Een Politiek Verleden in het Belgisch Parlement: 'Compromis à la Belge'. Historische commissies en de moord op Patrice Lumumba en Julien Lahaut (1999-2015)

Jelle Van Herck
Persbericht

Cold Case: Moord in het Belgische Parlement

Cold Case: Moord in het Belgische Parlement

 

Onopgeloste moorden zijn van alle tijden. Neem Jack the Ripper bijvoorbeeld: deze seriemoordenaar uit Londen vermoordde eind negentiende eeuw minstens vijf prostituees, maar zijn identiteit blijft tot op vandaag een mysterie. Ook de Belgische geschiedenis kent enkele beruchte moordzaken, zoals die van Patrice Lumumba en Julien Lahaut. Lumumba was de eerste Congolese premier en werd in 1961 vermoord, een half jaar nadat de voormalige Belgische kolonie onafhankelijk werd. En hoewel Lahaut zelf een nobele onbekende is, kent iedere Belg toch zijn strijdkreet: "Vive la République!". Als communistisch parlementslid was dit de laatste en kortste speech die hij gaf, tijdens de eedaflegging van koning Boudewijn in 1950. Een week later werd Lahaut vermoord, voor zijn eigen deur. In welke omstandigheden dit allemaal gebeurde, bleef net zoals bij the Ripper een mysterie. Maar de vraag naar het 'hoe', het 'waarom' en vooral 'wie' bleef van belang, ook in het Belgische parlement. Haar oplossing voor dit mysterie lag in een speciale formule: een parlementaire onderzoekscommissie, met daarin historici. In opdacht van de overheid zouden zij deze historische cold cases voor eens en altijd uitklaren.

 

Een Actueel Verleden

 

Geschiedenis en politiek hangen dan ook al eeuwen aan elkaar vast. Bart De Wever bijvoorbeeld verwijst met zijn Latijnse uitspraken vaak naar het oude Rome. Zelf is hij trouwens historicus van opleiding. Ook internationaal is het verleden dikwijls een bron van inspiratie. Zo leverden de opmerkingen van de Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump over Mexicaanse immigranten hem alvast een vergelijking op met Adolf Hitler (zie foto 1). De Tweede Wereldoorlog in het bijzonder vormt steeds een populair onderzoeksthema. Veel Europese landen hebben reeds commissies ingesteld, die dienen als een soort spons waarmee deze overheden hun oorlogsverleden willen oppoetsen. Voor wat betreft Lumumba hebben diens familieleden in 2011 niettemin een rechtszaak aangespannen, tegen een dozijn Belgen, die zij verdenken van medeplichtigheid bij de moord. Hun klacht baseerde zich daarbij grotendeels op het werk van de 'commissie-Lumumba', die in 2002 haar eindrapport neerlegde. Want hoewel dit rapport België vrijpleitte, was er volgens de historici en de politici die eraan meewerkten, toch ook sprake van een morele verantwoordelijkheid.

De moord op Lumumba én die op Lahaut vormen zo een onderdeel van een onverwerkt verleden. Dit is ook een actueel verleden, gezien het beschreven wordt in talloze boeken, krantenartikels en ook aan bod komt in televisiedocumentaires. Zo maakte het programma Keerpunt (Canvas) in 2007 een uitgebreide reconstructie van de moord op Lahaut. Kortom, deze thema's leven in mindere of meerdere mate bij de bevolking. In die mate zelfs dat een onderzoekscommissie soms niet meer doet dan te bevestigen, wat door het grote publiek eigenlijk al lang geweten is. In 2002 bijvoorbeeld besloot een onderzoekscommissie in Zwitserland dat het land net geen financiële draaischijf vormde voor de Nazi's. Verder hield de Zwitserse overheid tijdens de Tweede Wereldoorlog er een migratiepolitiek op na, die catastrofaal was voor Joodse vluchtelingen: tienduizenden van hen werden aan de grens geweigerd. Op die manier stond hen een zekere dood te wachten. Ook vandaag is deze problematiek nog steeds relevant, denk maar aan de Syrische vluchtelingen. De typische Zwitserse neutraliteit bleek dus een fabeltje te zijn. Iets wat ook de bevolking eigenlijk al lang wist. Maar laat net dit kenmerk zijn, wat de Zwitserse natie zeer hoog in het vaandel draagt. Het gevolg was dat de resultaten van deze commissie weliswaar bekend zijn, maar daarom niet erkend worden. Hetzelfde lot viel ook de commissie-Lumumba te beurt. Hoewel het werk van de historici enerzijds werd geprezen, kwam er ook veel kritiek. Niet in het minst werd hun onafhankelijkheid op de korrel genomen. Want historici die in dienst staan van de politiek, met al haar partijpolitieke belangen, kunnen die wel een objectief rapport afleveren?

Vreemd genoeg was dit voor de zogenoemde commissie-Lahaut helemaal geen punt: Haar resultaten werden in de vakliteratuur amper besproken. En toch was er ook hier sprake van een vervlechting tussen de politieke en de historische wereld. Zo werd in 1985 een boek uitgegeven, waarin twee historici de moord op Lahaut onderzochten. Diezelfde historici werkten ook mee aan de al vermelde reportage van Keerpunt. En één van deze historici, Rudi Van Doorslaer, werd later directeur van het 'Studiecentrum Oorlog en Maatschappij' (CegeSoma). Dit overheidsinstituut leidde het onderzoek naar de moord op Lahaut. Maar daarnaast kwam dit onderzoek grotendeels tot stand, net door het lobbywerk van Van Doorslaer. Hij onderhield contacten met politici, spoorde hen aan om wetsvoorstellen in te dienen om een commissie op te richtten. Hij onthulde volgens een bron uit mijn onderzoek zelfs de ware naam van de moordenaar, aan een politicus, met als doel steun te vinden voor een onderzoekscommissie. Op die manier konden de nog onbekende opdrachtgevers ook achterhaald worden. En toch was het eindverslag van de commissie-Lahaut uit 2015 niet onderhevig aan kritiek. Waarom dit zo is, probeert mijn scriptie te beantwoorden.

 

Een Vloeibare Geschiedenis

 

"De waarheden van geschiedenis hebben een vervaldatum". Dit citaat komt van Marc Reynebeau, journalist bij Knack, maar verder ook historicus. Hij beschrijft hiermee wat bovenstaande titel bedoelt: geschiedenis is geen vast gegeven, ons verhaal van het verleden verandert steeds. Het evolueert mee, samen met de waarden uit ons heden. Zo stelde historicus Emmanuel Gerard dat betrokkenheid bij de moord op Lumumba vroeger zelfs iets was om fier over te zijn. De Congolese premier werd in België dan ook gehaat, gezien onder zijn bewind de Belgische (ex-)kolonialen het slachtoffer werden van allerlei misdaden. Gerard was nauw betrokken bij het onderzoek naar de moord op Lumumba, maar ook dat van Lahaut: hij zetelde namelijk in beide commissies. Maar ook hedendaags zijn onze waarden anders, naarmate om welke geschiedenis het gaat. De resultaten van de ene commissie worden niet zo makkelijk aanvaard als die van de andere. Zelfs na extensief onderzoek, blijft geschiedenis dus een kwestie van perceptie. Ook bij Jack the Ripper is dit het geval: volgens Amerikaans privédetective Randy Williams was the Ripper zelfs niet één, maar drie personen. Het laatste woord is ook over deze figuur dus nog niet geschreven.

Bibliografie

BIBLIOGRAFIE

 

1. Archivalische Bronnen op een papieren drager

 

BRUSSEL, Archief van de Kamer, Commissie Lumumba, nr. 19, doos 33-37: Briefwisseling, Brief Kamervoorzitter De Croo aan De Vos, 21 juni 2004.

 

BRUSSEL, Archief van de Kamer, Commissie Lumumba, nr. 19, doos 33-37: Briefwisseling, Brief Laenens aan Versnick, 27 april 2001.

 

BRUSSEL, Archief van de Kamer, Commissie Lumumba, nr. 19, doos 33-37: Briefwisseling, Brief Minister Michel aan Kamervoorzitter De Croo, 20 februari 2004.

 

BRUSSEL, Archief van de Kamer, Commissie Lumumba, nr. 19, doos 33-37: Briefwisseling, Brief Versnick aan Kamervoorzitter De Croo, 1 februari 2001.

 

BRUSSEL, Archief van de Kamer, Commissie Lumumba, nr. 19, doos 33-37: Briefwisseling, Brief Versnick aan Kamervoorzitter De Croo, 17 juli 2001.

 

BRUSSEL, Archief van de Kamer, Commissie Lumumba, nr. 19, doos 33-37: Briefwisseling, Brief Versnick aan Kamervoorzitter De Croo, 19 januari 2001.

 

BRUSSEL, Archief van de Kamer, Commissie Lumumba, nr. 19, doos 33-37: Briefwisseling, Brief Versnick aan Kamervoorzitter De Croo, 5 februari 2004.

 

BRUSSEL, Archief van de Kamer, Commissie Lumumba, nr. 19, doos 33-37: Briefwisseling, Brief Versnick aan Minister Verwilghen, 6 februari 2001.

 

BRUSSEL, Archief van de Kamer, Commissie Lumumba, nr. 19, doos 33-37: Briefwisseling, Brief Versnick aan Minister Verwilghen, s.d.

 

BRUSSEL, Archief van de Kamer, Commissie Lumumba, nr. 19, doos 33-37: Briefwisseling, Brief Versnick aan Van Weddingen, 9 mei 2001.

 

BRUSSEL, Archief van de Kamer, Commissie Lumumba, nr. 19, doos 33-37: Briefwisseling, Fax De Vos aan Kamervoorzitter De Croo, 10 juni 2004.

 

BRUSSEL, Archief van de Kamer, Commissie Lumumba, nr. 19, doos 39: Stukken m.b.t. de aanstelling van de deskundigen, Lijst met aangehouden kandidaat-deskundigen, 24 mei 2000.

 

BRUSSEL, Archief van de Kamer, Commissie Lumumba, nr. 19, doos 39: Stukken m.b.t. de aanstelling van de deskundigen, Lijst met hoorzittingen kandidaat-deskundigen, 29 mei 2000.

 

BRUSSEL, Archief van de Kamer, Commissie Lumumba, nr. 19, doos 39: Stukken m.b.t. de aanstelling van de deskundigen, Lijst met voorgestelde kandidaat-deskundigen, 22 mei 2000.

 

BRUSSEL, Archief van de Kamer, Commissie Lumumba, nr. 19, doos 9: Nota's experten, Interim-rapport Experten, 20 november 2001.

 

BRUSSEL, Archief van de Kamer, Commissie Lumumba, nr. 3, doos 1: Contracten van experten, 20 mei 2001.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Briefwisseling commissie, Brief Jacques van Ypersele de Strihou aan Versnick omtrent Koninklijk archief, 25 mei 2000.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Briefwisseling commissie, Brief Zana Etambala aan Versnick, 23 mei 2000.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Briefwisseling commissie, Brief zoon Harold d'Aspremont-Lynden aan Versnick, 14 mei 2000.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Briefwisseling commissie, Brief zoon Pierre Wigny aan Versnick, 14 februari 2000.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Briefwisseling commissie, Fax De Vos aan Kamervoorzitter De Croo omtrent uitgave eindrapport, 26 februari 2002.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Briefwisseling commissie, Fax De Vos aan Kamervoorzitter De Croo omtrent uitgave eindrapport, 29 mei 2002.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Briefwisseling commissie, Nota van Marie-Louise Van Durme aan Versnick omtrent huiszoekingen, 16 maart 2001.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Briefwisseling Laenens, Artikel 'De Morgen' van Georges Timmerman omtrent 'Mémoire et Dignité', 25 april 2002.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Briefwisseling Laenens, Brief Ludo De Witte aan Laenens omtrent tussentijds verslag deskundigen, 29 november 2000.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Briefwisseling Laenens, Brief 'Mémoire et Dignité' aan Laenens omtrent 'Stichting Patrice Lumumba', 23 april 2002.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Briefwisseling Laenens, Brief Versnick aan Laenens omtrent huiszoekingen, 2 mei 2001.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Briefwisseling Laenens, Mail Erik Kennes aan Laenens omtrent Omasombo, 11 juni 2001.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Notities van Laenens, Artikel van Luc François getiteld 'Over nut en nadeel van een parlementaire commissie-Lumumba', s.d.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Notities van Laenens, Artikel van Sofie Staelraeve getiteld 'De socialisatie van parlementsleden in een commissie', maart 2002.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Notities van Laenens, Neerslag van persoonlijk gesprek met Ludo De Witte, 11 januari 2000.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Notities van Laenens, Neerslag van telefonisch gesprek met Luc Huyse, 4 januari 2000.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Notities van Laenens, Nota van Laenens omtrent werk van deskundigen, s.d.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Persknipsels, Interview Gerard Soete met 'Humo' omtrent moord Lumumba, 5 oktober 1999.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Persknipsels, Interview Zana Etambala met 'De Morgen' omtrent commissie, 2 mei 2000.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Stukken m.b.t. de aanstelling van de deskundigen, Curriculum vitae Raxhon, s.d.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Stukken m.b.t. de aanstelling van de deskundigen, Curriculum vitae Van den Wijngaert, s.d.

 

GENT, Amsab-ISG, Archief Leen Laenens, nr. CO.0610, rubr. S/2012/532, Werkdocumenten van commissie, Lijst met aangeschreven archiefhouders, 21 juni 2000.

 

2. Digitale Archivalische Bronnen

 

ALLAER, E., '"Cold case": qui a tué Julien Lahaut ? L'enquête continue...', RTBF Info, RTBF, 9 maart 2012 (https://www.rtbf.be/info/societe/detail_cold-case-qui-a-tue-julien-laha…). Geraadpleegd op 23 juli 2016.

 

Amendementen op Voorstel tot oprichting van een parlementaire onderzoekscommissie belast met het vaststellen van de precieze omstandigheden waarin Patrice Lumumba werd vermoord en van de eventuele betrokkenheid daarbij van Belgische politici, M. EYSKENS en M. VAN PEEL (DOC 50 0312/002), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 02-02-2000.

 

'Babel', Klara, 27 oktober 2010 (http://cobra.canvas.be/cm/1.893003?view=popupPlayer). Geraadpleegd op 16 juli 2016.

 

BEIRLANT, B., 'Ideologische kloof komt boven in Lumumba-commissie', De Standaard (18 september 2001). (http://www.standaard.be/cnt/dst18092001_011). Geraadpleegd op 22 juli 2016.

 

BEIRLANT, B., 'Lid Lumumba-commissie levert kritiek op Versnick', De Standaard (26 april 2001). (http://www.standaard.be/cnt/dst26042001_006). Geraadpleegd op 22 juli 2016.

BEIRLANT, B., 'Vlaamse experts Lumumba-commissie noemen werk van De Witte "karikaturaal"', De Standaard (4 februari 2002). (http://www.standaard.be/cnt/dst04022002_041). Geraadpleegd op 18 juli 2016.

 

BEIRLANT, B., 'Zana Etambala mag rol als expert Lumumba-commissie vergeten', De Standaard (3 mei 2000). (http://www.standaard.be/cnt/dst03052000_006). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

BRASSINNE DE LA BUISSIÈRE, J., Enquête sur la mort de Lumumba, Onuitgegeven licentiaatsverhandeling, departement Geschiedenis, Université libre de Bruxelles, 1991. (http://www.brassinnedelabuissiere-lumumba.be/). Geraadpleegd op 16 juli 2016.

 

BRASSINNE DE LA BUISSIÈRE, J., Réflexions sur le rapport de la Commission d'enquête parlementaire sur l'assassinat de Lumumba, 2002 (http://www.brassinnedelabuissiere-lumumba.be/). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

BREULS, F., 'Debat Marc Eyskens en Ludo De Witte', De Zevende Dag, Canvas, 12 december 1999 (BRUSSEL, Vrt-archief).

 

BREULS, F., 'Debat Zana Etambala en Ludo De Witte', De Zevende Dag, Canvas, 30 april 2000 (BRUSSEL, Vrt-archief).

 

BRINCKMAN, B., 'Senatoren willen moord Lahaut onderzoeken', De Standaard (20 maart 2002). (http://www.standaard.be/cnt/dst20032002_009). Geraadpleegd op 22 juli 2016.

 

BRINCKMAN, B., 'Vincent Van Quickenborne onderzocht moorddossier-Lahaut en vraagt parlementaire onderzoekscommissie', De Standaard (23 december 2002). (http://www.standaard.be/cnt/dst23122002_002). Geraadpleegd op 22 juli 2016.

 

CegeSoma, 2011 (http://www.cegesoma.be/cms/pdf.php?pge_art=25&article=1698). Geraadpleegd op 23 juli 2016.

 

CegeSoma, 2011 (http://www.cegesoma.be/cms/pdf.php?pge_art=25&article=1761). Geraadpleegd op 18 juli 2016.

 

CegeSoma, 2011 (http://www.cegesoma.be/cms/print.php?imprim=400&article=1949&t). Geraadpleegd op 23 juli 2016.

 

COCHEZ, T., 'De moordenaar van Julien Lahaut heet François Goossens', De Morgen (24 december 2002). (http://www.demorgen.be/plus/de-moordenaar-van-julien-lahaut-heet-franco…). Geraadpleegd op 22 juli 2016.

 

Commissie voor de Binnenlandse Zaken, de Algemene Zaken en het Openbaar Ambt: Integraal Verslag (CRIV 50 COM 718), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 17-04-2002.

 

Commissie voor de Buitenlandse Betrekkingen: Integraal Verslag (CRIV 50 COM 701), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 25-03-2002.

Commissie voor de Buitenlandse Betrekkingen: Integraal Verslag (HA 50 COM 068), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 08-12-1999.

 

Commissie voor de Justitie: Integraal Verslag (CRIV 53 COM 531), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 04-07-2012.

 

Commissie voor het Bedrijfsleven, het Wetenschapsbeleid, het Onderwijs, de Nationale Wetenschappelijke en Culturele instellingen, de Middenstand en de Landbouw (CRIV 53 COM 681), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 26-02-2013.

 

Commission de l’Enfance, de la Recherche, de la Fonction publique et des Bâtiments scolaires (CRIC Nr.077-Enf.11), Parlement de la Communauté Française, Brussel, 14-03-2011, 18-23.

 

DE KEYSER, V., 'Souscription Julien Lahaut: liste des donateurs arrêtée au 21 février 2011', Véronique De Keyser: Conseillère communale à Liège, 21 februari 2011 (http://www.vdekeyser.be/2011/02/21/souscription-julien-lahaut-liste-des…). Geraadpleegd op 23 juli 2016.

 

DE RIDDER, W., 'Wie heeft Lahaut vermoord? Nabeschouwingen bij een historisch onderzoek', Vlaams Marxistisch Tijdschrift, 49 (2015), 94-101.

 

DE WITTE, L., 'Luc De Vos schopt tegen het lijk van Lumumba', Uitpers, 2006 (http://archief.uitpers.be/printartikel.php?id=1245). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

DE WITTE, L., 'De moord op Lumumba: academici tussen waarheid en raison d’état', Uitpers, 2005 (http://archief.uitpers.be/printartikel.php?id=947). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

DE WITTE, L., 'Lumumba in het Belgisch parlement: Brussel kijkt in een besmeurde spiegel', Uitpers, 2002 (http://archief.uitpers.be/printartikel.php?id=269). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

GERARD, E., 'De Moord op Julien Lahaut: stand van zaken', Berichtenblad van het Studiecentrum Oorlog en Maatschappij, Brussel, 2013, 29-30. (http://www.cegesoma.be/docs/media/Bulletins/Berichtenblad46_Site.pdf). Geraadpleegd op 23 juli 2016.

 

GERARD, E., 'Het Onderzoek naar de Moord op Julien Lahaut wordt verder gezet', Berichtenblad van het Studiecentrum Oorlog en Maatschappij, Brussel, 2012, 23-24. (http://www.cegesoma.be/docs/media/Bulletins/Berichtenblad45_Site.pdf). Geraadpleegd op 23 juli 2016.

 

GOOSSENS, R., 'Ik wist dat ik geen tweede Verwilghen zou worden', De Morgen (24 november 2001). (http://www.demorgen.be/plus/-ik-wist-dat-ik-geen-tweede-verwilghen-zou-…). Geraadpleegd op 18 juli 2016.

 

GOOSSENS, R., 'Paars-groen en VU zien Etambala niet zitten', De Morgen (3 mei 2000). (http://www.demorgen.be/plus/paars-groen-en-vu-zien-etambala-niet-zitten…). Geraadpleegd op 22 juli 2016.

 

GOVAERTS, B. en SCHOETENS, K., 'Kongolese Vertellingen: Patrice Lumumba (deel 1)', Histories, Canvas, 21 oktober 1999 (BRUSSEL, Vrt-archief).

 

GOVAERTS, B. en SCHOETENS, K., 'Kongolese Vertellingen: Patrice Lumumba (deel 2)', Histories, Canvas, 28 oktober 1999 (BRUSSEL, Vrt-archief).

 

GYSELBRECHT, P. en VAN ALBOOM, R., 'De Moord op Julien Lahaut', Keerpunt, Canvas, 17 december 2007 (BRUSSEL, Vrt-archief).

 

'Joos', Radio 1, 22 juni 2011 (http://www.radio1.be/audio/lumumba?seek=546&popup). Geraadpleegd op 24 juli 2016.

 

Handelingen Senaat: Plenaire Vergaderingen (4-54), Belgische Senaat, Brussel, 18-12-2008 (namiddag).

 

'Nieuwe Feiten', Radio 1, 18 mei 2011 (http://www.radio1.be/audio/luister-naar-rudi-van-doorslaer?seek=25&popup). Geraadpleegd op 23 juli.

 

Plenumvergadering: Integraal Verslag (CRIV 50 PLEN 108), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 08-02-2001.

 

Plenumvergadering: Integraal Verslag (CRIV 50 PLEN 112), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 08-03-2001.

 

Plenumvergadering: Integraal Verslag (CRIV 50 PLEN 166), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 11-10-2001.

 

Plenumvergadering: Integraal Verslag (CRIV 50 PLEN 204), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 05-02-2002 (voormiddag).

 

Plenumvergadering: Integraal Verslag (CRIV 50 PLEN 205), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 05-02-2002 (namiddag).

 

Plenumvergadering: Integraal Verslag (CRIV 50 PLEN 209), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 21-02-2002.

 

Plenumvergadering: Integraal Verslag (HA 50 PLEN 020), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 09-12-1999.

 

Plenumvergadering: Integraal Verslag (HA 50 PLEN 030), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 22-12-1999.

 

Plenumvergadering: Integraal Verslag (HA 50 PLEN 044), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 23-02-2000.

 

Plenumvergadering: Integraal Verslag (HA 50 PLEN 045), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 24-02-2000.

 

Plenumvergadering: Integraal Verslag (HA 50 PLEN 049), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 23-03-2000.

 

Politics, 2007 (http://www.politics.be/persmededelingen/16886/). Geraadpleegd op 20 juli 2016.

 

R., M., 'Zana Etambala niet langer kandidaat Lumumba-commissie', De Morgen (23mei 2000). (http://www.demorgen.be/plus/zana-etambala-niet-langer-kandidaat-lumumba…). Geraadpleegd op 22 juli 2016.

 

Schriftelijke Vragen en Antwoorden: Vraag nr. 107 van mevrouw de volksvertegenwoordiger Muriel Gerkens (QRVA 53 023), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 22-03-2011, 171-173.

 

Schriftelijke Vragen en Antwoorden: Vraag nr. 11 van de heer Gerolf Annemans (QRVA 50 005), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 08-11-1999, 456-457.

 

Schriftelijke Vragen en Antwoorden: Vraag nr. 557 van mevrouw de volksvertegenwoordiger Muriel Gerkens (QRVA 53 084), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 09-10-2012, 188-189.

 

SELS, G., 'Toneelstuk zette Van Quickenborne aan tot onthulling moordenaar Lahaut', De Standaard (9 januari 2003). (http://www.standaard.be/cnt/dst09012003_073). Geraadpleegd op 22 juli 2016.

 

STROBBE, K., 'De Puzzelstukken Rond', Berichtenblad van het Studiecentrum Oorlog en Maatschappij, Brussel, 2015, 2. (http://www.cegesoma.be/docs/media/Bulletins/Berichtenblad_CegeSomaInfo_…). Geraadpleegd op 22 juli 2016

 

TEGENBOS, G., 'Ook PS wil studie over moord op Lahaut', De Standaard, (25 september 2009). (http://www.standaard.be/cnt/tb2fnda5). Geraadpleegd op 22 juli 2016.

 

TIMMERMAN, G., 'Commissie Lahaut maakt geen schijn van kans', De Morgen (20 maart 2003). (http://www.demorgen.be/plus/-commissie-lahaut-maakt-geen-schijn-van-kan…). Geraadpleegd op 22 juli.

 

VAN BELLE, B., 'Senaat moet onderzoek naar moord op Lahaut financieren', De Standaard (24 september 2009). (http://www.standaard.be/cnt/dmf20090924_072). Geraadpleegd op 23 juli 2016.

 

VAN BELLE, B., 'Wetenschappelijk onderzoek Moord op Lahaut maar half zo duur', Het Nieuwsblad (22 september 2009). (http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20090922_060). Geraadpleegd op 23 juli 2016.

 

'Vandaag', Radio 1, 12 mei 2015 (http://www.radio1.be/node/398989?seek=6&popup). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

VAN DEN WIJNGAERT, M. en VANGROENWEGHE, D., 'Kanttekeningen bij Lumumba-commissie', De Morgen (7 november 2000). (http://www.demorgen.be/plus/kanttekeningen-bij-lumumba-commissie-b-1412…) Geraadpleegd op 22 juli 2016.

 

V.E., A., 'Omstreden Lumumbaplein in Brussel al zichtbaar op Google Maps', Knack (28 juli 2015). (http://www.knack.be/nieuws/belgie/omstreden-lumumbaplein-in-brussel-al-…). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

VERMAAS, P., 'Nog altijd onopgehelderd: Beerput Lumumba', De Groene Amsterdammer (23 juni 2001). (https://www.groene.nl/artikel/beerput-lumumba). Geraadpleegd op 18 juli 2016.

 

Verslag namens de Commissie voor de Buitenlandse Betrekkingen: voorstel tot oprichting van een parlementaire onderzoekscommissie belast met het onderzoek naar de moord op Patrice Lumumba (DOC 50 0312/003), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 15-02-2000.

 

Verslag namens de Commissie voor de Justitie (DOC 4-1049/2), Belgische Senaat, Brussel, 16-12-2008.

 

Verslag namens de onderzoekscommissie van het parlementair onderzoek [...] omstandigheden waarin Patrice Lumumba werd vermoord en van de eventuele betrokkenheid daarbij van Belgische politici: Deel I (DOC 50 0312/006), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 16-11-2001.

 

Verslag namens de onderzoekscommissie van het parlementair onderzoek [...] omstandigheden waarin Patrice Lumumba werd vermoord en van de eventuele betrokkenheid daarbij van Belgische politici: Deel II (DOC 50 0312/007), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 16-11-2001.

 

V.L., M., 'Magnette maakt 320.000 euro vrij voor vervolg onderzoek moord op Lahaut', Knack (17 augustus 2012). (http://www.knack.be/nieuws/belgie/magnette-maakt-320-000-euro-vrij-voor…). Geraadpleegd op 23 juli 2016.

 

Voorstel tot oprichting van een parlementaire onderzoekscommissie [...] omtrent de moord op [...] Julien Lahaut [...], J. DUBIE en P. VANKRUNKELSVEN (DOC 4-794/1), Belgische Senaat, Brussel, 03-06-2008.

 

Voorstel tot oprichting van een parlementaire onderzoekscommissie [...] omtrent de moord op [...] Julien Lahaut [...], J. DUBIE en V. VAN QUICKENBORNE (DOC 2-1093/1), Belgische Senaat, Brussel, 15-04-2002.

 

Voorstel tot oprichting van een parlementaire onderzoekscommissie belast met het vaststellen van de precieze omstandigheden waarin Patrice Lumumba werd vermoord en van de eventuele betrokkenheid daarbij van Belgische politici, D. BACQUELAINE e.a. (DOC 50 0312/001), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 09-12-1999.

 

Voorstel van resolutie betreffende de uitvoering van een wetenschappelijk onderzoek naar de moord op Julien Lahaut, P. VAN DEN DRIESSCHE (DOC 4-1049/1), Belgische Senaat, Brussel, 09-12-2008.

 

Voorstellen van moties op parlementair onderzoek [...] omstandigheden waarin Patrice Lumumba werd vermoord en van de eventuele betrokkenheid daarbij van Belgische politici (DOC 50 0312/009), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 05-02-2002.

 

Wetsvoorstel betreffende de uitvoering van een onderzoek door het Studie- en Documentatiecentrum “Oorlog en Hedendaagse Maatschappij” (SOMA) naar de moord op Julien Lahaut, M. GERKENS en E. BREMS (DOC 53 2419/001), Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 21-09-2012.

 

Wetsvoorstel betreffende de uitvoering van een wetenschappelijk onderzoek naar de moord op Julien Lahaut, P. MAHOUX en P. MOUREAUX (DOC 5-1706/1), Belgische Senaat, Brussel, 10-07-2012.

 

Wetsvoorstel betreffende de uitvoering van een wetenschappelijk onderzoek naar de moord op Julien Lahaut, P. VAN DEN DRIESSCHE, Belgische Senaat (DOC 4-807/1), Brussel, 13-06-2008.

 

WINCKELMANS, W., 'Ze hebben niet gedurfd', De Standaard (17 november 2001). (http://www.standaard.be/cnt/dst17112001_005). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

3. Gedrukte Bronnen

 

ANTONISSEN, J. en VAN TENDELOO, H., 'De man die Lumumba deed verdwijnen', Humo (19 januari 2016), 120.

 

BRAECKMAN, C., Lumumba. Un crime d’Etat, Brussel, 2002.

 

DE BROUWER, J., DE BROUX, P. O., MULLER, F. en ROUSSEAUX, X., 'Historiens et commissions d’enquête publiques en Belgique', Historiens dans la cité. Hommage à Jean-Pierre Nandrin (Les Cahiers de la Fonderie: revue d'histoire sociale et industrielle de la région Bruxelloise, 51), Brussel, 25 (2015), 54-56.

 

DE BROUWER, J., DE BROUX, P. O., MULLER, F. en ROUSSEAUX, X., 'Table ronde. Commissions d'enquête. Interviews de Emmanuel Gerard, Guy Vanthemsche, Jean-Philippe Schreiber, Philippe Raxhon', Historiens dans la cité. Hommage à Jean-Pierre Nandrin (Les Cahiers de la Fonderie: revue d'histoire sociale et industrielle de la région Bruxelloise, 51), Brussel, 25 (2015), 57-63.

 

'De dagboeken van Weber', Knack (2 mei 2001), 6.

 

DE VOS, L. e.a., Lumumba. De Complotten? De Moord, Leuven, 2004.

 

DE WITTE, L., De moord op Lumumba, Leuven, 1999.

 

FIJNAUT, C., HUYSE, L. en VERSTRAETEN, R., Parlementaire onderzoekscommissies: mogelijkheden, grenzen en risico's, Leuven, 1998.

GERARD, E., 'Clarifying the Past: the Use of Archives by the Belgian Parliamentary Committee Investigating the Assassination of Lumumba', in H. VAN ENGEN, G. JANSSENS, G. KWANTEN en K. POMPE ed., Archives without Borders, Antwerpen, 2012, 291-298.

 

GERARD, E., 'De Lumumba-commissie. Herinneringen aan een parlementair onderzoek', in Van alle slagvelden thuis. Liber amicorum Luc De Vos, Leuven, 2012, 101-104.

 

GERARD, E. en KUKLICK, B., Death in the Congo: Murdering Patrice Lumumba, Cambridge en Londen, 2015.

 

GERARD, E., DE RIDDER, W. en MULLER, F, 'Peut-on justifier un assassinat politique? La mort du président du Parti communiste de Belgique, Julien Lahaut: un assassinat politique au coeur de la guerre froide', Crimes de sang. Une exposition sur la vie, Luik, 2013, 16-21.

 

GERARD, E., DE RIDDER, W. en MULLER, F., Wie heeft Lahaut vermoord? De geheime Koude Oorlog in België, Leuven, 2015.

 

GERARD, E., 'The Murder of Julien Lahaut (1950) and the Anti-Communist Campaign in Belgium', Dutch Crossing, 40 (2016), 54-67.

 

GOOSSENS, R., 'Commissie-Lumumba treedt (een beetje) naar buiten', De Morgen (6 juni 2001), 14.

 

LAENENS, L. en KERSTENS, P., ‘De conclusies van de Lumumba-commissie: waarom we ze verdedigen en waarom ze uw aandacht verdienen’, Oikos, 20 (2002), 62-69.

 

MAGHREBI, S., De l'idéologie à l'affairisme? Les assassinats de Julien Lahaut et André Cools, Onuitgegeven licentiaatsverhandeling, departement Geschiedenis, Université libre de Bruxelles, 2007.

 

MEYVIS, L., 'Wetenschappers in de Lumumba-commissie', Campuskrant (24 januari 2002), 3 en 7.

 

OMASOMBO TSHONDA, J., 'Commission Lumumba: difficile regard sur un passé', Forum: Nieuwsbrief van de Belgische Vereniging van Afrikanisten, 22 (2002), 11-13.

 

PIRLOT, J., Julien Lahaut Vivant, Cuesmes, 2010.

 

RAXHON, P., ‘Historiens et commissions d’enquête parlementaire. Le cas belge: la Commission Lumumba’, in G. ZELIS, L’historien dans l’éspace public. L’histoire face à la mémoire, à la justice et au politique, Brussel, 2006.

 

RAXHON, P., Le débat Lumumba: histoire d'une expertise, Brussel, 2002.

 

STAELRAEVE, S., Parlementaire Onderzoekscommissies: Zin en Onzin, Gent, 2003.

 

VAN DOORSLAER, R., ‘De moord op Patrice Lumumba en de parlementaire onderzoekscommissie’, Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis, 11 (2003), 193-201.

 

VAN DOORSLAER, R. en VERHOEYEN, E., De moord op Lahaut, Het communisme als binnenlandse vijand, Leuven, 2010.

 

4. Interviews

 

DE LOY VERMEULEN, L., e-mail interview, 6-7 juli 2016.

 

DE RIDDER, W., e-mail interview, 1-4 mei 2016.

 

DE RIDDER, W., persoonlijk interview, 29 april 2016.

 

DE VOS, L., persoonlijk interview, 19 maart 2016.

 

DE WITTE, L., persoonlijk interview, 27 juni 2016.

 

GERARD, E., persoonlijk interview, 18 maart 2016.

 

GERARD, E., persoonlijk interview, 26 mei 2016.

 

LAENENS, L., persoonlijk interview, 5 april 2016.

 

MULLER, F., e-mail interview, 3 mei 2016.

 

MULLER, F., telefonisch interview, 18 mei 2016.

 

OMASOMBO TSHONDA, J., persoonlijk interview, 12 april 2016.

 

SCHALCK, D., e-mail interview, 4 mei 2016.

 

SCHALCK, D., telefonisch interview, 29 april 2016.

 

VAN DEN DRIESSCHE, P., persoonlijk interview, 26 april 2016.

 

VAN GROOTEL, C., persoonlijk interview, 19 mei 2016.

 

VANKRUNKELSVEN, P., e-mail-interview, 24 april 2016.

 

VERHOEYEN, E., persoonlijk interview, 4 mei 2016.

 

VERSNICK, G., e-mail interview, 4 mei 2016.

 

VERSNICK, G., persoonlijk interview, 5 april 2016.

 

5. Literatuur

 

ANDERSON, B., Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism, Londen en New York, 1983.

 

ANKERSMIT, F. e.a., 'Het Srebrenica-rapport. Wat leren we ervan?', Tijdschrift voor Geschiedenis (Het drama Srebrenica: Geschiedtheoretische beschouwingen over het NIOD-rapport), 116 (2003), 6-10.

 

ANKERSMIT, F., ''Een schuld zonder schuldigen?' Morele en politieke oordelen in het Srebrenica-rapport', Tijdschrift voor Geschiedenis (Het drama Srebrenica: Geschiedtheoretische beschouwingen over het NIOD-rapport), 116 (2003), 78-100.

 

BARKAN, E., 'Engaging History: Managing Conflict and Reconciliation', History Workshop Journal, 59 (2005), 229-236.

 

BARKAN, E., 'Historical Reconciliation: Redress, Rights and Politics', Journal of International Affairs, 60 (2006), 1-15.

 

BARKAN, E., 'Introduction: Historians and Historical Reconciliation', The American Historical Review, 114 (2009), 899-913.

 

BARUCH, M.O., 'L'historien dans le prétoire: le procés Papon', in G. ZELIS, L’historien dans l’éspace public. L’histoire face à la mémoire, à la justice et au politique, Brussel, 2006, 57-66.

 

BAUD, M. en VAN VREE, F., 'Geschiedschrijving, politiek en moraal', Tijdschrift voor Geschiedenis (Het drama Srebrenica: Geschiedtheoretische beschouwingen over het NIOD-rapport), 116 (2003), 64-77.

 

BAUDET, F., 'Srebrenica, een 'veilig' gebied. Het laatste woord over de val van een safe area?', Tijdschrift voor Geschiedenis (Het drama Srebrenica: Geschiedtheoretische beschouwingen over het NIOD-rapport), 116 (2003), 11-27.

 

BAUMANN, R., 'L’assassinat de Julien Lahaut: Les dessous d’une enquête judiciaire', Revue Nouvelle, 17 juli 2015 (http://www.revuenouvelle.be/L-assassinat-de-Julien-Lahaut-Les-dessous-d…). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

BERGIER, J. F., 'Commissioned History in Switzerland', in O. RATHKOLB, Revisiting the National Socialist Legacy: Coming to Terms with Forced Labor, Expropriation, Compensation and Restitution, Innsbruck, 2002, 43-50.

 

BERGIER, J. F., 'Sur le rôle de la «Commission indépendante d'experts Suisse - Seconde Guerre mondiale»', Revue Suisse d'histoire, 47 (1997), 800-808.

 

BEVERNAGE, B. en COLAERT, L., 'History from the Grave? Politics of Time in Spanish Mass Grave Exhumations', Memory Studies, 7 (2014), 440-456. (http://mss.sagepub.com/content/7/4/440). Geraadpleegd op 15 juli 2016.

 

BEVERNAGE, B., 'Geschiedenis in overheidsopdracht: wetenschap, ethiek en politiek in de Belgische Lumumba-commissie', Tijdschrift voor Geschiedenis, 125 (2012), 80-95.

BEVERNAGE, B., 'History by Parliamentary Vote: Science, Ethics and Politics in the Lumumba Commission', History Compass, 9 (2011), 300–311.

 

BEW, P., 'The Bloody Sunday tribunal and the role of the historian', in H. JONES, K. ÖSTBERG en N. RANDERAAD ed., Contemporary History on Trial. Europe since 1989 and the Role of the Expert Historian, Manchester, 2007, 62-80.

 

BLACK, J., Using History, Londen, 2005.

 

BLOM, J. C. H., DE GRAAFF, B. G. J. en SCHOONOORD, D. C. L., 'Oordelen in uitersten', Bijdragen en Mededelingen Betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 118 (2003), 337-356.

 

BLOM, J. C. H., 'Une recherche historique entre science et politique. Le cas 'Srebrenica'', in G. ZELIS, L’historien dans l’éspace public. L’histoire face à la mémoire, à la justice et au politique, Brussel, 2006, 93-108.

 

BLOM, J.C.H., en DE GRAAFF, B.G.J., 'Het Srebrenica-onderzoek: een extreem geval van eigentijdse geschiedenis', Tijdschrift voor Geschiedenis (Het drama Srebrenica: Geschiedtheoretische beschouwingen over het NIOD-rapport), 116 (2003), 116-138.

 

BLOOMFIELD, D., On Good Terms: Clarifying Reconciliation, Berlijn, 2006.

 

BROUWER, J. W. L., 'Gedegen en evenwichtig? Het NIOD-rapport nader beschouwd', Bijdragen en Mededelingen Betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 118 (2003), 293-307.

 

BUSTIN, E., ‘Remembrance of Sins Past: Unraveling the Murder of Patrice Lumumba’, Review of African Political Economy, 29 (2002), 537-560.

 

CEUPPENS, B., 'Lumumba: De Complotten? De moord. Onderzoeksrapport of historische studie?' (Discussiedossier over Lumumba), Bijdragen en Mededelingen Betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 122 (2007), 385-400.

 

COFFMAN, E. M., Bespreking van J.F. MARSZALEK, Court Martial: A Black Man in America, New York, 1972, Military Affairs, 37 (1973), 110-111.

 

COLAERT, L., History from the Grave: Politics of Memory in Exhumations of Mass Graves from the Spanish Civil War, Onuitgegeven licentiaatsverhandeling, Universiteit Gent, departement Geschiedenis, 2015.

 

COUDENYS, W., Het Geheugen van Rusland, Leuven en Den Haag, 2014.

 

DAVIS, M., 'Is Spain Recovering its Memory? Breaking the Pacto del Olvido', Human Rights Quarterly, 27 (2005), 858-880.

 

DE BAETS, A., 'Na de genocide. Waarheidsstrategieën van rechters en historici', Tijdschrift voor Geschiedenis (Het drama Srebrenica: Geschiedtheoretische beschouwingen over het NIOD-rapport), 116 (2003), 28-46.

 

DE GRAAFF, B., '‘Zit u dan nog niet in de gevangenis?’ of: hoe erg is geschiedschrijving in opdracht?' (De Arena: Geschiedschrijving in Opdracht), Bijdragen en Mededelingen Betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 122 (2007), 247-253.

 

DE VILLERS, G. e.a., 'Autour d'un livre', Politique Africaine, 80 (2000), 183-199.

 

DE VILLERS, G., ‘Histoire, justice et politique. A propos de la commission d’enquête sur l’assassinat de Patrice Lumumba, instituée par la Chambre belge des représentants’, Cahiers d’études africaines, 44 (2004), 193-220.

 

DE WILDE, B, ‘De commissie Lumumba. Wetenschap en politiek zoeken samen naar de waarheid’, Samenleving en Politiek, 7 (2000), 4-8.

 

DRAYE, G. e.a., Passages 1945-2001: Na de Tweede Wereldoorlog, Averbode, 2010.

 

ELLIOT, J. M., Bespreking van J.F. MARSZALEK, Court Martial: A Black Man in America, New York, 1972, Negro History Bulletin, 48 (1985), 45.

 

ETAMBALA, Z. A., ‘De moord op Lumumba. Het boek van Ludo De Witte en de instelling van een parlementaire onderzoekscommissie. Enkele reflecties’, Tijdingen uit Leuven, (2000) 5-14.

 

FETTE, J., 'Apology and the Past in Contemporary France', French Politics, Culture & Society, 26 (2008), 78-113.

 

FINK, C., 'A New Historian?', Contemporary European History, 14 (2005), 135-147.

 

FLETCHER, M. E., Bespreking van H. MOSES, Assault at West Point, Showtime, 1994, The Journal of American History, 81 (1994), 1401-1402.

 

FLETCHER, M. E., Bespreking van J.F. MARSZALEK, Court Martial: A Black Man in America, New York, 1972, The Journal of American History, 60 (1973), 823-824.

 

GENIN, V., Bespreking van E. GERARD, W. DE RIDDER en F. MULLER, Wie heeft Lahaut vermoord? De geheime Koude Oorlog in België, Leuven, 2015, Mededelingenblad van de Belgische Vereniging voor Nieuwste Geschiedenis, XXXVII (2016), 21-24.

 

GERARD, E., en KWANTEN, E., Politieke Geschiedenis van België, Leuven, 2014.

 

GERARD, E., 'Het Lumumba-onderzoek' (Discussiedossier over Lumumba), Bijdragen en Mededelingen Betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 122 (2007), 401-410.

 

GERLO, A., 'De Moord op Julien Lahaut', Nieuw Tijdschrift van de VUB, 6 (1993), 109-114.

GIJS, A. S., ‘Une ascension teintée de rouge. Autorités, Sûreté de l’Etat et grandes Sociétés face au "danger Lumumba" avant l’indépendance du Congo (1956-1960)’, Revue belge d’histoire contemporaine, XLII, 2012, 1, 11-58.

 

GRAHAM, H., 'Coming to Terms with the Past: Spain's Memory Wars', History Today, 54 (2004), 29-31.

 

GROSS, J.T., Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka, Sejny, 2000.

 

HADZELEK, A., 'Spain's 'pact of silence' and the Removal of Franco's Statues', in D. KIRBY, Past Law, Present Histories, Canberra, 2012, 153-176.

 

HOBSBAWM, E., The Invention of Tradition, Cambridge en New York, 1983.

 

HONIG, J. W., ''Die enorme hoeveelheid informatie...' De mateloze reconstructie van een oorlogsmisdaad', Bijdragen en Mededelingen Betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 118 (2003), 308-324.

 

HUNT, T., 'Whose Truth? Objective Truth and a Challenge for History', Criminal Law Forum, 15 (2004), 193–198.

 

JONES, H., ÖSTBERG, K. en RANDERAAD, N. red., Contemporary History on Trial. Europe since 1989 and the Role of the Expert Historian, Manchester, 2007.

 

JUNZ, H. B., 'Confronting Holocaust History: The Bergier Commission's Research on Switzerland's Past', Jerusalem Center for Public Affairs, 2003 (http://www.jcpa.org/phas/phas-8.htm). Geraadpleegd op 15 juli 2016.

 

KARN, A. en BARKAN, E. red., Taking Wrongs Seriously: Apologies and Reconciliation, Stanford, 2006.

 

KARN, A., 'Depolarizing the Past: The Role of Historical Commissions in Conflict Mediation and Reconciliation', Journal of International Affairs, 60 (2006), 31-50.

 

KENNES, E., ‘Het spook van Lumumba waart rond in België’, Internationale Spectator, 54 (2000), 356-358.

 

KESTELOOT, C., 'Histoire et politique: pression, dialogue, convergence ou indifférence?', in G. ZELIS, L’historien dans l’éspace public. L’histoire face à la mémoire, à la justice et au politique, Brussel, 2006, 109-127.

 

KLEP, C., 'Een problematische erfenis: België en de moord op Lumumba' (Discussiedossier over Lumumba), Bijdragen en Mededelingen Betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 122 (2007), 374-384.

 

LABANYI, J., 'The Politics of Memory in Contemporary Spain', Journal of Spanish Cultural Studies, 9 (2008), 119-125.

 

LAGROU, P., 'Het Srebrenica-rapport en de geschiedenis van het heden', Bijdragen en Mededelingen Betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 118 (2003), 325-336.

 

LAMBELET, J. C., A Critical Evaluation of the Bergier Report on “Switzerland and Refugees during the Nazi Era”, With a New Analysis of the Issue, Lausanne, 2001 (http://www.hec.unil.ch/deep/textes/01.03.pdf). Geraadpleegd op 15 juli 2016.

 

LEUCHTENBURG, W. E., 'The Historian and the Public Realm', The American Historical Review, 97 (1992), 1-18.

 

LIPSTADT, D., Denying the Holocaust: The Growing Assault on Truth and Memory, New York, 1994.

 

LORENZ, C., 'Historical Knowledge and Historical Reality: A Plea for "Internal Realism"', History and Theory, 33 (1994), 297-327.

 

LUDI, R. en DREYFUS, J. M., 'Historians as Political Trouble-Shooters: Officially Commissioned Surveys in France and Switzerland', Center for European Studies, 2001 (http://www.people.fas.harvard.edu/~ces/publications/docs/pdfs/LudiDreyf…). Geraadpleegd op 14 juli 2016.

 

LUDI, R., 'Waging War on Wartime Memory: Recent Swiss Debates on the Legacies of the Holocaust and the Nazi Era', Jewish Social Studies, 10 (2004), 116-152.

 

MANDLER, P., 'The responsibility of the historian', in H. JONES, K. ÖSTBERG en N. RANDERAAD red., Contemporary History on Trial. Europe since 1989 and the Role of the Expert Historian, Manchester, 2007, 12-26.

 

MARSZALEK, J. F., 'A Black Cadet At West Point', American Heritage Magazine, 22 (1971), 1-14.

 

MARSZALEK, J. F., Assault at West Point: The Court Martial of Johnson Whittaker, New York, 1994.

 

MARSZALEK, J. F., Court Martial: A Black Man in America, New York, 1972.

 

MARSZALEK, J. F., 'The Black Man in Military History', Negro History Bulletin, 36 (1973), 122-125.

 

MOOIJ, A., 'De markt en het forum' (De Arena: Geschiedschrijving in Opdracht), Bijdragen en Mededelingen Betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 122 (2007), 242-246.

 

NEUMANN, K., 'Historians and the yearning for historical justice', Rethinking History, 18 (2014), 145–164.

 

NORA, P., Les Lieux de Mémoire, 7 dln., Parijs, 1984-1992.

 

OMASOMBO TSHONDA, J., 'Lumumba, drame sans fin et deuil inachevé de la colonisation', Cahiers d'études africaines, XLIV (2004), 221-261.

 

REYNEBEAU, M., Het Nut van het Verleden, Tielt, 2006.

 

RUYS, M., Waarom Lumumba moest sterven, Kapellen, 2000.

 

SCHENCK, L. M., Bespreking van J.F. MARSZALEK, Assault at West Point: The Court Martial of Johnson Whittaker, New York, 1994, Military Law Review, 148 (1995), 274-280.

 

SMAKMAN, Y., De verwerking van het koloniale verleden in Nederland en België, Onuitgegeven licentiaatsverhandeling, Universiteit Utrecht, departement Geschiedenis, 2011.

 

SPUHLER, G., 'Die Bergier-Kommission als "Geschichtsbarkeit"?: zum Verhältnis von Geschichte, Recht und Politik', Zeitschrift für Geschichte, 11 (2004), 100-114.

 

STEPHENS, S. L., Bespreking van J.F. MARSZALEK, Assault at West Point: The Court Martial of Johnson Whittaker, New York, 1994, Military Law Review, 153 (1996), 293-299.

 

TANJA, E., ‘Een afwachtende houding verklaard. Belgisch parlementair onderzoek naar de moord op Lumumba’, Groniek, 37 (2004), 291-301.

 

VAN CAMPENHOUT, N., Bespreking van E. GERARD, W. DE RIDDER en F. MULLER, Wie heeft Lahaut vermoord? De geheime Koude Oorlog in België, Leuven, 2015, Ons Erfdeel, (2016), 176–179.

 

VAN CLEMEN, S., Bespreking van E. GERARD, W. DE RIDDER en F. MULLER, Wie heeft Lahaut vermoord? De geheime Koude Oorlog in België, Leuven, 2015, Tijdingen uit Leuven, 71 (2015), 54-55.

 

VAN REYBROUCK, D., Congo: Een geschiedenis, Amsterdam, 2010, 277-280.

 

VAN WAMBEKE, M., Eindrapport van de Commissie voor de schadeloosstelling van de leden van de Joodse Gemeenschap van België voor hun goederen die werden geplunderd of achtergelaten tijdens de oorlog 1940-1945, 2008 (http://www.combuysse.fgov.be/nl/eindrapport_commissie_schadeloosstellin…). Geraadpleegd op 13 juli 2016.

 

VANHEE, H. en CASTRYCK, G., 'Belgische historiog[r]afie en verbeelding over het koloniale verleden', Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis, XXXII (2002), 305-320.

 

VELLE, K., Archieven, Politiek en de Burger, Brussel, 2013. (http://www.kvab.be/downloads/stp/mw_archieven-politiek-en%20de%20burger…). Geraadpleegd op 24 juli 2016.

 

VERBEECK, G., ‘Coming to terms with the (post-)colonial past in Belgium: the inquiry into the assassination of Patrice Lumumba', in H. JONES, K. ÖSTBERG en N. RANDERAAD ed., Contemporary History on Trial. Europe since 1989 and the Role of the Expert Historian, Manchester, 2007, 46-61.

 

VERBEECK, G., ‘De Lumumba-commissie of een Belgische ‘Methodenstreit’’, Nieuwste Tijd. Kwartaalschrift voor eigentijdse geschiedenis, 1 (2001), 8-23.

VERBEECK, G., 'De Lumumba-Commissie: geschiedschrijving en collectieve herinnering' (Discussiedossier over Lumumba), Bijdragen en Mededelingen Betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 122 (2007), 357-373.

 

VERDOOLAEGE, A. en KERSTENS, P., 'The South African Truth and Reconciliation Commission and the Belgian Lumumba Commission: A Comparison', Africa Today, 50 (2004), 74-91.

 

VLD-NATIONAAL, Een Open Boek: 8 jaar Verhofstadt, Brussel, 2007.

 

VON DER DUNK, H. W., 'Opdrachten horen tussengangen te zijn, geen hoofdgerechten' (De Arena: Geschiedschrijving in opdracht), Bijdragen en Mededelingen Betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 122 (2007), 254-260.

 

WILLAME, J. C., ‘Commission Lumumba: pièges et parasites’, La Revue Nouvelle, (2001), 30-35.

 

WYMAN, K. M., 'Is There A Moral Justification For Redressing Historical Injustices?', Vanderbilt Law Review, 61 (2008), 127-196.

 

6. Krantenartikels

 

'Activisten vervangen straatnaambordjes om moord op Lumumba te herdenken', De Morgen (17 januari 2016). (http://www.demorgen.be/buitenland/activisten-vervangen-straatnaambordje…) Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

ALBERS, I., 'Sabena-commissie was geen maat voor niets', De Standaard (31 januari 2003). (http://www.standaard.be/cnt/dst31012003_078). Geraadpleegd op 10 juli 2016.

 

ART, J. e.a., 'Geschiedenis is meer dan herinneren', De Standaard (25 januari 2006). (http://www.standaard.be/cnt/gm6n9vmk). Geraadpleegd op 24 juli 2016.

 

BEIRLANT, B., 'Commissie-Lumumba selecteert "shortlist" experts', De Standaard (23 mei 2000). (www.standaard.be/cnt/dst23052000_018). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

BEIRLANT, B., 'Experts zijn kritisch voor wijlen koning Boudewijn', De Standaard (7 november 2001). (http://www.standaard.be/cnt/dexb07112001_002). Geraadpleegd op 18 juli 2016.

 

BEIRLANT, B., 'Regering pleit Boudewijn vrij', De Standaard (6 februari 2002). (http://www.standaard.be/cnt/dst06022002_002). Geraadpleegd op 18 juli 2016.

 

BEIRLANT, B., 'Wel of geen Afrikaan in Lumumba-commissie?', de Standaard (11 mei 2000). (http://www.standaard.be/cnt/dst11052000_012). Geraadpleegd op 20 juli 2016.

 

BEIRLANT, B., 'Zoon Patrice Lumumba vraagt "waarheid en gerechtigheid", De Standaard (16 juni 2001). (http://www.standaard.be/cnt/dst16062001_003). Geraadpleegd op 16 juli 2016.

 

BEW, P., 'The Bloody Sunday inquiry: was it worth it?', The Telegraph (14 juni 2010). (http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/northernireland/7825835/The-Bloo…). Geraadpleegd op 11 juli 2016.

 

BRINCKMAN, B., 'Historici lossen politieke cold case op', De Standaard (12 mei 2015). (http://www.standaard.be/cnt/dmf20150511_01675718?shareid=497ac). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

D.B., T., 'Contraspion André Moyen overleden', De Morgen (7 februari 2008). (http://www.demorgen.be/binnenland/contraspion-andre-moyen-overleden-bf9…). Geraadpleegd op 16 juli 2016.

 

DALEY, S., 'French Issue First Detailed Study of Wartime Thefts From Jews', The New York Times (18 april 2000). (http://www.nytimes.com/2000/04/18/world/french-issue-first-detailed-stu…). Geraadpleegd op 13 juli 2016.

 

DE BOCK, W., 'Minister bood me huurdoder aan voor Lumumba', De Morgen (13 december 1999). (http://www.demorgen.be/plus/-minister-bood-me-huurdoder-aan-voor-lumumb…). Geraadpleegd op 17 juli 2016.

 

DE CONINCK, D., 'Een lekker ouderwets echt complot: de moord op Julien Lahaut', De Morgen (22 december 2007). (http://www.demorgen.be/plus/een-lekker-ouderwets-echt-complot-de-moord-…). Geraadpleegd op 18 juli 2016.

 

DE CONINCK, D., 'Het zotte en zorgeloze leven van de moordenaar van Julien Lahaut', De Morgen (4 januari 2003). (http://www.demorgen.be/plus/het-zotte-en-zorgeloze-leven-van-de-moorden…). Geraadpleegd op 22 juli 2016.

 

DE CONINCK, D., 'Man bekent moord op Julien Lahaut op Canvas', De Morgen (4 december 2007). (http://www.demorgen.be/tvmedia/man-bekent-moord-op-julien-lahaut-op-can…). Geraadpleegd op 17 juli 2016.

 

DE CONINCK, D., 'Welke van de vier ooms was het?', De Morgen (11 januari 2003). (http://www.demorgen.be/plus/welke-van-de-vier-ooms-was-het-b-1412193917…). Geraadpleegd op 22 juli 2016.

 

DE CONINCK, D., 'Zelfverklaarde moordenaar Lahaut wou zich eerst publiekelijk outen', De Morgen (6 december 2007), 2.

 

DE CONINCK, D., 'Zoon Joseph Goossens: 'De opdracht kwam van Moyen zelf'', De Morgen (4 januari 2003), 10.

 

DETAILLE, S., 'Quêter l’argent et la vérité', Le Soir (14 november 2009). (http://archives.lesoir.be/queter-l-8217-argent-et-la-verite_t-20091114-…). Geraadpleegd op 17 juli 2016.

 

DORZEE, H., 'L'identité de l'assassin de Lahaut révelée', Le Soir (24 december 2002), 9.

 

'Federaal parket mag moord op Patrice Lumumba onderzoeken', Knack (12 december 2012). (http://www.knack.be/nieuws/belgie/federaal-parket-mag-moord-op-patrice-…). Geraadpleegd op 24 juli 2016.

 

FREEDLAND, J., 'Spain and the lingering legacy of Franco, The Guardian (28 maart 2011). (https://www.theguardian.com/world/2011/mar/28/spain-lingering-legacy-fr…). Geraadpleegd op 14 juli 2016.

 

GOOSSENS, R., 'Lumumba-commissie niet mals voor regering-Eyskens', De Morgen (6 november 2001). (http://www.demorgen.be/plus/lumumba-commissie-niet-mals-voor-regering-e…). Geraadpleegd op 18 juli 2016.

 

GOOSSENS, R., 'Sire, u kunt zich geen eigen politiek veroorloven', De Morgen (8 juni 2001), 11.

 

'Historicus Jules Gérard-Libois overleden', Gazet van Antwerpen (26 december 2005). (http://www.gva.be/cnt/oid374251/archief-historicus-jules-gerard-libois-…). Geraadpleegd op 22 juli 2016.

 

L., I., 'Des dons pour Julien Lahaut', La Libre (14 november 2009). (http://www.lalibre.be/actu/belgique/des-dons-pour-julien-lahaut-51b8b28…). Geraadpleegd op 23 juli 2016.

 

'Lahaut fut assassiné par un courtier en assurances', Vers l'Avenir (24 december 2002), 4.

 

LAPORTE, C., 'La recherche sur Lahaut est lancée', La Libre (28 mei 2011). (http://www.lalibre.be/actu/belgique/la-recherche-sur-lahaut-est-lancee-…). Geraadpleegd op 23 juli 2016.

 

LAPORTE, C., 'Le véritable assassin de Julien Lahaut?', La Libre (5 december 2007). (http://www.lalibre.be/actu/belgique/le-veritable-assassin-de-julien-lah…). Geraadpleegd op 17 juli 2016.

 

'Moord op Lumumba', Knack (13 februari 2002), 7.

 

'Nabestaanden Lumumba dienen klacht in tegen Etienne Davignon', De Morgen (23 juni 2011). (http://www.demorgen.be/plus/nabestaanden-lumumba-dienen-klacht-in-tegen…). Geraadpleegd op 24 juli.

 

'Onderzoek naar moord op Julien Lahaut was gedoemd', Knack (12 mei 2015). (http://www.knack.be/nieuws/belgie/onderzoek-naar-moord-op-julien-lahaut…). Geraadpleegd op 18 juli 2016.

 

PURDUM, T. S., 'Black Cadet Gets a Posthumous Commission', The New York Times (25 juli 1995). (http://www.nytimes.com/1995/07/25/us/black-cadet-gets-a-posthumous-comm…). Geraadpleegd op 15 juli 2016.

 

RAXHON, P., 'Décryptage d'un manifeste d'historiens', La Libre (27 januari 2006). (http://www.lalibre.be/debats/opinions/decryptage-d-un-manifeste-d-histo…). Geraadpleegd op 24 juli 2016.

 

REYNEBEAU, M., 'Het gewicht van oud papier', Knack (2 mei 2001), 11.

 

REYNEBEAU, M., 'Niets dan de waarheid', Knack (6 juli 2000), 26.

 

REYNEBEAU, M., 'Reis naar het duistere hart', Knack (6 juni 2001), 26.

 

SCHAEVERS, M., 'Wie heeft Julien Lahaut vermoord?', Humo (12 mei 2015). (http://www.humo.be/humo-archief/333331/wie-heeft-julien-lahaut-vermoord). Geraadpleegd op 17 juli 2016.

 

'Seeking 'Fair Deal' for a Black Cadet', The New York Times (31 januari 1995). (http://www.nytimes.com/1994/01/31/us/seeking-fair-deal-for-a-black-cade…). Geraadpleegd op 15 juli 2016.

 

SOUFFREAU, B., 'Hoogbejaarde bekent na 57 jaar moord op Lahaut', Gazet van Antwerpen (5 december 2007). (http://www.gva.be/cnt/aid637348/hoogbejaarde-bekent-na-57-jaar-moo). Geraadpleegd op 17 juli 2016.

 

STRATTON, A., 'David Cameron condemns Bloody Sunday killings and makes apology', The Guardian (15 juni 2010). (https://www.theguardian.com/commentisfree/2010/jun/15/david-cameron-blo…). Geraadpleegd op 14 juli 2016.

 

T., S., 'Comment nos ministres gaspillent notre argent!', La Dernière Heure (7 maart 2012). (http://www.dhnet.be/actu/belgique/comment-nos-ministres-gaspillent-notr…). Geraadpleegd op 23 juli 2016.

 

TIMMERMAN, G. en DE BOCK, W., 'Parlementscommissie beveelt huiszoeking bij prinses Liliane in domein Argenteuil', De Morgen (25 april 2001). (http://www.demorgen.be/plus/parlementscommissie-beveelt-huiszoeking-bij…). Geraadpleegd op 22 juli 2016.

 

TIMMERMAN, G., 'Wij zien overal de hand van koning Boudewijn', De Morgen (27 juli 2001). (http://www.demorgen.be/plus/de-vos-wij-zien-overal-de-hand-van-koning-b…). Geraadpleegd op 18 juli 2016.

 

TIMMERMAN, G., 'Minister heeft moord op zijn geweten', De Morgen (17 november 2001). (http://www.demorgen.be/plus/-minister-heeft-moord-op-zijn-geweten-b-141…). Geraadpleegd op 18 juli 2016.

TIMMERMAN, G., 'Oud-kolonialen protesteren tegen Lumumba-fonds', De Morgen (25 april 2002). (http://www.demorgen.be/plus/oud-kolonialen-protesteren-tegen-lumumba-fo…). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

TIMMERMAN, G., 'Victor Nendaka', De Morgen (31 augustus 2002). (http://www.demorgen.be/plus/victor-nendaka-b-1412195825115/). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

VAN BELLE, B., 'Familie Lumumba bedankt regering', De Standaard (17 november 2001). (http://www.standaard.be/cnt/dmf17112001_042). Geraadpleegd op 18 juli 2016.

 

VAN VLIERDEN, G., 'Doder communistenleider krijgt na 50 jaar een naam', Het Laatste Nieuws (24 december 2002), 2.

 

W., H., 'Schüsse auf Julien Lahaut sollen Ausschuss beschäftigen', Grenz Echo (27 december 2002), 6.

 

7. Digitale Informatie

 

BAES, R., CegeSoma (http://www.cegesoma.be/cms/proj_clotures_nl.php?article=694). Geraadpleegd op 17 juli 2016.

 

BBC News, 2010 (http://www.bbc.com/news/10146883). Geraadpleegd op 11 juli 2016.

 

COCHEZ, T., Apache, 2014 (www.apache.be/?p=49927). Geraadpleegd op 13 juli 2016.

 

Exercice Technique Appliqué au Moniteur Belge, 2013 (http://www.etaamb.be/nl/koninklijk-besluit-van-02-augustus-2002_n200202…). Geraadpleegd op 13 juli 2016.

 

GRETRY, M., RTBF Info, 2015 (https://www.rtbf.be/info/regions/liege/detail_le-65eme-anniversaire-de-…). Geraadpleegd op 16 juli 2016.

 

GROLLMUS, D., Tablet, 2013 (http://www.tabletmag.com/jewish-arts-and-culture/129082/in-the-polish-a…). Geraadpleegd op 21 juli 2016.

 

HEYLEN, K., De Redactie, 2011 (http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/binnenland/1.1142877). Geraadpleegd op 10 juli 2016.

 

Institute of National Remembrance, 2001 (http://ipn.gov.pl/en/commission/selected-investigation/193,Official-Sta…). Geraadpleegd op 14 juli 2016.

 

KACZYŃSKI, A., Culture.pl, 2011 (http://culture.pl/pl/artykul/sasiedzi-jana-tomasza-grossa). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS, De Kamer, 2014 (https://www.dekamer.be/kvvcr/pdf_sections/pri/fiche/nl_11_09.pdf). Geraadpleegd op 18 juli 2016.

LUMUMBA, P., Histotheek, 2012 (http://histotheek.classy.be/lumumba30juni.html). Geraadpleegd op 18 juli 2016.

 

MICHIELS, J. P., Parti Communiste, 2008 (http://users.skynet.be/particommuniste.be/lahaut.htm). Geraadpleegd op 22 juli 2016.

 

MUNRO, A., Encyclopædia Britannica (https://www.britannica.com/topic/Non-Aligned-Movement). Geraadpleegd op 16 juli 2016.

 

N'SIALA KIESE, P., Kif Kif.be, 2016 (http://www.kifkif.be/actua/lumumba-de-staat-van-ontkenning). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

PAELINCK, G., De Redactie, 2016 (http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/politiek/1.2617349). Geraadpleegd op 16 juli 2016.

 

Plenum, ‘Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers: zitting van 18 Januari 1990’, 2016 (https://sites.google.com/site/bplenum/proceedings/1990/k00882764/k00882…). Geraadpleegd op 16 juli 2016.

 

RTL Info, 2015 (http://www.rtl.be/info/belgique/politique/assassinat-de-julien-lahaut-i…). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

SCHWARZENBACH, A., CegeSoma, 2011 (http://www.cegesoma.be/docs/media/chtp_beg/chtp_05/chtp5_11_resumes.pdf). Geraadpleegd op 16 juli 2016.

 

VAN DEN DRIESSCHE, P., Pol Van Den Driessche, 2015 (http://www.polvandendriessche.be/nieuws/wie-heeft-lahaut-vermoord). Geraadpleegd op 19 juli 2016.

 

VAN SAKSEN COBURG GOTHA, B., Histotheek, 2012 (http://histotheek.classy.be/boudewijn30juni.pdf). Geraadpleegd op 18 juli 2016.

 

VANIERSCHOT, K., Ethesis, 2010 (http://www.ethesis.net/cvp/cvp_hfst_1.htm). Geraadpleegd op 16 juli 2016.

 

VELLE, K., en VAN DOORSLAER, R., 2016 (http://www.cegesoma.be/cms/divers_nl.php?article=3081&truv=rijksarchief). Geraadpleegd op 13 juli 2016.

 

Wikipedia, 2016 (https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_Belgische_nationale_regeringen). Geraadpleegd op 16 juli 2016.

 

YA'AR, C., Arutz Sheva, 2011 (http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/147441). Geraadpleegd op 14 juli 2016.

Universiteit of Hogeschool
Master in de Geschiedenis (Master of Arts)
Publicatiejaar
2016
Promotor(en)
Kaat Wils
Kernwoorden
Share this on: