Studie rond toegankelijkheid van mobiele applicaties voor personen met een beperking a.d.h.v. een proof-of-concept

Jonas Baert
Persbericht

Toegankelijkheid van mobiele applicaties door de ogen van personen met een beperking

Hoe zou u reageren als u op een dag wakker wordt en merkt dat uw lichaam niet luistert zoals u wenst? Zoiets gebeurt vaker dan u denkt. Een auto-ongeval, een onderliggende ziekte dat plots wordt gewekt,  een hersenbloeding of een complicatie tijdens een simpele operatie, en bam! U bent veroordeelt tot een leven als een persoon met een beperking, een leven binnen een van de grootste minderheidsgroep.

Nog te weinig staan mensen erbij stil dat meer dan één miljard personen op deze planeet een beperking hebben, een aantal dat nog altijd stijgt. Het belang van een smartphone is voor deze groep groot. In plaats van een peperduur hulpmiddel kan er tegenwoordig een goedkope applicatie worden geschreven die de functies van dat hulpmiddel volledig overneemt. Ook voor sociaal contact is de smartphone voor deze groep een grote aanwinst. Helaas is de keerzijde van de medaille dat nog te veel applicaties als ontoegankelijk worden ervaren door personen met een beperking. Zo kan een kleinere knop mooier ogen volgens softwareontwikkelaars, maar problemen opleveren voor personen die moeilijker zien of een verminderde functie van de hand hebben. Dit onderzoek kaart deze problemen aan, biedt oplossingen in de vorm van toegankelijkheidsrichtlijnen aan en toont hoe het ook anders kan.

Gebruik van smartphone door iemand met een verminderde functie van de hand

Het verloop

Dit onderzoek begon bij het creëren van twee mobiele applicaties – een niet-toegankelijke en een toegankelijke versie - en werd gedaan samen met ergotherapeuten. Ze wensten een mobiele applicatie waarin cliënten met een fysieke en visuele beperking een stappenplan konden aanmaken en stappen daarin konden afvinken. Dit was de basis van dit onderzoek.

Toen de basis was gelegd en de beide versies waren geïmplementeerd werden de beide applicaties voorgelegd aan 19 testpersonen met een cerebrale visuele stoornis – een visuele problematiek waarvan de oorzaak zich achteraan in de hersenen situeert - en/of een verminderde functie van de hand. Via videogesprekken werden er interviews afgenomen over hoe de testpersonen toegankelijkheid ervoeren en ernaar keken. De testpersonen volgden tijdens de interviews op de beide applicaties een testscenario. Hierbij werd er bijgehouden of het gebruik van de applicaties al dan niet succesvol verliep en ook bij welke stap van het testscenario de testpersonen problemen hadden.

Het contrast

Wat meteen opviel tijdens het afnemen van de testen was de hoeveelheid diverse problemen dat de testpersonen ondervonden. Meer dan 80 procent van de testpersonen legden het testscenario onsuccesvol af op de niet-toegankelijke versie. De problemen konden gaan van niet in staat zijn om een te klein selectievakje af te vinken en om de te kleine tekst te lezen tot het niet vinden van een specifieke actie en het ondervinden van moeilijkheden bij het swipen. Dit percentage staat in sterk contrast met de verwachte resultaten waarbij het onsuccesvol gebruik van de niet-toegankelijke versie op zo’n 50 procent werd geschat. Daartegenover toont het gebruik van de toegankelijke versie aan dat meer dan 90 procent van de testpersonen een succesvol resultaat had geboekt bij het afleggen van het testscenario. Dit komt door het feit dat de toegankelijke versie duidelijker was in zijn opzet, grotere knoppen, selectievakjes en tekst had, een beter contrast had en geen speciale handelingen zoals swipe-acties vroeg.

Toegankelijke applicatie versus niet-toegankelijke applicatie

De richtlijnen

Specifieke toegankelijkheidsrichtlijnen voor de groep personen met een cerebrale visuele stoornis en/of een verminderde functie van de hand vinden bleek een moeilijke opgave te zijn. Hierbij werd er gekeken naar bestaande richtlijnen en alle resultaten vanuit de testen. Er moesten afwegingen worden gemaakt tussen tegengestelde uitspraken van testpersonen.  Een oplossing voor de ene persoon kon een probleem betekenen voor een andere persoon. Het vroeg veel onderzoek om tot uiteindelijk 8 toegankelijkheidsrichtlijnen te komen. Deze toegankelijkheidsrichtlijnen zijn de volgende:

  • Alle elementen moeten een logische en gemakkelijke bereikbare plaats hebben.
  • Alle elementen (inclusief tekst) moeten voldoende groot zijn.
  • Twee elementen mogen niet te dicht bijeen of in elkaar genest staan.
  • Vermijd tijdsintervallen waarbinnen info wordt gegeven aan of een actie wordt gevraagd van de gebruiker.
  • Tekst moet in een leesbaar lettertype worden weergegeven alsook duidelijk zijn in de boodschap.
  • Vermijd overbodige acties, maar voeg acties toe indien dat de toegankelijkheid bevordert.
  • Het gebruik van handelingen zoals het swipen moet minimaal en consistent zijn.
  • Alle kleuren moeten zorgvuldig gekozen worden zodat het contrast zo hoog mogelijk is.

De belangen

De resultaten van dit onderzoek tonen een grotere impact aan dan dat er werd voorspeld. Er werd waargenomen dat nog geen twintig procent van de testpersonen een testscenario met de niet-toegankelijke versie succesvol kon volgen. Het succesvol gebruik van de toegankelijke versie lag daarentegen op meer dan negentig procent. Dit bewijst dat rekening houden met toegankelijkheid tijdens de ontwikkeling van mobiele applicaties een belangrijke impact kan hebben op personen met een beperking.

Het is ook goed te onthouden dat een samenwerking tussen softwareontwikkelaars en de eindgebruikers met een beperking een grote rol kan spelen in de toekomst. In dit onderzoek zijn er inzichten naar bovengekomen die dit bevestigen. Door personen met een beperking mee te betrekken in het ontwikkelingsproces van applicaties kunnen problemen die onzichtbaar zijn voor het gewone oog worden aangekaart. De ogen van personen met een beperking vertellen vaak meer dan tien paar ogen van softwareontwikkelaars. Op deze manier kunnen applicaties voor iedereen – ook voor personen met een beperking - toegankelijk worden gemaakt. Want een persoon met een beperking is ook gewoon maar een persoon van vlees en bloed. Een persoon met een beperking heeft dezelfde rechten als iedereen.

Bibliografie

Ballantyne, M., Jha, A., Jacobsen, A., Hawker, J. S. & El-Glaly, Y. N. (2018, november). Study of Accessibility Guidelines of Mobile Applications, In MUM 2018: Proceedings of the 17th International Conference on Mobile and Ubiquitous. The17th International Conference. Verkregen 14 februari 2020, van https://www.researchgate.net/publication/329494003_Study_of_Accessibili…

Baumann, R., Schwartz, J. K. & Smith, R. O. (2014, juni). Creating Accessible Mobile Applications: A Case Study Of Challenges And Lessons (RESNA, Red.). University of Wisconsin-Milwaukee. Verkregen 14 februari 2020, van https://www.resna.org/sites/default/files/conference/2014/CAC/Baumann.ht…

Ceulenmans, B. (2019). Hersenverlamming (K. Team, Red.). Verkregen 10 april 2020, van https://www.uza.be/behandeling/hersenverlamming

Ghasemi, N., Razavi, S. & Nikzad, E. (2016). Multiple Sclerosis: Pathogenesis, Symptoms, Diagnoses and Cell-Based Therapy. Cell J. 2017 Apr-Jun, 1–10. https://doi.org/10.22074/cellj.2016.4867

Irvine, D., Zemke, A., Pusateri, G., Gerlach, L., Chun, R. & M. Jay, W. (2014, maart 11). Tablet and Smartphone Accessibility Features in the Low Vision Rehabilitation. In Neuro-ophthalmology. Verkregen 17 april 2020, van https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5123149/

Kirkpatrick, A., O Connor, J., Campbell, A. & Cooper, M. (2018, juni 5). Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.1 (M. Cooper, Red.). Verkregen 14 februari 2020, van https://www.w3.org/TR/2018/REC-WCAG21-20180605/

M. van der Geest, T. & P. Buimer, H. (2015, september 14). User-centered priority setting for accessible devices and applications. In A. Weisbecker & A. Burmester Michael anf Schmidt (Red.), Humans and Computers 2015 – Workshop. Verkregen 14 februari 2020, van https://ris.utwente.nl/ws/portalfiles/portal/54BIBLIOGRAFIE23893144/_978…

Matthews, E., Brassington, R., Kuntzer, T., Jichi, F. & Manzur, A. Y. (2016). Corticosteroids for the treatment of Duchenne muscular dystrophy (Review). Cochrane Database of Systematic Reviews. Verkregen 26 april 2020, van https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD003725.pub4…

Nuttin, B. & UZLeuven. (2020). Spasticiteit. Verkregen 10 april 2020, van https://www.uzleuven.be/nl/spasticiteit

Patch, K., Spellman, J. & Wahlbin, K. (2015, februari 26). Mobile Accessibility: How WCAG 2.0 and Other W3C/WAI Guidelines Apply to Mobile (K. Patch, J. Spellman & K. Wahlbin, Red.). Verkregen 14 februari 2020, van https://www.w3.org/TR/mobile-accessibility-mapping/

Philip, S. S. & Dutton, G. N. (2014, april 27). Identifying and characterising cerebral visual inpairment in children: a review. In Clinical and experimental optometry (pp. 196–208). Verkregen 10 april 2020, van https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/cxo.12155

Schieving, J. H. (2019, juli 14). Arthrogryposis multiplex congenita (J. H. Schieving, Red.). https://www.kinderneurologie.eu/ziektebeelden/syndromen/arthrogryposis…

Shimizu, Y. & WHO. (2018). Disability and health. Verkregen 25 april 2020, van https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/disability-and-health

Statcounter. (2020, april). Mobile Operating System Market Share Worldwide (Statcounter, Red.). Verkregen 25 april 2020, van https://gs.statcounter.com/os-market-share/mobile/worldwide

Vandenberghe, W., Nuttin, B. & UZLeuven. (2020). Ziekte van Parkinson. Verkregen 10 april 2020, van https://www.uzleuven.be/nl/ziekte-van-parkinson

Yan, S. & Ramachandran, P. G. (2019, februari). The Current Status of Accessibility in Mobile Apps (masterscriptie). IBM. Verkregen 14 februari 2020, van http://doi.acm.org/10.1145/3300176

Universiteit of Hogeschool
Toegepaste Informatica
Publicatiejaar
2020
Promotor(en)
Giselle Vercauteren
Kernwoorden
@Jonas_Baert1
Share this on: