Ruimtelijk toetsingskader voor de reconversie van een arbeiderswoonwijk. De Brugse Poort in Gent.

Sien Jans
Persbericht

Ruimtelijk toetsingskader voor de reconversie van een arbeiderswoonwijk. De Brugse Poort in Gent.

Gentse volksbuurt Brugse Poort gesloopt door (a)sociale nieuwbouw?

De Brugse Poort is een bekende – of eerder beruchte – woonwijk in de grootstad Gent. Bekend en gewild wegens zijn ligging,vlakbij het historische centrum. Berucht vanwege de soms problematische multiculturaliteit, overlast, drugsproblematiek en slechte woonkwaliteit.“Zelfs de Turken willen hier niet meer wonen”.   (MELS Thomas, artikel « Brugse Poort, tussen bluts en buil »)

Sinds 2000 is de buurt prioritair in de Gentse stadsvernieuwing. Er wordt voorzien in vele nieuwe woningen, waarvan een deel sociaal.Dit gaat echter ook gepaard met verdringing van de huidige bewoners. Ondanks de gedane inspanningen lijkt de wijk niet te kunnenontsnappen aan een problematische verstikking. Het project 'Zuurstof voor de Brugse Poort' hapt naar adem.

Het probleem van de wijk.Studente Architectuur Sien Jans woonde vier jaar in de wijk. Naast de “typische problemen”, vaak aangehaald in kranten,ervaarde zij een ander knelpunt, waaraan tot op heden niet veel aandacht besteed werd.De oude arbeidershuisvesting wordt als een Haussmanniaans project gesloopt; het terrein kan vervolgens als een tabula rasaingevuld worden met sociale nieuwbouwwoningen.Het geprezen Ruimtelijk Structuurplan Gent heeft een keerzijde van de medaille. Haar masterproef gaat na wat het voorbije decenniumnu echt betekende voor de buurt. Is dit dé oplossing voor de wijk?Zijn de voormalige arbeiderswoningen echt niet meer bruikbaar anno de eenentwintigste eeuw?

Het probleem van het huis.

Stedenbouw en architectuur: een dualiteit. Zo fungeren ook de wijk en iedere woning op zich als twee entiteiten die de identiteit van deBrugse Poort bepalen. Het onderzoek van Sien Jans vertrekt vanuit een verontwaardiging over de ondermaatse leefomstandigheden,die schering en inslag zijn in de oude huizen in de Brugse Poort. Geen verwarming, ongeïsoleerd, ramen die bij te erge regen niet waterdichtblijken, geen buitenruimte, het enige toilet op de – amateuristisch – overdekte koer, geen degelijke badkamer, veel te weinig opbergruimte… .

“Om te lukken moet het wonen blijkbaar mislukken. Het gebouw moet ofwel te groot of te klein zijn, of over iets anders gaan.”                                     (VERSCHAFFEL Bart, essay « Bad Dream Houses: de impasse in de woningarchitectuur »)

Sien volgde een alternatief discours dan dat van het Gentse stadsbestuur. Kunnen de oude arbeiderswoningen, die de basis van de Brugse Poortvormen, aangegrepen worden om de wijk op te waarderen? Een betere buurt: visueel, stedenbouwkundig, architecturaal én sociaal.

Het wonen in de voormalige arbeidershuisvesting mislukt vandaag. Volgens professor Bart Verschaffel zou dit vandaag geen probleem mogen zijn.Zou het kunnen dat – door op een andere manier naar de woning te kijken – het leven en wonen in deze huizen wel kwaliteitsvol kan zijn?

De identiteit van de Brugse Poort.

De wijk maakt deel uit van de negentiende-eeuwse gordel rond Gent. Rond 1820 vestigden de eerste belangrijke fabrieken zich in de Brugse Poort,de arbeiderswoonwijk begon zich te vormen. Het volbouwen van de wijk gebeurde zonder stedenbouwkundige voorwaarden. De Brugse Poort is eenzeer dichtbebouwd weefsel. Sinds de laatste helft van de twintigste eeuw is er in het gebied tussen de Brugse Vaart, Leie en Rooigemlaanstedenbouwkundig niet veel veranderd.Doorheen de tijd kende de wijk echter wel een groot verloop van de bevolking: de arbeiders trokken weg en hun plaats werd ingenomen.Nu is het vooral een woonplaats voor allochtonen, autochtone sociaal zwakkere groepen, vluchtelingen en studenten. De Brugse Poort is eencomplexe wijk, met een discontinuïteit tussen de ruimtelijke en sociale ontwikkelingen.

Voor Stad Gent lijkt de oplossing voor de wijk al duidelijk: in het slecht leesbare weefsel van straten dient meer hiërarchie te komen, er worden nieuwewoningen gebouwd en er wordt meer recreatieve ruimte voorzien. De focus lijkt vooral te liggen op nieuwe ingrepen, op schaal van bouwblokken.Hierin ligt een gemiste kans om een stedelijke identiteit te definiëren en te versterken. De (mogelijke) waarde van de voormalige arbeiderswoningen is niet aan de orde.Daarom wou het gedane onderzoek als het ware opnieuw beginnen. Via drie waardebegrippen van Labo S (locuswaarde, gebruikswaarde en culturele waarde)wordt bepaald wat belangrijk is voor de identiteit van de wijk. Dit verschaft een leidraad waarmee bepaald kan worden welke arbeiderswoningen dienenbehouden te worden en bij welke afbraak verdedigbaar is.

Netwerken als hedendaagse oplossing.

Om vat te kunnen krijgen op de circa 2,5 vierkante kilometer waar ongeveer 18.000 mensen wonen wordt gebruik gemaakt van een onderverdeling in ruimtelijke niveaus.Een straat die de wijk doorkruist heeft een ander statuut dan een klein doodlopende straatje met enkele woningen rond. Via tien dergelijke substructuuronderdelen wordtde wijk geobserveerd en geanalyseerd. Voor elk onderdeel is een visieterm voorgesteld die een deel van de identiteit van de Brugse Poort uitmaakt.Dé plaatsen bij uitstek waar de voormalige arbeiderswoningen kunnen “schitteren” zijn het typische stratenweefsel en de beluikstraatjes.De wijkvisie voorziet in drie netwerken die de tegenstelling tussen oud en nieuw behandelen. Doorheen het weefsel worden groepjes van rijwoningen geselecteerd alsgeheugenpunten, deze huizen worden op een analoge manier geadapteerd: ze worden gezamenlijk opgeknapt en krijgen een nieuwe, extra houten verdieping.De beluikstraatjes krijgen allen een bedekking van grasbeton en worden groene speelstraten. De beluikhuisjes blijven onveranderd.Het derde netwerk biedt kans aan nieuwbouw en vindt plaats rond de parken en pleinen in de wijk. Elk park of plein krijgt een bepaald patroon waardoor dit een herkenbaarsysteem, typerend voor de Brugse Poort wordt. Dit idee is een voortzetting van het nieuwe Pierkespark en het Boerderijparkje.Deze drie netwerken geven een duidelijke identiteit aan de wijk, waarin de voormalige arbeiderswoningen een cruciale rol spelen.

Het gedane onderzoek dient niet geïnterpreteerd te worden als een lofzang op de oude arbeiderswoning. Wel als een wens tot eerherstel van het industriële verleden, dat de stad Gent groot gemaakt heeft als stad. Ook als een poging om tunnelvisie geen kans te geven en een recente problematiek aan te kaarten.

“Ik zie dat Sien Jans de wijk en het project ‘Zuurstof voor de Brugse Poort’ niet enkel grondig bestudeerd heeft, maar er ook echt creatief en kritisch heeft over nagedacht.Haar masterproef bevat een reeks knappe voorstellen en ideeën (en een aantal pertinente bedenkingen over de recente geschiedenis).”(BALTHAZAR Tom, Gentse schepen van milieu, stadsontwikkeling en wonen)

Bibliografie

Artikels/studies/essays

BORRET Kristiaan, NOTTEBOOM Bruno, Onderzoek. Project. Ping. Pong/Lokaas voor stads-verlaters.Vier stadsontwerpen voor de 19de-eeuwse gordel in Gent, 2000.http://biblio.ugent.be/record/341044 (20 september 2010) 

VERSCHAFFEL Bart, « Bad Dream Houses: de impasse in de woningarchitectuur » in : VERSCHAFFEL Bart, Van Hermes en Hestia: teksten over architectuur, A&S/books, Gent, 2006.

LABO S, Studie omgaan met de wederopbouwarchitectuur in de frontstreek van ’14-’18. Ieper en Heuvelland, Universiteit Gent, 2008. http://www.architectuur.ugent.be/wederopbouw/content/Studie_omgaan_met_… .pdf (1 oktober 2011)

 DEBRUYNE Pascal, OOSTERLYNCK Stijn, Stedelijke vernieuwing in het Gentse Rabot, departement Architectuur, Stedenbouw en Ruimtelijke ordening van de K.U. Leuven, Leuven, 2009.https://lirias.kuleuven.be/bitstream/123456789/241165/1/BruggenRabot+Ei… (26 oktober 2010) OMGEVING e.a., Betaalbaarheid van het wonen in Gent, Stad Gent, Gent, 2009.http://www.kenniscentrumvlaamsesteden.be/beleidsdomeinen/wonen/Document… (15 augustus 2011) VAN KEYMEULEN Karel, Brugse Poort wacht op zuurstof, De Standaard, s.l., 2009.http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=MV268LVC (6 maart 2012) DE PESSSEMIER Tim, Herbestemming van de Gentse kerken. De architectuur en inplanting van het religieus erfgoed, Universiteit Gent, 2010. PLETINCKX Evelien, Een innovatieve social-ruimtelijke visie voor de wijk Rabot-Blaisantvest te Gent – Stadsontwerp voor de Gasmetersite, Universiteit Gent, 2010.  SUM, Ruimte voor Wonen, s.e., Brussel, 2010.http://www.steunpuntruimteenwonen.be/steunpuntruimteenwonen/index.php?o… (28 mei 2012) http://gent-door-de-jaren.be/index.php?module=Nieuws&func=display&sid=79 (24 oktober 2010) MELS Thomas, « Brugse Poort, tussen bluts en buil », in De Morgen, 18 december 2010. VANHOUTTE Marijn, 21 inspirerende (ver)bouwmodellen. Wonen op kleine oppervlakte, Stad Gent, 2011. http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Planning,%20Mobilit… (24 november 2011)http://www.gent.be/eCache/THE/4/140.cmVjPTE3Mjc4OA.html (24 november 2011) http://www.tienstiens.org/node/404 (29 juli 2011) Beleidsdocumenten

 

LACOERE Peter e.a., Gent Gisteren, Drukkerij Vansevenant, Gent, 2000.http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Planning,%20Mobilit… (19 augustus 2011)

 

LACOERE Peter e.a., Gent Vandaag, Drukkerij Vansevenant, Gent, 2000.http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Planning,%20Mobilit… (19 augustus 2011) LACOERE Peter e.a., Gent Morgen, Drukkerij Vansevenant, Gent, 2002.http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Planning,%20Mobilit… (19 augustus 2011) STAD GENT, Kaartmateriaal informatief gedeelte deel 1, s.e., Gent, 2003.http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Planning,%20Mobilit… (20 september 2010) STAD GENT, Kaartmateriaal informatief gedeelte deel 2, s.e., Gent, 2003.http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Planning,%20Mobilit… (20 september 2010) STAD GENT, Kaartmateriaal richtinggevend gedeelte , s.e., Gent, 2003.http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Planning,%20Mobilit…  (20 september 2010) STAD GENT, RSG: Bindend gedeelte met begrippenlijst, s.e., Gent, 2003.http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Planning,%20Mobilit… (20 september 2010) STAD GENT, RSG: Informatief gedeelte, s.e., Gent, 2003.http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Planning,%20Mobilit… (20 september 2010) STAD GENT, RSG: Richtinggevend gedeelte, s.e., Gent, 2003.http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Planning,%20Mobilit… (20 september 2010) TEMMERMAN Karin, Beleidsnota 2007-2012 Stadsontwikkeling. “Gent gaat voluit voor kwaliteitsruimte”, s.e., Gent, 2008.http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Planning,%20Mobilit… (14 augustus 2011) TEMMERMAN Karin, Beleidsnota Wonen 2007-2012, Stad Gent, Gent, 2008.http://www.gent.be/docs/Departement%20bevolking%20en%20Welzijn/Dienst%2… (15 augustus 2011) STAD GENT, Samenvatting van de Gentse woonstudie, Albatros Printing, Gent, 2009.http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Planning,%20Mobilit… (14 augustus 2011) STAD GENT, Algemeen bouwreglement Stad Gent, s.e., Gent, 2010.http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Planning,%20Mobilit… (11 mei 2012)  STAD GENT, Het Ruimtelijk Structuurplan Gent. Naar een kwaliteitsvolle en open stedelijke ruimte, s.e., Gent, 2010.http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Planning,%20Mobilit… (14 augustus 2011) http://www.gent.be/eCache/THE/1/706.cmVjPTQzNzI4.html (20 september 2010) http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Planning,%20Mobilit… (20 september 2010) http://www.gent.be/docs/Departement%20Stafdiensten/Dienst%20Stedenbelei…% 20Betrekkingen/Dataplanning%20en%20Monitoring/04_BrugsePoortRooigem.pdf (15 juli 2011) http://www.gent.be/docs/Departement%20Stafdiensten/Dienst%20Stedenbelei… (23 augustus 2011)  http://www.gent.be/docs/Departement%20Stafdiensten/Dienst%20Stedenbelei… ngen/Dataplanning%20en%20Monitoring/bronnen_begrippen.pdf (31 oktober 2011) http://www.gent.be/eCache/THE/2/210.html (4 november 2011) http://www4.gent.be/gent/bestuur/stadsmagazine/0406/pdf/STAD_JUNI_p07_0… (12 februari 2011) http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Planning,%20Mobilit… omein/Dienst%20Stedenbouw%20en%20Ruimtelijke%20Planning/RUP%20en%20BPA/in%20procedure/G-VP-01-163-05_toelichtingsnota_voorschriften_Q.pdf (12 april 2012) http://www.gent.be/eCache/THE/41/563.html (28 april 2012) http://www.gent.be/docs/Diensten%20van%20de%20Stadssecretaris/Stadssecr… (28 april 2012) http://gent.buurtmonitor.be/ (17 mei 2012)  Boeken SMETS Marcel, De ontwikkeling van de tuinwijkgedachte in België. Een overzicht van de belgische volkswoningbouw/ 1830-1930, Pierre Mardaga, Brussel, 1977. BALTHAZAR H., Onderzoek naar de Gentse beluiken: Bouwfysische, Sociologische, Historische en Kunsthistorische Evaluatie, R.U.G, Gent, 1978. DESEYN Guido, Bouwen voor de industrie: een verkenning in het Manchester van het vasteland, MIAT, Gent, 1989. HENDRYCKX Michiel (e.a.), Gent de gedeelde stad, Uitgeverij Marc Van de Wiele, Brugge, 1990.  BOCKSTEAL Philippe, Gentse wijken van vroeger. Deel 1: De Brugsepoort, Uitgeverij De Klaroen n.v., Nazareth, 1995. BOYER Christine M., The City of Collective Memory. Its Historical Imagery and Architectural Entertainments, MIT press, Cambridge, 2001. GIELEN Pascal, LAERMANS Rudi, Cultureel Goed. Over het (nieuwe) erfgoedregiem, Uitgeverij LannooCampus, Tielt, 2005. BOUDRY Linda (red.), Inzet/Opzet/Voorzet. Stadsprojecten in Vlaanderen, Garant-Uitgevers, Antwerpen, 2006. MOREAU Roger, Gent Deel V. Beluiken, poortjes en cités, Tempus, Stroud, 2006. APOSTEL Katrijn e.a., Bouwblokkenboek. Over het bouwblokkenweefsel in Antwerpen, theorie en praktijk., University Press Antwerp, Brussel, 2008.  LOECKX André (red.), Stadsvernieuwingsprojecten in Vlaanderen. Ontwerpend onderzoek en capacity building, SUN, Amsterdam, 2009.  BOONE Marc, DENECKERE Gita, Gent: stad van alle tijden, Mercatorfonds, Antwerpen, 2010.  Internet en andere Archief van het Kadaster, Sint-Lievenslaan 27, 9000 Gent http://www.gent.be/eCache/THE/1/706.cmVjPTQzNzI4.html (20 september 2010) http://www.vlaamsbouwmeester.be/files/ec559a93fac94a11b8b642541bd97379… (20 september 2010) http://gent-door-de-jaren.be/index.php?module=Nieuws&func=display&sid=79 (24 oktober 2010) http://www.wooncrisis.be/nl/content/131210-politiek-debat-wonen-een-rec… (13 december 2010) http://www.fixatief.be/pdf/BOEK_BP_gefixeerd.pdf (23 januari 2011) http://www.deviezegasten.org/pdf/Presentatie_Zuurstof_in_de_Brugse_Poor… (12 februari 2011) http://www.gent.be/docs/Departement%20Stafdiensten/Dienst%20Stedenbelei… (15 juli 2011) http://www.ethesis.net/katoennijverheid/katoennijverheid.htm (29 juli 2011) http://www.samenlevingsopbouwgent.be/themas/Leefbaarheid/Bruggen_Naar_R… (29 juli 2011) p. 3 http://www.samenhuizen.be (14 augustus 2011) http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=873H78MA (dinsdag 18 oktober 2011) http://www.een.be/programmas/man-bijt-hond/gent (19 oktober 2011) http://www.vlaamsbouwmeester.be/files/b29654413e704aafabced1d66405393b… (4 november 2011) http://www.vvbb.be/studiedag/presentatie/20100924_Stef%20Bossuyt.pdf (4 november 2011) http://www.gent.be/eCache/THE/4/140.cmVjPTE3Mjc4OA.html (24 november 2011) http://www.vmsw.be (24 november 2011) http://www.vmsw.be/nl/professionelen/abc/c2008/ontwerpconcept-7-oppervl… (24 november 2011) http://www.vmsw.be/nl/professionelen/abc/c2008/ontwerpconcept-5-planfun… (24 november 2011) http://www.gent.be/gent.htm?id=VRAGENUUR&rec=167524 (2 februari 2012) http://inventaris.vioe.be/dibe/relict/18551 (6 februari 2012) http://inventaris.vioe.be/dibe/relict/18707 (6 februari 2012) http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_onroerend_erfgoed_in_Gent (6 februari 2012) http://inventaris.vioe.be (6 februari 2012) http://www.vioe.be (6 februari 2012) http://www.documentatie.org/uds4/dbdropdownvolgende.asp?search=Persienne (13 februari 2012) http://www.nadjavilenne.com/vanbergen_documents_NL.html (16 februari 2011) http://abscis-architecten.be/images/uploads/532A_Acaciapark.pdf (23 maart 2012) http://nl.wikipedia.org/wiki/Nota_Belvedere (30 maart 2012) http://www.belvedere.nu/ (30 maart 2012)  http://nl.wikipedia.org/wiki/Rooigem (3 april 2012) http://www.gent.be/eCache/WBP/41/815.html (3 april 2012) http://nl.wikipedia.org/wiki/Brugse_Poort_(Gent) (14 april 2012) http://www.delijn.be/images/GENT%20stad_tcm7-15674.pdf (22 april 2012) http://nl.wikipedia.org/wiki/Manchester (22 april 2012) http://www.gent.be/docs/Departement%20Stafdiensten/Dienst%20Stedenbelei… (26 april 2012) DE DECKER Arthur, http://archive.indymedia.be/news/2005/02/93604.html (30 april 2012) http://www.vlaamsbouwmeester.be/instrumenten/meesterproef/Meesterproef… (10 mei 2012) http://www.lowtechmagazine.be/2009/06/duurzaam-wonen-in-een-klein-huis… (11 mei 2012) http://hasenherz.wordpress.com/2012/02/04/ceci-nest-pas-une-pipe/ (18 mei 2012) http://plasticallyfrustrated.tumblr.com/post/18029301904/archiveofaffin… (18 mei 2012) http://degentsezwijger.blogspot.com/2005/05/verdwenen.html (24 mei 2012) http://www.nero.be/nl/projects/typological/masterplan/brugse-poort (26 mei 2012) http://www.architectura.be/nieuwsdetail_new.asp?id_tekst=1727&content=P… (26 mei 2012) http://www.gent.be/eCache/THE/1/65/608.cmVjPTE2MTMyOQ.html (26 mei 2012) http://docs.vlaamsparlement.be/docs/handelingen_commissies/2010-2011/c0… (28 mei2012) http://www.ethesis.net/turkse_migratie/turkse_migratie_deel_1.htm (28 mei 2012) http://www.veliyuksel.be/blog/wordpress/?page_id=772 (28 mei2012) http://www.nvvandenbussche.be/nl/referenties/brugse-poort (26 mei 2012) http://www.gedrukt.be/stratenplan_gent.asp (3 juni 2012)  Kaarten GOETHALS G., Plan van Gend en gemeéten en gegraveérd in ’t jaar 1796, P.F. de Goesin, Gent, 1796.http://aleph.ugent.be/F/IYX36VV65E6NPYBYH36IBFQSTMCTE7YV3JIQ9FUTU9317FP… (18 april 2012) VAN DER MAELEN Philippe, Plan de Gand, Etablissement géographique fondé par Ph. Vandermaelen, Brussel, 1832.http://aleph.ugent.be/F/IYX36VV65E6NPYBYH36IBFQSTMCTE7YV3JIQ9FUTU9317FP… (18 april 2012) SAUREL B.J., Plan der stad Gent opgemaekt ter schaal van 1 tot 5.000, Jacqmain, Gent, 1841.http://aleph.ugent.be/F/IYX36VV65E6NPYBYH36IBFQSTMCTE7YV3JIQ9FUTU9317FP… (18 april 2012) GERARD P., Plan parcellaire de la ville de Gand et une partie de sa banlieue, d’après les plans cadastraux révisés par le géomètre de 1re. Classe L. Gérard, P. Gérard, Gent, 1855-1857.http://aleph.ugent.be/F/IYX36VV65E6NPYBYH36IBFQSTMCTE7YV3JIQ9FUTU9317FP… (18 april 2012) SAUREL B.J., Plan de Gand, avec indication des projets, Jacqmain, Gent, 1872.http://aleph.ugent.be/F/IYX36VV65E6NPYBYH36IBFQSTMCTE7YV3JIQ9FUTU9317FP… (18 april 2012) GEVAERT J., VANIMPE A., Nouveau plan parcellaire de la ville de Gand et d’une partie de sa banlieue, à l’échelle de 1:2.500 d’après les plans cadastraux et les derniers projets de l’administration communale, J. Gevaert en A. Vanimpe, Gent, 1878.http://aleph.ugent.be/F/SLGT3QIQYR6G78EGEPQF1XA3H9L4PPBSPTXX4Q8PHR3AFPF… (18 april 2012) XXX, Topografische kaart van België. Gent (22/1), Militair Geografisch Instituut, Brussel, 1937.http://aleph.ugent.be/F/E6D443BLSHFHRYN4TAT3VB4G56BRXNG5G8HNX6XFIYUGTI6… (18 april 2012) XXX, Topografische kaart van België. Gent (22/1), Militair Geografisch Instituut, Brussel, 1948.http://aleph.ugent.be/F/E6D443BLSHFHRYN4TAT3VB4G56BRXNG5G8HNX6XFIYUGTI6… (18 april 2012) DE FERRARIS Joseph, Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris. Ghendt, Pro Civitate, Brussel, 1965.http://www.geoweb.ugent.be/atlas/blad/index/uid/000010287229_35-4 (19 april 2012) XXX, Topografische kaart van België. Gent (22/1), Militair Geografisch Instituut, Brussel, 1966.http://aleph.ugent.be/F/E6D443BLSHFHRYN4TAT3VB4G56BRXNG5G8HNX6XFIYUGTI6… (18 april 2012) XXX, Topografische kaart van België. Gent (22/1), Nationaal Geografisch Instituut, Brussel, 1968.http://aleph.ugent.be/F/E6D443BLSHFHRYN4TAT3VB4G56BRXNG5G8HNX6XFIYUGTI6… (18 april 2012) EBINGER Geo, Kaart van Gent, De Gentenaar i.s.m. de Zwarte Kat, Gent, 1975.http://aleph.ugent.be/F/E6D443BLSHFHRYN4TAT3VB4G56BRXNG5G8HNX6XFIYUGTI6… (18 april 2012) XXX, Grondplan van de stad Gent en voorsteden met aangrenzende gemeenten, Merchiers, Gentbrugge, 1975.http://aleph.ugent.be/F/E6D443BLSHFHRYN4TAT3VB4G56BRXNG5G8HNX6XFIYUGTI6… (18 april 2012) XXX, Topografische kaart van België. Gent (22/1), Nationaal Geografisch Instituut, Brussel, 1995.http://aleph.ugent.be/F/E6D443BLSHFHRYN4TAT3VB4G56BRXNG5G8HNX6XFIYUGTI6… (18 april 2012) Digitale kaarten:http://maps.google.be (22 april 2012)http://www.gent.be/docs/Departement%20Stafdiensten/Dienst%20Stedenbelei… (26 april 2012)Nationaal Geografisch instituutStedenbouwkundige Dienst Stad Gent

 

 

 

Universiteit of Hogeschool
Master of Science in de ingenieurswetenschappen: architectuur. Afstudeerrichting architectuurontwerp en bouwtechniek
Publicatiejaar
2012
Kernwoorden
Share this on: