Het optreden ten aanzien van cannabisgebruik en bezit voor persoonlijk gebruik in Vlaamse steden
Het optreden ten aanzien van cannabisgebruik en bezit voor persoonlijk gebruik in Vlaamse steden
Het Belgisch cannabisbeleid onder de loep: gedoogbeleid te ondoorzichtig?!
Cannabis, althans de discussie over welk beleidsmodel het best gehanteerd wordt bij cannabis, is een actueel thema. De recente voorbeelden van legalisering van cannabis in Washington en Colorado hebben het debat over hoe idealiter zou moeten opgetreden worden bij cannabis opnieuw doen oplaaien. Zoals men een blikje cola uit de automaat kan halen is het nu zelfs mogelijk in bepaalde staten van de VS om cannabis te verkrijgen door middel van een wietautomaat. De tijd dat het gebruiken van cannabis voornamelijk geassocieerd werd met hippies lijkt dan ook voorbij te zijn. Zowel in België als in Europa is cannabis momenteel de meest gebruikte drugssoort. Niet enkel in de Verenigde Staten maar ook in België blijkt het legaliserings-idee zijn ingang te vinden. Zo kan het pleidooi van Decorte, De Grauwe en Tytgat (18.11.2013) voor een kritische evaluatie van het Belgische cannabisbeleid alsook het feit dat de legalisering van softdrugs als agendapunt wordt opgenomen door bepaalde politieke partijen, hierbij als voorbeeld aangegeven worden.
De vraag of het gebruik van en in welke mate cannabis gezondheidsgerelateerde risico's inhoudt blijkt nog een controversieel thema te zijn. Zo zijn er studies die quasi geen negatieve impact op de sociale en fysieke gezondheid vaststellen bij het gebruik van cannabis, terwijl andere studies deze vaststelling blijken te weerleggen (Tashkin, Simmons, Sherrill & Coulson, 1997; Aldington, Williams, Nowitz, Weatherall, Pritchard, Mc Naughton, Robinson & Beasley, 2007; Taylor, Fergusson, Milne, Horwood, Moffit, Sears & Poulton, 2002). Hoe dan ook, de potentiële schade die cannabis kan teweegbrengen kan of mag niet zomaar genegeerd worden. Deze meesterproef heeft niet de ambitie om een bijdrage te leveren in dit laatste debat. Wel wil met deze meesterproef een blik geworpen worden op de manier waarop drugs- of cannabiswetgeving en beleid in België geïmplementeerd worden. De meesterproef vertrekt vanuit de stedelijke context en probeert in kaart te brengen hoe gereageerd en opgetreden wordt ten aanzien van cannabisgebruik en bezit voor persoonlijk gebruik in twee Vlaamse steden. Binnen de stedelijke context kunnen drie instellingen geïdentificeerd worden die verantwoordelijk zijn voor de preventie, controle en vervolging van cannabisgebruik en bezit voor persoonlijk gebruik namelijk stadsambtenaren, politieambtenaren en vertegenwoordigers van de magistratuur. Naast het wettelijk kader, wordt voor elk van deze het lokaal beleid alsook het praktijkoptreden inzake cannabisgebruik en bezit voor persoonlijk gebruik geschetst. Alsof dit allemaal nog niet genoeg was, wil deze meesterproef dit optreden ook onderwerpen aan een kritische beoordeling door de drie informatiedragers (stadsambtenaren, politieambtenaren en vertegenwoordigers van de magistratuur) die centraal staan in dit onderzoek. Om dit alles onderzoekbaar te maken werden drie hoofdonderzoeksvragen vooropgesteld: "Hoe wordt opgetreden ten aanzien van cannabisgebruik en bezit voor persoonlijk gebruik?", "Hoe beoordelen de verantwoordelijke ambtenaren het optreden ten aanzien van cannabisgebruik en bezit voor persoonlijk gebruik?" en "Hoe of op welke manier zouden de verantwoordelijke ambtenaren het optreden ten aanzien van cannabisgebruik en bezit voor persoonlijk gebruik willen verbeteren?" Twee Belgische en West- Vlaamse steden, Kortrijk en Oostende werden nader bestudeerd. Om daadwerkelijk een antwoord te verkrijgen op de bovenvermelde onderzoeksvragen werd een (beperkte) documentenanalyse gedaan en werd een kwalitatief empirisch onderzoek uitgevoerd. Daarbij werden, per onderzochte stad, vijf semi- gestructureerde interviews gedaan met de drie groepen van informatiedragers die centraal staan in dit onderzoek.
Aangezien een volledige uiteenzetting van alle bevindingen van het onderzoek te omvattend zou zijn worden hieronder slechts enkele van de hoofdbevindingen belicht. De resultaten tonen zowel gelijkenissen als verschillen tussen beide steden wat betreft het optreden. Op vlak van het wettelijk kader en het lokaal beleid vertonen beide steden grote gelijkenissen. Wat betreft het praktijkoptreden kunnen enige verschillen geobserveerd worden. Op parketniveau bijvoorbeeld bleek een discrepantie te bestaan tussen de gerechtelijke arrondissementen wat betreft de mogelijkheden op vroegtijdige doorverwijzing naar hulpverlening bij cannabisgebruik en bezit. Ook de beoordeling van het optreden reikte een aantal nuttige inzichten aan over de houding van de respondenten ten opzichte van cannabiswetgeving, beleid en praktijk. In essentie komen er vooral twee grote knelpunten naar voor. In de eerste plaats werd aangegeven dat veel verwarring bestaat bij de bevolking over cannabis, zowel over de regelgeving alsook over de kennis van het product. Sommige respondenten pleiten dan ook voor duidelijke communicatie over de regelgeving en benadrukken het belang van preventie en sensibilisatie. Verder werd door verschillende respondenten gewezen op een gebrekkig vangnet aan drughulpverlening voor meerderjarigen. Om die reden wordt door de respondenten gepleit voor een uitbreiding van het hulpverleningsaanbod in hun regio. Sinds 2005 doet de Gemeenschappelijke richtlijn van de minister van Justitie en het College van procureurs- generaal omtrent de vaststelling, registratie en vervolging van inbreuken inzake het bezit van cannabis dienst als leidraad bij het reageren ten aanzien van cannabisbezit. Door bepaalde respondenten werd gewezen op onduidelijkheden in de Gemeenschappelijke richtlijn van 2005. Het feit dat bepaalde begrippen onvoldoende gedefinieerd zijn en om die reden een te grote beoordelingsvrijheid overlaten voor mensen in het werkveld, is volgens deze respondenten niet werkbaar. Zo werd bijvoorbeeld aangehaald dat begrippen zoals 'in het bijzijn van de minderjarige' of 'het bezit van cannabis in de onmiddellijke omgeving van een onderwijs of gelijksoortige instelling' onvoldoende precies en duidelijk gedefinieerd zijn. Om die reden wordt door deze respondenten dan ook gepleit om een eenduidig standpunt in te nemen omtrent de status van cannabis, gekoppeld aan duidelijke wetgeving en duidelijke richtlijnen voor de mensen op het werkveld.
In een notendop werd hierboven een meesterproef van 143 pagina's voorgesteld. Het moge duidelijk zijn dat het volledige werk verschillende interessante bevindingen bevat die de omvang van dit artikel te boven gaan. Geïnteresseerden, neem gerust de tijd om dit werk door te lezen. Mede door het feit dat onderzoek rond dit thema, zeker in België schaars is, had deze meesterproef vooral de bedoeling om explorerend te zijn. De inzichten die deze meesterproef aanreikt werden dus telkens aangebracht door een beperkt aantal respondenten. Op verschillende punten werden dan ook inzichten aangedragen die stof geven tot kritisch nadenken over het optreden ten aanzien van cannabisgebruik en bezit voor persoonlijk.
Bibliografie
Aldington, S., Williams, M., Nowitz, M., Weatherall, M., Pritchard, A., Mc Naughton, A., Robinson, G. & Beasley, R. (2007). Effects of cannabis on pulmonary structure, function and symptoms. Thorax, 62, pp. 1058-1063.
Decorte, T., De Grauwe, P. & Tytgat, J. (18.11.2013). Cannabis: bis? Pleidooi voor een kritische evaluatie van het Belgisch cannabisbeleid. [19.11.2013: http://www.kuleuven.be/pers/pb-2013/cannabis/2013118-visietekst-pleidoo…- een- kritische.pdf].
Tashkin, D., Simmons, M., Sherrill, D. & Coulson, A. (1997). Heavy habitual marijuana smoking does not cause an accelerated decline in FEV1 with age. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, 155(1), pp. 141-148.
Taylor, D., Fergusson, D., Milne, B., Horwood, L., Moffitt, T., Sears, M. & Poulton, R. (2002). A longitudinal study of the effects of tobacco and cannabis exposure on long function in young adults. Addiction, 97, pp. 1055-1061.
Bibliografie
Agentschap zorg & gezondheid (z.d.). Centra voor geestelijke gezondheidszorg. [01.05.2014,
Agentschap zorg & gezondheid: http://www.zorg-engezondheid.
be/Nieuws/Uniforme-tarieven-voor-centra-geestelijke-gezondheidszorg/].
Aldington, S., Williams, M., Nowitz, M., Weatherall, M., Pritchard, A., Mc Naughton, A.,
Robinson, G. & Beasley, R. (2007). Effects of cannabis on pulmonary structure, function
and symptoms. Thorax, 62, pp. 1058-1063.
Algemene Cel Drugsbeleid (25.01.2010). Een Globaal en Geïntegreerd drugsbeleid voor
België. [23.11.2013, IMC drugs:
http://www.belspo.be/belspo/organisation/Call/forms/drug2011/IMC%20drug…%
20verklaring%2025%20januari%202010.pdf].
Balthazar, T., Christiaens, J., Cools, M., Decorte, T., De Ruyver, B., Hebberecht, P., Ponsaers,
P., Snacken, S., Traest, P. & Vander Beken, T. (2004). Het strafrechtssysteem in de
laatmoderniteit. Mechelen: Kluwer.
Ballotta, D., Dorn, N., De Ruyver, B., Black, C., Van Impe, K. & Vander Beken, T. (2002).
Prosecution of drug users in Europe. [15.04.2014, EMCDDA:
http://www.emcdda.europa.eu/html.cfm/index33988EN.html].
Ballotta, D., Hughes, B., & Carpentier, C. (2002). Drugs in beeld. Druggebruikers en de
wetgeving in de EU. Balans tussen bestraffing en behandeling. [15.04.2014, EWDD:
file:///C:/Users/ulrike/Downloads/Dif02nl.pdf].
Bauwens, T. (2009-2010). Lokaal integraal veiligheidsbeleid: onderzoek naar een
geïntegreerde aanpak. [24.11.2013, FOD Binnenlandse Zaken :
https://besafe.ibz.be/FR/Academici/onderzoek_recherche/Documents/LIVB_E…
ag%20v17.pdf].
Beletsky, L., Macalino, G. & Burris, S. (2005). Attitudes of police officers towards syringe
access, occupational needle- sticks, and drug use: A qualitative study of one city police
department in the United States. International Journal of Drug Policy, 16, pp. 267-274.
145
Bewley-Taylor, D. (2004). Harm reduction and the global drug control regime: contemporary
problems and future prospects. Drug and Alcohol Review, 23, pp. 483-489.
Bewley-Taylor, D. (2013). Towards revision of the UN drug control conventions: Harnessing
like mindedness. International Journal of Drug Policy, 24, pp.60-68.
Bewley-Taylor, D. & Jelsma, M. (2011). Fifty years of the 1961 Single Convention on narcotic
Drugs: a reinterpretation. [26.02.2014, Transnational institute:
http://reformdrugpolicy.com/wp-content/uploads/2011/09/dlr12.pdf].
Bewley-Taylor, D. & Jelsma, M. (2012). The UN drug control conventions. The Limits of
Latitude. [26.10.2013, International Drug Policy Consortium:
http://www.undrugcontrol.info/images/stories/documents/dlr18.pdf].
Blom, T. (2008). Opiumwetgeving en drugsbeleid. Deventer: Kluwer.
Bogaerts, J., Caluwé, N., De Nauw, A., Dom, G., Jorens, P., Stevens, J. & Van de Wynckel, H.
(2005). Jongeren & Drugs. Antwerpen: Intersentia.
Böllinger, L. (1997). Cannabis science: From prohibition to Human right. Frankfurt am Main:
Peter Lang GmbH.
Burris, S., Blankenship, K., Donoghoe, M., Sherman, S., Verninck, J., Case, P., Lazzarini, Z. &
Koester, S. (2004). Addressing the “Risk Environment” for injection Drug Users: The
Mysterious Case of the Missing Cop. The Milbank Quarterly, 82(1), pp. 125-156.
Cameron, L. & Williams, J. (2001). Cannabis, Alcohol and Cigarettes: substitutes or
Complements? The economic record, 77(236), pp. 19-34.
Caulkins, J. & Reuter, P. (1997). Setting goals for drug policy: harm reduction or use
reduction? Addiction, 92(9), pp. 1143-1150.
Centrum voor Geestelijke Gezndheidszorg (z.d.). Vroeginterventie. [01.04.2014, CGG:
Charlier, C., Colman, C., De Backer, B., De Ruyver, B., Legrand, S., Maebe, K., Theunis, L. &
Verstraete, A. (2010). Studie van het marktaandeel van cannabis dat in België wordt
geteeld op de Belgische cannabismarkt. Gent: Academia Press.
146
Cohen, P. (1999). Shifting the main purposes of drug control: from suppression to regulation
of use. Reduction of risks as the new focus for drug policy. International Journal of
Drug Policy, 10, pp. 223-234.
Colman, C., De Ruyver, B., Vander Laenen, F., Vanderplasschen, W. & Broekaert, E. (2011).
De drugbehandelingskamer: Een andere manier van afhandelen. Het proefproject
geëvalueerd. Antwerpen-Apeldoorn: Maklu.
Dangreau, J. (2012). Drugwet: 24 februari 1921. In J. Dangreau, L. Deben, K. De Greve, L.
Delbrouck, H. De Waele, M. Lambrechts, J. Meeste, I. Plets, I. Rogiers, A. Serlippens, L.
Van Besien, F. Vander Laenen, W. Vanderplasschen, F. Van Hende, E. Van Lishout, S.
Van Malderen & W. Van Steenbrugge (reds.), Drugwetgeving 2012. (pp. 28-105).
Brussel: Larcier.
Decorte, T., De Grauwe, P. & Tytgat, J. (18.11.2013). Cannabis: bis? Pleidooi voor een
kritische evaluatie van het Belgisch cannabisbeleid. [19.11.2013:
http://www.kuleuven.be/pers/pb-2013/cannabis/20131118-visietekst-pleido…-
kritische.pdf].
Decorte, T., Kaminski, D., Muys, M. & Slingeneyer, T. (2005). Problematisch gebruik van
(illegale) drugs. Onderzoek naar de operationalisering van het concept in een wettelijke
context. [24.11.2013, Academia Press:
http://www.belspo.be/belspo/organisation/publ/pub_ostc/Drug/rDR11_2.pdf].
Decorte, T., Muys, M. & Slock, S. (2003). Cannabis in Vlaanderen. Patronen van
cannabisgebruik bij ervaren gebruikers. Leuven: Acco.
Decorte, T. & Zaïtch, D. (2009). Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie.
Leuven: Acco.
D. Hart, P. (2004). Police chiefs speak out. A national survey among chiefs of police.
[04.12.2013, NCJRS:
https://www.ncjrs.gov/App/Publications/abstract.aspx?ID=241009].
147
Donnelly, N., Hall, W. & Christie, P. (1995). The effects of partial decriminalization on
cannabis use in South Australia 1985-1993. Australian Journal of Public Health, 19(3),
pp. 281-287.
De Ridder, H. (2006). Jongeren, ouders en drugs. Antwerpen-Apeldoorn: Garant.
De Ruyver, B. (2009). Voor een veilig & leefbaar Oostende! Een onderzoek naar dreigingen,
uitdagingen en kansen. [01.05.2014, IRCP:
http://www.oostende.be/Nieuwsdetail.aspx?_vs=0_n&id=2911].
De Ruyver, B., Colman, C., De Wree, E., Vander Laenen, F., Reynders, D., van Liempt, A. & De
Pauw, W. (2008). Justitie en de drughulpverlening. Antwerpen-Apeldoorn: Maklu.
De Ruyver, B., Lemaître, A., Schoenaers, F., Vander Laenen, F., Ponsaers, P., Pauwels, L.,
Legrand, S., De Scheemaeker, C., Colman, C., Moës, A., Delvaux, D. & Fincoeur, B.
(2009). Onderzoek naar de essentiële en bijkomende randvoorwaarden voor interactie
justitie en drughulpverlening. Gent: Academia Press.
De Ruyver, B., Pelc, I., Casselman, J., Geenens, K., Nicaise, P., From, L., Vander Laenen, F.,
Meuwissel, K. & Van Dijck, A. (2004). Drugbeleid in cijfers: een studie naar betrokken
actoren, overheidsuitgaven en bereikte doelgroepen. [24.11.2013, belspo:
http://www.belspo.be/belspo/organisation/publ/rappSC_nl.stm].
De Ruyver, B., Pelc, I. & Licaise, P. (2007). Drugs in cijfers II. Studie naar betrokken actoren,
overheidsuitgaven en bereikte doelgroepen. Geraadpleegd via
De Ruyver, B., Vander Beken, T., Vermeulen, G. & Vander Laenen, F. (2003). International
Drug Policy Status Quaestionis. Antwerpen: Maklu.
De Ruyver, B., Vander Laenen, F., & Eelen, S. (2011). Pompidou Country Report Belgium
2011. [23.11.2013, Pompidou Group:
https://biblio.ugent.be/publication/.../1944761.pdf].
De Ruyver, B., Vermeulen, G., Vander Beken, T., Vander Laenen, F. & Geenens, K. (2002).
Multidisciplinary Drug Policies and the UN Drug Treaties. Antwerpen: Maklu.
148
Drug Policy Alliance (17.12.2013). Colorado makes history when marijuana legalization law
goes into effect on January 1. [22.02.2014, Drug policy alliance:
http://www.drugpolicy.org/news/2013/12/colorado-makes-history-when-mari…-
law-goes-effect-january-1].
Drug Policy Alliance (12.02.2014). Marijuana legalization in Washington and Colorado.
[05.05.2014, Drug Policy Alliance:
http://www.drugpolicy.org/sites/default/files/DPA_Fact_Sheet_Marijuana_…
n_in_Washington_and_Colorado_Feb2014_2.pdf].
EMCDDA (2005). Illicit drug use in the EU: legislative approaches. [01.11.2013, EMCDDA:
file:///C:/Users/ulrike/Downloads/TP_IllicitEN.pdf].
EMCDDA (2008). A cannabis reader: global issues and local experiences. [15.03.2014,
EMCDDA: http://www.emcdda.europa.eu/publications/monographs/cannabis].
EMCDDA (03.12.2009). The EU action plan on drugs (2000-2004). [01.11.2013, EMCDDA:
http://www.emcdda.europa.eu/html.cfm/index1338EN.html].
Erickson, P. (2000). The harm minimization options for cannabis: history and prospects in
Canadian drug policy. In J. Inciardi & L. Harrison (reds.), Harm reduction (pp. 155-170).
United Kingdom: Sage Publications, Inc.
European Coalition for Just and Effective Drug Policies (19.03.2011). After 50 years, the
single convention is dead. [01.11.2013, ENCOD: http://www.encod.org/info/AFTER-50-
YEARS-THE-SINGLE.html].
European Commission (29.12.2012). The EU Drugs Strategy (2013-2020). [01.11.2013,
European Commission: http://eurlex.
europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2012:402:0001:0010:en:PDF].
Europees Parlement (2003). Werkdocument over de VN-verdragen inzake drugs. [24.10.
2013, Europees Parlement:
http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/committees/libe/20030211/488454n…
ederale Regering (19.01.2001). Beleidsnota van de Federale Regering in verband met
de drugsproblematiek. [25.11.2013, Federale regering:
149
http://ocmw.antwerpen.be/Docs/Overig/OCMW/SODA/federale_drugsnota_2001…
].
Federale Overheidsdienst Justitie (2011). Cannabis. [16.10.2013, Federale Overheidsdienst
Justitie:
http://justitie.belgium.be/nl/themas_en_dossiers/veiligheid_en_criminal…
nnabis/].
Fincoeur, B., Vaerewyck, W., Born, M, De Ruyver, B., Hoogenboom, B., Lemaître, A.,
Macquet, C. & Ponsaers, P. (2005). Kennis en knowhow van politie en magistratuur
over drugs. Gent: Academia Press.
Garoupa, N. (1997). Optimal law enforcement and the economics of the drug market: some
comments on the Schengen Agreements. International Review of Law and Economics,
17, pp. 521-535.
Gelders, D. & Vander Laenen, F. (2007). ‘Mr Police Officer, I thought cannabis was legal’-
Introducing new policy regarding cannabis in Belgium: A story of good intentions and
Babel. Drugs: Education, Prevention, and Policy, 14(2), pp. 103-116.
Goode, E. (1997). Between politics and reason. The drug legalization debate. New York: St.
Martin’s Press.
Greenwald, G. (2009). Drug Decriminalization in Portugal: Lessons for creating fair and
successful drug policies. [16.02.2014, Cato institute:
http://object.cato.org/sites/cato.org/files/pubs/pdf/greenwald_whitepap…].
Gwynne, K. (27.06.2013). Five reasons cops want to Legalize Marihuana. [03.12.2013, Rolling
Stone Politics: http://www.rollingstone.com/politics/news/five-reasons-cops-want-tolega…-
marijuana-20130627].
Hall, W. (2001). Reducing the harms caused by cannabis use: the policy debate in Australia.
Drug and Alcohol Dependence, 62(3), pp. 163-174.
Hawken, A., Caulkins, J., Kilmer, B. & Kleiman, M. (2013). Quasi-legal cannabis in Colorado
and Washington: local and national implications. Addiction, 108(5), pp. 837-838.
150
Hunter, N. (2001). Cannabis Expiation Notices (CENs) in South Australia, 1997 to 2000.
[03.12.2013, Office of Crime Statistics:
http://www.ocsar.sa.gov.au/docs/information_bulletins/IB27.pdf].
Iversen, L. (2001). The sorry story of drug prohibition. Nature, 414, pp. 846-847.
Kilmer, B., Kruithof, K., Pardal, M., Caulkins, J. & Rubin, J. (2013). Multinational overview of
cannabis production regimes. [04.05.2014, RAND:
http://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR500/RR510/…
_RR510.pdf].
Kleiman, M. (13.01.2014). How to legalise cannabis safely without curbing liberty.
[24.02.2014, Financiel times: http://www.ft.com/cms/s/0/248e922c-7a0c-11e3-a3e6-
00144feabdc0.html#axzz2uEuHJ9py].
Kleiman, M., Caulkins, J. & Hawken, A. (2011). Drugs and drug policy: what everyone needs
to know. New York: Oxford University Press.
Kompasvzw (z.d.). Doelstelling. [01.05.2014, kompasvzw:
http://www.kompasvzw.be/doelstellingen.php].
Korf, D. (2006). Coffeeshops en cannabis. Justitiële verkenningen, 32(1), pp. 61-69.
Krajewski, K. (1999). How flexible are the United Nations drug conventions? International
Journal of Drug Policy, 10, pp. 329-338.
Lenton, S. & Single, E. (1998). The definition of harm reduction. Drug and Alcohol Review, 17
(2), pp. 213-220.
Levine, H. (2002). The secret of worldwide drug prohibition. The Varieties and Uses of Drug
Prohibition. The independent Review, VII(2), pp. 165-180.
Levine, H. (2003). Global drug prohibition: its uses and crises. International Journal of Drug
Policy, 14, pp. 145-153.
Maccoun, R. & Reuter, P. (1997). Interpreting Dutch Cannabis Policy: Reasoning by Analogy
in the Legalization Debate. Science, 278, pp. 47-52.
151
Maccoun, R. & Reuter, P. (2001). Evaluating alternative cannabis regimes. The British Journal
of Psychiatry, 178, pp. 123-128.
Maccoun, R. & Reuter, P. (2001). Drug war heresies. New York: Cambridge University Press.
Maher, L. & Dixon, D. (1999). Policing and public health. Law enforcement and harm
minimization in a street-level drug market. British Journal of Criminology, 39(4), pp.
488-512.
Matthys, F. (2013). Drugs en de wet. De meest gestelde vragen. [16.10.2013, VAD:
http://www.ida-nl.be/media/1134636/faq_wet_website_%20def.pdf].
May, T., Warburton, H., Turnbull, P. & Hough, M. (2002). Times they are a-changing. Policing
of cannabis. [16.04.2014, Joseph Rowntree foundation:
http://www.jrf.org.uk/sites/files/jrf/1859353878.pdf].
McKeganey, N. (01.10.2013). The Opposition’s opening remarks. [07.11.2013, The
Economist,
http://www.economist.com/debate/days/view/1018#con_statement_anchor].
Meier, M., Caspi, A., Ambler, A., Harrington, H., Houts, R., Keefe, R., Mc Donald, K., Ward, A.,
Poulton, R. & Moffit, T. (2012). Persistent cannabis users show neuropsychological
decline from childhood to midlife. [14.04.2014, PNAS:
http://www.pnas.org/content/early/2012/08/22/1206820109.abstract].
Miron, J. (2008). The effect of marijuana decriminalization on the budgets of Massachusetts
governments, with a discussion of decriminalization’s effects on Marijuana Use.
[14.02.2014, New England Policy Advocates:
http://scholar.harvard.edu/files/miron/files/decrim_update_2007-1.pdf].
Miron, J. & Waldock, K. (2010). The budgetary impact of ending drug prohibition.
[07.11.2013, CATO, http://www.cato.org/publications/white-paper/budgetary-impactending-
drug-prohibition].
Moore, R. & Palmiotto, M. (1997). Drug policies: a study of the opinions of local law
enforcement patrol officers about various policy alternatives. Journal of Police and
Criminal Psychology, 12(1), pp. 32-38.
152
Mortelmans, D. (2007). Handboek kwalitatieve onderzoeksmethoden. Leuven: Acco.
Nadelmann, E. (09.10.2013). The proposer’s closing remarks. [07.11.2013, The economist:
http://www.economist.com/debate/days/view/1020]
Nolin, P. & Kenny, C. (2002). Cannabis: our position for a Canadian public policy. Report of
the senate special committee on illegal drugs. Volume II: Part III. [16.04.2014, Senate
Canada: http://www.parl.gc.ca/Content/SEN/Committee/371/ille/rep/repfinalvol2-
e.pdf].
Pacula, R., Maccoun, R., Reuter, P., Chriqui, J., Kilmer, B., Harris, K. Paoli, L. & Schaefer, C.
(2004). What does it mean to decriminalize Marijuana? A cross-national empirical
examination. [05.11.2013, Center for the Study of Law and society Jurisprudence and
social policy program: http://escholarship.org/uc/item/9v76p00j].
Paul, M. (16.12.2013). Heavy marijuana users have abnormal brain structure and poor
memory. [14.04.2014, Northwestern University:
http://www.eurekalert.org/pub_releases/2013-12/nu-hmu121013.php].
Petrocelli, M., Oberweis, T., Smith, M. & Petrocelli, J. (2013). Assessing police attitudes
toward drugs and drug enforcement. American Journal of Criminal Justice, 39(1), pp.
22-40.
Pew Research Center (04.04.2013). Majority now supports legalizing marijuana. [13.03.2014,
Pew Research Center: http://www.people-press.org/2013/04/04/majority-nowsupports-
legalizing-marijuana/].
Politiezone Oostende (2014). Drugs-canabis. Niet gepubliceerde bron, PZ Oostende.
Politiezone VLAS (2014). Drugs-cannabis. Niet gepubliceerde bron, PZ VLAS.
Raad van Brussel (12.10.1999). EU-drugsstrategie (2000-2004). [01.11.2013, De Europese
Unie: http://www.europa-nu.nl/9353000/1/j9vvi6bgts9h8st/vj6ip9wdcqzp].
Raad van de Europese Unie (z.d.). Informele samenwerking en de totstandbrenging van het
Schengengebied. [29.10.2013, Raad van de Europese Unie:
153
http://ue.eu.int/policies/council-configurations/justice-et-affaires-in…-
(jai)?lang=nl].
Reuter, P. (2009). The unintended consequences of drug policies. [12.02.2014,
http://130.154.3.8/content/dam/rand/pubs/technical_reports/2009/RAND_TR…
].
Reuter, P. (2010). Marijuana legalization: What can be learned from other Countries?
[01.11.2013, RAND:
http://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/working_papers/2010/RAND_WR77…
df].
Riley, D. & O’Hare, P. (2000). Harm Reduction: history, definition and practice in harm
reduction. United States of America: Sage publications.
Room, R. (2013). Legalizing a market for cannabis pleasure: Colorado, Washington, Uruguay
and beyond. Addiction, 109(3), pp. 345-351.
Room, R. & Reuter, P. (2012). How well do international drug conventions protect public
health? The Lancet, 379, pp. 84-91.
Rosiers, J., Hublet, A., Van Damme, J. & Van Hal, G. (2009). In hogere sferen? Volume 2. Een
onderzoek naar het middelengebruik bij Vlaamse studenten. [14.04.2014, VAD:
http://www.vad.be/media/634561/in_hogere_sferen_2.pdf].
Serlippens, A. (2012). Beleid. In J. Dangreau, L. Deben, K. De Greve, L. Delbrouck, H. De
Waele, M. Lambrechts, J. Meeste, I. Plets, I. Rogiers, A. Serlippens, L. Van Besien, F.
Vander Laenen, W. Vanderplasschen, F. Van Hende, E. Van Lishout, S. Van Malderen &
W. Steenbrugge (reds.), Drugwetgeving 2012 (pp. 1-10). Brussel: Lancier.
Silverman, D. (2010). Doing qualitative research: a practical handbook. Los Angeles: Sage.
Single, E. (1999). Options for cannabis reform. International journal of drug policy, 10, pp.
281-290.
Single, E., Christie, P. & Ali, R. (2000). The impact of cannabis decriminalisation in Australia
and the United States. Journal of Public Health Policy, 21(2), pp. 157-186.
154
Sourcebook of criminal justice statistics (2009). Public attitudes toward crime and criminal
justice related-topics. [17.02.2014, Hindelang Criminal Justice Research Center:
http://www.albany.edu/sourcebook/tost_2.html].
Stad Kortrijk (z.d.). Het parket en meer bepaald het jeugdparket is een onmisbare schakel in
het drugbeleid. [27.04.2014, Stad Kortrijk: http://www.kortrijk.be/search/gss/parket].
Stad Kortrijk (2010). Actieplan Drugspreventie 2010. Niet gepubliceerde bron, Stad Kortrijk.
Stad Kortrijk (2013-2019). Drug overleg Kortrijk. Op weg naar een integrale aanpak. Niet
gepubliceerde bron, Stad Kortrijk.
Stad Oostende (2010-2013). Drugbeleidsplan 2010-2013. [22.03.2014, stad Oostende:
http://www.oostende.be/product.aspx?id=7669].
Stad Oostende (2014-2019). Drugbeleidsplan 2014-2019. [22.03.2014, Stad Oostende:
http://www.oostende.be/product.aspx?id=12243].
Steunpunt Jeugdhulp vzw (2012). 2003-07/08 Cannabis en de wet. [17.10.2013, Steunpunt
Jeugdhulp vzw: http://www.jeugdrecht.be/?action=artikel_detail&artikel=36].
Surmont, T. (2007). Het profiel van coffeeshopbezoekers in Terneuzen. In B. De Ruyver & T.
Surmont (reds.), Grensoverschrijdend drugtoerisme. Nieuwe uitdagingen voor de
Euregio’s (pp. 54- 87). Antwerpen-Apeldoorn: Maklu.
Sutton, A. & McMillan, E. (1998). A review of law enforcement and other criminal justice
attitudes, policies and practices regarding cannabis and cannabis laws in South
Australia. [03.12.2013, National Drug Strategy:
http://www.health.gov.au/internet/main/publishing.nsf/Content/C90DC94E2…
CA257BF000209C74/$File/mono38.pdf].
Svrakic, D., Lustman, P., Mallya, A., Lynn, T.., Finney, R. & Svrakic, N. (2013). Legalization,
decriminalization & medical use of cannabis: a scientific and public health perspective.
Missouri Medicine, 109(2), pp. 90-98.
Swift, W., Copeland, J. & Lenton, S. (2000). Cannabis and harm reduction. Drug and Alcohol
Review, 19, pp. 101-112.
155
Swift, W., Hall, W. & Copeland, J. (1997). Cannabis dependence among long-term users in
Sydney, Australië. [08.11.2014, National Drug and Alcohol Research Centre University
of New South Wales:
http://ndarc.med.unsw.edu.au/sites/default/files/ndarc/resources/T.R%20…].
Tashkin, D., Simmons, M., Sherrill, D. & Coulson, A. (1997). Heavy habitual marijuana
smoking does not Cause an accelerated decline in FEV1 with age. American Journal of
Respiratory and Critical Care Medicine, 155(1), pp. 141-148.
Taylor, A. (2007). Addressing the global tragedy of needless pain: rethinking the United
Nations Single Convention on Narcotic Drugs. The Journal of Law, Medicine & Ethics,
35(4), pp.556-570.
Taylor, D., Fergusson, D., Milne, B., Horwoord, L., Moffitt, T., Sears,M. & Poulton, R. (2002). A
longitudinal study of the effects of tobacco and cannabis exposure on long function in
young adults. Addiction, 97, pp. 1055-1061.
Thanki, D., Matias, J., Griffiths, P., Noor, A., Olszwewski, D., Simon, R. & Vincente, J. (2012).
Prevalence of daily cannabis use in the European Union and Norway. [26.03.2014,
EMCDA: http://www.emcdda.europa.eu/publications/thematic-papers/daily-cannabis…].
The Global Commission on Drug Policy (2011). War on drugs. Report of the global
commission on drug policy. [03.11.2013, The Global Commission on Drug Policy:
org/persberichten_pdf/Report_on_the_Global_Commission_on_Drug_Polic
y_June_2011.pdf].
T.M.C. Asser instituut (2005). Experimenteren met het gedogen van de teelt van cannabis ten
behoeve van de bevoorrading van coffeeshops. Internationaal rechtelijke en Europees
rechtelijke aspecten. [03.11.2013, Ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties:
http://www.hetccv.nl/binaries/content/assets/ccv/dossiers/cannabisbelei…
erzoek_cannabis.pdf].
156
Thies, C. & Register, C. (1993). Decriminalization of Marijuana and the Demand for Alcohol,
Marijuana and Cocaine. The Social Science Journal, 30(4), pp. 385-399.
United Nations Office for Drug Control and Crime Prevention (2000). Demand reduction: a
glossary of Terms. [06.11.2013, UN ODCCP: http://www.unodc.org/pdf/report_2000-
11-30_1.pdf].
United Nations Office on Drugs and Crime (2013). Convention on Psychotropic Substances,
1971. [23.10.2013, UN ODCPP :
http://www.unodc.org/unodc/en/treaties/psychotropics.html?ref=menuside].
VAD (z.d.). Minderjarigen die illegale drugs bezitten en/of gebruiken. [06.04.2014, VAD:
http://www.vad.be/alcohol-en-andere-drugs/wetgeving/illegale-drugsminde….
aspx].
VAD (2013). Actuele kijk op cannabis. [12.04.2014, VAD:
http://www.vad.be/media/1519326/actuele%20kijk%20op%20cannabis.pdf].
Van Cauwenberghe, K. (2009). Handhavingszakboekje drugs 2009. Mechelen: Kluwer.
Vanderhallen, M., Jaspaert, E. & Vervaeke, G. (2009). De relatie in de strafrechtsketen tussen
politie, parket, onderzoeksrechter en rechtbank. Antwerpen: Maklu.
Vander Laenen, F. (22.11.2013). De Gentse drugbehandelingskamer (DBK), de uitkomsten.
[19.04.2014, VAD:
http://www.vad.be/media/1515203/freya%20vander%20laenen.pdf].
van der Stel, J. (1999). Een nieuw drugsbeleid? Voor en nadelen van de legalisering van
drugs. [11.11.2013, Colofon:
http://www.jaapvanderstel.nl/Boeken_en_rapporten_files/Nieuw%20drugsbel…
9.pdf].
van Eijken, H. & van Harten, H. (2011). Lookin’ for a little green bag: en de werkingssfeer van
het Unierecht. Nederlands tijdschrift voor Europees Recht, 4, pp. 105-113.
Van Hende, F. (2008). Recht op antwoord. [25.03.2014, VAD:
file:///C:/Users/ulrike/Desktop/Jeugdparket/rechtopantwoord.pdf].
157
van het Loo, M., Hoorens, S., van ’t Hof, C. & Kahan, J. (2003). Cannabis policy,
implementation and outcomes. [17.04.2014, RAND:
http://www.rand.org/pubs/monograph_reports/MR1805.html].
Van Hollebeke, F. (2009-2010). Straffen en maatregelen uitgesproken door Vlaamse
jeugdrechters. Toetsing van de effectiviteit [Masterthesis]. Gent: Universiteit Gent.
van Kempen, P. & Fedorova, M. (2014). Internationaal recht en cannabis. [04.05.2014,
WODC: http://www.rijksoverheid.nl/documenten-enpublicaties/
kamerstukken/2014/03/21/rapport-internationaal-recht-encannabis.
html].
Vanmarcke, K. (2013). Cannabisdossier. [03.03.2014, VAD:
http://www.vad.be/media/37448/cannabisdossier%202013%20met%20voorblad.p…].
Vanvelthoven, L. (1998). De politiek: conclusies van de parlementaire commissie ‘drugs’. In
B. De Ruyver, P. De Somere, G. Vermeulen, A. Noirfalise & C. Figiel (reds.). Het
drugbeleid in België: actuele ontwikkelingen (pp. 177-183). Antwerpen- Apeldoorn:
Maklu.
Verhoeven, E. (2008-2009). De wijzigingen in de drugswetgeving en de impact ervan op het
drugsfenomeen [Masterthesis]. Gent: Universiteit Gent.
VZW Oranjehuis (z.d.). CLEAN Up. [27.04.2014, VZW Oranjehuis: http://www.vzworanjehuis.
be/werkingen/clean-up].
Wodak, A. & Owens, R. (1996). Drug prohibition: A call for change. Geraadpleegd via
Wood, E., Werb, D., Fischer, D., Hart, C., Wodak, A., Bastos, F., Montaner, J. & Kerr, T. (2010).
Tools for debate: US federal government data on cannabis prohibition. [10.02.2014,
International centre for science in drug policy:
http://www.icsdp.org/Libraries/doc1/Tools_for_Debate_-
_US_Federal_Government_Data_on_Cannabis_Prohibition.sflb.ashx].
ZOGBY international inc. (2003). Poll finds increasing support for legalizing marihuana.
Alcoholism & Drug Abuse Weekly, 15(27), p.8.