Scriptiebank overzicht

Een onderzoek naar het onbewust verwerven van nieuwe Franse woordenschat bij jongeren met en zonder dyslexie. Deze woordenschat wordt onbewust opgepikt terwijl de deelnemers naar een aflevering kijken van een Franse kinderserie.

Peer Support in het secundair onderwijs gaat over de kracht van jongeren inzetten in het schoolmilieu. Jongeren die anderen jongeren helpen bij moeilijkheden en een luisterend oor bieden.

Deze masterproef probeert na te gaan in welke mate de verwezenlijking van eindtermen georiënteerd op cultuuruitingen kan bevorderd worden door de implementatie van inzichten uit de zoöarcheologie. Dit gebeurde door een selectie van eindtermen georiënteerd op cultuuruitingen die realiseerbaar werden geacht door middel van leerinhouden gebaseerd op zoöarcheologische inzichten. Door het opstellen van een didactisch pakket werd experimenteel onderzocht of deze realiseerbaar geachte eindtermen ook effectief konden worden verwezenlijkt door leerinhouden gebaseerd op zoöarcheologische inzichten. Het didactisch pakket toont aan dat er in alle graden van het secundair onderwijs in Vlaanderen een gelijklopend aantal eindtermen georiënteerd op cultuuruitingen, gerealiseerd kan worden.

Onderzoek naar de vraag of leerkrachten de voorkennis van hun leerlingen bepalen bij het geven van vreemde talenonderwijs in de basisschool. Wat kunnen bepalende factoren zijn om dit al dan niet te doen.

Dit praktijkonderzoek heeft als doel inzicht te krijgen in de wijze waarop het Steineronderwijs in Vlaanderen volgens hun pedagogie en filosofie hun ASO-leerlingen voorbereidt op het leven. Hierin staat de vraag centraal: wat is de meerwaarde van kunstzinnigheid en creativiteit in het secundair onderwijs en hoe vertaalt zich dat in het Steineronderwijs. Aansluitend hierop worden de sterktes en de zwaktes van dit type onderwijs verder onderzocht. Naast een uitgebreide literatuurstudie werden er diepte-interviews afgenomen van oud-leerlingen van MSV en Werner Govaerts, coördinerend directeur van de Federatie Steinerscholen. Deze scriptie werd geschreven naar aanleiding van een politieke tendens waarbij kunstzinnige vakken in het secundair onderwijs sterk worden teruggeschroefd. Er wordt geconcludeerd dat kunst een noodzaak is voor een brede, optimale ontwikkeling van een jongere. Hierdoor krijgen jongeren de kans om hun eigen stem te laten horen, hun eigen talenten te ontdekken, hun eigen creativiteit te ontwikkelen en hun eigen unieke identiteit tot uitdrukking te brengen. Binnen het Steineronderwijs wordt sterk de nadruk gelegd op die persoonlijke ontwikkeling van de leerlingen. Ze worden niet klaargestoomd om zich aan te passen aan de huidige maatschappelijke verwachtingen maar ondersteund in het groeien naar wie ze in wezen al zijn. Zo kunnen jongeren op een eigen unieke en creatieve wijze een meerwaarde bieden aan de maatschappij.

Voor onze scriptie hebben wij onderzoek gedaan naar de beginsituatie van ethische kennis bij leerlingen uit de derde graad van de humane wetenschappen. Ook hebben wij gekeken wat de beste aanpak is om ethiek aan te brengen bij deze leerlingen. Onze bevindingen hebben wij verwerkt in een lespakket over klimaatproblemen en ethiek.

10 maart 2020, de start van de coronacrisis in België. De start van een parcours met ingeperkte vrijheden, opschorting van lessen, sluiting van winkels en horeca. De start van een periode waarin het gebruik van termen als ‘bubbels’, ‘social-distancing’, ‘anderhalve meter’, ‘blijf-in-uw-kot’ en ‘lockdown’ al snel normaal werd. Allemaal maatregelen essentieel om de verspreiding van het COVID-19virus een halt toe te roepen. Maar helaas ook allemaal maatregelen met een enorme impact op de mentale toestand van de Belgische jongeren, in het bijzonder gevoelens van eenzaamheid.

Dagelijks komen we massaal in contact met drukwerk. We besteden er weinig aandacht aan en raken er al lang niet meer door verwonderd. De grafische druktechnieken raken in de vergetelheid en komen nauwelijks nog aanbod tijdens de lessen Beeld. Wanneer ze dan toch eens aanbod komen worden ze louter als een methode/techniek aangeboden, verder wordt er weinig aandacht aan besteed. Hier wil ik verandering in brengen door een lespakket te ontwikkelen waarin de grafische druktechnieken als volwaardige lessen worden aangeboden en waarbij ook de minder gekende vormen en alternatieven aanbod komen.

Door aan de slag te gaan met onbekende technieken gaan leerlingen anders leren denken en opent een nieuwe deur om zich expressief te kunnen uiten. Het drukprocedé is een zeer speciaal gebeuren iedere drukfamilie heeft zijn eigen karakteristieken. Via de grafische technieken komen leerlingen in aanraking met zeer authentieke en traditionele werkwijzen. De huidige generatie leerlingen is opgegroeid in een digitaal tijdperk waarin met nog weinig aandacht besteed aan het met de hand creëren.

Wat weten de leerkrachten in het secundair onderwijs van dyscalculie? Wat doen zij om leerlingen met dyscalculie een faire kans te bieden?
Om ook de vakleerkrachten te overtuigen van hun noodzakelijke hulp is er een vademecum dyscalculie voor de vakleerkracht opgesteld met een twintig tal suggesties waarmee zij het verschil kunnen maken voor de leerling.

Hoewel de etnisch-culturele diversiteit in de maatschappij als een meerwaarde kan gezien worden, neemt de etnische ongelijkheid in het onderwijs toe. Deze etnische ongelijkheid leidt tot verschillen in schoolprestaties, en vervolgens tot de reproductie van ongelijkheid in het onderwijs. Om deze onderwijsongelijkheid te overbruggen zijn succesvolle leerkrachten, en bijgevolg succesvolle lerarenopleidingen nodig. In dit onderzoek wordt nagegaan hoe lerarenopleidingen leerkrachten kunnen voorbereiden op de etnisch-culturele diversiteit onder leerlingen in het lager onderwijs, met aandacht voor de culturele competenties (attitudes, kennis en vaardigheden) van de leraar. De grote uitdaging hierbij is om de theoriepraktijkkloof te overbruggen en gelijke onderwijskansen te bieden aan alle leerlingen, ongeacht hun etnisch-culturele achtergrond. In het eerste deel van de studie werd een systematische literatuurstudie uitgevoerd van 19 literatuurreviews. De meest frequente theorieën en het belang van de culturele competenties werden toegelicht. Vervolgens werden er tien praktijken geïdentificeerd die effectief zouden zijn om leraren voor te bereiden op het omgaan met etnisch-culturele diversiteit bij leerlingen: (1) Een geïntegreerd curriculum op lange termijn, (2) De selectie van toekomstige leraren, (3) Kritische zelfreflectie, (4) Mentoring & coaching tijdens en na praktijkervaringen, (5) Community-based learning, (6) Continued professional development, (7) Voortdurende ondersteuning en samenwerking in de toekomstige praktijk, (8) Ontwikkelen van een veilige omgeving, (9) Focus op specifieke soorten behoeftes en de focus op algemene theorie, en (10) Innovatie en technologie.
In het tweede deel van de studie werd een multiple case studie uitgevoerd op twee lerarenopleidingen Lager Onderwijs in Brussel. Daarbij werd onderzocht in welke mate de tien praktijken tot curriculumdesign aan bod kwamen in het curriculum. Door triangulatie van drie soorten data (documentanalyse, interviews en online enquête) werden enkele resultaten gevonden. De praktijken die het sterkst aanwezig waren in de curricula van beide opleidingen zijn ‘Kritische zelfreflectie’ en ‘Community-based learning’. De praktijken ‘Focus op specifieke soorten behoeftes en de focus op algemene theorie’, en ‘Innovatie en technologie’ waren opvallend afwezig in het curriculum van beide opleidingen. Hoewel studenten uit beide opleidingen zich goed voorbereid voelen voor etnisch-culturele diversiteit, is er enige voorzichtigheid hieromtrent nodig. Zo kan de transitie naar het lerarenberoep als een praktijkschok aanvoelen en hun doeltreffendheidsbeleving doen dalen. Dit onderzoek is slechts een kleine stap voorwaarts in het opleiden van leerkrachten voor etnisch-culturele diversiteit. De systematische literatuurstudie, gebaseerd op reviews uit eerder internationaal onderzoek, duidt wel cruciale elementen aan die noodzakelijk zijn voor lerarenopleidingen in het opleiden van studenten voor etnisch-culturele diversiteit. Alle lerarenopleidingen zouden bijgevolg hun curriculum kunnen analyseren en evalueren in functie van de elementen geïdentificeerd uit de literatuurstudie.

Deze scriptie omvat praktijkgericht onderzoek over de perceptie en kennis van de Europese Unie bij jongeren. Dit onderzoek werd uitgevoerd door middel van een bevraging in het Vlaams en Spaans secundair onderwijsveld, met name bij leerlingen van de eerste en derde graad doorstroomfinaliteit van het vrij onderwijs. Naast de onderzoeksresultaten bevat de scriptie een ruim aanbod aan didactische hulpmiddelen.

Effectieve nascholingen kunnen leraren competenter maken in taalontwikkelend lesgeven aan ex-OKAN'ers. Deze thesis onderzocht het aanbod en de effectieve kenmerken van dergelijke nascholingen.

Binnen de modernisering van het secundair onderwijs en de daarbij horende zestien sleutelcompetenties zien we dat duurzaamheid een prominente(re) rol krijgt toebedeeld. Hoe zit het precies met de duurzaamheidsattitude van onze Vlaamse scholieren in het algemeen en met onze toekomstige economen in het bijzonder?

Dit onderzoek bij Vlaamse holebileerkrachten in het secundair onderwijs gaat dieper in op hun betekenisgeving aan zichtbaarheidsmanagement.

Een draaiboek om kinderen van 9 tot 11 jaar kennis te laten maken met STEM op een laagdrempelige en speelse manier.

Het doel van dit onderzoek is om na te gaan (1) of het afspelen van muziek
tijdens de lessen lichamelijke opvoeding een invloed heeft op de intrinsieke motivatie van
leerlingen secundair onderwijs in de derde graad en zo ja, (2) welke invloed het afspelen
van muziek dan juist heeft door het analyseren van de verschillende subschalen plezier
of interesse, competentie, keuze en druk of spanning.

In het Duits kan je met zgn. 'om het even'-bijzinnen een boodschap overtuigender maken, zonder dat je daarvoor met je gesprekspartner in discussie hoeft te treden. Een voorbeeld van zo'n bijzin is 'egal welche Behinderung er hat' in de zin 'Wir nehmen jeden auf, egal welche Behinderung er hat' ('We nemen iedereen op, om het even welke beperking die heeft'). In mijn onderzoek toon ik op basis van 25.000 voorbeelden van 'om het even'-bijzinnen aan dat ze een nieuwe, autonome constructie vormen in het hedendaags Duits. Daarnaast ontwikkel ik in mijn masterscriptie een lessenreeks, waarin gevorderde leerlingen Duits 'om het even'-bijzinnen in verschillende communicatieve scenario's leren toepassen.

Deze scriptie ging met een kwantitatief onderzoek na welke leerkrachtfactoren gerelateerd zijn aan het stimuleren van zelfregulerend leren bij leerlingen in het Vlaams secundair onderwijs. Dit vanuit de vaststelling dat er veel variatie is tussen leerkrachten in de mate waarin ze inzetten op het stimuleren van zelfregulerend leren. Aan de hand van vragenlijstdata van 261 leerkrachten secundair onderwijs werd een model getoetst waarin zowel demografische variabelen, (self-efficacy) beliefs, als kennis omtrent zelfregulerend leren opgenomen werden.

STEM-workshops ondervinden problemen op het vlak van laagdrempeligheid en het bereiken van een groot publiek. Met deze bachelorproef willen we een antwoord bieden op deze uitdaging.

Een onderzoek naar de inhoudelijke en didactische keuzes die geschiedenisleerkrachten maken rond de lessen over de Belgische koloniale geschiedenis in GO!-scholen in Brussel en de Vlaamse Rand.

Een onderzoek naar de moeilijkheden die opduiken tijdens het vocaal musiceren in de eerste graad secundair onderwijs met als doel de kwaliteit van het zingen te bevorderen. Om dit te verwezenlijken maakten we een website vol concrete tips om succesvolle resultaten te boeken. Hiervoor gingen we ten rade bij allerlei vakexperts en verdiepten we ons in vakliteratuur. We finaliseerden dit onder de naam “De Troubadours” met als doel de zangproblemen in de klas op te lossen.

Onderzoek naar de bruikbaarheid van klassieke werken uit zowel de Nederlandse als uit de wereldliteratuur ter bevordering van de identiteitsvorming van jongeren.

Deze studie onderzocht of er een verband is tussen buitenschoolse blootstelling aan Engels en luister- en leesvaardigheid. Daarvoor werden er gegevens verzameld bij 108 leerlingen uit het basis- en secundair onderwijs. Daarnaast werd er nagegaan of motivatie en spreekangst gecorreleerd waren met de luister- en leesvaardigheid van 72 leerlingen uit het secundair onderwijs.

Statistiek wordt niet altijd als het leukste en eenvoudigste lesonderwerp beschouwd door leerlingen en leerkrachten. Het onderwerp aanbieden aan een iets complexere doelgroep, leerlingen uit de eerste graad B-stroom van het secundair onderwijs, kan toch wel een heikel punt zijn, mede door de invoering van vernieuwde eindtermen in de B-stroom.
In dit onderzoek onderzocht ik wat deze eindtermen vernieuwend maken, waarom de leerlingen uit de B-stroom als een complexere doelgroep worden beschouwd en wat zowel leerkrachten als leerlingen verlangen van het ondersteunend materiaal voor dit onderwerp. Vanuit deze verzamelde gegevens ben ik aan de slag gegaan met het ontwikkelen van een inspiratiegids voor leerkrachten die wiskunde, afzonderlijk of geïntegreerd in een ander vak, onderwijzen in de B-stroom. Hiermee kunnen de leerkrachten statistiek stapsgewijs en op een maatschappelijk en leerlinggebonden manier aanbrengen. Tevens geeft deze gids ook meer achtergrond over enkele onderdelen die pas in de 2de en 3de graad arbeidsfinaliteit worden behandeld.

Praten over seksualiteit en het geven van relationele en seksuele vorming aan jongeren is een
belangrijk hedendaags thema. Om ervoor te zorgen dat alle jongeren, ook degenen die in een
organisatie voor bijzondere jeugdzorg (OVBJ) verblijven, dit krijgen, is het van belang om zo veel
mogelijk drempels weg te werken en tegemoet te komen aan de noden die professionals ervaren.

Ervoor zorgen dat alle leerlingen van de eerste graad secundair onderwijs voldoen aan de nieuwe eindtermen historisch bewustzijn is een hele uitdaging voor de leerkrachten geschiedenis. Om deze uitdaging aan te pakken, werden er voor deze bachelorproef twee instructiemethodes uitgewerkt, met name lessenreeks A en B. Voorafgaand aan deze uitwerking, werd er een uitvoerige literatuurstudie gedaan naar “Wat is differentiatie?” en “Welke differentiatie is bruikbaar voor het geschiedenisonderwijs?”. Vervolgens werden via een enquête en instaptoets de knelpunten van de nieuwe eindtermen (specifiek voor bouwsteen 1) bepaald. Via dezelfde enquête werd ook bevraagd hoe de leerlingen het liefst les willen krijgen. Op basis daarvan, kwamen de twee instructiemethodes tot stand. Lessenreeks A is leerkracht gecentreerd onderwijs waarbinnen er tal van verdiepings- en uitbreidingsoefeningen worden aangeboden. Lessenreeks B, leerling gecentreerd onderwijs, onderzoekt het effect van zelfstandig werk via een stappenplan. Op die manier wordt er onderzocht welke methode van lesgeven het meest efficiënt is om ervoor te zorgen dat alle leerlingen de nieuwe eindtermen historisch bewustzijn vlot kunnen behalen.

Deze masterproef onderzoekt en vergelijkt de taalmotivatie van Vlaamse en Waalse jongeren in de laatste graad secundair onderwijs. Wat is het motivatieprofiel van de Belgische leerling? Zijn er verschillen in de taalmotivatie
van Vlaamse en Waalse leerlingen? Zijn er verschillen tussen jongens en meisjes? Heeft CLIL een
effect op de taalmotivatie van Belgische leerlingen? Deze onderzoeksvragen komen uitgebreid aan bod in deze masterthesis.

Blended learning is een nieuwe onderwijsvorm waarbij traditioneel onderwijs wordt aangevuld met digitale componenten. Toch komt er meer bij kijken dan enkel componenten toevoegen aan het onderwijs. Aan de hand van een stappenplan trachten we leerkrachten en/of scholen stapsgewijs te begeleiden naar blended leanring.

Met dit onderzoek tracht ik de intrinsieke leesmotivatie (en leesattitude) te verhogen bij leerlingen in het derde middelbaar door middel van het lezen van eenzelfde boek via sociale media gecombineerd met leesgesprekken. Uit de PISA-resultaten van 2015 bleek dat de leesvaardigheid daalt, maar ook de leesmotivatie is sterk zoek bij heel wat leerlingen, zo’n 60% geeft namelijk aan enkel te lezen wanneer dit moet. (PISA, 2015) In dit onderzoek bied ik de leerlingen een boek aan op Instagram. Op vaste momenten in de week wordt er telkens een hoofdstuk in de besloten groep op Instagram geplaatst met bijhorende reflectievragen. Dit moesten ze lezen en beantwoorden tegen het einde van de week, omdat de hoofdstukken dan weer verdwenen. Gedurende de 6 weken waarin dit onderzoek liep, vonden er ook drie leesgesprekken plaats. Deze leesgesprekken zijn van groot belang bij het doorlopen van de leescirkel, wanneer een leescirkel goed wordt doorlopen en er een positieve sleutelervaring wordt gecreëerd, dan verkrijgt de leerling een positievere leesattitude. (Stokmans & Wolters, 2019) Verder staat in dit onderzoek de sociale dimensie van lezen zeer centraal, doordat de leerlingen eenzelfde boek lezen en hier ook over in interactie gaan, wordt het lezen een groepsactiviteit. Het lezen van een boek
is dan geen eenzame tijdsbesteding meer, zoals dat vaak bij klassieke huislectuuropdrachten wel zo is.
(Stokmans & Wolters, 2019)
Uit dit onderzoek kunnen we concluderen dat de leesgesprekken positief onthaald werden, vele
leerlingen gaven ook aan dat het groepsgevoel hen hierin motiveerde. Verder was het gebruik van
sociale media voor sommige leerlingen motiverend, maar voor andere werkte dit niet motiverend. Wat hierbij opviel, was dat de meeste leerlingen die voor aanvang van het onderzoek aangaven graag tot zeer graag te lezen geen positieve ervaringen overhielden aan het lezen via sociale media. Maar de leerlingen die aangaven niet graag te lezen, waren wel gemotiveerd door het lezen via sociale media. Verder gaf 70,3% van de leerlingen aan deze manier van lezen leuker te vinden dan de klassieke huislectuuropdrachten, wat toch toont dat er een kracht zit in dit onderzoek.

In dit onderzoek ga ik op zoek naar manieren waarop scholen inclusief onderwijs kunnen organiseren voor leerlingen met een ASS binnen praktijk- en/of creatieve vakken. Het resultaat is een uitgebreide tabel met een overzicht van allerlei praktische aanpassingen die eenvoudig geïmplementeerd kunnen worden in de dagelijkse praktijk van deze vakken.