Metacognitie, de begeleidende rol van de leerkracht

Jens Beimans
Persbericht

Metacognitie, de begeleidende rol van de leerkracht

Dit onderzoek richt zich op de begeleidende rol van de leerkracht tijdens het aanbieden van metacognitieve vaardigheden en is gericht op cruciale leerkrachtvaardigheden die nodig zijn tijdens het aanleren hiervan. Vanuit de probleemanalyse is gebleken dat leerkrachten hier vragen over hebben en graag willen weten hoe zij de begeleidende rol tijdens het aanleren van metacognitieve vaardigheden kunnen verbeteren. Vanuit de probleemanalyse ontstond de onderzoeksvraag: ‘Op welke wijze spreken leerkrachten van basisschool X de metacognitieve vaardigheden van leerlingen aan tijdens zelfstandige werkmomenten?’. Om deze vraag te beantwoorden zijn enquêtes afgenomen bij de leerkrachten. Daarnaast zijn in vier klassen leerkrachten geobserveerd tijdens instructies waarbij leerlingen werden begeleid in het zelfstandig werken. Verder zijn acht leerlingen uit groep 5 tot en met groep 8 geïnterviewd om te achterhalen in welke mate zij ervaren dat een beroep wordt gedaan op hun metacognitieve vaardigheden. Eerst werden de resultaten geanalyseerd. Hieruit blijkt dat de leerkrachten over veel leerkrachtvaardigheden beschikken, maar dat verschillende belangrijke leerkrachtvaardigheden kunnen worden verbeterd. Een van de belangrijkste aanbevelingen is het ontwikkelen van structureel ‘modelen’ tijdens de instructie bekrachtigen Kostons, Donker en Opdenakker (2014). De aanbeveling die hieruit volgt is het Leren leren zichtbaar maken. Volgens Hattie en Timperley (2007) draagt visuele ondersteuning bij aan de helderheid van de activiteit. Tijdens het integreren van een doorlopende leerlijn Leren leren zou basisschool X gebruik kunnen maken van de Leidraad Leren leren (2016) om de ontwikkeling van zelfregulerend leren beter kunnen begeleiden.

Bibliografie

Bibliografie

Bureau Platform Onderwijs2032 . (2016). Ons onderwijs2032. Den Haag: Impressed.

Aarssen, J., van der Bolt, L., Leseman, P., Davidse, N. J., De Jong, M. T., Bus, A. G., & Mesman, J. (2010). Zelfsturing als basis voor de ontwikkeling van het kind. Utrecht: Sardes.

Baarda, B. (2014). Dit is onderzoek! Handeleiding voor kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers bv.

Baarda, B., de Goede, M., & Kalmijn, M. (2015). Basisboek enquêteren. Noordhoff Uitgevers B.V.

Brüning, & Kuwan. (2002). Benachteiligte und Bildungsferne. Bielefeld: Bertelsmann.

CED-Groep. (2009). Leerlijn leren leren. Leiden: PI-7.

de Boer, H., Donker-Bergsma, A., & Kostons, D. D. (2012). Effectieve strategieën voor zelfgereguleerd leren. Gronings Instituut voor Onderzoek van Onderwijs (GION). Groningen: IVA Onderwijs.

de Lange, R., Schuman, H., & Montessori, N. M. (2016). Praktijkgericht onderzoek voor reflectieve professionals. Apeldoorn: Garant.

Dijkstra, P. (2015). Effectiever leren met leerstrategieën. Amsterdam: Uitgeverij Boom.

Dijkstra, P. (2015). Effectiever leren met leerstrategieën. Amsterdam: Boom test uitgevers.

Errington, E. (2004). Innovations in Education and Teaching International. Massey University Palmerston North New Zealand : Routledge.

