Extensions of the Fictional Mind: The Embodied Mind in Dorothy Richardson's Short Stories Ordeal, Sunday, and Visit

Een kind heeft niet veel nodig om te kunnen schaterlachen, een stokje en een beekje zijn vaak al genoeg om een wereld van plezier te creëren. Ze gaan volledig op in deze wereld waar zij koning zijn. Het is moeilijk voor te stellen dat we vroeger allemaal zo waren, en toch zien we dat het zo was, een oud babysokje hier, je eerste schoentje daar. Jammer genoeg gaan de meeste van onze herinneringen aan vroeger verloren. Grotendeels dan toch, want sommige mensen proberen hun herinneringen veilig te stellen in een fotoalbum, een dagboek, of andere voorwerpen.

Deze thesis werpt een blik op de interne gedachteprocessen bij drie personage in Dorothy Richardsons modernistische kortverhalen. Een van de meest kenmerkende eigenschappen van het modernisme is dat de gedachten van de personages zo waarheidsgetrouw als mogelijk worden weergegeven, alle sprongen en onafgemaakte gedachten incluis. We mogen er dus van uitgaan dat de manier waarop de interne processen omschreven staan ook effectief is hoe Richardson deze in mensen gemanifesteerd zag. Maar op welke manier oefenen externe voorwerpen invloed uit op de interne processen van de personage?  En welke invloeden hebben de leeftijden van de personages op hun gedachten?

Een mens kan onmogelijk alles weten en onthouden, zelfs niet over zijn eigen leven. Daarom gebruiken we bijna dagdagelijks voorwerpen om ons eigen geheugen uit te breiden; denk aan dagboeken, foto’s, verhalen op sociale media, etc. Ergens in ons brein zitten deze herinneringen nog, maar ze komen pas terug aan het oppervlak wanneer wij in interactie treden met deze externe voorwerpen. De gedachteprocessen die het gevolg zijn van deze interacties tussen ons brein en externe voorwerpen worden de ‘embodied mind’ genoemd.

De drie hoofdpersonages uit de besproken kortverhalen Visit, Ordeal en Sunday vertegenwoordigen de drie stereotype fases in het leven: een kind, een volwassen vrouw en een oude vrouw tegen het einde van haar leven. Na een grondige analyse van de drie kortverhalen kan ik concluderen dat het jongere en oudere personage meer gebruik maken van het concept ‘embodied mind’. Een mogelijke verklaring hiervoor kan zijn dat kinderen en ouderen vaak nog niet of niet langer de volledige controle hebben over hun eigen leven. Als oplossing voor dit gebrek aan autonomie interageren ze dan met hun omgeving. Er zit echter wel een verschil in welke richting deze interactie neemt.

Het spreekt voor zich dat kinderen over het algemeen minder ervaringen hebben kunnen meemaken dan volwassenen, en toch maken ook zij vaak gebruik van het “embodied mind” principe. Waar volwassenen bepaalde objecten gebruiken om aan hun verleden terug te denken, gaan kinderen in interactie met een object uit hun verleden, maar beïnvloedt dit al hun mogelijke toekomsten. Zo staat er bij het meisje in Visit bijvoorbeeld een stoel in een kamer waar haar overleden grootvader altijd in zat. Deze stoel staat plots symbool voor de dood, en beïnvloedt onmiddellijk ook eenieder die in aanraking komt met deze stoel. De houding die het meisje aanneemt tegenover haar tante is eerder positief, terwijl het tegenovergestelde het geval is wanneer haar tante in de stoel zit. Het kind ziet de tante niet als een individu dat in een stoel zit waaraan ze slechte herinneringen heeft, de tante zelf wordt getransformeerd tot een negatieve entiteit doordat ze in die stoel zit. Als gevolg van deze nieuwe entiteit “tante in stoel”, stelt het meisje zich een aantal beangstigende situaties voor die nooit hebben plaatsgevonden. 

De oudere dame uit Ordeal baseerde haar interacties met externe objecten op ervaringen en herinneringen uit haar jeugd. Zo benoemt ze letterlijk dat, wanneer ze een sigaret opsteekt, ze wordt teruggeworpen naar haar jeugd en hoe ze zich klaarmaakte om een avond uit te gaan. Door de interactie met de sigaret worden herinneringen die passief of verholen aanwezig waren nu opnieuw actief beleefd, en de sigaret die op zich niets betekent, wordt een middel voor de vrouw om haar jeugd opnieuw te beleven.

Het is al te eenvoudig om de wereld te bekijken vanuit onze eigen bril en te vergeten juist hoezeer onze ervaringen die bril hebben gevormd. Kortverhalen zoals die van Richardson bieden een, ondanks het feit dat deze verhalen voor het eerst gepubliceerd zijn in de eerste helft van de 20ste eeuw, verfrissende kijk op de werkelijkheid zoals die er is, en zoals die ervaren wordt.