Arbeid adelt. Gilles du Faing en de mogelijkheden tot sociale promotie in de Nederlanden (1584-1633)

Jasper Willems
Persbericht

“Grote resultaten hebben grote ambities nodig”. De carrière van Gilles du Faing

“Grote resultaten hebben grote ambities nodig”. De carrière van Gilles du Faing

De Habsburgse Nederlanden, ruwweg het huidige Nederland en België, kenden tijdens de 16de en 17de eeuw verschillende politieke omwentelingen, die voor ambitieuze mannen de kans boden op grote promoties. Gilles du Faing, geboren als lage edelman in Luxemburg met weinig gronden en geen titels, wist zich doorheen een carrière van bijna 50 jaar op te werken tot een invloedrijk figuur binnen het politieke systeem van de aartshertogen. Hij verkreeg erg invloedrijke functies als baron van Jamoigne, Conseilleur de Courte Robbe van Luxemburg, soeverein baljuw van Vlaanderen en Gentilhomme de la Bouche van de aartshertogen Albrecht en Isabella. Deze thesis tracht het antwoord te vinden op een simpele vraag: hoe deed hij dit?

image

          De bevindingen in deze thesis zijn gebaseerd op documentatie die Gilles du Faing gedurende zijn leven zelf heeft bijgehouden en in verschillende boeken heeft laten overschrijven. Die boeken, althans vier van de zes, zijn beschikbaar in het rijksarchief van Luik. Ondanks de lacune van de twee vermiste boeken, kan een vrij volledig beeld van zijn leven geschetst worden, vooral vanaf zijn terugkeer uit Spanje in 1595 tot zijn dood in 1633. Bij de bronnen zitten onder andere huwelijksakten, brieven van aartshertog Albrecht waaruit diens waardering blijkt en ridderpatenten van koning Filips II.

          De sleutel tot zijn succes bleek te liggen in de combinatie van enkele bekende en minder bekende strategieën om de sociale ladder te beklimmen. Hij begon zijn carrière in 1584 door toe te treden tot het leger van Alexander Farnese, die op dat moment bezig was de opstand in de Nederlanden neer te slaan voor Filips II, koning van Spanje. Deze campagne bleek van kapitaal belang voor du Faing, doordat hij er voor het eerst een naam voor zichzelf kon maken als soldaat die actief meevocht en enkele verwondingen opliep. Hierdoor sprong hij in het oog van de graaf van Mansfelt, op dat moment de hoogste in rang in de militaire hiërarchie na Farnese zelf. Mansfelt vervulde een erg belangrijke rol voor de carrière van du Faing, door hem als patroonfiguur te steunen en te belasten met militaire, maar ook met bestuurlijke opdrachten. Dit zorgde voor een eerste hoogtepunt voor du Faing, toen hij in 1590 voor een periode van vijf jaar naar het hof van Filips II in Spanje werd gestuurd. Hier kwam hij in contact met de belangrijkste figuren van het Spaans Habsburgse wereldrijk, waardoor hij een eigen netwerk kon opbouwen dat later van pas zou komen. Na vijf jaar keerde hij terug naar de Nederlanden in het gevolg van aartshertog Albrecht, die voortaan de soevereine heerser van de Habsburgse Nederlanden zou worden. De aartshertog vertrouwde du Faing met diplomatieke missies in binnen- en buitenland. Door het succes dat hij hierin haalde, kon hij een reputatie voor zichzelf uitbouwen als bekwaam en trouw dienaar, wat hem steeds grotere opdrachten opleverde. Met grotere opdrachten gingen grotere beloningen gepaard, waardoor du Faing enkele hogere functies en veel invloed en rijkdom wist te verwerven. Dit stelde hem in 1603 ten slotte in staat om met Marguerite de Steelandt, de erfdochter van een vooraanstaande Gentse adellijke familie, te trouwen. De invloed en rijkdom die hij door al deze strategieën verwierf, stelden hem in staat om steeds hoger te klimmen, steeds meer functies te verwerven. Dit resulteerde in zijn promotie tot baron waardoor hij tot het selecte groepje van hoge edelen in de Nederlanden ging behoren, een enorme vooruitgang ten opzichte van zijn relatief bescheiden begin.

          In totaal heeft du Faing dus gebruik gemaakt van vijf verschillende strategieën. Hij ging in het leger, wist een patroon te verkrijgen, bouwde een uitgebreid netwerk op, maakte een goede reputatie voor zichzelf en huwde een vrouw die hem kon helpen hogerop te geraken. De strategie die echter het meest naar voren springt en tevens het meest vernieuwend is in het historisch onderzoek, is die van de reputatie. Historici hebben tot nog toe niet veel aandacht gehad voor deze factor in de carrières van individuen, enkel voor de rol die het speelde in de beleidsvoering van een rijk. Bij du Faing echter komt het duidelijk naar voren dat hij gaandeweg het vertrouwen wist te winnen van zijn superieuren en indruk op hen maakte door zijn ijver en vaardigheid. Uiteindelijk reikte zijn reputatie zelfs tot buiten de Nederlanden tot in Madrid, waardoor Filips III hem in 1612 als zijn persoonlijke afgezant naar het koninklijk hof in Denemarken stuurde. Enerzijds moest hij aan koning Christiaan IV spijt betuigen over de dood van zijn vrouw koningin Anna Catharina, maar anderzijds moest hij er ook de kracht van het Deense leger peilen en er een uitgebreid rapport over opsturen. Deze ene missie, slechts één van de vele diplomatieke missies, is kenmerkend omdat het om een opdracht namens de Spaanse koning zelf ging, omdat het om een gevoelige missie ging en omdat du Faing het klaarblijkelijk zo goed deed, dat hij tot de oorlogsraad van de koning zelf benoemd werd. Een duidelijk voorbeeld dat een belangrijke missie ook grote beloningen meebracht.

image

Bibliografie

Werken

ADAMSON, JOHN, The Princely Courts of Europe. Ritual, Politics and Culture under the Ancien Regime 1500-1750, Londen, 2000.

AIMOND, CHARLES, Histoire de Marville : terre-commune aux Duchés de Luxembourg et Bar-Lorraine, Luxemburg, 1985.

ARNADE, PETER, Beggars, Iconoclasts & Civic Patriots. The Political Culture of the Dutch Revolt, Londen, 2008.

ASCH, RONALD, ‘Einführung: Adel in der Neuzeit (Introduction: Nobility in Modern History)’, Geschichte und Gesellschaft, 33 (2007), 317-325.

ASCH, RONALD, Nobilities in transition 1550-1700: courtiers and rebels in Britain and Europe, Londen, 2003.

BOHANAN, DONNA, ‘Matrimonial Strategies among Nobles of Seventeenth-Century Aix-en-Provence’, Journal of Social History, 19 (1986), 503-510.

BRUIJN, JAAP, The Dutch Navy of the Seventeenth and Eighteenth Centuries, Columbia, 1993.

BUSH, MICHAEL, Social Orders and Social Classes in Europe since 1500: Studies in Social Stratification, Harlow, 1992.

BUSTIKOVA, LENKA en CORDUNEANU-HUCI, CRISTINA, ‘Patronage, Trust, and State Capacity: The Historical Trajectories of Clientelism’, World Politics, 69 (2017), 277-326.

CARDOEN, VINCENT, Van vader op zoon? Familiale strategieën van Karel van Berlaymont en zonen voor en tijdens de Opstand der Nederlanden (1559-1626), Onuitgegeven meesterproef, KULeuven, departement Geschiedenis, 2015.

CLAUZEL, DENIS, GIRY-DELOISON, CHARLES en LEDUC, CHRISTOPHE, Arras et la diplomatie européenne: XVe-XVIe siècles, Arras, 1999.

COOLS, HANS, Mannen met macht: edellieden en de moderne staat in de Bourgondisch-Habsburgse landen (1475-1530), Zutphen, 2001.

DE BRANCHENE, COOMANS, Etat présent de la noblesse belge, deel 2 (Fa-Fu), Brussel, 1988.

DE KESSEL, P., Livre d'or de la noblesse luxembourgeoise ou Recueil historique, chronologique, généalogique & biographique des familles nobles du Luxembourg ancien & moderne, Aarlen, 1869.

DE MESA, EDUARDO, The Irish in the Spanish Armies in het Seventeenth Century, Woodbridge, 2014.

DE RIDDER, BRAM, ‘Benchmarking the Past: Politico-Legal Connotations of Tradition, Custom and Common Practice in the Diplomacy of the Eighty Years War’, Dutch Crossing. Journal of Low Countries Studies, 41 (2016), 210-228.

DE RIDDER, BRAM, Lawful Limits. Border Management and the Formation of the Habsburg-Dutch Boundary, ca. 1590-1665, Onuitgegeven meesterproef KULeuven, department geschiedenis, 2016.

DE SMAELE, HENK, Politieke representatie, Leuven, 2002.

DE VEGIANO, JEAN-CHARLES-JOSEPH, Nobiliaire des Pays-Bas et du comté de Bourgogne, contenant les villes, terres & seigneuries ... les personnes qui ont été honorées de la dignité de chevalier, les familles nobles ..., Leuven, 1760.

DICKENS, ARTHUR, The Courts of Europe. Politics, Patronage and Royalty 1400-1800, Londen, 1977.

DOYLE, DANIEL, ‘The Sinews of Habsburg Governance in the Sixteenth Century: Mary of Hungary and Political Patronage’, The Sixteenth Century Journal, 31 (2000), 349-360.

DUERLOO, LUC en THOMAS, WERNER, Albert and Isabella 1598-1621 : essays, Turnhout, 1998.

DUERLOO, LUC, Dynasty and piety: Archduke Albert (1598 - 1621) and Habsburg political culture in an age of religious wars, Alderschot, 2012.

ELLIOTT, JOHN en BROWN, JONATHAN, Een paleis voor een koning. Het Buen Retiro en het hof van Filips IV, Amsterdam, 1993.

ELLIOTT, JOHN, ‘A Question of Reputation? Spanish Foreign Policy in the Seventeenth Century’, The Journal of Modern History, 55 (1983), 475-483.

ELLIOTT, JOHN, 'A Europe of composite monarchies', Past & Present, 137 (1992), 48-71.

EXELMANS, DENNIS, Alexander Farnese en zijn hof (1545-1592): omschrijving en interpretatie van traditionele, maatschappelijke en persoonlijke invloeden, Onuitgegeven meesterproef, KULeuven, departement Geschiedenis, 2008.

FEROS, ANTONIO, Kingship and favoritism in the Spain of Philip III, 1598-1621, Cambridge, 2000.

GACHARD, LOUIS PROSPER, Notice d'une collection de documents concernant le comté de Chiny qui est conservée dans les archives départementales de la Moselle, à Metz, Brussel, 2002.

GASSMAN, JÜRG, ‘Honour and Fighting Social Advancement in the Early Modern Age’, Acta Periodica Duellatorum, 3 (2015), 139-181.

GEEVERS, ELISABETH MARIEKE en MARINI, MIRELLA, Dynastic identity in Early Modern Europe: rulers, aristocrats and the formation of identities, Farnham, 2015.

GEEVERS, LIESBETH, ‘Dynasty and State Building in the Spanish Habsburg Monarchy: The Career of Emanuele Filiberto of Savoy (1588-1624)’, Journal of Early Modern History, 20 (2016), 267-292.

GOETHALS, FELIX, Miroir des notabilités nobiliaires de Belgique, des Pays-Bas et du Nord de la France, Brussel, 1857-1862.

GONZALES DE LEON, FERNANDO, The road to Rocroi: class, culture and command in the Spanish army of Flanders, 1567 – 1659, Leiden, 2009.

GONZALEZ DE LEON, FERNANDO, ‘"Doctors of the Military Discipline": Technical Expertise and the Paradigm of the Spanish Soldier in the Early Modern Period’, The Sixteenth Century Journal, 27 (1996), 61-85.

HAMPTON, TIMOTHY, Fictions of embassy: literature and diplomacy in early modern Europe, Ithaka, 2009.

HERBOTS, KIM, De duivel wordt eremijt : het levensverhaal van Conrard-Albert, eerste hertog van Ursel (1665-1738) een case study van sociale promotie binnen de vroeg-18e-eeuwse, Zuidnederlandse adel, Onuitgegeven meesterproef, KULeuven, departement Geschiedenis, 2000.

HORTAL MUÑOZ, JOSÉ ELOY, Las guardas reales de los Austrias hispanos, Madrid, 2013.

HORTAL MUÑOZ, JOSÉ ELOY, Los asuntos de Flandes: las relaciones entre las Cortas de la Monarquía Hispaníca y de los Paises Bajos durante el siglo XVI, Saarbrücken, 2011.

HURWICH, JUDITH, ‘Marriage Strategy among the German Nobility, 1400-1699’, The Journal of Interdisciplinary History, 29 (1998), 169-195.

ISRAEL, JONATHAN, Conflicts of empires: Spain, the Low Countries and the struggle for world supremacy 1585 – 1713, Londen, 1997.

ISRAEL, JONATHAN, The Dutch Republic and the Hispanic World, 1606-1661, Oxford, 1982.

JANSSEN, GEERT, Creaturen van de macht. Patronage bij Willem Frederik van Nassau (1613-1664), Amsterdam, 2005.

JANSSENS, PAUL, ‘De la noblesse médiévale à la noblesse moderne. La création dans les anciens Pays-Bas d'une noblesse dynastique (XVe-début XVIIe siècle)’, BMGN: Low Countries Historical Review, 123 (2008), 490-516.

KETTERING, SHARON, Patronage in sixteenth- and seventeenth-century France, Alderschot, 2002.

KETTERING, SHARON, Power and Reputation at the Court of Louis XIII: The Career of Charles d’Albert, duc de Luynes (1578–1621), Manchester, 2008.

KOOIJMANS, LUUC, Vriendschap en de kunst van het overleven in de zeventiende en achttiende eeuw, Amsterdam, 1997.

KRINS, VANESSA, Chiny : Château du Faing à Jamoigne : de la demeure seigneurale à la Maison des administrations locales, Namen, 2012.

LANTSCHNER, PATRICK, ‘Revolts and the Political Order of Cities in the Late Middle Ages’, Past & Present, 225 (2014), 3-46.

LE ROUX, NICOLAS en WREDE, MARTIN, Noblesse oblige: identités et engagements aristocratiques à l'époque moderne, Rennes, 2017.

Les élites nobiliaires dans les Pays-Bas au seuil des temps modernes : mobilité sociale et service du pouvoir, Brussel, 2001.

LIMM, PETER, The Dutch Revolt 1559-1648, Londen, 1994.

LOCKHART, PAUL DOUGLAS, ‘Denmark and the Empire: A Reassessment of Danish Foreign Policy under King Christian IV’, Scandinavian Studies, 64 (1992), 390-416.

LOUTSCH, JEAN-CLAUDE, Armorial du pays de Luxembourg. Contenant la description des armes des princes de la maison de Luxembourg, de tous les souverains d’autres maisons ayant régné sur ce pays, des gouverneurs ayant exercé le pouvoir en leur nom, ainsi que celles des familles nobles, bourgeoises ou paysannes, pour autant qu’elles ont pu être retrouvées, Luxemburg, 1974.

MACZAK, ANTONI, Klientelsysteme im Europa der frühen Neuzeit, Munchen, 1988.

MARCASSA, STEFANIA, POUYET, JEROME en TREGOUET, THOMAS, Marriage Strategy among European Nobility, Cergy, 2017.

MARNEF, GUIDO en VERMEIR, RENE, Adel en macht: politiek, cultuur, economie, Maastricht, 2004.

MERCADAL, GARCIA, Viajes de extranjeros por España y Portugal. Desde los tiempos más remotos hasta comienzos del siglo XX, Salamanca, 1999.

MOUSSET, JEAN-LUC en DE JONGE, KRISTA, Pierre-Ernest de Mansfeld (1517-1604): un prince de la Renaissance, Luxemburg, 2007.

NAFRIA, DOMINGUEZ en CARLOS, JUAN, El real y supremo consejo de guerra (siglos XVI - XVIII), Madrid, 2001.

NEYEN, AUGUSTE, Biographie luxembourgeoise : histoire des hommes distingués originaires de ce pays, Hildesheim, 1972.

OEXLE, OTTO GERHARD, ‘Aspekte der Geschichte des Adels im Mittelalter und in der Frühen Neuzeit‘, Geschichte und Gesellschaft. Sonderheft, 13 (1990), 19-56.

PERGAMENI, CHARLES, ‘Le voyage de Gilles du Faing au Danemark en 1612’, Bulletin de la Société Royale belge de géographie, 4 (1942), 261-295.

POLLMANN, JUDITH, 'Internationalisering en de Nederlandse Opstand', Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 124 (2009), 515-535.

RAEYMAECKERS, DRIES, One foot in the palace: the Habsburger Court of Brussels and the politics of access in the reign of Albrecht and Isabella, 1598 – 1621, Leuven, 2013.

RIVÈRE DE CARLES, NATHALIE, Early Modern Diplomacy, Theatre and Soft Power: The Making of Peace, Palgrave Macmillan, 2016.

ROSE, STEPHEN, ‘Trumpeters and diplomacy on the eve of the Thirty Years’ War: the album amicorum of Jonas Kröschel’, Early Music, 40 (2012), 379-392.

RUIZ IBÁÑEZ, JOSÉ e.a., Polycentric monarchies. How did Early Modern Spain and Portugal achieve and Maintain a Global Hegemony?, Sussex, 2012.

RUIZ IBÁÑEZ, JOSÉ en SABATINI, GAETANO, ‘Monarchy as Conquest: Violence, Social Opportunity, and Political Stability in the Establishment of the Hispanic Monarchy’, The Journal of Modern History, 81 (2009), 501-536.

SAFFROY, GASTON en SAFFROY, GENEVIEVE, Bibliographie généalogique, héraldique et nobiliaire de la France des origines à nos jours, imprimés et manuscrits, Parijs, 1968-1988.

SOEN, VIOLET en COOLS, HANS, ‘L’aristocratie transrégionale et les frontières: les processus d’identification politique dans les maison de Luxembourg-Saint-Pol et de Croÿ (1470-1530)’, L'identité au pluriel. Jeux et enjeux des appartenances autour des anciens Pays-Bas, XIVe-XVIIIe siècles/Identity and Identities. Belonging at Stake in the Low Countries 14th-18th Centuries, 30 (2014), 209-228.

SOEN, VIOLET en DE RIDDER, BRAM, ‘The Act of Cession, the 1598 and 1600 States-Generals in Brussels and the peace negotiations during the Dutch Revolt’, in: R. Lesaffer (ed.), The Twelve Years Truce (1609): Peace, Truce, War and Law in the Low Countries at the turn of the 17th century, The Hague, 2014, 48-68.

SOEN, VIOLET, ‘Nobility (1450-1650), in: Oxford Bibliographies in Renaissance and Reformation, Oxford, 2015, 1-36.

SOEN, VIOLET, ‘Philip II’s Quest. The Appointment of Governors-General during the Dutch Revolt (1559-1598)’, BMGN: The Low Countries Historical Review, 126 (2011), 3-29.

SOEN, VIOLET, ‘Reconquista and Reconciliation in the Dutch Revolt. The campaign of Governor-General Alexander Farnese (1578-1592)’, Journal of Early Modern History, 16 (2012), 1-22.

SOEN, VIOLET, Vredehandel. Adellijke en Habsburgse verzoeningspogingen tijdens de Nederlandse Opstand (1564-1581), Amsterdam, 2012.

STENSLAND, MONICA, Habsburg Communication in the Dutch Revolt, Amsterdam, 2012.

STRADLING, ROBERT, The Armada of Flanders. Spanish Maritime Policy and European War, 1568-1668, Cambridge, 1992.

THOMPSON, I. A., ‘The Armada and Administrative Reform: The Spanish Council of War in the Reign of Philip II’, The English Historical Review, 82 (1967), 698-725.

TONGLET, BENOIT, Une famille aristocratique en forêt de Biert : les Faing, une révision, Namen, 2016.

URQUÍZAR-HERRERA, ANTONIO, ‘‘Making invisible things visible and palpable’: visual marks of nobility in Early Modern French social theory and the embodiment of social estates in collections, 1550–1650’, Word & Image, 31 (2015), 386-397.

VAN DER ESSEN, LEO, Correspondance de Cosimo Masi, secrétaire d’Alexandre Farnèse, concernant le gouvernemant de Mansfeld, de Fuentes et de l’archiduc Ernest aux Pays-Bas, 1593-1594, Brussel, 1952.

VAN DER VLIET, J., ‘De Promotie Van Constantyn Huygens’, Oud Holland - Quarterly for Dutch Art History, 14 (1896), 129-141.

VAN GELDEREN, KLAAS, Tussen veel vuren: het soeverein-baljuwschap van Vlaanderen in de Vroegmoderne Tijd (1500 - 1733), Heule, 2007.

VAN LEEUWEN, MARCO en MAAS, INEKE, ‘Historical Studies of Social Mobility and Stratification’, Annual Review of Sociology, 36 (2010), 429-451.

VAN NIEROP, HENK (red.) e.a., Reformation, Revolt and Civil War in France and the Netherlands 1555-1585, Amsterdam, 1999.

VAN UYTVEN, RAYMOND e.a., De gewestelijke en lokale overheidsinstellingen in Brabant en Mechelen tot 1795, Brussel, 2000.

VENARD, MARC, ‘Religion, culture et politique au XVI e siècle’, Revue Historique, 276 (1986), 399-424.

VERMEIR, RENE, RAEYMAECKERS, DRIES en HORTAL MUÑOZ, JOSÉ ELOY, A constellation of courts: the courts and households of Habsburg Europe, 1555-1665, Leuven, 2014.

VITON DE SAINT-ALLAIS, NICOLAS en POISSON DE LA CHABEAUSSIERE, AUGUSTE-ETIENNE-XAVIER, Nobiliaire universel de France, ou recueil général des généalogies historiques des maisons nobles de ce royaume, Parijs, 1872-1875.

WARLOMONT, RENE, Le Conseil provincial de justice du Luxembourg de 1531 à 1795, Leuven, 1958.

WOOD, JAMES, ‘Demographic Pressure and Social Mobility among the Nobility of Early Modern France’, The Sixteenth Century Journal, 8 (1977), 3-16.

WYNTJES, SHERRIN, ‘Family Allegiance and Religious Persuasion: The Lesser Nobility and the Revolt of the Netherlands’, The Sixteenth Century Journal, 12 (1981), 43-60.

Bronnen

ALEXANDER FARNESE e.a., Correspondances d'Alexandre Farnèse avec le comte de Hénin 1578-1585 et de l'archiduc Albert avec Pierre-Ernest de Mansfelt 1596-1599, LEO VAN DER ESSEN (ed.), Brussel, 1913.

ALEXANDER FARNESE, Correspondance d’Alexandre Farnèse, prince de Parme, gouverneur-général des Pays-Bas, avec Philippe II, dans les années 1578, 1579, 1580 et 1581, LOUIS PROSPER GACHARD (ed.), Brussel, 1853.

BONOURS, CHRISTOPHE, Le mémorable siege d'Ostende, decrit et divisé en douze livres, Jean de Meerbeeck (ed.), Brussel, 1628.

FILIPS II, Correspondance de Philippe II sur les affaires des Pays-Bas publiée d'après les originaux conservés dans les Archives royales de Simancas, LOUIS PROSPER GACHARD (ed.), Brussel, 1848-1936.

FILIPS II, Correspondance de Philippe II sur les affaires des Pays-Bas, JOSEPH LEFEVRE, deel 4, Brussel, 1940-1960.

FRANCQUART, JACQUES en PUTEANUS, ERYCIUS, Pompa funebris optimi potentissimiq. principis Alberti Pii, archiducis austriae, ducis burg. bra. &c., Brussel, 1623.

GILLES DU FAING, Mémoires de ce qu’a passé au voyage de la Royne et de l’archiducq Albert, despuis son parlement des Pays-Bas pour Espaigne, et des choses succédées aux séjour et retour de leurs Altèzes Sérénissimes ; mesmes aux entrées faicles en leurs pays et estatz. Le tous recueillé par messire Giles du Faing, chevalier, Sr de la Cronnée, gentilhomme de la maison et du conseil de feu de glorieuse mémoire Philippe second de ce nom, Roi des Espaignes, eta, et gentilhomme de la bouche de leurs Altèzes Sérénissimes et de leur conseil aux province, pays, duché de Luxembourg et conté de Chiny, et., LOUIS PROSPER GACHARD (ed.), Brussel, 1874-1882.

GILLET, MARIE-CLAUDE, Inventaire des archives du Conseil de Luxembourg. 3 : Dénombrements de fiefs 1263-1776, Brussel, 1984.

LEUVEN, Artes Universiteitsbiliotheek Tabularium, Eevwigh edict vande Eerts-Hertoghen onse ghenadighe Heeren, ende Princen, op t'faict van t'beroepen tot vechten by vorme van duël: Ghegheven binnen der stadt van Brussele den naer-lesten dagh van februario M.DC.X, Gent, drukkerij Jan vanden Kerckhove, 1658.

LONCHAY, HENRI en CUVELIER, JOSEPH, Correspondance de la Cour d'Espagne sur les affaires des Pays-Bas au XVIIe siècle, I-II, Brussel, 1923-1937.

LUIK, Rijksarchief Luik, Famille du Faing, boek 1, Carrière van Gilles du Faing voor de periode 1595-1602.

LUIK, Rijksarchief Luik, Famille du Faing, boek 3, Carrière van Gilles du Faing voor de periode 1607-1613.

LUIK, Rijksarchief Luik, Famille du Faing, boek 4, Carrière van Gilles du Faing voor de periode 1601-1603.

LUIK, Rijksarchief Luik, Famille du Faing, boek 6, Carrière van Gilles du Faing voor de periode 1622-1633.

LUIK, Rijksarchief Luik, Famille du Faing, boek 7, Brieven gericht aan Jean du Faing en Gilles du Faing voor de periode 1523-1633.

LUIK, Rijksarchief Luik, Famille du Faing, boek 8, Geboorte-, huwelijks- en overlijdensaktes.

MARGARETHA VAN OOSTENRIJK, Correspondance française de Marguerite d'Autriche, duchesse de Parme, avec Phillippe II, J.S. THEISSEN (ed.) e.a., Utrecht, 1925-1942.

VAN DURME, MAURICE, Les archives générales de Simancas et l'histoire de la Belgique IXe-XIXe siècles, I-IV, Brussel, 1964-1990.

Sites

Academic Dictionaries and Encyclopedias, 2017 (http://enacademic.com/dic.nsf/enwiki/10859416). Geraadpleegd op 30 mei 2018.

Chateaux of Belgium, 2012 (http://www.chateauxofbelgium.be/nl/castle_details.cfm?id=463). Geraadpleegd op 3 juni 2018.

Instituto Universitario La Corte En Europa, 2013 (http://sigecahweb.geo.uam.es/iulce/index.php/biografias/2013-06-13-10-3…). Geraadpleegd op 4 juni 2018.

Universiteit of Hogeschool
Master in de geschiedenis
Publicatiejaar
2018
Promotor(en)
prof. dr. Violet Soen
Kernwoorden
Share this on: