Vriend of vijand? Een kwalitatieve analyse van de relatie tussen woordvoerders en de pers vanuit het perspectief van de journalist.
Vriend of vijand? Een kwalitatieve analyse van de relatie tussen woordvoerders en de pers vanuit het perspectief van de journalist.
Reeds decennialang wordt de relatie tussen journalisten en woordvoerders in de literatuur gekenmerkt door ambivalentie. Een vijandige ondertoon ontstond voornamelijk door hun tegengestelde belangen over hoe beide beroepen moesten worden ingevuld. De laatste jaren maakte deze vijandige ondertoon echter plaats voor een meer positieve relatie, dankzij een groeiende professionalisering van het woordvoerderschap. Dit onderzoek heeft als doel de aard van de relatie te achterhalen tussen journalisten en woordvoerders in Vlaanderen, vanuit het perspectief van de journalist. Aan de hand van 27 diepte-interviews werd bij journalisten gepeild naar hun visie over de relatie met woordvoerders, hoe ze omgaan met aangereikt persmateriaal en hoe ze staan tegenover geschenken die aangeboden worden door woordvoerders.Uit de resultaten werden vervolgens enkele conclusies getrokken. Zo verloopt de relatie volgens de bevraagde journalisten evenwichtig. Spanningen en frustraties horen erbij. Hun samenwerking wordt gekenmerkt door geven en nemen vanwege de tegenstrijdige belangen die beide groepen aanbelangen. Toch ondervond geen enkele van de bevraagde journalisten blijvende spanningen in hun samenwerking met woordvoerders. Negatieve elementen die tot spanning of frustratie konden leiden waren hun strijdende doelen, waarbij woordvoerders hun boodschap willen verkondigd zien versus de kritische aanpak van journalisten. Verder zorgden het breken van beloftes en het nalezen van artikels volgens de journalisten vaak voor strubbelingen in de relatie. Naast deze nadelige aspecten, werden door de journalisten ook positieve elementen aangehaald die voor een optimale verstandhouding kunnen zorgen. Ze pleiten voor een grondige dossierkennis, inzicht in de mediawerking, continue bereikbaarheid, heldere communicatie en een zelfstandig mandaat van de woordvoerder. Ook het onderhouden van goede persoonlijke relaties met woordvoerders wordt door de geïnterviewden aangehaald als een van de belangrijkste zaken voor een aangename relatie. De informatie die wordt vergaard door middel van woordvoerders is een van de belangrijkste bronnen van nieuws voor een journalist. Vandaag de dag selecteren journalisten het nieuws vaak uit binnenkomende persberichten en ook sociale media worden nauwlettend in het oog gehouden. Woordvoerders laten zich zo gelden door nieuwe ideeën te lanceren. Voor zelfstandig research is bijgevolg minder tijd in vergelijking met enkele jaren geleden. Letterlijke overnames gebeuren vaak en het meest onder tijdsdruk. Vaak gaat het om citaten, mededelingen of feitelijke informatie. In die gevallen zijn journalisten vaak ook lakser in het dubbelchecken van de informatie, zeker indien die ook afkomstig blijkt van een betrouwbare bron. Tot slot worden freebies, geschenken aangeboden door de woordvoerder voor persoonlijk gebruik van de journalist, getolereerd onder de Vlaamse journalisten. Wel heeft dit geen directe invloed op het wel of niet publiceren van een artikel in de toekomst. Van omkopingspraktijken zijn geen sprake, al kunnen geschenken in bepaalde gevallen wel een indirecte invloed hebben op de gedachtegang van de journalist. Er kan gesteld worden dat Vlaamse journalisten en woordvoerders noch vriend, noch vijand zijn maar zakelijke partners in het brengen van nieuwswaardige verhalen.
ReferentiesAronoff, C. (1975). Credibility of public relations for journalists.Public Relations Review, 1(2), pp. 45-56.Arrington, M. (27.11.2008). I Can’t Believe Some People Are StillSaying Twitter Isn’t a News Source.01.03.2015,TechCrunch.com: http://techcrunch.com/2008/11/27/i-cantbelieve-some-people-are-still-sa….Brown, C., Brown T. R., Rivers W. (1978). The Media and thePeople. New York: Holt, Rinehart and Winston.Cameron, G.T., Sallot, L.M. and Curtin, P.A. (1997). Public relationsand the production of news: a critical review and theoreticalframework. In Burleson, B.R. (Red.), Communication Yearbook(pp. 111-156). New Brunswick, NJ: International CommunicationAssociation.Cline, C. (1982). The Image of Public Relations in Mass CommTexts. Public Relations Review, 8, pp.63-72.Cook, F, J. (1972). The Muckrakers. New York: Doubleday & Co.Cooper, K. (1928). Corporation publicity: the press-agent and theassociated press. The Century Magazine, 117, pp. 178.Curtin, P. A. (1999). Reevaluating public relations informationsubsidies: Market-driven journalism and agenda-building theoryand practice. Journal of Public Relations Research, 11(1), pp. 53-90.Davies, N. (2008). Flat Earth News. Londen: Chatto and Windus.Delorme, D. E., & Fedler, F. (2003). Journalist’s hostility towardpublic relations: an historical analysis. Public Relations Review,29, pp. 99-124.Diekerhof, E. (2008) Indekken of checken? Een verkennendonderzoek naar het checken van mondelingebronnen in de Nederlandse journalistiek. In B. Ummelen (Red.),Journalistiek in diskrediet (pp. 67-80). Diemen: AMB.Dougherty, C. (2000). Germans cash in. American JournalismReview, 22(2), pp. 16.80Farhi, P. (2009). The Twitter Explosion. American JournalismReview, 31(3), pp. 26-31.Goldstein, T. (2007). Journalism and Truth. Strange bedfellows.Evanston: Northwestern University Press.Hermida, A. (2010). Twittering the news: The emergence of ambientjournalism. Journalism Practice, 4(3), pp. 297-308.Hijmans, E., Schafraad, P., Buijs, K., d'Haenens, L.(2011).Wieschrijft ons nieuws? Een analyse van voorverpakt nieuws enbrontransparantie in binnenlandse nieuwsonderwerpen in vierNederlandse en Vlaamse kwaliteitskranten. Tijdschrift voorCommunicatiewetenschap, 39(2), pp. 77-91.Ingram, M. (26.11.2008). Yes, Twitter is a Source of Journalism.01.03.2015, MathewIngram.com:http://www.mathewingram.com/work/2008/11/26/yes-twitter-isa-source-of-j….Jeffers, D. W. (1977). Performance expectations as a measure ofrelative status of news and PR people. Journalism Quarterly,54(2), pp. 299 – 308.Kaur, K. & Shaari, H. (2006). Perceptions on the relationshipbetween public relations practitioners and journalists. KaijanMalaysia, 24(1-2), pp. 9.Kopenhaver, L. L. (1985). Aligning values of practitioners andjournalists. Public Relations Review, 11(2), pp. 34-42.Lewis, J., Williams, A., & Franklin, B. (2008). A compromisedfourth estate? UK news journalism, public relations and newssources. Journalism Studies, 9(1), pp.1-22.Lodamo, B. & Skjerdal, T. S. (2009). Freebies and Brown Envelopesin Ethiopian Journalism. African Journalism Studies, 30(2), pp.134-154.Lowrey, W., & Woo, C.W. (2010). The news organization inuncertain times: Business or institution? Journalism and MassCommunication Quarterly, 87(1), pp. 41-63.Lucarelli, S. (1983). The Newspaper industry's campaign againstspacegrabbers, 1917-1921. Journalism Quarterly, 70(4), pp. 883-889.81Lysak, S., Cremedas, M., & Wolf, J. (2012). Facebook and Twitter inthe newsroom: How and why local television news is gettingsocial with viewers? Electronic News, 6(4), pp. 187-207.Macnamara, J. (2014). Journalism – PR relations revisited: the goodnews, the bad news, and insights into tomorrow’s news. PublicRelations Review, 40(5), pp. 739-750.McManus, J. (1994). Market-driven journalism: Let the citizenbeware? Thousand Oaks, California: Sage.Mellado, C. & Hanusch, F. (2011). Comparing professionalidentities, attitudes, and views in public communication: A studyof Chilean journalists and public relations practitioners. PublicRelations Review, 37, pp. 384-391.Mortelmans, D. (2011). Handboek Kwalitatieveonderzoeksmethoden. Leuven: Acco.Morton, L. (1986). How newspapers choose the releases they use.Public Relations Review, 12(3), pp. 22-27.Morton, L., & Warren, J. (1992). Acceptance characteristics ofhometown press releases. Public Relations Review, 18(4), pp.385-390.Neijens, P. & Smit, E. (2006). Dutch public relations practitionersand journalists: antagonists no more. Public Relations Review, 32,pp. 232-240.Paulussen, S. & Harder, R. A. (2014). Social Media References inNewspapers. Journalism Practice, 8(5), pp. 542-551.Paulussen, S.,& Raeymaekers, K. (2010). Journalisten. Profiel vaneen beroepsgroep. Tielt: Lannoo Campus.Platt, R. W. (1964). An Experimental Investigation of CommonGround in Oral Communication Doctoraatsverhandeling.Illinois: University of Illinois.Rennen, T. (2000). Journalistiek als kwestie van bronnen. Delft:Eburon.Roepke, W. J. (1981). Educators Ponder Shifts in Student CareerGoals. Journalism Educator, 36 (3), pp.3.82Ryan, M. & Martinson, D. L. (1988) Journalists and public relationspractitioners: why the antagonism?. Journalism Quarterly, 65(1),pp.131.Sallot, L. M., & Johnson, E. A. (2006). Investigating relationshipsbetween journalists and public relations practitioners: Workingtogether to set, frame and build the public agenda, 1991- 2004.Public Relations Review, 32, pp. 151-159.Sallot, L. M., Steinfatt, T. M., Salwen, M. B. (1998). Journalists’ andpublic relations practitioners’ news values: perceptions and crossperceptions.Jounalism and Mass Communications Quarterly,75(2), pp. 366-377.Sanders, K. (2003). Ethics & journalism. London: Sage.Stelter, B. (28.06.2009). Journalism Rules Are Bent in NewsCoverage from Iran. New York Times.Shaw, T.,& White, C. (2004). Public relations and journalismeducators’ perceptions of media relations. Public RelationsReview, 30, pp. 493-502.Stegall, S. & Sanders, K. (1986). Coorientation of PR practitionersand news personnel in education news. Journalism Quarterly,63(2), pp. 341-347.Sissons, H. (2012). Journalism and public relations: A tale of twodiscourses. Discourse & Communication, 6(3), pp. 273-294.Sterne, D. G. (2010). Media perceptions of public relations in NewZealand. Journal of Communication Management, 14(1), pp. 4-31.Tilley, E. & Hollings, J. (2008). Still stuck in “A love-haterelationship”: Understanding journalists’ enduring andimpassioned duality towards public relations. Papergepresenteerd op ANZCA Conferentie Power and Place van juli2008 in Wellington.Turk, J. V. (1985). Information subsidies and influence. PublicRelations Review, 11(3), pp. 1-14.Walker, A. J. (1981). Status and Trends in Public RelationsEducation in U.S. Senior Colleges and Universities 1981. NewYork: Foundation for Public Relations Research and Education.83Walters, L. & Walters, T. (1992). Environment of confidence: Dailynewspaper use of press releases. Public Relations Review, 18(1),pp. 31–46.Walters, T., Walters, L.,& Starr, D. (1994). After the highwayman:Syntax and successful placement of press releases in newspapers.Public Relations Review, 20(4), pp. 345–356.Whetmore, E. J. (1979). Mediaamerica: Form, Content andConsequence of Mass Communication. Belmont, California:Wadsworth.Wright, D. K. (2005). We have rights too: examining the existence ofprofessional prejudice and discrimination against public relations.Public Relations Review, 31, pp. 101-109.Yun, S. & Yoon, H. (2011). Are ‘journalists’ own problems’aggravating their hostility toward public relations? – a study ofKorean journalists. Public Relations Review, 37, pp. 305-313.