Mythische Zorgverzekering ontrafeld: cui bono?

Angélique Landuyt
Persbericht

Mythische Zorgverzekering ontrafeld: cui bono?

De Zorgverzekering, de Vlaamse Achilleshiel?

De Vlaamse Zorgverzekering… . De zoveelste verzekering die moet worden betaald. Je hoort de gemiddelde Vlaming mopperen wanneer deze rekening opnieuw in de bus valt. Sterker nog, begin dit jaar werd de bijdrage zelfs verdubbeld! Doch staat er niemand stil bij het feit dat je ze in de toekomst wel eens nodig kan hebben. De Vlaamse Zorgverzekering is dan ook een verzekering die het merendeel van de bevolking aanbelangt. Deze surplus van 130 kan degelijk het verschil maken… .Na de Tweede Wereldoorlog breidde België prompt uit tot een verzorgingsstaat. Meer dan 40% van alles dat wordt geproduceerd in België (BNP) bekostigd de sociale uitkeringen en diensten. De overheid organiseert door middel van deze inkomsten onder meer de sociale zekerheid, de hulp aan armen en de correctie van sociale onrechtvaardigheden. Maar in onze huidige maatschappij van sterke individualisering is solidariteit niet vanzelfsprekend. Het is aan de overheid om op zoek te gaan naar een evenwicht tussen de solidariteit die ze vraagt van de bevolking en wat deze hiervoor in de plaats kan geven. 

Compromis à la Belge?

De Vlaamse Zorgverzekering is verplicht voor burgers die in Vlaanderen wonen en facultatief voor burgers die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gehuisvest zijn. Mensen die in Wallonië wonen, vallen niet onder het toepassingsgebied van de Vlaamse Zorgverzekering en kunnen bijgevolg niet aansluiten. De intergenerationele solidariteit in de Zorgverzekering wordt gegarandeerd door de verplichte aansluiting. Vanaf het jaar dat men 26 jaar wordt, heeft men de verplichting aan te sluiten bij een erkende mutualiteit en moet men de jaarlijkse bijdrage betalen. Deze bijdrage werd echter vanaf 1 januari 2015 opgetrokken van 25 naar 50 euro. Aanvankelijk werd de Zorgverzekering opgericht om ouderen in hun zorgbehoeften tegemoet te komen maar in de praktijk kunnen alle leeftijdscategorieën hierop aanspraak maken. Het was immers niet vanzelfsprekend om aan jongeren vanaf 25 jaar een bijdrage te vragen voor een systeem dat hen pas iets opleverde vanaf 65 jaar. 

De Vlaamse Leeuw wordt uitgedaagd

De uitdaging waarop de Vlaamse Zorgverzekering zich wil toespitsen, is de stijging van de niet-medische kosten bij zwaar zorgbehoevenden. Vandaag worden acute, medische aandoening met veel meer succes behandeld of voorkomen. Hierdoor komen chronische aandoeningen, zoals dementie en artrose, frequenter voor en worden bejaarden steeds meer afhankelijk van derden voor hun dagdagelijkse activiteiten. Omdat de traditionele zorgverleners almaar schaarser worden, stijgt de vraag naar professionele hulpverlening. De grotere vraag zorgt niet alleen voor prijsstijgingen maar brengt ook een nieuwe kost voor zorgbehoevenden met zich mee.Het doel van de Vlaamse Gemeenschap was om de groeiende vergrijzing op te vangen door middel van een Zorgverzekering. Dit zorgde echter voor heel wat politieke wrevel aangezien het Waalse landsgedeelte dergelijke regeling niet had. Wallonië vond dit discriminerend en vreesde tegelijk voor een stap in de richting van de splitsing van België. Ook Europa nam de Vlaamse Zorgverzekering op de korrel. Bovendien wordt deze verzekering door enkele studiediensten bestempeld als ‘asociaal, kafkaiaans en ontoegankelijk’. Doordat de toekenningscriteria steeds strikter gehanteerd worden, verloren heel wat zwaar zorgbehoevenden – zelfs bij een slechtere gezondheidstoestand – hun tegemoetkomingen door de Vlaamse Zorgverzekering. Dit roept bij een deel van de bevolking frustraties op. 

Een financiële guerrilla?

In onze maatschappij van vandaag mantelzorgers een onmisbare schakel. Mantelzorgers krijgen stilaan een duidelijke positie in de zorgketen. Maar we mogen echter niet vergeten dat onze samenleving alsmaar evolueert: er ontstaan nieuwe gezinssamenstellingen, steeds meer mensen gaan verder van huis wonen en steeds meer mensen zijn alleenstaand. Dit zorgt ervoor dat mantelzorg niet vanzelfsprekend is. Bovendien is mantelzorg niet noodzakelijk de goedkoopste oplossing. Dit kost aan de maatschappij zeer veel geld doordat heel wat mantelzorgers minder gaan werken of sneller met pensioen gaan. Bovendien is een uitdaging voor de Vlaamse overheid om voldoende financiering te blijven verzekeren voor de tegemoetkomingen. Uit een studie die werd uitgevoerd op vraag van de Vlaamse regering blijkt dat het reservefonds van de Vlaamse Zorgverzekering – 899 miljoen euro – tegen 2029 zal uitgeput zijn in plaats van in 2033 zoals eerst werd aangenomen. Met andere woorden blijkt de financiering op lange termijn onhoudbaar. Indien de Zorgverzekering wil blijven bestaan, moet er gepleit worden voor een inkomensgebonden bijdrage. Toch lijkt deze verzekering een structuur waar de politiek niet wil raken. Het nieuwe regeerakkoord was de ultieme gelegenheid om enkele noodzakelijke hervormingen door te voeren. Helaas werd enkel de bijdrage, met een misnoegde Vlaming als gevolg, opgetrokken.

“De Vlaamse Zorgverzekering is momenteel de enige tegemoetkoming die niet-inkomensgebonden is. Op deze manier wordt iedereen als gelijkwaardig beschouwd. Er wordt geen onderscheid gemaakt onder (zieke) mensen. Deze vorm van erkenning vanuit de maatschappij is, zeker in het aanvaardingsproces, psychisch belangrijk voor mensen.” 

Bibliografie

AG Insurance . (2014). Uw rustpensioen zal niet voldoende zijn voor het rusthuis. Sparen voor later is de boodschap. Opgehaald van http://www.aginsurance.be/Retail/nl/pensioen/voorbereiding/Paginas/Uw-r…

Agentschap Zorg & Gezondheid. (2013). Jaarverslag Vlaams Zorgfonds. Opgehaald van Vlaamse Zorgverzekering, Afdeling Informatie en Zorgberoepen: http://www.zorg-en-gezondheid.be/Publicaties/Jaarverslag-Vlaams-Zorgfon…

Agentschap Zorg & Gezondheid. (2015). Administratieve geldboete. Opgehaald van Zorg en Gezondheid : http://www.zorg-en-gezondheid.be/Vlaamse-zorgverzekering/Administratiev…

Agentschap Zorg en Gezondheid. (2013). Publicaties Vlaamse Zorgverzekering. Opgehaald van Zorg en Gezondheid: http://www.zorg-en-gezondheid.be/Publicaties/Publicaties-Vlaamse-zorgve…

Belga. (2013). Reservefonds van 929 miljoen zorgverzekering in 2029 uitgeput. Het Laatste Nieuws. Opgehaald van http://www.hln.be/hln/nl/957/Binnenland/article/detail/1723733/2013/10/…

Belga. (2014, december). '231.000 Vlamingen ontvangen zorgpremie, stijging met de helft'. Knack. Opgehaald van http://www.knack.be/nieuws/belgie/231-000-vlamingen-ontvangen-zorgpremi…

Belgische Federale Overheidsdiensten. (2015). De bevoegheden van de federale overheid. Opgehaald van Portaal Belgium: informatie en diensten van de overheid: http://www.belgium.be/nl/over_belgie/overheid/federale_overheid/bevoegd…

Belgische Overheid. (2015, februari 13). De Bevoegdheden van de Federale Overheid. België. Opgehaald van http://www.belgium.be/nl/over_belgie/overheid/federale_overheid/bevoegd…

Braeckman, A. (2015, maart). Mantelzorgers moet je koesteren. Sterk: driemaandelijks magazine VAPH, p. 15.Breda, J. (2004). Waarom een zorgverzekering? Belgisch Tijdschrift voor Sociale Zekerheid, p. 19.

Cantillon, B. (2004). De noodzakelijke heroriëntering van de Vlaamse Zorgverzekering. Belgisch Tijdschrift voor Sociale Zekerheid, p. 19.

Centrum Indicatiestelling Zorg. (2012). CIZ indicatiewijzer. Toelichting op de Beleidsregels indicatiestelling AWBZ 2012, 5.0. Opgehaald van https://www.ciz.nl/voor-professionals/Documents/Indicatiewijzer_50.pdf

Claessens, B. (2014). Beleid Maggie De Block: analyse door GVHV en PVDA-studiedienst. Opgehaald van Geneeskunde voor het Volk: http://gvhv-mplp.be/index.php/nl/actueel/nieuws/12nieuws-nouvelles/312-…

CM Midden-Vlaanderen. (2014). Kwaliteitshandboek: kwaliteitsbeleid dienst Maatschappelijk Werk.

CM-Zorgkas. (2014). CM Campus 2014: de Vlaamse Zorgverzekering.

CM-Zorgkas. (2014). De uitvoering van de Vlaamse Zorgverzekering: werkingsverslag . Vlaanderen.

de Jong, A., Vandenbroele, H., Glorieux, M., De Maesschalck, L., & Visser, M. (2008). Inleiding wetenschappelijk onderzoek voor het gezondheidsonderwijs. Maarssen: Elsevier gezondheidszorg.

De Swert, G. (2014). Opinieblog: hoe hoog is uw pensioen? Opgehaald van de redactie : http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/opinieblog/opinie/1.1927121

De Troyer, S. (2015). Erkenning Zorgverzekering. CM Dienst Maatschappelijk Werk.

den Dekker, J. (2008). Ontwikkeling van de sociale verzekering. In Mondzorg in sociaal perspectief (p. 99). Bohn Stafleu van Loghum.

DeSmet, L. (2012). Vergrijzing wordt onbetaalbaar. De Morgen. Opgehaald van http://www.demorgen.be/binnenland/vergrijzing-wordt-onbetaalbaar-a15127…

DeVriendt, E. (2014). BelRAI: een antwoord op vele vragen? Opgehaald van Nationaal verbond van Katholieke, Vlaamse verpleegkundigen en vroedvrouwen: http://www.nvkvv.be/file?fle=629084&ssn=8c0fac2abce824ad0afc22d1bd519bc…

Europese Commissie. (2015). Coördinatie van de sociale zekerheid in de EU. Opgehaald van Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie: http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=858&langId=nl

Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid. (2015). Het sociaal pact, de takken en de regelingen van de sociale zekerheid. Opgehaald van Over de Sociale Zekerheid: https://www.socialsecurity.be/CMS/nl/about/displayThema/about/ABOUT_2/A…

FOD Economie . (2013). Kerncijfers - Statisch overzicht van België. Opgehaald van http://economie.fgov.be/nl/binaries/NL_kerncijfers_2013bis_tcm325-23379…

FOD Sociale Zekerheid; Van Massenhove, F. (2011, januari). Sociale Zekerheid: alles wat je altijd al wilde weten. Opgehaald van FOD Sociale Zekerheid: http://socialsecurity.fgov.be/docs/nl/publicaties/alwa/alwa2011_jan_nl…

Gerkens, S., & Merkur, S. (2010). Belgium: Health System Review. Health Systems in Transition, 1-266.

Heylen, D., Putman, L., Verbeeck, I., Vermeulen, L., Verreyt, I., & Vervliet, V. (2013). Socialezekerheidsrecht toegepast. Antwerpen - Cambridge: Intersentia.

Jousten, A. (2004). Zorgverzekering in België: bedenkingen van een economist. Belgisch Tijdschrift voor Sociale Zekerheid, pp. 101 - 108.

Knack Nieuws. (2014). Noodkreet van Zorgnet Vlaanderen: 'Rusthuizen tot 20% duurder'. Knack. Opgehaald van http://www.knack.be/nieuws/belgie/noodkreet-van-zorgnet-vlaanderen-rust…

Landsbond Christelijk mutualiteit - Departement Zorg. (2014). Nationale Proactieve Acties: specificatiedocument.

Landsbond Christelijke mutualiteit . (2015). Charter: hier staan we voor, hier gaan we voor. Opgehaald van Wie zijn we?: http://www.cm.be/over-cm/wie-zijn-we/charter.jsp

Landsbond Christelijke mutualiteit. (2006). Beleidstekst Maatschappelijk Werk.

Landsbond Christelijke mutualiteit. (2014). De ziekteverzekering in een notendop.

Landsbond Christelijke mutualiteit. (2015). Een nieuw zorgtraject voor ouderen. Langer thuis met extra zorg.

Landsbond Christelijke mutualiteit. (2015). Geschiedenis van de CM. Opgehaald van http://www.cm.be/over-cm/geschiedenis/eerste-wetten.jsp

Landsbond Christelijke mutualiteit. (2015). Over CM: wie zijn wij? Opgehaald van CM Midden-Vlaanderen: http://www.cm.be/over-cm/wie-zijn-we/index.jsp

Landsbond der Christelijke Mutualiteiten. (2014). Sociale Landkaart 2014. Uw gids bij sociale rechten en voorzieningen. Brugge: Vanden Broele Productions.

Medizinischer Dienst des Spitzenverbandes Bund der Krankenhaussen. (2015). Dokumente zum Thema Pflege. Opgehaald van http://www.mds-ev.de/Dokumente_Formulare_Pflege.htm

Michaelos, A. C. (2014). Katz index of independence in activities of dialy living . In Encyclopedia of quality of life and well-being research (pp. 3465-3468). Springer Science+Business Media Dordrecht.

Mostinckx, J., Deven, F., & Dauwe, P. (2013). Welzijn en zorg in Vlaanderen 2013-2014. Wegwijzer voor de sociale sector. Kluwer.

Osselaer, S. (2015). Kritische kijk op de BEL-foto. (A. Van Landuyt, Interviewer)

Pacolet, J. (2004). Discussie over de introductie van een zorgverzekering in de EU. Belgisch tijdschrift voor Sociale Zekerheid, pp. 111-114.

Pyxima. (2010). BelRAI introductie. BelRAI vragenlijst.

Rottiers, S. (2005). De weerbaarheid van de Vlaamse Zorgverzekering: Waalse klachten en Europese bedenkingen. Opgehaald van Centrum Voor Sociaal Beleid: http://www.centrumvoorsociaalbeleid.be/sites/default/files/200602081012…

Van Bogaert, G. (2015). Kritische kijk op de huidige Vlaamse Zorgverzekering. (A. Van Landuyt, Interviewer)

Van der Heyden, J., & Charafeddine, R. (2014). Gezondheidsenquête 2013. Rapport 1: Gezondheid en Welzijn. WIV-ISP, Brussel. Opgehaald van https://his.wiv-isp.be/nl/Gedeelde%20%20documenten/MA_NL_2013.pdf

Van Ginderdeuren, M. (2015). Visie op de implementatie van BelRAI in de praktijk. (A. Van Landuyt, Interviewer)

Van Kets, K., & Baeyens, A. (2012). Kerntaken Maatschappelijk Werk. CM Landsbond.

Van Kol, A. (2015). Vind steeds het juiste woord. Opgehaald van Synoniemen: http://synoniemen.net/

Van Nieuwenhove, S. (2015). KATZ-schaal. (A. Van Landuyt, Interviewer)

VanCorenland, S., Avalosse, H., Verniest, R., & Callens, M. (2011). 10 jaar vlaamse zorgverzekering : wie zijn de erkenden en bereiken we ze allemaal? Een CM-studie. Tijdschrift voor Welzijnswerk, 35, 5-17.

Vanderaspoilden, L. (2011). Pilootproject: 'Transmuraal gebruik van het BelRAI-instrument'. Opgehaald van AZ Groeninge Kortrijk: http://www.azgroeninge.be/eCache/3831/Pilootproject_Transmuraal_gebruik…

Vanneste, D. (2010). BelRAI. Opgehaald van http://wiki.belrai.org/nl/

Vansteenkiste, S. (2004). Vlaamse, Belgische en Europese sociale zekerheid - juridische aspecten van de Vlaamse zorgverzekering, naar Belgisch en Europees recht. Belgisch Tijdschrift voor Sociale Zekerheid , 35-36.

Vermandel, N. (2013). De nieuwe Europese Verordening 883/2004 inzake de toepasselijke sociale zekerheidswetgeving voor mobiele werknemers in de EU. Opgehaald van Laga Advocaten: http://www.laga.be/newsroom/legal-news/de-nieuwe-europese-verordening-8…

Vlaams Parlement. (2001). Decreet houdende de organisatie van de zorgverzekering. Brussel.

Vlaams Parlement. (2010). Status quo: keuze voor BelRAI of andere? Opgehaald van Vlaams Parlement: http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:ZPcQBWVsfagJ:www.v…

Vlaams Zorgfonds. (2011). Handleiding Zorgverzekering. Officieuze gecoördineerde versie.

Vogels, M. (2011). Regelgeving in het Welzijnswerk. Leuven: Uitgeverij LannooCampus.

VZW Mediwe. (2014). Zorgverzekering . Opgehaald van https://www.mediwe.be/nl/start

 

 

 

 

 

 

 

 

Universiteit of Hogeschool
Verpleegkunde
Publicatiejaar
2015
Kernwoorden
Share this on: