Nut van de ontwikkeling van een zorgpad voor chronische pancreatitis

Stéphanie Cornette
Persbericht

Nut van de ontwikkeling van een zorgpad voor chronische pancreatitis

Eenduidigheid bij chronische pancreatitis

Wist u dat chronische pancreatitis of een chronische ontsteking van de alvleesklier vooral wordt ontwikkeld door een overmatig alcohol- en/of rookgebruik? Binnen België zijn er ieder jaar 550 tot 1320 nieuwe personen die gediagnosticeerd worden met deze ziekte.

Chronische pancreatitis (CP) is een ernstige ontsteking van de alvleesklier of pancreas. De alvleesklier is een orgaan dat gelegen is tussen de maag en de dunne darm binnen de buikholte. Bovendien speelt de pancreas een belangrijke rol in ons lichaam aangezien het instaat voor zowel de hormoonproductie als de productie van voedsel- en vetverteringssappen. Chronische pancreatitis gaat gepaard met verschillende symptomen en ongemakken zoals pijn, gewichtsverlies, slechte vertering, … Ondanks de vele wetenschappelijke onderzoeken rond dit thema is de aandoening tot op vandaag nog niet te genezen, vandaar ook de nadruk op een symptomatische behandeling. Door zich te richten op de symptomen is het mogelijk om de ziekte dragelijker te maken en de levenskwaliteit te verhogen.

Door de grote complexiteit van de aandoening en het steeds toenemend aantal zorgvragers met CP, is het noodzakelijk om doorheen het traject van de zorgvrager met CP eenduidigheid te creëren. Dit wordt verwezenlijkt door binnen dit werkstuk een zorgpad op te stellen voor een zorgvrager met CP.

Er is een kwalitatief onderzoek uitgevoerd in het UZ Gent en hieruit blijkt dat opgenomen patiënten met chronische pancreatitis momenteel nog geen eenduidig traject doorlopen. De ene zorgvrager zal in contact komen met een diëtiste of rookstopbegeleider, terwijl de andere deze disciplines niet ziet, ondanks dat beiden bijvoorbeeld roken. Door in gesprek te gaan met de zorgvrager met CP, wetenschappelijk artikels/onderzoeken te lezen en het huidig traject te analyseren, is het mogelijk om een beginnend zorgpad te beschrijven. Uit de resultaten is het duidelijk dat er een verschillende disciplines gemist worden binnen het huidig traject en dat er meer moet worden doorverwezen naar bijvoorbeeld rookstop- en/of alcoholstopbegeleiding. Tevens is er een tekort aan communicatie binnen deze groep van zorgvragers en vandaar de opstart van een multidisciplinair team binnen het UZ Gent.

Het opgestelde zorgpad voor het UZ Gent is het eerste zorgpad voor CP binnen België. Het zorgpad is afgestemd op de organisatie in een ziekenhuis en kan een basis vormen voor andere ziekenhuizen of instellingen. Het zorgpad moet bijdragen aan meer eenduidigheid en minder complexiteit voor een zorgvrager met CP en zijn/haar traject. Verder moet er nog meer onderzoek verricht worden naar de implementatie van dit zorgpad in de praktijk.

 

Bibliografie

Alcoholhulp (2015) Cijfers alcoholhulp 2014. Opgehaald 20 april, 2015, van http://www.alcoholhulp.be/alcoholhulp-nieuwsberichten

 

Almond, S.L., Roberts, M., Joesbury, V., Mon, S., Smith, J., Ledwidge, N., Pisipati, S., Khan, A., Khalil, B.A., White, E., Baillie, C.T., & Kenny, S.E. (2008) It is not what you do, it is the way that you do it: impact of a care pathway for appendicitis. Journal of pediatric surgery, 43(2),315-319.

 

Amann, S.T., Yadav, D., Barmada, M.M., O’Connell, M., Kennard, E.D., Anderson, M., Baillie, J., Sherman, S., Romagnuolo, J., Hawes, R.H., Alkaade, S., Brand, R.E., Lewis, M.D., Gardner, T.B., Gelrud, A., Money, M.E., Banks, P.A., Slivka, A., & Whitcomb, D.C. (2014) Physical and mental quality of life in chronic pancreatitis: a case-control study from the North American Pancreatitis Study 2 cohort. Pancreas, 42(2), 293-300.

 

Barbieri, A., Vanhaecht, K., Van Herck, P., Sermeus, W., Faggiano, F., Marchisio, S., & Panella, M. (2009) Effects of clinical pathways in the joint replacement: a meta-analysis. BMC medicine, 7(32), 1-11.

 

Brock, C., Nielsen L. M., Lelic, D., & Drewes, A.M. (2013) Pathofysiology of chronic pancreatitis. World journal of gastroenterology, 19(42), 7231-7240.

 

Campbell, H., Hotchkiss, R., Bradshaw, N., & Porteous, M. (1998) Integrated care pathways. British Medical Journal, 316, 133-137.

 

Dautremont, J., Rudmik, L., Yeung, J., Asante, T., Nakoneshny, S., Hoy, M., Lui, A., Chandarana, S., Matthews, T., Schrag, C., & Dort, J. (2013) Cost-effectiveness analysis of a postoperative clinical care pathway in head and neck surgery with microvascular reconstruction. Journal of Otolaryngology, 42(59), 1-6.

 

Derikx, M.H., Te Morsche, R. H., Jansen, J.B., & Drenth, J.P. (2009) Nederlandse patiënten met erfelijke pancreatitis. Medisch tijdschrift geneeskunde, 153, 1-5.

Diabetes fonds (2012) Alvleesklier (Pancreas) en diabetes. Opgehaald 12 november, 2014, van  https://www.diabetesfonds.nl/over-diabetes/diabetes-in-het-algemeen/woordenboek/alvleesklier-pancreas-en-diabetes

 

DiMagno, M.J., & DiMagno, E.P. (2013) Chronic pancreatitis. Current opinion in gastroenterology, 29(5), 531-536.

 

Drewes, A. M. (2013) understanding and treatment of chronic pancreatitis. World journal of gastroenterology, 19(42), 7219-7221.

 

Dufour, M.C., & Adamson, M.D. (2003) The epidemiology of alcoholinduced pancreatitis. Pancreas, 27, 286-290.

 

Etemad, B., & Whitcomb, D.C. (2001) Chronic pancreatitis: diagnosis, classification, and new genetic developments. Gastroenterology. 120, 682-707.

 

Every, N.R., Hochman, J., Becker, R., Kopecky, S., & Cannon, C.P. (2000) Critical pathways: a review. Circulation, 101(4), 461-465.

 

Folbert, E., Smit, R., van der Velde, D., Regtuijt, M., Klaren, H., & Hegeman, J.H. (2011) Multidisciplinair zorgpad voor oudere patiënten met een heupfractuur: resultaten van implementatie in het centrum voor geriatrische traumatology, Almelo. Nederlands tijdschrift voor geneeskunde, 155, 1-7.

 

Heyrman, J., Springael, E., & Lammens, E. (2013) Multidisciplinaire samenwerking. Opgehaald 2 mei, 2015, van http://www.domusmedica.be/suggestiemenu/downloads/doc_download/824-themadocument-multidisciplinaire-samenwerking-2013.html

 

Holloway, I., & Wheeler, S. (2010) Qualitative research in nursing and healthcare. Oxford: Blackwell publishing company

 

Huiskens, N., & Schrijvers, G. (2011) Het zorgpadenboek. Amsterdam: Thoeris

 

Ijselland ziekenhuis (2013) Alvleesklier. Opgehaald 4 december, 2014, van http://www.ysl.nl/specialismen-en-behandelingen/ziekte-onderzoek-en-beh…

 

Jacobs, D., & Vijverberg, A. (2005). Strategie, leve de diversiteit: een inleiding in strategisch denken vanuit een veelvoud van invalshoeken. Amsterdam: Pearson education Benelux.

 

Leverpancreaschirurgie (2014) Chronische pancreatitis. Opgehaald 2 december, 2014, van http://www.leverenpancreaschirurgie.be/nl/klinische-activiteiten/pancre…

 

Malec-Milewska, M.B., Tarnowski, W., Ciesielski, A.E., Michalik, E., Guc, M.R., & Jastrzebski, J.A. (2013) prospective evaluation of pain control and quality of life in patients with chronic pancreatitis following bilateral thorascopic splanchnicectomy. Surgical endoscopy, 27,  3639-3645.

 

Mayerle, J., Hoffmeister, A., Werner, J., Witt, H., Lerch, M., & Mössner, J. (2013) Chronic pancreatitis-definition, etiology, investigation and treatment. Deutsches Ärzteblatt International, 110 (22), 387-393.

 

Menu, P. (2014) Zorgpaden: efficiëntie voor de patiënt. Opgehaald 24 februari, 2015, van

http://www.pfizer.be/sites/be/nl/media/publications_and_point_of_view/p…

MLDS (Nederlands stichting maag, lever en darm). (2005) Beschrijving van alvleesklierontsteking. Opgehaald 1 oktober, 2014, van http://www.mlds.nl/ziekten/94/alvleesklierontsteking-chronische/

 

Mokrowiecka, A., Pinkowski, D., & Malecka-Panas, E. (2011) assessment of quality of life in patients with chronic pancreatitis. Medical science monitor, 17(10), 583-588.

Morgan, K., Owczarski, S.M., Borckardt, J., Madan, A., Nishimura, M., & Adams, D.B. (2012) pain control and quality of life after pancreatectomy with islet autotransplantation for chronic pancreatitis. Journal of gastrointestinal surgery, 16, 129-134.

 

Mullady, D.K., Yadav, D., Amann, S.T., O’Connell, M.R., Barmada, M.M., Elta, G.H., Scheiman, J.M., Wamsteker, E-J., Chey, W.D., Korneffel, M.L., Weinman, B.M., Slivka, A., Sherman, S., Hawes, R.H., Brand, R.E., Burton, F.R., Lewis, M.D., Gardner, T.B., Gelrud, A., DiSario, J., Baillie, J., Banks, P.A., Whitcomb, D.C. & Anderson, M.A. (2014) type of pain, pain-associated complications, quality of life, disability and resource utilisation in chronic pancreatitis: a prospective cohort study. Pancreas, 60, 77-84.

 

Nojgaard, C., Becker, U., Matzen, P., Andersen, J.R., Holst, C., & Bendtsen, F. (2011) Progression from acute to chronic pancreatitis: prognostic factors, mortality and natural course. Pancreas, 40(8), 195-200.

 

Pancreatitis Werkgroep Nederland (2013) chronische pancreatitis. Nurse academy, 4, 62-67.

 

Panella, M., Marchisio, S., & Di Stanislao, F. (2003) Reducing clinical variations with clinical pathways: do pathways work? International Journal for Quality Health Care, 15(6), 509-521.

 

Rasmussen, H.H., Irtun, O., Olesen, S.S., Drewes, A.M., & Holst, M. (2013) Nutrition in chronic pancreatitis. World journal of gastroenterology, 19 (42), 7267-7275.

Rückert, F., Distler, M., Hoffmann, S., Hoffmann, D., Pilarsky, C., Dobrowolski, F., Saeger, H-D., & Grützmann, R. (2011) quality of life in patients after pancreaticoduodenectomy for chronic pancreatitis.  Journal of gastrointestinal surgery, 15, 1143-1150.

 

Sermeus, W. (1996). Handboek Verpleegkundige Innovatie. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.

 

Sermeus, W. & Vanhaecht, K. (2002) Wat zijn klinische paden. Acta hospitalia, 3, 5-11.

 

Sermeus, W., Vleugels, A., Vanhaecht, K., Alewaters, H., Glorieux, A., Van Gerven, E., Heyrman, J., Aertgeerts, B., De Lepeleire, J., & Peers, J. (2009). Onderzoek naar de toekomst van transmurale zorgpaden binnen Vlaanderen. Leuven: KUL. Opgehaald op 14 februari, 2015, van www.zorg-en-gezondheid.be

 

Tabakstop. (2013) Jaarcijfers en resultaten: Verslag. Opgehaald 4 maart, 2015, van

http://www.tabakstop.be/gezondheidsprofessionals/info-voor-gezondheidsprofessionals/jaarcijfers-en-resultaten

 

Polit, D.F. & Beck, C.T. (2011) Nursing research. Generating and assessing evidence for nursing practice. Philadelphia: Wolters kluwer health/Lippincott Williams&Wilkins.

 

Vanhaecht, K., De Witte, K., & Sermeus, W. (2007). The care process organisation triangle: a framework to better understand clinical pathways. Journal of Care Pathways, 11, 1-8.

 

Vanhaecht, K., Panella, M., van Zelm, R., & Sermeus, W. (2010). An overview on

the history and concept of care pathways as complex interventions. International

Journal of Care Pathways, 14, 117-123

 

Vanhaecht, K., Van Gerven, E., Deneckere, S., Lodewijckx, C., Panella, M. & Vleugels, A. (2011). 7-fasenmodel voor ontwikkeling, implementatie, evaluatie en continue opvolging van zorgpaden. Tijdschrift voor Geneeskunde, 67(10), 473-481.

 

Van hoeve, J., & De Vries, J. (2014) Ontwikkeling en implementatie van zorgpaden. Tijdschrift voor management en organisatie, 2, 5-22.

 

Vereniging voor huisartsen. (2013) Rookstopbegeleiding: Aanpak in de huisartsenpraktijk. Opgehaald 4 maart, 2015, van http://www.google.be/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0CB8Q…-

 

Verhaeghe, S. (2013) Methodologie: kwalitatief onderzoek voor de gezondheidszorg, Universiteit Gent.

 

Walsh, R.M., Saavedra, J.R.A., Lentz, G., Guerron, A.D., Scheman, J., Stevens, T., Trucco, M., Bottino, R. & Hatipoglu, B. (2012) Improved quality of life following total pancreatectomy and auto-islet transplantation for chronic pancreatitis. Journal of gastrointestinal surgery, 16, 1469-1477.  

 

Whitcomb, D.C. (2009) Rare Syndromes: congenital abnormalities. Opgehaald 4 december, 2014, van http://pancreas.org/patients/rare-syndromes/

 

Witt, H., Apte, M.V., Keim, V. & Wilson, J.S. (2007). Chronic pancreatitis: challenges and advances in pathogenesis, genetics, diagnosis and therapy. Gastroenterology, 132, 1557-1573.

 

Yadav, D., & Lowenfels, AB. (2013) The epidemiology of pancreatitis and pancreatic cancer. Gastroenterology, 144 (6), 1252-1261.

 

 

Universiteit of Hogeschool
Master management & beleid in de gezondheidszorg
Publicatiejaar
2015
Promotor(en)
Prof. Dr. Frederik Berrevoet
Kernwoorden
Share this on: