Invloed van levercirrose op de voedingstoestand van ratten.

Nathalie Michels
Persbericht

Invloed van levercirrose op de voedingstoestand van ratten.

 

Vethormoon als zelfbeschermer bij zieke lever?
Ernstige leveraandoeningen blijken uit de Belgische statistieken 7 op de 1000 mensen te treffen en vormen de 3de belangrijkste doodsoorzaak in de leeftijd 40 tot 60 jaar. Wetende dat België geen koploper is in deze aandoening en dat het overal ter wereld in een stijgende lijn zit, vormt leverlijden een grote bedreiging. Vooral levercirrose, de blijvende verharding en vernietiging van de lever, is een frequente boosdoener. In de internationale en Belgische pers verscheen een paar jaar geleden dan ook een mogelijke doorbraak in de zoektocht naar geneesmiddelen hiervoor. Tot nu toe is er echter nog geen positief resultaat en gaat het onderzoek naar de geheimen van ons lichaam verder.
                Om deze mist wat op te klaren, werd een uitgebreid thesisonderzoek opgesteld naar de problematiek van ondervoeding bij leverlijden. Hierbij werden twee diermodellen van cirrose en één model van verhoogde bloeddruk in het leversysteem bestudeerd. Geen paniek, deze worden straks wel deftig uitgelegd. Uniek aan dit project is dus de studie van de voedingstoestand in de 3 groepen tegelijkertijd. Dit werk bracht een mogelijk beschermende rol van vethormonen bij deze vermagering aan het licht.
 
De lever kan door verschillende oorzaken beschadigd worden. Alcoholmisbruik is hier de meest bekende. Door die beschadiging ontstaan er littekens in de lever zoals we die ook op de huid kennen. Door die littekens wordt de lever harder en bobbelig en lijkt hij helemaal bedekt met wratjes. Nu is het natuurlijk niet belangrijk hoe die lever eruit ziet, maar het probleem is dat hij hierdoor zijn rol niet goed uitvoert. Zonder die lever kunnen we nu eenmaal niet leven.
                De studies werden niet uitgevoerd bij mensen, maar bij  ratten. Je kan nu eenmaal geen stukjes weefsel van mensen wegnemen. Zoals gezegd werd er gewerkt met 3 diergroepen. Eventjes wat meer uitleg hierover. De eerste groep toont het effect van alcoholmisbruik. Inderdaad, hier gaven we onze ratten een mengsel van water en alcohol te drinken. Gelukzakken? Dat denk ik niet want deze diertjes ontwikkelen cirrose. De beschadiging wordt hier veroorzaakt doordat de vele restjes alcohol vergif vormen voor de levercellen.  Toch maar nog eens goed nadenken vooraleer je die hele fles alcohol opdrinkt dus. Een tweede soort van cirrose noemt ‘biliaire cirrose’. Wat voor beest is dat? Zoals we al zeiden, is de lever levensbelangrijk en dit komt onder andere door de productie van gal (de vertaling voor het Engelse woord ‘bile’). Je weet wel, dat groene verteringsvocht. De lever maakt het aan en voert het naar de galblaas zodat het daarna naar de darm kan vloeien. Biliaire cirrose ontstaat nu door die afvoer te blokkeren door bv galstenen. Zo komt de gal niet in de darm terecht maar vergiftigt het de lever. De laatste dierengroep vormt geen cirrose maar de lever wordt hier ziek door een lokale hoge bloeddruk.
                Opvallend bij de menselijke cirrose is dat deze patiënten dikwijls graatmager worden. Uiteraard vinden sommige het wel leuk om wat kilootjes af te vallen, maar als dit zo doorgaat blijf je niet meer lang leven. Daarbij hebben we nog niet gesproken over de vele andere lichamelijke klachten. Aangezien dit vermageringsproces (ook wel ondervoeding genoemd) voor vele doden zorgt, willen we daarover wel wat meer weten.
Zoals verwacht werden wel tekenen van ondervoeding gevonden bij deze dieren. Die onmisbare lever vervult hier namelijk zijn functie niet meer in de voedingsopname. Maar er is meer aan de hand. Zo zagen we een stijging van cytokines, chemische stofjes die vrijkomen bij ontsteking. De leverschade zorgt hier dus voor ontsteking en de ontsteking op zich zorgt voor een verhoogd energieverbruik. Meer energie verbruiken zorgt op zijn beurt dan weer voor een ondervoeding.
Wat ons nu het meest interesseerde waren de hormonen. Dit zijn chemische stofjes die de boodschap van het ene orgaan naar het andere sturen via de bloedbaan. Als we aan ondervoeding denken, denken we meteen aan vet. Nu zie je het vet niet meteen als orgaan zoals de lever, toch maakt ook het vet hormonen aan waaronder het leptine.
                Leptine wordt soms ook wel het hongerhormoon genoemd aangezien het je minder hongerig maakt. Dit niet meer zo onbekende hormoon werd al heel goed onderzocht bij overgewicht en zo ontving een zekere professor Friedman dit jaar een eervolle wetenschappelijke prijs voor zijn ontdekking. Leptine verhoogt verder de littekenvorming in de lever, de ontsteking en het energieverbruik. Allemaal zaken die we bij cirrose zeker niet willen. Bij de twee diergroepen met cirrose zagen we nu juist een lagere hoeveelheid leptine. Het lichaam zou zichzelf dus proberen redden door die slechte effecten van het leptine te verminderen. Als dit geen slimme reactie is! Toch zagen we die reactie niet bij het derde model zonder cirrose. Zou het lichaam dus alleen bij die onomkeerbare situatie van cirrose zich toch nog uit de slag proberen trekken? Een resultaat dat dus zeker uitnodigt tot verdere studie.
 
Als besluit kunnen we dus zeggen dat cirrose inderdaad voor ondervoeding zorgt. Deze ondervoeding wordt  veroorzaakt door de verminderde functie van de lever en door ontsteking maar mogelijks ook door de verandering in de hoeveelheid van het vethormoon leptine. Hebben we hier misschien een zelfbeschermingmechanisme gevonden? Is het mechanisme wel voldoende om de vermagering stop te zetten? Kunnen we hier dan lessen uit trekken om een nieuw geneesmiddel te maken? Wetenschap stopt nooit: het ene onderzoek roept vragen op voor een andere studie. Maar toch gaan we steeds een stapje verder in de intrigerende mist rond het geheim van ons lichaam.

Bibliografie

Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (z.d.). Doodsoorzaken 2004, verkregen op 15 september 2009 via http://statbel.fgov.be/nl/binaries/Doodsoorzaken_detail_tcm325-63996.pdf

 
 Fliers E., Romijn J.A,  Buijs R.M, Sauerwein H.P, Kalsbeek A. & Kreier F. (2002) Vetweefsel: een geïnnerveerde endocriene klier. Ned Tijdschr Geneesk, 146, 1976-1979.
 
 
Geerts A. M., Vanheule E., Praet M., Van Vlierberghe H., De Vos M. & Colle I. (2008) Comparison of three research models of portal hypertension in mice: macroscopic, histological and portal pressure evaluation.  Int. J. Exp. Path., 89, 251–263.
 
Schuppan, D. &  Afdhal N. (2008) Liver cirrhosis. Lancet,  371, 838–851.
 
Swart, G.R. (1991) Voeding en cirrose. Ned Tijdschr Geneesk,. 135, 1529-1530.
 
Templeton, S.  (2006, 24 september). Drug may heal livers of chronic alcoholics. Sunday times.
 
Vbr (2006, 25 september,). Medicijn op komst voor zieke levers. De standaard.
 
Wetenschappelijk instituut volksgezondheid (2006). Gezondheidsenquête 2004, verkregen op 15 september 2009 via http://www.iph.fgov.be/epidemio/EPINL/crospnl/hisnl/his04nl/his22nl.pdf
 
Yan (2009, 7 oktober). Five scientists win Sham Prize in HK. Chinaview.

Universiteit of Hogeschool
Biomedische wetenschappen
Publicatiejaar
2009
Share this on: