Peer Support in het secundair onderwijs
De kracht van jongeren
Na periodes van lockdown en quarantaine is het duidelijk dat heel wat jongeren, nog meer dan ooit, te maken krijgen met donkere gedachten en de energie niet meer vinden om door te zetten. Scholen fungeren als een van de plekken waar jongeren jong moeten kunnen zijn, waar ze tot rust kunnen komen en hun verhaal kunnen doen. Maar wat als die klastitularis nu net niet je favoriete leerkracht is of dat de leerlingenbegeleider geen gaatje vindt in zijn/haar drukke agenda om even een luisterend oor te bieden? Dan is daar het moment om jongeren zelf in te schakelen. Verhalen delen, een luisterend oor of dat duwtje in de rug van een leeftijdsgenoot kan wonderen doen.
Peer Support op school
Bij Peer Support gaan jongeren elkaar gaan ondersteunen. Ze spreken uit eigen ervaringen en gaan zo aan de slag met leeftijdsgenoten. Dit moeten zeker en vast niet de oudsten van de school zijn die al het meeste meegemaakt hebben, dit kunnen ook jongeren zijn uit het eerste middelbaar met de bereidwilligheid om te luisteren. Door gebruik te maken van Peer Support op school kan je als school gaan werken aan de verbinding tussen leerlingen over de jaren heen en zo de warmte binnen de school naar een hoger niveau tillen. De meeste denken aan Peer Support te doen aan de hand van een leerlingenraad, maar het gaat veel verder dan dat. Het zijn net die leerlingen die zich inzetten voor het mentaal welzijn van elke jongere op school en niet het feestcomité van de school die nodig zijn om dit concept/project te dragen.
Van de een op de andere dag aan Peer Support doen?
Net zoals bij heel wat concepten heeft Peer Support ook groeitijd nodig. Je hebt enkele gemotiveerde leerkrachten nodig binnen het schoolteam die het project willen dragen, het zien zitten om de peer supporters (de leerlingen die aan peer support doen) te ondersteunen alsook de post graduaat peer support coach te volgen. Begeleiding op maat voor de leerlingen die in dit concept instappen is van groot belang. De leerlingen moeten weten waar ze terecht kunnen als hun luisterend oor niet voldoende blijkt te zijn of ze het zelf moeilijk hebben met een verhaal van een medeleerling te verwerken. Ook het helpen van de leerlingen om verbinding te creëren met elkaar en zichzelf durven open te stellen naar anderen toe behoort tot de ‘taak’ van de ondersteunende leerkrachten, ook wel de peer support coaches genoemd.
Peer supporters onder elkaar
Het is van groot belang dat de peer supporters onderling op elkaar kunnen vertrouwen en hierbij kan mijn bachelorproef van pas komen. Er worden enkele verbindende activiteiten aangeboden die de leerlingen op weg kunnen helpen om in contact te komen met elkaar of om uit het comfortzone te treden. Iets wat ook van belang is om de leerlingen mee te geven, is dat niets moet maar alles mag.
Tijdens het opstellen van de activiteiten werd er rekening gehouden met de band die leerlingen al dan niet al hebben, welk doel we voor ogen hebben en hoeveel tijd het in beslag zou nemen. Vindt de activiteit plaats in het begin van het schooljaar, dan zijn de opwarmers meer van toepassing. Kennen de peer supporters elkaar al wat beter, dan kan je aan de slag met de verbindende oefeningen. Is het einde van het jaar in zicht en studeren er misschien enkele peer supporters af, dan kan je de afsluitende oefeningen raadplegen.
Ik koos ervoor om mijn bachelorproef te verwerken in een eigen gemaakte site om de beschikbaarheid zo ideaal mogelijk te maken. Via volgende link, peersupportinhetsecundaironderwijs.wordpress.com, is alles terug te vinden. U vindt er de begripsomschrijving terug van Peer Support, de uitleg omtrent het postgraduaat Peer Support Coach en natuurlijk ook de verschillende activiteiten.
Afsluitend
Zelf als startende leerkracht merk ik dat heel wat leerlingen worstelen met zichzelf en hun gedachten. Het is aan ons om hen te verlossen en hun zo veel mogelijk manieren aan te bieden om los te geraken van die gedachten. Peer Support is daar nu één krachtig voorbeeld van en het concept kan ingevuld worden door elke school EN door elke peer supporter op zijn/haar eigen manier.
Boeken
- Becuwe, H. & Wyns, O. (2018). Oe ist? Hoe peer support het welbevinden van jongeren kan verbeteren en pesten op school kan voorkomen. Nederland: Borgerhoff & Lamberigts.
- Cowie, H., & Wallace, P. (2000). Peer Support in Action. SAGE Publications.
- Doll, B., Pfohl, W., & Yoon, J. S. (2012). Handbook of Prevention Science. Taylor & Francis
- Roose, R. (2006). De bijzondere jeugdzorg als opvoeder. Gent: Academia press.
- Veen, E. & Mul, M. (2013). Burgerparticipatie en stadslandbouw. Wageningen, Nederland
Eindwerken
- Geerinck, L. (2012). Jongvolwassenen na de bijzondere jeugdzorg: een analyse van de uitstroomproblematiek. Gent: Universiteit Gent.
Internetbronnen
- C. (z.d.-a). Over het JAC. CAW. Geraadpleegd op 2 januari 2021, van https://www.caw.be/jac/over-het-jac/
- C. (z.d.). Wie zijn we. CAW. Geraadpleegd op 2 januari 2021, van https://www.caw.be/over-het-caw/wie-zijn-we/
- Gidugu, V., Rogers, S., Harrington, S., Maru, M., Johnson, G., Cohee, J., & Hinkel, J. (2014). Individual Peer Support: A Qualitative Study of Mechanisms of Its Effectiveness. USA.
- GO! Onderwijs. (z.d.). GO! Pro - Overzicht van de doelen. GO! Pro. Geraadpleegd op 29 maart 2021, van https://pro.g-o.be/beleidsthemas/modernisering-secundair-onderwijs/over…
- Nu praat ik erover. (z.d.). Over ons. Nupraatikerover. Geraadpleegd op 2 januari 2021, van https://www.nupraatikerover.be/over-ons/
- Nws, V. (2021, 29 april). Helpen videospellen bij het veranderen van gedrag van jongeren? “Entertainment gebruiken om serieus doel te bereiken”. vrtnws.be. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/04/28/helpen-videospellen-bij-het-veranderen-van-ons-gedrag/
- Nws, V. (2021, april 28). Naar een virtueel festival: videogame wil jongeren waarschuwen voor zelfdoding. vrtnws.be. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/04/27/videogame-wil-jongeren-behoeden…
- Over ons. (z.d.). Child Focus. Geraadpleegd op 1 april 2021, van https://childfocus.be/nl/over-ons
- Over. (z.d.). WAT WAT. Geraadpleegd op 2 januari 2021, van https://www.watwat.be/over-wat-wat
- Overkop. (z.d.). Wat is OverKop? | OverKop. Geraadpleegd op 2 januari 2021, van https://overkop.be/wat-overkop
- Petit, R., Thomsen, M., & Verheijen, E. (2013). Support voor Peer support? De opbrengsten van begeleiding door ouderejaarsstudenten in het mbo's. Hertogenbosch: Expertisecentrum Beroepsonderwijs.
- Postgraduaat Peer Support Coach. (z.d.). Howest. Geraadpleegd op 2 januari 2021, van https://www.howest.be/nl/opleidingen/postgraduaat/peer-support-coach
- Rode Kruis Vlaanderen. (2020, 18 november). App “Houvast” biedt eerst hulp bij psychische problemen. Rode Kruis. https://www.rodekruis.be/nieuws-kalender/nieuws/app-houvast-biedt-eerst…
- TEJO - Therapeuten voor Jongeren. (2019, 13 september). Hoe wij je helpen. TEJO. https://tejo.be/hoe-wij-je-helpen/
- Tele-onthaal. (z.d.). Wat doet Tele-Onthaal? Geraadpleegd op 2 januari 2021, van https://www.tele-onthaal.be/aanbod/wat-biedt-tele-onthaal-aan#dag-en-na…
- Topping, K.J. (2005). Trends in peer learning. Educational psychology.
- Van Looveren, A. (z.d.). Kennisplein Bijzondere Jeugdzorg. Kennisplein. Geraadpleegd op 2 januari 2021, van https://www.kennisplein.be/Pages/Bijzondere%20Jeugdzorg.aspx#:%7E:text=%E2%80%8B%E2%80%8B%E2%80%8B%E2%80%8B%E2%80%8B,sectoren%20uit%20de%20Integrale%20Jeugdhulp.&text=Jongeren%20en%20hun%20gezin%20kunnen,Misdrijf%20Omschreven%20Feit%20(MOF).
- Wat is Peer Support? Geraadpleegd op 14 oktober 2020 via peersupportvlaanderen.be/index.php/peer-support/
- Wat we doen. (z.d.). Awel. Geraadpleegd op 2 januari 2021, van https://www.awel.be/over-awel/wat-we-doen
Tijdschriften
- Germeijs, V. (2021, februari). De leerling als partner. Caleidoscoop, 33(1), 8–17.