Diagnostische waarde van pelviene enthesitis op MRI van de sacro-iliacale gewrichten in spondyloarthritis

Charlotte Van Langenhove
Persbericht

Diagnostische waarde van pelviene enthesitis op MRI van de sacro-iliacale gewrichten in spondyloarthritis

Wat als stilzitten je rugpijn bezorgt?

Je wil je bukken en plots schiet er een hevige pijnscheut door je rug, iedereen kent het gevoel wel. Elke beweging die je wil maken lijkt de pijn alleen maar te doen toenemen. Meestal doet een paar dagen rusten wonderen en ben je zo weer de oude. Wat is er echter aan de hand als je net rugpijn krijgt van stilzitten? Patiënten met spondylitis ankylosans, beter bekend als de ziekte van Bechterew in de volksmond, hebben minder rugpijn als ze voldoende bewegen. De ziekte, die vooral bij jonge mensen voorkomt, kan ernstige gevolgen hebben wanneer er geen behandeling wordt gestart.

De ziekte van Bechterew is een inflammatoire aandoening. Dat wil zeggen dat de ziekte ontstaat door een chronische ontsteking. De klachten nemen toe bij lang in dezelfde houding zitten of staan. ’s Ochtends is er uitgesproken pijn en ook stramheid treedt op. Patiënten worden vaak net voor het ochtendgloren wakker van de pijn. De eerste passen na het opstaan zijn de pijnlijkste, geleidelijk aan gaat alles vlotter en na een halfuur is de pijn en stramheid al heel wat afgenomen.

Rugpijn, daar heeft iedereen toch wel eens last van? Wat maakt deze ziekte dan zo bijzonder? De ziekte van Bechterew komt bijna uitsluitend tot uiting bij jonge mensen. De eerste symptomen ontstaan namelijk in 80% van de gevallen voor de leeftijd van 30 jaar. Er kunnen ook nare gevolgen optreden wanneer je de ziekte niet op de juiste manier aanpakt. Onze rug bestaat namelijk uit allemaal verschillende ruggenwervels die verbonden zijn met een gewricht of discus. Als de ziekte onvoldoende behandeld wordt treedt er een ontsteking op van deze gewrichten. Dit kan dan op zijn beurt leiden tot het ontstaat van littekenweefsel aan de randen van het gewricht. Dat littekenweefsel zorgt voor verstijving en in ernstige gevallen zelfs verbening waardoor de wervelkolom volledig vast komt te zitten.

Bij jonge mensen die klagen van rugpijn is het niet altijd makkelijk vast te stellen of het gaat om de ziekte van Bechterew of er gezocht moet worden naar een andere oorzaak. De ziekte wordt soms eerst lange tijd miskend met frustraties van de patiënt tot gevolg. Om de diagnose te stellen zijn de symptomen een belangrijke leidraad maar deze zijn niet doorslaggevend. We kunnen maar met zekerheid over de ziekte van Bechterew spreken wanneer de ziekte radiologisch vastgesteld kan worden of wanneer er een bloedtest uitgevoerd wordt. Die bloedtest gaat op zoek naar HLA-B27 in een bloedstaal. HLA-B27 is een genetische risicofactor voor het ontwikkelen van de ziekte.

Om de ziekte radiologisch te kunnen onderscheiden wordt vaak gebruik gemaakt van een foto van het bekken, het sacro-iliacaal gewricht. Op zo’n foto is het voor een radioloog duidelijk waarneembaar of het om de ziekte van Bechterew gaat. Er is echter één probleem. Om de ziekte te kunnen vaststellen op een foto moet die zich al in een vergevorderd stadium bevinden. Er is op dat moment al littekenvorming opgetreden die onomkeerbaar is. De ziekte wordt uiteraard bij voorkeur opgespoord op een moment dat er nog geen onherstelbare schade aanwezig is. De behandeling heeft dan als doel de ziekte af te remmen en geen structurele schade te laten ontstaan.

Is het mogelijk om met een MRI-scanner de diagnose van de ziekte te stellen voor er onherstelbare schade is opgetreden? Ja, een MRI-scanner kan namelijk de ontsteking vaststellen nog voor er littekenvorming is opgetreden.

Het onderzoek dat daarnaar gevoerd werd ging als volgt in zijn werk. Het stukje weefsel waarmee onze spieren aan onze botten vast zitten wordt een enthese genoemd (figuur 1). Op beelden van 444 patiënten werden de enthesen bekeken. Bij mensen met de ziekte van Bechterew is vastgesteld dat die enthesen vaak ontstoken zijn. Er werd aangetoond dat de kans om de ziekte van Bechterew te hebben groot is wanneer er op MRI zo’n ontstoken overgangen te zien zijn. Het werd ook duidelijk dat wanneer er meerdere van die overgangen tegelijk ontstoken zijn de kans dat die patiënt de ziekte van Bechterew heeft alleen maar groter wordt. Het is ook in tijden van economische crisis niet onbelangrijk te vermelden dat een MRI een kosteneffectief onderzoek is bij jonge mensen met chronische rugpijn die heviger wordt wanneer de patiënt rust.

Iedereen heeft wel eens last van rugpijn. Wanneer je echter last hebt van rugpijn die niet verbetert door rust in te lassen is het mogelijk dat je te maken hebben met een inflammatoire ziekte. Het is dan heel belangrijk snel te starten met de behandeling om de symptomen te onderdrukken maar vooral om onherstelbare schade te voorkomen. Een MRI-scanner is de ideale manier om snel de diagnose te stellen en de ernst van de ziekte in te schatten.

 

Bibliografie

 

1. Dougados M, Baeten D. Spondyloarthritis. Lancet 2011; 377: 2127-2137

2. Benjamin M, McConagle D. The anatomical basis for disease localisation in seronegative spondyloarthropathy at enthesis and related sites. J Anat 2001; 199: 503-526.

3. Braun J, Sieper J. Ankylosing spondylitis. Lancet 2007; 369: 1379-90

4. ASAS Slide-educational kit. Online 2013. Opgehaald op 23 juni 2013, van http://slides.asas-group.org/app/slides/search?q=

5. Hermann KG, Althoff CE, Schneider U et al. Spinal changes in patients with spondyloarthritis: comparison of MR imaging and radiographic appearance. Radiographics 2005; 25: 559-570

6. van den Berg R, van der Heijde D. How should we diagnose spondyloarthritis acoording to the ASAS classification criteria. Pol Arch Wewn 2012; 120 (11): 452-458

7. Sieper J, Rudwaleit M, Baraliakos X et al. The Assessment of SpondyloArthritis international Society (ASAS) handbook: a guide to assess spondyloarthritis. Ann Rheum Dis 2009; 68: ii1-ii44

8. Eshed I, Bollow M, McGonagle DG et al. MRI of enthesitis of the appendicular skeleton in spondyloarthritis. Ann Rheum Dis 2007; 66: 1553-1559

9. Heuft-Dorenbosch L, Spoorenberg A, Van Tubergen A et al. Assessment of enthesitis in ankylosing spondylitis. Ann Rheum Dis 2003; 62: 127-132

10. Lambert RG, Salonen D, Rahman P et al. Adalimumab significantly reduces both spinal and sacroiliac joint inflammation in patients with ankylosing spondylitis: a multicenter, randomized, double-blind, placebo-controlled study. Arthritis Rheum 2007; 56: 4005-14.

11. Rudwaleit M, Jurik AG, Hermann KG et al. Defining active sacroiliitis on magnetic resonance imaging (MRI) for classification of axial spondyloarthritis: a consensual approach by the ASAS/OMERACT MRI group. Ann rheum dis 2009; 68: 1520-1527

12. Weber U, Maksymowych WP. Sensitivity and specificity of magnetic resonance imaging for axial spondyloarthritis. Am J Med Sci 2011; 341: 272-277

 

13. Moss SG, Schweitzer ME, Jacobson JA et al. Hip joint fluid: detection and distribution at MR imaging and US with cadaveric correlation. Radiology 1998; 208: 43-48.

14. Lacout A, Rousselin B, Pelage J. CT and MRI of spine and sacroiliac involvement in spondylarthropathy. Am J Roentgenol 2008; 191: 1016-1023

15. Muche B, Bollow M, François RJ et al. Anatomic stuctures involved in early- and late- stage sacroiliitis in spondylarthritis: a detailed analysis by contrast-enhanced magnetic resonance imaging. Arthritis Rheum 2003; 48:1374-1384

16. Yilmaz MH, Ozbayrak M, Kasapcopur O et al. Pelvic MRI findings of juvenile-onset ankylosing spondylitis. Clin Rheumatol 2007; 29: 1007-1013

17. De Miguel E, Cobo T, Munoz-Fernandez S et al. Validity of enthesis ultrasound assessment in spondylarthropathy. Ann Rheum Dis 2009; 68: 169-74

18. Weber U, Østergaard M, Lambert RG et al. The impact of MRI on the clinical management of inflammatory arthritides. Skeletal Radiol 2011; 40:1153-1173

19. Weber U, Pfirmann CW, Kissling RO et al. Whole body MR imaging in ankylosing spondylitis: a descriptive pilot study in patients with suspected early and active confirmed ankylosing spondylitis. BMC Musculoskelet 2007; Dis 8:20

20. D’Agostino MA. Role of ultrasound in the diagnostic work-up of spondyloarthritis. Curr Opin Rheumatol 2012; 24:375-9

21. Althoff CE, Sieper J, Song I et al. Active inflammation and structural change in early active axial spondyloarthritis as detected by whole-body MRI. Ann Rheum Dis 2013; 72:967- 73

22. Gran JT, Husby G, Hordvik M, Stormer J, Romberg-Andersen O. Radiological changes in men and women with ankylosing spondylitis. Ann Rheum Dis 1984; 43:570–575

23. Euthalia Roussou & Shahzabeen Sultana. Spondyloarthritis in women: differences in disease onset, clinical presentation, and Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity and Functional indices (BASDAI and BASFI) between men and women with spondyloarthritides. Clin Rheumatol 2011; 30:121–127 

 

Universiteit of Hogeschool
Geneeskunde
Publicatiejaar
2014
Promotor(en)
Dr. Lennart Jans
Kernwoorden
Share this on: