Informatieve tool voor eerstelijnsverpleegkundigen over de perifeer ingebrachte centrale katheter en de midline katheter

Tina Ver Elst
Persbericht

We zitten op dezelfde LIJN!

Door reorganisatie in de eerste lijn komen er steeds meer complexere zorgen in de thuiszorg. De verzorging van de perifeer ingebrachte centrale katheter en de midline katheter zijn daar één van. Deze katheters zijn uitermate geschikt voor intraveneuze thuistherapie. Ondanks hun relatief veilig gebruik kunnen er toch belangrijke complicaties optreden. Deze complicaties hebben een negatieve impact zowel op de patiënt als op de gezondheidszorg. Uit de literatuur is gebleken dat het aantal complicaties gerelateerd is met de kennis van het verpleegkundig personeel.

Momenteel is er bij eerstelijnsverpleegkundigen nog een kennistekort over de perifeer ingebrachte centrale katheter en de midline katheter. Het doel van deze bachelorproef is een informatieve tool te ontwikkelen en aan te reiken waarbij eerstelijnsverpleegkundigen informatie verkrijgen over de perifeer ingebrachte centrale katheter en de midline katheter. Deze informatieve tool moet er voor zorgen dat de eerstelijnsverpleegkundigen voldoende kennis krijgt omtrent de perifeer ingebrachte centrale katheter en de midline katheter. Verder wordt er nagegaan welke strategie zich het best leent om deze informatie over te brengen.

Er werd in verschillende databanken op zoek gegaan naar relevante literatuur.
De literatuur werd afgebakend tussen 2012 – 2018. Verscheidene literatuur heeft weergegeven dat educatie aan eerstelijnsverpleegkundigen omtrent de complicaties, verzorging en onderhoud van de katheters bijdragen tot het verminderen van complicaties.

Om het kennistekort weg te werken, werd gestart vanuit het transtheoretisch model.
Omdat uit de literatuur bleek dat E-learning erkend werd als een effectieve leerbenadering om verpleegkundige kennis en vaardigheden te verbeteren, en een multimediale tool superieur bleek in effectiviteit in vergelijking met de standaard educatieve sessie om de kennis te vergroten, werd er gekozen om een informatieve website te ontwikkelen. Op de website worden volgende aspecten besproken: de perifeer ingebrachte centrale katheter (PICK), indicaties PICK, midline katheter, indicaties midline katheter, PICK versus midline katheter, complicaties, verzorging van de katheter, frequently asked questions (FAQ), test je kennis, referentielijst en contact. Nadat de verpleegkundige de website heeft doorgenomen is er de mogelijk een kennistest te doen om in te schatten in welke mate het kennistekort weggewerkt is.

Screenshot informatieve website

Screenshot website

Screenshot website

Door het algemeen ter beschikking stellen van deze website op het internet, kan dit een bijdrage leveren aan alle eerstelijnsverpleegkundigen die graag meer kennis willen opdoen omtrent de PICK en de midline katheter. Dit met het uiteindelijke doel om kwaliteitsvolle zorg te kunnen bieden aan patiënten.

Bibliografie

Adams, D. Z., Little, A., Vinsant, C., & Khandelwal, S. (2016). The Midline Catheter: A Clinical Review. J Emerg Med, 51(3), 252-258. doi:10.1016/j.jemermed.2016.05.029

Baldewijns, K., (2017). Gezondheidspromotie. Cursus OPO sociale verpleegkunde van het eerste jaar brugopleiding verpleegkunde, Thomas More Lier.

Baumgarten, K., Hale, Y., Messonnier, M., McCabe, M., Albright, M., & Bergeron, E. (2013). Bridging the gap: a collaborative to reduce peripherally inserted central catheter infections in the home care environment. The Ochsner journal, 13(3), 352.

Berends, N., (2017). Elkaar helpen helpen. Hoe maken we transmurale overdracht beter? Nursing, nr. 11 jaargang 23 novemer 2017, p. 38-41.

Blausen Gallery, (2014). Centraal veneuze katheter. Online geraadpleegd op 21 april 2018 op https://www.simpto.nl/diagnose/luchtembolie/

Carpenito, L., bewerkt door Brinksma, A., van der Cingel, M., Hellema, F., Jansen, G., Kleve, R., & Nieweg, R. (2012). Excellent verplegen: zakboek verpleegkundige diagnosen. Groningen: Wolters-Noordhoff.

Cox, T., Demeyer, E. S., Brougher, L. I., Roach, C., & Billups, R. (2017). 547 - Developing High-Quality, Interactive, Repeatable Web-Based Education Modules for Blood Cancer/Hematopoietic Cell Transplantation Nurse Professional Development. In (Vol. 23, pp. S381-S381).

Delvallee, M., Lemaire, X., Buyse, I., & Simonet, O. (2017). Thuishospitalisatie en katheters, hoe garanderen we de veiligheid van de patiënt? Noso info, vol. XXI N°3-2017

Federale neutrale beroepsvereniging verpleegkundigen. (2017). Verduidelijkingen bij de lijst van de technische verpleegkundige verstrekkingen en de toevertrouwde geneeskundige handelingen op basis van de briefwisseling met de Technische Commissie voor Verpleegkunde. Online geraadpleegd op 22 december 2017 op http://www.fnbv.be/wetgeving/wetgeving-beroepsniveaus/wetgeving-verplee

Federale overheidsdienst. (2016). Evolutie van het aantal  dagen - het aantal opnames en de gemiddelde verblijfsduur. Online geraagdpleegd op 12 november 2017 op https://www.health.belgium.be/nl/42-evolutie-van-het-aantal-dagen-het-a… Federale overheidsdienst. (2015). Gecoördineerde wet betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen. Online geraadpleegd op 9 maart 2018 op http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&…;…

Federale overheidsdienst. (2012). PICC katheter. Online geraadpleegd op 22 december 2017 op http://www.fnbv.be/wp-content/uploads/downloads/2013/01/2012_14_C_PICC-…

Fusco, F., Armando, T., Storto, S., & Mussa, M. V. (2016). Efficacy of educational intervention for patients wearing peripherall inserted central catheter. A pilot study. Prof Inferm, 69(1), 17-26. doi:10.7429/pi.2016.691017

Gonzalez, R., & Cassaro, S. (2017). Percutaneous Central Catheter (PICC). In StatPearls.

Treasure Island (FL): StatPearls Publishing StatPearls Publishing LLC. Goossens GA., Grumiaux N., Janssens C., Jérome M., Fieuws S., Moons P., Stas M., Maleux G., (2018). SecurAstaP trial: securement with SecurAcath versus StatLock for peripherally inserted central catheters, a randomised open trial BMJ Open 2018;8:e016058. doi: 10.1136/bmjopen-2017-016058.

Gow, K. W., Tapper, D., & Hickman, R. O. (2017). Between the Lines: The 50th Anniversary of Long- Term Central Venous Catheters. Journal of the Association for Vascular Access, 22(4), 165-177. doi:10.1016/j.java.2017.10.004

Gorski, L., Hadaway, L., Hagle, M., McGoldrick, M., Orr, M., Doellman, D. (2016). Infusion Therapy Standards of practice. Artikel verkregen via mail van Janssens Christel op 9 maart 2018

Guideline Peripherally Inserted central venous catheters (PICC). (2015). Online geraadpleegd op 31 maart 2018 op https://www.health.qld.gov.au/__data/assets/pdf_file/0032/444497/icare-…

Harrod, M., Montoya, A., Mody, L., McGuirk, H., Winter, S., & Chopra, V. (2016). Challenges for Nurses Caring for Individuals with Peripherally Inserted Central Catheters in Skilled Nursing Facilities. J Am Geriatr Soc, 64(10), 2059-2064. doi:10.1111/jgs.14341

