht hij hoe de Vlaamsekwaliteitskranten de rol van de Russische president in het Oekraïne-conflict beschrijven. ‘Inmeer dan de helft van de artikels is het discours vijandig.’ We zijn met z’n allen licht geobsedeerd door Vladimir Poetin.

Over ‘trafficking’ gesprokenOranje en wit: kleurlinten op een graf dat ‘Middellandse Zee’ heet. De witte overalls van reddingswerkers steken af tegen de oranje reddingsvesten van de opvarenden van overvolle vissersbootjes. De bikkelharde realiteit van de mondiale vluchtelingencrisis komt via sprekende beelden, maar met stamelende woorden tot ons. Seppe Segers beschrijft hoe achter deze woorden een politieke strijd schuilgaat die ver afstaat van het lijden van de betrokken vluchtelingen.

Zeg (geen) allochtoon tegen een allochtoonAls we de berichtgeving van de afgelopen twee jaar mogen geloven, dan is het woord 'allochtoon' een beetje uitgegroeid tot de Voldemort (Néé! Zeg Hij-Die-Niet-Genoemd-Mag-Worden) van zijn tijd. De Morgen schrapte het woord onlangs nog uit zijn registers en ook in Gent werd het woord symbolisch ten grave gedragen. U zegt voortaan dus beter geen allochtoon, maar liever Turkse Gentenaar. Of nog: persoon met een andere herkomst. (En ga dan nu uw tong wassen!).

De manier waarop media omgaan met kritiek, verschilt van land tot land. Vlaanderen doet het vrij goed in vergelijking met andere landen.Lieven Van Cauwenberghe (KU Leuven, Campus Brussel) vergeleek in zijn bachelorproef zelfreguleringssystemen in de journalistiek in zes Noordwest-Europese landen of streken: Zweden, Denemarken, Groot-Brittannië, Duitsland, Nederland en Vlaanderen. Vrijwel alle landen hechten belang aan zelfregulering uit angst voor een te strenge censuur vanuit de overheid. Dat is in veel gevallen de trigger geweest om een systeem uit te dokteren.

Sierre-slachtoffers én -journalisten likken hun wonden.“Wij wisten nog niet of ons kind was overleden op dat momenten dan word je al door de pers lastig gevallen.”(nabestaande)“Op dat moment denkt ge: ‘Wat sta ik hier te doen? Wat een aasgier ben ik?’Maar anderzijds dat is het recht op informatie natuurlijk. Die beelden moet ge hebben.”(reporter)Dertien maart 2012, een rampzalige datum waarop 22 schoolkinderen en zes volwassenen het leven lieten in een busongeluk te Sierre. Het volledige land in rep en roer. Herinnert u zich nog de foto’s op de voorpagina’s? De live-uitgezonden begrafenissen?

Stiptheidsproblemen door de ogen van de reizigersStel u eens voor dat de treinreiziger gevraagd wordt het stiptheidsprobleem van de Belgische treinen op te lossen. Dat is precies wat ik heb gedaan, de reiziger het woord gegeven. Onderzoeken welke ervaringen, oorzaken, gevolgen en oplossingen treinreizigers hebben voor het stiptheidsprobleem. Niet via de traditionele weg via cijfers over bijvoorbeeld treinen die te laat of niet op het station aankomen, maar door het zelf te ervaren.

ONDERZOEKSJOURNALISTIEK, TERUG VAN NOOIT WEGGEWEEST?Je kent het gevoel vast wel: je slaat een krant open, kijkt naar Het Journaal of schuimt Facebook af, op zoek naar interessante, originele informatie. Die zoektocht eindigt echter snel. Origineel, interessant nieuws is gewoonweg nergens te vinden. Meer dan de helft lijkt copy paste te zijn van andere nieuwskanalen, de andere helft gaat enkel over celebrities of mode. Wat is er aan de hand met de journalistiek? Waar blijft de onderzoeksjournalistiek? En hoe ging het er vroeger aan toe?De media zijn de vierde macht, zo wordt weleens gezegd.

Eigenzinnig RuslandSinds de val van de Berlijnse muur waren de relaties tussen het Westen en Rusland relatief rustig en voorzichtig positief. Door haar recente houding in conflictgebieden als Irak, Syrië en Oekraïne heeft Rusland zich echter de woede en het onbegrip van de Westerse politieke wereld op de hals gehaald en lijkt een tweede koude oorlog dichterbij dan ooit.Vanuit mijn perspectief als afstuderende journaliste wou ik via de Russische media meer inzicht krijgen in die betwiste Russische buitenlandpolitiek en meerbepaald de Russische houding ten opzichte van Syrië.

DOOR AMELIE GODEFROIDT – Huilende kinderen dwalend op straat, dorpen met de grond gelijk gemaakt, gewonde mannen kermend in een overvolle moskee; dit is slechts een greep uit het dagelijkse nieuwsaanbod tijdens de zomermaanden van 2013. De media waren onze enige informatiebron over het escalerende conflict in Syrië. Dit onderzoek toont aan dat deze berichtgeving niet op een objectieve manier verliep. Omdat de media een coherente en toegankelijke manier van de werkelijkheid willen creëren, zijn selectiviteit en vertekening onvermijdelijk.

Wegwijs in de digitale beeldcultuurMen heeft ons allemaal wel eens op school tijdens de geschiedenislessen verteld dat onze historische tijdslijn slechts artificieel is en dient ter beschrijving van onze evolutie als mens door tijd. Historici en andere wetenschappers delen onze geschiedenis op in verschillende periodes en geven die “tijdsvakken” een naam die de betreffende periode het meest omvattend beschrijven.

Leraars in de hoek?De leraarskamer is dé ontmoetingsplek voor leerkrachten. Hier wordt gepraat, gewerkt en gepauzeerd. Een leraarskamer heeft tot doel de leerkrachten aan te sporen om contacten te leggen en professionele relaties op te bouwen.  Maar wat als er verschillende leraarskamers zijn? Of niet elke leraar hier gebruik van maakt? Is het dan nog mogelijk om een hecht leerkrachtenteam te hebben binnen een school?Een leraarskamer is zowat de backstage ruimte van de school waar de schoolcultuur wordt gemaakt en gesmaakt.

 Een stapel soldatenlijken, vergezeld van vier mannen die strak in de camera staren. Je kan er niet naast kijken. Evenmin kon het lezerspubliek van het Franse magazine Le Miroir dat tijdens de Eerste Wereldoorlog, waarin bovenstaande foto toen verscheen. En hoewel de zwarte kant van de oorlog duidelijk naar voor komt, omschreef Le Miroir de foto niet als een gruwelbeeld. De titel boven de foto vertelde de Franse lezer immers dat de Duitsers enorme verliezen hadden geleden. Het doel was dus niet om de lezer dus niet choqueren, maar te overtuigen van de Franse overwinning.

 Media erkennen de islamitische diversiteit nietNiet alleen heeft (een deel van) onze samenleving problemen met het erkennen van diversiteit tussen verscheidene religies, ook de erkenning van diversiteit binnen één bepaalde religie blijkt problematisch.Islam is geen eensgezind geloofssysteem en de moslims zijn geen homogene, onverdeelde gemeenschap. Dat blijkt onder andere (onrechtstreeks) uit talloze hedendaagse conflicten in de Arabische Wereld of ver daarbuiten.

Samenleving heeft de publieke omroep nodigDOOR CAROLINE BIJNENS - Het Vlaamse regeerakkoord heeft de discussie over de rol van de openbare omroep opnieuw aangewakkerd. De nieuwe Vlaamse regering heeft aangekondigd stevig de snoeischaar in de VRT te zetten, waardoor ze onvermijdelijk zal moeten inkrimpen.

Kinderen als ‘ideale’ slachtoffers?Op 13 maart 2012 stond ons land even stil. Een bus vol met 12-jarigen, die terugkwamen van hun sneeuwklassen, verongelukte in Sierre met dramatische gevolgen. Het was een gebeurtenis die iedereen beroerde en waarover uitvoerig werd bericht in de media. Maar zou deze berichtgeving even uitvoerig geweest zijn als er enkel volwassenen betrokken waren bij het ongeval?Dit vroeg Sofie Monballyu, studente Communicatiewetenschappen aan Universiteit Gent, zich af en maakte er haar masterproef over.

Vlaanderen, politiek schandaallandDe tijd dat schandalen beperkt bleven tot sappige verhalen over bekende mediafiguren is definitief voorbij. Ook onze politici ontsnappen er niet langer aan. Meer zelfs, zij staan steeds vaker centraal bij zulke ophefmakende onthullingen. Dat blijkt uit de resultaten van een recent onderzoek, uitgevoerd door een student van de KU Leuven.

EEN SPIRAAL VAN WANTROUWENMEDIA MAKEN JONGEREN CYNISCH OVER POLITIEKJongeren die vaak de krant lezen, staan cynischer tegenover de politiek. Dat blijkt uit het onderzoek dat ik uitvoerde in het kader van mijn masterproef. De oorzaak ligt bij het feit dat Vlaamse journalisten met een steeds scherpere pen schrijven over de binnenlandse politiek. Maar het experiment wijst ook uit dat het cynisme zich niet vertaalt in hun stemgedrag.Media en politiek leven hoe langer hoe meer op gespannen voet met elkaar.