F. Joosten et al., L. L. (2013). De jeugd heeft de toekomst, het onderwijs ook? Rotterdam: CED Groep.

Fuchs, L. S. (2003). Enhancing third-grade student' mathematical problem solving with self-regulated learning strategies. Journal of Educational Psychology (Vol. 95(2), 306-315).

Guare, R., & Dawson, P. (2010). Executieve functies bij kinderen en adolescenten. Hogrefe.

Hattie, J., & Timperley, H. (2007). The Power of Feedback. University of Auckland. Washington D.C.: American Educational Research Association.

Jacobse, A. (2009). Metacognitieve training in het basisonderwijs. Groningen: GION/RuG.

Jarvis, P. (2007). Globalization, Lifelong Learning and the Learning Society. Londen: Taylor & Francis Ltd.

Kirschner, P. A. (2017). Het Voorbereiden van Leerlingen op (Nog) Niet Bestaande Banen. Open Universiteit, Utrecht. Arnhem: NSvP Innovatief in Werk .

Klamer-Hoogma, M. (2012). Klassenmanagement. Groningen: Noordhoff Uitgevers bv.

Kostons, D., Donker, A., & Opdenakker, M. (2014). Zelfgestuurd leren in de onderwijspraktijk. Een kennisbasis voor effectieve strategie-instructie. Groningen: GION onderzoek/onderwijs.

Kramarski, B., & Michalsky, T. (2009). Journal of Educational Psychology. Ramat-Gan: Bar Ilan University.

Laenen, R. (2014). Verkennende studie naar mogelijkheden voor het leren – leren in het primair onderwijs. Veldhoven: Skozok.

Leenders, Y., Naafs, F., & van der Oord, I. (2005). Effectieve instructie. Leren lesgeven met het activerende directe instructiemodel. Amersfoort: CPS onderwijsontwikkeling en advies.

Leidraad leren leren. (2016, maart). Drijfveren Skozok. Opgehaald van lerenleren.skozok.nl: https://lerenleren.skozok.nl/drijfveren

Leidraad leren leren. (2016, maart). Theorie. Opgehaald van lerenleren.skozok: https://lerenleren.skozok.nl/theorie

Lombaerts, K., Engels, N., & van Braak, J. (2009). European Journal of Psychology of Education, A Journal of Education and Development. Houten: Springer Media BV.

Moraine, P. (2013). Aandacht, graag! Amsterdam: Uitgeverij S.W.P. B.V.

Pintrich, P. R. (2000). The role of goal orientation in self-regulated learning. Michigan: The University of Michigan.

Rijksoverheid. (2014). Passend onderwijs. Opgehaald van Rijksoverheid: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/passend-onderwijs

Schramade, P. W. (2005). Handboek Effectief Opleiden. Den Haag: Reeds Business Information.

Skozok. (2014). Ons koersplan. Opgehaald van bsdeschatkist: https://www.bsdeschatkist.nl/onze-koers/skozok-koers/

Skozok primair onderwijs. (2014). theorie. Opgehaald van lerenleren skozok: lerenleren.skozok.nl

Sperling, R., Bruce, H., Miller, L., & Murphy, C. (2001). Measures of Children’s Knowledge and Regulation of Cognition. Pennsylvania: Elsevier Science (USA).

van Beek, J. (2015). Teaching for student self-regulated learning: Studies in secondary vocational education. Groningen: University of Groningen.

van der Donk, C., & van Lanen, B. (2011). Praktijkonderzoek in de school. Bussum: Uitgeverij Coutinho.

Veenman, M. V., & Shaughnessy, M. F. (2008). Meta-cognition. New York: Nova Science Publishers, inc.

Zelfgestuurd leren in de onderwijspraktijk. (2014). Groningen: Rijksuniversiteit Groningen.

 

Universiteit of Hogeschool
Fontys hogeschool kind & educatie
Fontys hogeschool
Publicatiejaar
2018
Promotor(en)
Jens Beimans, Fontys PABO Eindhoven
Kernwoorden
thedailyjens
Share this on: