De barsten in de vijfde pijler - De etnische mobilisatie van de Arabische inwoners van Israël

Marian Cramers
Persbericht

De barsten in de vijfde pijler - De etnische mobilisatie van de Arabische inwoners van Israël

 

Marian Cramers

 

De Arabische Inwoners van Israël

De wankele brug tussen Israël en Palestina

 

 

Het conflict tussen Israël en de Palestijnen wordt ook wel het 'Colloseum van de 21ste eeuw' genoemd. Het vormt een concentratie van vele internationale belangen en frustraties, en valt dan ook niet weg te branden uit kranten en nieuwsberichten. Toch is er in deze kleine strook land een groep die weinig aan bod komt: de Palestijnen die in 1948 achterbleven binnen de grenzen van het huidige Israël, Israëlisch staatsburgerschap en stemrecht genieten maar nog onmiskenbaar een band met hun herkomst bewaren. Vandaag vormen zij 20% van de bevolking van Israël – bijna anderhalf miljoen mensen – en hebben zij volgens sommigen een unieke positie om tussen beide kampen te bemiddelen en daarmee ook hun eigen situatie te verbeteren.

Waar blijft hun stem in dit conflict?

 

Binnen de Arabische inwoners van Israël vallen 4 groepen te onderscheiden. De overgrote meerderheid van hen zijn moslims, waarvan ook een 15% tot de Bedouin ofwel nomadenbevolking behoren en vandaag sterk verarmd zijn. De overigen verdelen zich gelijk over christenen, van verscheidene strekkingen, en Druze. Deze laatsten behoren tot een zeer gesloten tak van de Islam die zich trouw opstelt naar de Israëlische staat toe, een legerdienst uitoefent en ook aanwezig is binnen Joodse politieke partijen. Dit onderscheid vormt een eerste vorm van verdeeldheid die een gezamelijk optreden in de weg staat, maar het is zeker niet de enige.

 

Een tweede belangrijke verklarende factor is te vinden in de traditionele sociale structuur binnen de Palestijnse bevolking, met name de clans. Deze clans of 'hamula's' bestaan uit verscheidene grote families die een gemeenschappelijke voorouder claimen, en gaan uit van een 'amoreel familialisme': de belangen van de clan primeren boven die van elke andere sociale band. De clans beschikken vandaag in de Palestijnse bezette gebieden, vooral door de afwezigheid van een solide rechtsstaat, nog steeds over een bijzonder sterke politieke en economische positie. De logische verwachting is dat deze structuur binnen de grenzen van Israël aan macht zou inboeten, maar verscheidene studies wijzen erop dat het tegendeel waar is. Door het verlies van grote stukken land is de economische pijler van de hamula in Israël minder belangrijk geworden. Op politiek en sociaal vlak legt ze echter, vooral lokaal, nog een zeer groot gewicht in de schaal, wat veelal ten koste gaan van de kansen van solitaire kandidaten en van eensgezindheid binnen de Arabische bevolking in Israël.

Twee bijkomende aspecten versterken dit nog. Enerzijds is er de personificatie van politieke instellingen door een internalisatie van een cultuur van vooraanstaande leden van de gemeenschap, en de scherpe competitie die hierdoor gestimuleerd wordt. En ten tweede door een uitsluiting van vrouwen in het openbare leven door het paternalistische karakter van deze clans. Aangezien ook de Joodse feministische organisaties hen niet in hun rangen verwelkomen, komen deze vrouwen zo tussen hamer en aambeeld terecht en slagen zij er van hun kant niet in de rigide structuur van de hamula te doorbreken.

 

Een Arabisch lid van het Israëlisch Parlement formuleerde zijn identiteitsdilemma ooit met de stelling: “Ik zit vast in een tragische situatie, mijn staat is in oorlog met mijn volk”. 60 jaar na de onafhankelijkheid van Israël zijn zowel de Palestijnse als de Israëlische identiteit voor deze mensen niet alleen in strijd met elkaar, maar ook beide ontoereikend om te voldoen aan een dergelijke complexe situatie. Gezien alle andere interne verschillen is het dan ook niet verwonderlijk dat de Arabische inwoners van Israël er zeer diverse opvattingen met betrekking tot hun eigen identiteit op na houden. De identificatie en affectieve band met een bepaalde groep of staat heeft ook hier duidelijke gevolgen voor de deelname aan politieke (protest)acties.

 

De Arabische bevolking van Israël bevindt zich, om diverse en complexe redenen, in een eerder zwakke economische en sociale positie in de samenleving. Op politiek vlak kampen ze echter met een aantal bijkomende beperkingen waaraan de Zionistische ideologie aan de basis ligt. Israël legt sinds haar stichting veel nadruk op haar identiteit als Joodse staat, en verbiedt elke politieke partij of wetsvoorstel dat haar niet erkend als thuisland voor het Joodse volk. Dit blijft geen dode letter: recent werden pogingen ondernomen om twee Arabische partijen te weerhouden van deelname aan de verkiezingen, en ook individuele intimidatie of delegitimatie van lokale leidersfiguren vormen geen uitzondering. Ook verkeert het land in een permanente noodtoestand, die in bepaalde gevallen de mogelijkheid biedt burgerrechten op te heffen en de Arabische culturele autonomie in te perken. In de literatuur spreekt men hier van een 'defensieve democratie', of zelfs een 'etnische democatie' die een uitgesproken voorkeur zou hebben voor de etnisch dominante groep. Tot op heden hebben de Arabische inwoners van Israël geen erkenning als nationale minderheid verkregen, en er wordt openlijk zeer zenuwachtig gereageerd op de snelle bevolkingsgroei van dit aandeel van de bevolking. Arabische leidersfiguren zitten als het ware gevangen tussen de democratische patronen van politiek gedrag en de institutionele en discursieve hegemonie van de Joodse meerderheid, wat hun ontplooiing in het publieke leven niet ten goede komt.

 

Tenslotte vormt ook het ruimere Israëlisch-Palestijnse conflict een loodzware belasting op de positie van de Arabische bevolking in Israël zelf. Ondanks hun leven in de Israëlische realiteit – wat door velen van hen vandaag als positief wordt ervaren – , zorgt een gedeelde geschiedenis en cultuur voor een sterke verbondenheid met het volk aan de andere kant van de 'Muur'. Dit blijkt ook uit protest bij dramatische gebeurtenissen zoals de recente oorlog in Gaza. De band met het heersende conflict gaat echter veel verder dan dat: het vijandbeeld tegenover de Palestijnen heeft ook een weerslag op hen. Hun loyaliteit tegenover de staat wordt veelvuldig in vraag gesteld en de positie van deze bevolkingsgroep blijft erg wankel en afhankelijk van externe ontwikkelingen. Het percentage van de Joodse bevolking dat de relatie met de Arabische inwoners als negatief bestempelde, lag voor de Tweede Intifada op 83%, erna op 93%. Bepaalde steunbetuigingen van Arabische leiders aan opponenten worden eveneens bijzonder slecht onthaald. Zo verdwijnen bij elke escalatie van het conflict de reeds beperkte maatschappelijke zekerheden en politieke bewegingsruimte als sneeuw voor de zon.

 

De Arabische inwoners van Israël beschikken door hun omstandigheden over een uniek en waardevol inzicht in de complexiteit van aanslepende conflict. Voor zij echter als onafhankelijke actor kunnen optreden, hun zelfbeslissingsrecht kunnen opeisen en een stem van gewicht verkrijgen in politieke ontwikkelingen die ook hen sterk aanbelangen, dienen er eerst een aantal diep verankerde hindernissen overwonnen te worden.

 

Bibliografie

 

ALEXANDER, J. C., EYERMAN, R., GIESEN, B., “Cultural Trauma and Collective Identity”, California, University of California Press, 2004, pp. 1-22.

 

ARIAN, A., ATMOR, N., HADAR, Y., “The 2007 Israel Democracy Index”, in Israeli Democracy Examined, The Guttman Center, 06.2007 (17.04.2009, The Israeli Democracy Institute, http://www.idi.org.il/sites/english/ResearchAndPrograms/The%20Israeli%2… ).

 

BANFIELD, E., “The Moral Basis of a Backward Society”, New York, The Free Press, 1967, 188 p.

 

BEN-BASSAT, A., DAHAN, M., Social Identity and Voter Turnout. Paper gepresenteerd op CESIFO Area Conference on Public Sector Economics, april 2008, 37p.

 

GHANEM, A., “State and Minority in Israel: The Case of the Ethnic State and the Predicament of its Minority”, Ethnic and Racial Studies, Vol. 21, No. 3 (mei 1998), pp. 428-448.

 

HAJJAR, L., “Between a Rock and a Hard Place: Arab Women, Liberal Feminism and the Israeli State,” in MERIP Report, 07.1998, (02.05.2009, Middle East Report, http://www.merip.org/mer/mer207/lisa207.htm).

 

JAMAL, A., “Strategies of Minority Struggle for Equality in Ethnic States: Arab Politics in Israel” Citizenship Studies, Vol. 11, No. 3 (juli 2007), pp. 263-282.

 

JAMAL, A.,“The Arab Leadership in Israel: Ascendance and Fragmentation” Journal of Palestine Studies, Vol. 35, No. 2 (Winter 2006), pp. 6-22.

 

JAMAL, A., “Beyond 'Ehnic Democracy': State Structure, Multicultural Conflict and Differentiated Citizenship in Israel”, New Political Science, Vol. 24, No. 3 (September 2002), pp. 411-431.

 

KANAANEH R., “Embattles Identities: Palestinian Soldiers in the Israeli Military” Journal of Palestine Studies, Vol. 32, No. 3 (Lente 2003), pp. 5-20.

 

KIMMERLING, B. En MIGDAL, J, “The Palestinian People, a history”, Harvard University Press, London, 2003, p. 171

 

KRETZMER, D., “The Legal Status of Arabs in Israel”, Boulder, CO, Westview Press, 1990, 197p.

 

KRIESI, H., “New Social Movements in Western Europe”, Minneapolis, MN, University of Minneapolis Press, 1995.

 

LAVIE, E., RUDNITZKY, A., “Elections 2009 Update -Arab Politics in Israel and the 18th Knesset Elections” The Konrad Adenauer Program for Jewish-Arab Cooperation, Special Issue 09.02.2009, 18p.

 

LEWIN-EPSTEIN, N.,SEMYONOV, M., KOGAN, I., R. A. WANNER, “Institutional Structure and Immigrant Integration: A Comparative Study of Immigrants' Labor Market Attainment in Canada and Israel”, International Migration Review, Vol. 37, No. 2 (Zomer 2003), pp. 389-420.

 

LOWRANCE, S.L., “Being Palestinian in Israel: Palestinian Identity and Political Action”, Paper gepresenteerd op the 2005 International Studies Association Annual Convention in Honolulu, Hawaii, 1 - 5.03. 2005, 39p.

 

LUSTICK, I. S., “Israel as a Non-Arab State: The Political Implications of Mass Immigration of Non-Jews”, Middle East Journal, Vol. 53, No. 3, (Summer 1999), pp. 41-433.

 

MANSOUR, A., “Arab Personalities in Israel” Jeruzalem, Sikkuy, 1993

 

MESCH, G.S., “Between Spatial and Social Segregation among Immigrants: The Case of Immigrants from the FSU in Israel”, International Migration Review, Vol. 36, No. 3 (Herfst 2002), pp. 912-934.

 

METZ, H. C., “Israel: A Country Study”, Washington, GPO for the Library of Congress, 1988.

 

MEYER, J., BOLI, J., THOMAS, G., RAMIREZ, F., “World Society and the Nation-State”, The American Journal of Sociology, Vol 103, No 1 (Jul., 1997), pp. 144-181.

 

MULLER, E., SELIGSON, M., “Inequality and Insurgency”, American Political Science Review, Vol. 81 (1987), pp. 425-449.

 

OLZAK, S., “Ethnic Protest in Core and Periphery States”, Ethnic and Racial Studies, Vol 21, No. 2 (March 1998), pp. 187 – 217.

 

OLZAK, S., OLIVIER, J, “Racial Protests and Conflict in the U.S. And South Africa”, European Sociological Review, Vol 14 (1998), pp. 255-278.

 

OLZAK, S. en TSUTSUI, K., “Status in the World System and Ethnic Mobilization”, The Journal of Conflict Resolution, Vol 42, No. 6 (Dec 1998), pp. 691 – 720.

 

OLZAK, S., The Dynamics of Ethnic Competition and Conflict”, Standford, CA, Standford University Press, 1992, pp. 288.

 

RABINOWITZ, D., ABU BAKER, K., “Coffins on our shoulders, The experience of the Palestinian Citizens of Israel”, California, University of California Press, 2005, 221 p.

 

REKHESS, E., “The Evolvement of an Arab–Palestinian National Minority in Israel” Israel Studies, Vol. 12, No. 3 (herfst 2007), pp. 1-28.

 

ROUHANA, N., “Identities in Conflict: Arab Citizens in an Ethnic Jewish State” New Haven, CT, Yale Univesity Press, 1997, 312 p.

 

ROBINSON, G.E., “Palestinian Tribes, Clans and Notable Families”, in Strategic Insights, Center for Contemporary Conflict, Naval Postgraduate school, Monterey, California, Juli 2008.

 

ROUHANA, N., “The Political Transformation of the Palestinians in Israel: From Acquiescence to Challenge” Journal of Palestine Studies, Vol. 18, No. 3 (lente 1989), pp. 38-59.

 

SA'AR, A., “Carefully on the Margins: Christian Palestinians in Haifa between Nation and State”, American Ethnologist, Vol. 25, No. 2 (Mei 1998), pp 215-239.

 

SCHAFFERMAN, K. T., “Arab Identity in a Jewish and Democratic State” in Parliament, The Guttman Center Surveys, 14/5/2008 (11.05.2009, The Israeli Democracy Institute, http://www.idi.org.il/sites/english/parliament/Pages/ArabIdentityinaJew…).

 

SCHEINMANN, G.M., “Israel and Economic Liberalization” in New Society, 09.07.2008, (08.05.2009, New Society – Harvard College Student Middle East Journal, )

http://newsocietyjournal.com/2008/07/09/israel-and-economic-liberalizat…

 

SHAIN, Y. , BRISTMAN, B., “Diaspora, Kinship and Loyalty: The Renewal of Jewish National Security”, International Affairs, Vol. 78, No. 1 (Jan. 2002), pp. 69-95.

 

SHAMIR, S., “The Arabs in Israel – Two Years after the Or Commission Report”, The Konrad Adenauer Program for Jewish-Arab Cooperation, Tel Aviv University, 2006, p. 7.

 

SMOOHA, S., “The Model of Ethnic Democracy: Israel as a Jewish and democratic state”, Nations and Nationalism, Vol 8, No 4 (2002), pp. 475-503.

 

SMOOHA, S., “Minority Status in an Ethnic Democracy: the status of the Arab Minority in Israel” Ethnic and Racial Studies, Vol. 13, No. 3 (1990), pp. 389-413.

 

SMOOHA, S., “Existing Policies and alternatives towards Arabs in Israel” Megamot, Vol. 1 (1983), pp. 7-36.

 

SNOW, D., SOULE, S., KIERSI, H., The Blackwell Companion to Social Movements”, Blackwell, Wiley-Blackwell Publishing Ltd, 2004, 754 p.

 

SNYDER, D. , KICK, E., “Structural Position in the World System and Economic Growth: 1955-1970, A Multiple-Network Analysis of Transnational Interactions”, The American Journal of Sociology, Vol 84, No 5 (Mar., 1979), pp. 1096-1126.

 

YIFTACHEL, O., “Spatial Planning, land control and Jewish Arab relations in the Galilee” City and Region, Vol.30, No. 5. (1994), pp. 55-98.

 

ZIMMERMAN, R.S., WISE, M.L., “Forecast for Israel and Westbank 2025” Paper gepresenteerd op Sixth Herzliya Policy Conference, Israel, 23.01.2006.

 

ZUREIK, E., “Transformation of Class Structure among the Arabs in Israel: From Peasantry to Proletariat”. Journal of Palestine Studies, Vol. 6, No. 1 (Herfst 1976), pp. 39-66.

Universiteit of Hogeschool
Master Vergelijkende en Internationale Politiek
Publicatiejaar
2009
Kernwoorden
Share this on: