Scriptiebank overzicht

Dromen, protest en humor
 
De literatuuropvattingen van het tijdschrift Humo tussen 1970 en 2000
 
Volgens Piet Piryns, ex-medewerker van Humo, heeft het weekblad nooit een echte opvatting over literatuur gehad. “Er was maar een selectiecriterium en dat was de bekendheid van de schrijver.” Humo is dan ook geen literair tijdschrift; nooit geweest. Toch is het opvallend dat een onafhankelijk weekblad voor radio en televisie van 1970 tot 2000 gemiddeld 2,9% van zijn pagina’s voor literatuur reserveert.

 
Zegels die te dikwijls genadeloos afgesneden werden daar ze niet in de enveloppe pasten. Bonte stippen en vlekken duiken op tussen sobere ambachtelijke kleuren van het charter. Schimmels laten een spoor van vernieling achter en tasten een ganse verzameling aan zoals een bacterie tekeer gaat in subtropische gebieden. Slechte wandisolatie zorgt ervoor dat zegels van op elkaar gestapelde charters beginnen te smelten tijdens warme zomerdagen. Tekstgedeelten vervagen wegens vingertoppen die over de inktdeeltjes schuurden om de tekst beter te kunnen lezen.

 
We leven in slechte tijden: de mensen zijn verdorven en de leiders corrupt. Maar niet getreurd: weldra zal de Albedwinger aan al deze praktijken een einde stellen. Talrijke tekenen zullen het Oordeel voorafgaan, de gelovigen zullen door vele beproevingen uitgezuiverd worden, en slechts een select groepje van echte gelovigen zal deel kunnen uitmaken van de door God ingestelde maatschappij.
 
Apocalyptiek noemen we dit. Iedere godsdienst kent het wel onder de ene of andere vorm, en geen enkele apocalyptische dreiging is compleet zonder de verschijning van een antichrist.

Nicolaas Rasson
2de licentie Geschiedenis
Vrije Universiteit Brussel
 
Licentiaatsverhandeling
 
De diplomatieke breuk tussen België en het Vaticaan
 
Promotor : Professor E. Witte
___________________________________________________________________________
 
Dat het ooit tot een diplomatieke breuk is gekomen tussen België en het Vaticaan, is door weinigen geweten. Een affaire die eens zoveel beroering gewekt heeft, is vandaag compleet in de vergetelheid geraakt.

Nicolaas Rasson
2de licentie Geschiedenis
Vrije Universiteit Brussel
 
Licentiaatsverhandeling
 
De diplomatieke breuk tussen België en het Vaticaan
 
Promotor : Professor E. Witte
___________________________________________________________________________
 
Dat het ooit tot een diplomatieke breuk is gekomen tussen België en het Vaticaan, is door weinigen geweten. Een affaire die eens zoveel beroering gewekt heeft, is vandaag compleet in de vergetelheid geraakt.

De traan van Peter Kihara Young
 
Nairobi, juli 2003. Vanwege mijn statuut als buitenlands ‘onderzoeker’ was ik na vele omzwervingen beland op een kantoor dat ‘Credo’ werd genoemd. Een secretaresse verwelkomde me en liet me plaats nemen op één van de stoeltjes in wat men een wachtzaaltje zou kunnen noemen. Ik kreeg een schamel kopje thee met melk en las wat in een plaatselijke krant. Mutumishi, de eindverantwoordelijke van Credo, met wie ik een gesprek had gepland, zou me daar wel vinden.
 
Niet veel later kwam een oude man binnen en ging naast me zitten.

 
Louis-Prosper Gachard (1800 – 1885)
 
Wie meent in het Brusselse Rijksarchief slechts een verwaaide archivaris in stofjas of een enkele geschiedenisstudent aan te treffen, heeft het mis. Het is soms drummen aan het kopieerapparaat en ja zeker, de bankjes zijn vaak volzet onder toeziend oog van het ingekaderde koninklijke paar. Naast archivarissen, professoren en studenten maken vele amateur-genealogen, speurneuzen en andere geïnteresseerden er hun entree. Wat ze gemeen hebben?

Noodzakelijke Redundantie
een zoektocht naar nergens niets
 
In 1965 schilderde Roman Opalka op een zwart doek met witte verf het getal 1. Van 1 ging hij naar 2, vandaar naar drie en zo was hij begonnen aan een oneindig werk. Toen het eerste doek van boven tot beneden vol stond met opeenvolgende getallen ging hij op een tweede doek van identieke afmetingen verder. De jaren gingen voorbij en Opalka bleef verder tellen en verder getallen schilderen. Vanaf 1972 voegde hij voor elk nieuw doek één procent witte verf toe aan de aanvankelijk zwarte achtergrondkleur van het vorige doek.

Rina Grünblatt
 
Ongewone seksuele patronen en voorkeuren kunnen iedereen overkomen, maar binnen het paradigma van de ‘natuurlijke’ seksualiteit werd enkel heteroseksuele coïtus bestemd voor voortplanting aanvaard, met de man in de toppositie en de vrouw op haar rug. Dit paradigma heeft het seksologisch denken vanaf de middeleeuwen en de ideeën over ‘abnormale’ of ‘deviante’ seksualiteit tot op heden gedomineerd. Seksuele variaties zijn cultuur- en tijdgebonden (APA, 2000).

 
Kunst te koop
De Brusselse avant-gardegalerie 1919-1932
 
Lotte De Voeght
 
Op 5 mei 2004 werd bij Sotheby’s in New York Picasso’s Garçon à la pipe uit 1905 geveild tegen een bedrag van 104,2 miljoen dollar (of 85 miljoen euro). Het werd daarmee het duurste schilderij aller tijden. Critici noemen deze recordprijs een ‘culturele obsceniteit’ die een gevolg is van een ‘hysterische markt’.

DE IDENTITEIT VAN DE DUITSTALIGE GEMEENSCHAP
 
België, dat is dat kleine stipje op de wereldkaart, het land van de frieten met mosselen en de frisse pint. Het is dat kleine land met Brussel als hoofdstad, of was het nu omgekeerd? In het beste geval komt ook de tweetaligheid om het hoekje kijken, maar daar blijft het dan meestal ook bij wanneer buitenlanders hun kennis over ons Belgenland ten toon spreiden. Gelukkig doen wij het iets beter en weten we dat België veel meer troeven bezit dan alleen friet en bier en dat we wel degelijk een drietalig land zijn.

Het spionagenetwerk Echelon: Big Brother op wereldformaat?
- Thijs Demeulemeester -
 
‘God ziet u, hier vloekt men niet’. ‘Big Brother is watching you’. ‘Smile you’re on candid camera’. De slogans spreken voor zich: overal worden we in de gaten gehouden. Ik niet, zegt u? Goed fout. Een ultrageheim wereldwijd spionagenetwerk, Echelon genaamd, tapt immers al drie decennia lang, buiten ons medeweten om, de meeste communicatie op onze planeet af.
 
Luistert er iemand mee telkens als we de telefoon opnemen? Worden al onze faxen en e-mails meegelezen? Hoe alomtegenwoordig is Big Brother?

1
Marjan Dewulf
Begrensde verbeelding: El Greco en de contrareformatorische kunsteisen
Augustus 1605. De van oorsprong Kretenzische schilder El Greco (1541-1624) krijgt van
het Spaanse Hospital de la Caridad te horen dat een aantal personages uit zijn schilderij
Virgen de la Caridad overschilderd moeten worden. Het struikelblok vormen de portretten
van de burgers met hun rijke kanten kragen. Hun aardse aanwezigheid is niet gewenst in de
nabijheid van de maagd Maria.

Als de gebouwde belichaming van de Belgische vakantie en masse, is onze kust altijd een toevallige rebel geweest in de nationale dictatuur van de ruimteverkwisting. Decennialang spoelden toeristen en dagjesmensen er jaarlijks ritmisch aan en af.  Ze gaven vorm aan een bandstad met een steeds grotere recreatieve capaciteit. Vandaag echter kan een toekomstbeeld voor de Belgische Kust voor het eerst niet meer rechtlijnig vanuit haar realiteit geëxtrapoleerd worden.

De Ondraaglijke lichtheid van de zeden: beelden en zelfbeelden van druggebruikende prostituees – Natalie Claeys

 
De beeldvorming rond prostitutie is – door de geschiedenis heen – vaak op essentialistische vooronderstellingen gebaseerd en wordt op starre wijze gereproduceerd.
Dit schrijven is een welwillende poging om – vanuit een kritische antropologie – de dialectiek Ik/Ander binnen dit fenomeen, en de daaruit voortvloeiende processen van transgressie/alterisatie/objectificatie en fragmentatie te beschrijven – of eerder (en liever) deze abnormaliseringsprocessen te problematiseren.
 
De (r

Golfoorlog II… of III
Een studie naar ideologie in de taal van de oorlog zoals die voorkomt in De Standaard en De Morgen
 
Op 18 maart 2003 stelt de Amerikaanse president Bush de “dictator” van Irak voor een allerlaatste ultimatum: Irak binnen de 48 uur verlaten of oorlog.

Problematiek rond de conservering van dozen in het legaat Scutenaire-Hamoir
Het gedrukte culturele erfgoed is een deel van de tastbare getuigenissen van onze geschiedenis. Het bestuderen van de door ons overgeleverde documenten is dan ook één van de meest directe methoden om deze geschiedenis te onderzoeken en te begrijpen. Het is de taak van conservatoren en restauratoren om dit gedrukte culturele erfgoed zo goed mogelijk te bewaren. Echter is dit niet zo simpel als we zouden denken. Men moet o.a. rekening houden met authenticiteit, de eigenschappen en de mogelijke oorzaken van verval.

De nieuwe utopie van Ground Zero
 
11 september 2001. Slechts enkele uren na zonsopgang werd New York al weer volledig in het duister gehuld. De hele wereld keek geschokt mee hoe een enorme stofwolk het leven uit de anders zo vitale stad verdreef en plaats maakte voor de dood. Al snel rees de vraag welke feniks er uit de as van het verdwenen World Trade Center zou herrijzen. Voor de eerste keer in zijn geschiedenis ervoer New York de nood aan een gedenkteken: de stad met een natuurlijke afkeer van monumenten, de stad die sinds zijn ontstaan steeds vooruit had gekeken, de stad zonder verleden.

 
Doen we het ‘goed’?
 
Een mens kan zich niet goed genoeg voorbehoeden. Dit zowel vóór de conceptie als erna. Een buik hoeft nog niet bol te staan of men gaat zich verdiepen in mogelijke (ramp)scenario’s met betrekking tot het prille leven. De minderheid aan ouders die quasi zorgeloos de natuur haar gang laten gaan, worden niet zelden geconfronteerd met een  vruchtwaterpunctie en/of nekmeting bij het kindje, om te zien of alles wel verloopt zoals het hoort.

Studente Pol&Soc graaft in complexe geschiedenis ETA
Euskadi Ta Askatasuna (ETA): een gerechtvaardigde strijd of een veiligheidsprobleem?

Nel Vandekerckhove

 
Vorige zomer liet de ETA opnieuw van zich horen: met een aantal bomaanslagen zette de organisatie nog maar eens haar eis voor een onafhankelijk Baskenland kracht bij. Een beperkt deel van de Basken volgt de ETA en ziet haar nog steeds als een bevrijdingsorganisatie die terecht voor een onafhankelijke staat pleit. De tegenstand is de laatste jaren echter enorm toegenomen.

 
Het nieuwe treinstation van Luik, de volksbuurt Brugse Poort te Gent, de ring van Antwerpen, het duivenhok van mijn grootvader,  een boomhut langs de vaart in Ravels. Op het eerste zicht hebben deze bouwwerken niets met elkaar te maken. Zo lijkt het althans. Hoe kan een nieuwe theorie rond architectuur deze zaken met elkaar verbinden ? En waarom zou je daar je tijd in steken ?
 



In de architectuur gebeurt de theorievorming op basis van een onderverdeling in stromingen, die op verschillende zaken gebaseerd kunnen  zijn.

Vlaamse Scriptieprijs Fonds Pascal Decroos 2003
Artikel ingeleverd door
Liesbeth Van Criekingen
 
De Kwakwaka’wakw potlatch. Dansen voor een eigen toekomst.
 
Wanneer een toeristische brochure omtrent Canada opengeslagen wordt, springen steeds opnieuw dezelfde beelden voor het oog: uitgestrekte landschappen waarin een kanotocht je terug dicht bij de natuur brengt, skiheuvels om u tegen te zeggen, een ontmoeting met walvissen, ruiters omgeven door bevers. Kortom, een waaier aan outdooractiviteiten waar de uitbaters in onze Belgische Ardennen slechts kunnen van dromen.

Carnaval is een periode van totale permissiviteit, van alles mag en niets moet, een periode van vermommingen, maskers, feestgewoel en uitingen van lichamelijke losbandigheid als drankzucht, gulzigheid, openbare seksuele beleving en de subsequente vrije loop van de respectieve lichaamsexcreties – een periode dus van het doorbreken van taboes. Zij sleurde en sleurt nog iedere keer weer vele gretigen mee in haar roes: bachanten, middeleeuwse vastenavondvierders of deelnemers aan het carnaval in Rio of Aalst.

Die te hooghe vlieghen...
Icarus in de 16de eeuwse Nederlanden
door Heleen Schamp
 
Wie kent de jonge Icarus niet? In de Griekse mythologie ontsnapte hij samen met zijn vader Daedalus al vliegend aan de tirannie en uit het labyrinth van de Kretenzische koning Minos. Ondanks Daedalus' goede raad vloog Icarus echter te dicht bij de zon, de was die zijn vleugels bijeenhield smolt en de jongeling stortte in zee. Deze mythe werd via de Etrusken doorgegeven aan de Romeinen, van wie Ovidius in zijn Metamorfosen de bekendste versie schreef.
 
In haar eindverhandeling Die te hooghe vlieghen...

Snapshots of Life
Onderzoek naar de recente geschiedenis van de “snapshot aesthetic”
 
De introductie van de draagbare Kodak boxcamera door G. Eastman ruim 110 jaar geleden droeg in belangrijke mate bij tot de popularisering van het medium fotografie. Het snapshot of kiekje groeide uit tot de visuele uitingsvorm bij uitstek voor de vele miljoenen ongeschoolde amateurs die uit waren op het vereeuwigen van de vergankelijke en alledaagse levenservaringen.

Televisie als een modern Paard van Troje
 
Het grootste deel van wat we weten – of denken te weten – hebben we nooit persoonlijk ervaren. We leven in een wereld die gebouwd is op de verhalen die we horen, zien en vertellen. Het overleveren van tradities was ooit ambachtelijk, eigengemaakt en geïnspireerd door de eigen gemeenschap. De hedendaagse verhalen noemen wij televisieprogramma’s, geproduceerd aan de lopende band via geijkte formules, en zij domineren de ether.

Inne Olders                              Het presidentschap van Milosevic                                2002-2003
 
Milosevic verdediger van zijn eigen machten en rechten …
 
In deze tijd van George W. Bush en Silvio Berlusconi is de vraag naar hoeveel macht een president kan en mag beschikken brandend actueel. In hoeverre mag en kan het dat men de grondwet aanpast of nieuwe wetten stemt in het voordeel van een gewiekste zakenman en regeringsleider? Europa kijkt toe. We hebben al eerder toegekeken en weliswaar met grote gevolgen.

Midden jaren tachtig publiceerde de Franse filosoof Gilles Deleuze twee boeken over film. Hoewel Deleuze een aantal vernieuwende inzichten aanreikt voor het denken over film in het algemeen maar ook met betrekking tot bepaalde regisseurs werd er totnogtoe -mits een korte hetze in de jaren negentig- weinig aandacht aan besteed. Één van de redenen hiervoor is dat Deleuze van filmtheoretici enerzijds een grote filosofische voorkennis verwacht en van de filosofen dan weer een bijna cinefiele kennis van de filmgeschiedenis.

IMITATIE BOVEN INSPIRATIE
 
2003 was een recordzomer pur sang voor de Amerikaanse filmindustrie. Het geheim? Een beproefde combinatie van blockbusters à volonté en aloud spelen op veiligheid. Alles onder het motto financiële risico’s reduceren en winst verzekeren. 2003 gaat ‘en passant’ meteen ook de geschiedenisboeken in als het jaar van de sequels, remakes,… imitatie kortom.

Knorretje kwam wat dichterbij, om te kijken, wat het was. Iejoor had drie stokken op de grond liggen, en keek er naar. Twee ervan raakten elkaar aan het ene eind, maar niet aan het andere, en de derde stok lag er dwars overheen. Knorretje dacht, dat het wel eens zoiets als een val zou kunnen zijn.
   « Oh Iejoor, » begon hij weer. « Ik wou juist  - »
   « Is dat de kleine Knor, » zei Iejoor, die naar de stokken bleef kijken.
   « Ja Iejoor, en ik  - »
   « Weet je wat dit is ? »
   « Nee, » zei Knorretje.
   « Een A »
   « O, » zei Knorretje.
   « Geen O ! – A ! »  zei Iejoor streng.