Heirstrate, L., (2018). Een kijk op thuisverpleging - sessie 1. Powerpointpresentatie van in de les organisatie in de gezondheidszorg teruggevonden op toledo op 15 maart 2018 op https://p.cygnus.cc.kuleuven.be/bbcswebdav/pid-21149136-dt-content-rid-…

Heirstrate, L., (2018). Een kijk op thuisverpleging - sessie 2: visie op samenwerken en integrale zorg. Powerpointpresentatie van in de les organisatie in de gezondheidszorg teruggevonden op toledo op 15 maart 2018 op https://p.cygnus.cc.kuleuven.be/bbcswebdav/pid-21149136-dt-content-rid-…

Ikhsan, M., Tan, K., & Putra, A. (2018). Assistive technology for ultrasound-guided central venous catheter placement. Journal of Medical Ultrasonics, 45(1), 41-57. doi:10.1007/s10396-017-0789-2

Janssens, C., (2018). PiCC-katheters indicatiestelling, onderhoud, verzorging en complicatiemanagment. Onuitgegeven powerpointpresentatie van de opleiding omtrent PICK gevolgd op 20 februari 2018 in het UZ Leuven

Janssens, C., (2018). OPAT: intraveneuze antibiotica in de thuissetting, verpleegkundige aandachtspunten. Bijgewoonde opleiding gevolgd op 8 maart 2018 in het UZ Leuven

Johansson, E., Hammarskjöld, F., Lundberg, D., & Arnlind, M. H. (2013). Advantages and disadvantages of peripherally inserted central venous catheters (PICC) compared to other central venous lines: A systematic review of the literature. In (Vol. 52, pp. 886-892): Taylor & Francis.

Krijgsman J., Swinkels I., van Lettow B., de jong J., Out K., Friele R., van Gennip L. (2016). Meer dan techniek eHealth-monitor 2016. Online geraadpleegd op 9 maart 2018 op https://www.nictiz.nl/SiteCollectionDocuments/Rapporten/eHealth-monitor

Moureau, N., & Chopra, V. (2016). Indications for peripheral, midline and central catheters: summary of the MAGIC recommendations. British journal of nursing (Mark Allen Publishing), 25(8), S15. doi:10.12968/bjon.2016.25.8.S15

Newman C.D. (2016) Peripherally Inserted Central Catheter Placement. In: Taylor D., Sherry S., Sing R. (eds) Interventional Critical Care. Springer, Cham

O' Grady, N., Alexander, M., Burns, L., Dellinger, E., Garland, J., Heard, S., Lipsett, P., Masur, H., Mermel, L., Pearson, M., Raad, I., Randolph, A., Rupp, M., Saint, S., and the Healthcare Infection Control Practices Advisory Committee, 2011. Guidelines for the prevention of intravascular catheter-related infections. Artikel verkregen via mail van Janssens Christel op 9 maart 2018

Paula, P.-B., María, P.-Z., Raquel, S.-L., Francisco Jose, A.-S., Manuel, H.-M., Encarnación, O.-B., . . . Francisco Manuel, A.-J. Complications of Peripherally Inserted Central Venous Catheters: A Retrospective Cohort Study. PLoS ONE, 11(9), e0162479. doi:10.1371/journal.pone.0162479

Petree, C., Wright, D. L., Sanders, V., & Killion, J. B. (2012). Reducing blood stream infections during catheter insertion. Radiologic technology, 83(6), 532.

Pinxteren, B., (2017). Sneller, beter, goedkoper. Huisarts en wetenschap, 60(9), 479-479. doi:10.1007/s12445-017-0292-4

Plovie, B., Peeters, H., (2014). Overzicht van lesmethodieken en -tools voor web-leren.

Europees Sociaal Fonds-Project: een serious game als opleidingstool voor veiligheid en preventie. Online geraadpleegd op 22 maart 2018 op http://sggo.howest.be/wp-content/uploads/2014/05/2-2-overzicht-lesmetho

Put, E., (2018). Diepe lijn voor de middellange termijn. Nursing, nr. 3 jaargang 24 maart 2018, p.48-53

Quintens, C., (2017). Implementation of an 'Outpatient Parenteral Antimicrobial Therapy'

 (OPAT) program at UZ Leuven. Online geraadpleegd op 18 maart 2018 op http://www.vza.be/UserFiles/Uploads/Images/RWP/2017/20171204_OPAT.pdf

Rinaldi, A., Marani, A., Montesano, M., Berdini, S., Petruccioli, M. C., Di Ninno, F., . . . Orsi, G. B. (2016). Healthcare Associated Infections: educational intervention by "Adult Learning" in an Italian teaching hospital. Ann Ig, 28(6), 441-449. doi:10.7416/ai.2016.2126

Sandrucci, S.(2014). Peripherally inserted central venous catheters Sergio Sandrucci, Baudolino Mussa, editors: Milan, Italy : Springer.

Spriet, I., Steffens, E., Derdelinckx, I., Schuermans, A., Verhaegen, J., Quintens, C., opgehaald op 18 maart 2018 op https://alum.kuleuven.be/azw/documenten/.../20170513-isabelle-spriet-op

Steffens, E., (2018). OPAT-project: doelstellingen en stand van zaken. Onuitgegeven powerpointpresentatie van de opleiding omtrent de OPAT gevolgd op 8 maart 2018 in het UZ Leuven.

Tanasale-Huisman E.A., Kluin-Nelemans J.C. (2013). Centraal veneuze katheters: complicaties, postoperatieve controle en dagelijkse verzorging. Bijzijn XL, 6(9), 12-15. doi:10.1007/s12632-013-0113-3

UZ Leuven, (2017). Onderhoud van een perifeer ingebrachte centrale katheter en midline katheter. Online geraadpleegd op 31 maart 2018 op https://www.uzleuven.be/sites/default/files/onderhoud_PICK_midline_kath

Van Bouwelen, M., s.a. Wie riskeert wat? Online geraadpleegd op 18 maart 2018 op http://www.nvkvv.be/file?fle=59006

Vandeurzen, (2015). Reorganisatie van de eerstelijnszorg in Vlaanderen. Situering en veranderingstraject 2015-2019.

Verbeek, N. (2014). Risico op trombose groter bij een PICC. Online geraadpleegd op 20 november 2017 op https://www.nursing.nl/ebp-is-het-risico-op-trombose-of-sepsis-bij-een-…

Vlaamse overheid, (2017). Kennisdiffusie en innovatie in Zorg en Welzijn. Rapport. In: SERV - Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen. Stichting Innovatie en Arbeid.

Vlaamse overheid, s.a. Diensten voor thuisverpleging. Online geraadpleegd op 27 december 2017 op https://www.zorg-en-gezondheid.be/per-domein/thuiszorg/diensten-voor-th

World Health Organization. (2013). Health 2020: European Policy Framework and

Strategy for the 21st century. Online geraadpleegd op 12 november 2017 op http://www.euro.who.int/en/health-topics/health-policy/health-2020-the-…

Wu, X. V., Chan, Y. S., Tan, K. H. S., & Wang, W. (2018). A systematic review of online learning programs for nurse preceptors. Nurse Education Today, 60, 11-22. doi:10.1016/j.nedt.2017.09.010

Xu, T., Kingsley, L., Dinucci, S., Messer, G., Jeong, J.-H., Morgan, B., . . . Yassin, M. H. (2016). Safety and utilization of peripherally inserted central catheters versus midline catheters at a large academic medical center. AJIC: American Journal of Infection Control, 44(12), 1458-1461. doi:10.1016/j.ajic.2016.09.010